Algemeen
Timmermans haalt snoeihard uit: ”Faber is prutser”
Politieke Rel in Den Haag: Debat over Weigerlintjes Escaleert in Tweede Kamer
Wat begon als een symbolische discussie over koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers, is uitgegroeid tot een fel debat in de Tweede Kamer dat inmiddels de gemoederen flink bezighoudt. Minister Faber van de PVV ligt onder vuur vanwege haar weigering om een aantal lintjes goed te keuren. Haar besluit leidde tot felle reacties vanuit de oppositie én een scherpe botsing tussen Geert Wilders en Frans Timmermans tijdens het ingelaste debat.
De ‘lintjeskwestie’: waar draait het om?
Elk jaar worden rond Koningsdag koninklijke onderscheidingen uitgereikt aan burgers die zich op uitzonderlijke wijze inzetten voor de samenleving. Dit jaar ontstond commotie toen PVV-minister Marjolein Faber, verantwoordelijk voor Asiel en Migratie, weigerde haar handtekening te zetten onder onderscheidingen voor vrijwilligers die zich inzetten voor vluchtelingen en medewerkers van het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers).
Volgens Faber strookt het uitreiken van lintjes aan deze groep niet met het beleid van haar ministerie. Haar weigering werd als pijnlijk ervaren door velen in het parlement, met name door partijen die juist de inzet voor kwetsbare doelgroepen, zoals asielzoekers, willen belonen.
Jesse Klaver vraagt debat aan
De kwestie leidde tot een golf van kritiek. GroenLinks-PvdA-leider Jesse Klaver nam het initiatief om een debat aan te vragen, met steun van meerdere partijen. Klaver noemde het onacceptabel dat een minister persoonlijke politieke overtuigingen laat meewegen bij het toekennen van een symbolische eerbetuiging namens de Nederlandse staat.
“Vrijwilligerswerk overstijgt politieke opvattingen,” stelde Klaver. “Het niet willen tekenen van een lintje omdat het over vluchtelingen gaat, is een gevaarlijk precedent. Als we dat accepteren, ondermijnt dat de waardering die we als samenleving uitspreken voor onbaatzuchtige inzet.”
Kabinet onder druk: premier Dick Schoof grijpt in
Aanvankelijk was het de bedoeling dat premier Dick Schoof het debat aan zich voorbij zou laten gaan. Maar onder druk van de ontstane ophef besloot hij toch zijn opwachting te maken in de Kamer. Zijn aanwezigheid werd door de Kamer als noodzakelijk gezien, gezien de nationale impact van de kwestie.
Schoof sprak diplomatiek. Hij benadrukte dat het toekennen van koninklijke onderscheidingen een zorgvuldige procedure kent en dat er afspraken bestaan over de rol van ministers binnen dit proces. De premier wilde inhoudelijk niet op het besluit van minister Faber ingaan, maar erkende dat de ontstane situatie “politiek gevoelig” was.
Wilders en Timmermans in frontale botsing
Tijdens het debat liep de spanning al snel op, met name tussen Geert Wilders (PVV) en Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA). Timmermans drong aan op excuses van minister Faber en stelde dat haar handelen “de eenheid van het kabinetsbeleid” ondermijnt.
Wilders reageerde fel: “Je mag een lintje weigeren. Daar zijn regels voor. Als een minister twijfels heeft, wordt het dossier naar de ministerraad gestuurd. Wat Faber deed, is gewoon binnen de procedure.” Volgens hem is er dus niets onwettigs gebeurd, en wordt de kwestie opgeblazen om politieke redenen.
Timmermans was daar niet van onder de indruk en noemde Faber de “grootste prutser die ooit in vak K heeft gezeten.” Hij eiste dat Wilders zijn minister zou vervangen. “Als dit de standaard wordt voor ministerieel handelen, zijn we echt een grens over gegaan. Dit schaadt het aanzien van de hele regering.”
“Een minister mag ook principes hebben”
Vanuit coalitiepartijen VVD en NSC werd iets terughoudender gereageerd. Zij wezen erop dat ministers ook beleidsmatig keuzes mogen maken, zolang deze binnen de wet- en regelgeving vallen. “Dat Faber controversieel is, wisten we,” zei een VVD-Kamerlid. “Maar ze handelt wel binnen de kaders. Of je het er politiek mee eens bent, is een andere discussie.”
Vanuit D66 en Volt kwam opnieuw felle kritiek. Zij riepen de regering op om duidelijk te maken dat het kabinet zich inzet voor een inclusieve samenleving waarin vrijwilligerswerk, ongeacht het onderwerp, gewaardeerd wordt. “Wie zich inzet voor de medemens verdient erkenning, geen afwijzing,” aldus D66.
Koning houdt zich afzijdig
In de achtergrond speelt ook mee dat koninklijke onderscheidingen uiteindelijk in naam van de Koning worden uitgereikt. Maar in de praktijk is de toekenning grotendeels een ambtelijk en politiek proces. Vanuit Paleis Noordeinde kwam geen officiële reactie, maar ingewijden melden dat men “not amused” zou zijn over het feit dat de procedure zo’n politieke lading heeft gekregen.
Een bron binnen de hofhouding gaf anoniem aan: “De Koning hecht veel waarde aan de lintjes als manier om gewone Nederlanders in het zonnetje te zetten. Hij wil niet dat dit wordt gebruikt als politiek strijdtoneel.”
Wat gebeurt er nu?
Het debat eindigde zonder directe consequenties, maar de politieke schade is voelbaar. De oppositie heeft laten weten de zaak niet te laten rusten. Er wordt overwogen om een motie in te dienen waarin wordt geëist dat de ministerraad voortaan zelf beslist over gevoelige onderscheidingen – om politieke inmenging te beperken.
Ook wordt gekeken of er extra richtlijnen kunnen worden opgesteld voor ministers die betrokken zijn bij de lintjesprocedure. Het is voor het eerst dat de inhoudelijke motivatie van een minister voor zoveel controverse zorgt bij het uitreiken van onderscheidingen.
Symboliek of staatszaak?
De discussie rond de lintjes raakt aan een diepere vraag: mag een minister persoonlijke of politieke overwegingen laten meewegen bij symbolische erkenningen? Volgens critici heeft Faber met haar weigering het draagvlak onder het decoratiestelsel geschaad. Haar verdedigers wijzen juist op het recht van ministers om standpunten in te nemen en keuzes te maken.
Wat in ieder geval duidelijk is: het debat over de lintjes is uitgegroeid tot een grotere discussie over wat neutraliteit betekent in een coalitie die brede politieke stromingen verenigt. En of een symbolisch gebaar als een koninklijk lintje überhaupt nog boven de partijen staat.
Samenvatting:
-
Minister Faber (PVV) weigerde lintjes te ondertekenen voor vrijwilligers die vluchtelingen steunen.
-
De oppositie, met Jesse Klaver voorop, eiste een debat dat breed werd gesteund.
-
Premier Dick Schoof kwam alsnog naar het debat na publieke druk.
-
Wilders en Timmermans botsten fel; Timmermans noemde Faber “de grootste prutser in vak K.”
-
De procedure voor lintjes wordt mogelijk aangepast om politieke gevoeligheid te beperken.
Wat vind jij? Had minister Faber deze lintjes gewoon moeten ondertekenen? Praat mee in de reacties op Facebook.
Peilingbom vlak voor verkiezingen: D66 schiet omhoog, Jetten zorgt voor verrassende wending in strijd om tweede plek
De politieke kaarten zijn twee weken voor de verkiezingen opnieuw geschud. Uit een opvallende Ipsos I&O-peiling blijkt dat D66 een sterke opmars maakt, terwijl GroenLinks-PvdA lijkt stil te vallen. De verrassing komt niet uit de lucht vallen: het indrukwekkende optreden van Rob Jetten tijdens het RTL-verkiezingsdebat blijkt de drijvende kracht achter deze plotselinge opleving.
D66 maakt sprong van 14 naar 18 zetels
Volgens de nieuwste cijfers stijgt D66 van 14 naar 18 zetels, een winst van vier in korte tijd. Daarmee schuift de partij van Rob Jetten gevaarlijk dicht richting GroenLinks-PvdA, dat blijft hangen op 22 zetels.
Analisten zien een duidelijk verband met het RTL-debat, waar Jetten — in de afwezigheid van PVV-leider Geert Wilders — het podium wist te domineren. Kijkers noemden hem “inhoudelijk sterk”, “verbindend” en “verfrissend kalm” in een debat dat door velen als doorslaggevend voor de campagne wordt gezien.
Volgens Ipsos wint D66 niet alleen terrein bij progressieve kiezers, maar ook bij gematigde stemmers uit het politieke midden — en zelfs bij voormalige VVD’ers die hunkeren naar stabiliteit.
“Jetten spreekt een publiek aan dat verandering wil, maar niet tegen elke prijs,” zegt peilingsonderzoeker Peter Kanne. “Zijn toon van redelijkheid en samenwerking raakt een gevoelige snaar.”
Miljoeneninvestering in zichtbaarheid loont
De comeback van D66 komt na maanden van intensieve voorbereiding. Uit campagnedata blijkt dat de partij flink heeft geïnvesteerd in zichtbaarheid: alleen al rond het RTL-debat werd meer dan 10.000 euro uitgegeven aan reclamespots en online advertenties.
De timing van die strategie blijkt cruciaal. Waar D66 eerder dit jaar nog rond de 9 tot 10 zetels schommelde, klom de partij in september al voorzichtig naar 14. Het debat zorgde vervolgens voor de definitieve doorbraak.
Jetten presenteert zich in de campagne als de optimistische generatieleider — jong, energiek en gericht op samenwerking. Zijn boodschap van “vooruitgang zonder strijd” contrasteert sterk met het zwaardere, ideologische geluid van Frans Timmermans, die bij GroenLinks-PvdA vooral inzet op klimaat en bestaanszekerheid.
PVV blijft grootste, maar raakt momentum kwijt
De PVV blijft volgens Ipsos de grootste partij van Nederland, maar de glans begint af te nemen. De partij zakt van 31 naar 29 zetels, terwijl ook EenVandaag dezelfde daling meet.
De tijdelijke pauze van Geert Wilders’ campagne — vanwege veiligheidszorgen — lijkt daarin een rol te spelen. Hoewel zijn achterban loyaal blijft, merkt Ipsos dat “de verminderde zichtbaarheid” kiezers aan het twijfelen brengt.
“Wilders’ campagne-effect is afhankelijk van aanwezigheid,” stelt een politiek strateeg. “Als hij niet op televisie is, verschuift de aandacht razendsnel.”
Binnen het rechtse blok blijven JA21 en BBB stabiel met respectievelijk 12 en 4 zetels.
VVD vecht voor herstel
De VVD van Dilan Yesilgöz probeert intussen het negatieve sentiment van de afgelopen maanden te keren. In de nieuwste Ipsos-peiling stijgt de partij met één zetel naar 14, en ook in andere peilingen schommelen de liberalen rond de 15.
Yesilgöz probeert de vermoeidheid rond de VVD van zich af te schudden met een persoonlijkere aanpak. Ze bezoekt kleinere steden, praat met ondernemers en richt zich op het thema veiligheid. De partij hoopt daarmee het vertrouwen van twijfelende kiezers terug te winnen.
CDA stabiel, GroenLinks-PvdA stagneert
Opvallend is dat het CDA, onder leiding van Henri Bontenbal, zich verrassend goed handhaaft. Met 23 tot 25 zetels staat de partij in sommige peilingen zelfs op gelijke hoogte met GroenLinks-PvdA.
Voor Frans Timmermans is dat een tegenvaller. Zijn fusiepartij blijft steken op 22 zetels, ondanks een intensieve campagne vol klimaatboodschappen en sociale thema’s. Ipsos merkt bovendien dat negen van die zetels mogelijk zouden kunnen doorschuiven naar D66, mocht Jetten zijn momentum vasthouden.
“Jetten biedt progressieve kiezers een alternatief zonder het belerende randje dat sommige mensen bij GroenLinks ervaren,” zegt politiek verslaggever Frits Wester.
Onderaan weinig beweging
Aan de onderkant van het speelveld verandert nauwelijks iets. De SP blijft hangen op 4 zetels — historisch laag — en ook Forum voor Democratie zakt verder weg naar 4 à 5. Volt, DENK en 50PLUS schommelen rond de 2, terwijl ChristenUnie op 3 à 4 blijft staan.
Het echte gevecht vindt dus plaats in het midden, waar D66, CDA en GroenLinks-PvdA elkaar in evenwicht houden, en de PVV op de achtergrond de koppositie probeert te behouden.
Het ‘Jetten-effect’
Volgens peilingsdeskundigen is de D66-stijging vrijwel volledig toe te schrijven aan de persoonlijke uitstraling van Rob Jetten. Zijn rustige stijl, optimistische toon en inhoudelijke benadering bieden een verademing in een campagne die vaak wordt gedomineerd door scherpte en wantrouwen.
Tijdens het Radio 1-debat, kort na het RTL-evenement, werd Jetten opnieuw uitgeroepen tot één van de winnaars. Zijn vermogen om empathie te combineren met inhoudelijk argumenteren wordt door analisten zijn “grootste troef” genoemd.
De eindspurt naar 29 oktober
Met de verkiezingsdag in zicht neemt de spanning toe. Volgens de nieuwste peiling ziet het politieke landschap er als volgt uit:
-
PVV: 29–31 zetels
-
CDA: 23–25 zetels
-
GroenLinks-PvdA: 22 zetels
-
D66: 18 zetels
-
VVD: 14–15 zetels
Maar liefst 45 procent van de kiezers twijfelt nog, wat betekent dat de komende debatten allesbepalend worden.
“De race is volledig open,” aldus Ipsos. “Het gaat erom wie de twijfelende kiezer het beste weet te raken.”
Perfecte timing voor D66
De timing van Jetten’s opleving is strategisch gezien ideaal. Waar andere partijen worstelen met interne meningsverschillen of imagoschade, straalt D66 rust en richting uit. De partij zet in op herkenbare thema’s zoals onderwijs, klimaat, innovatie en economie, maar verpakt die in een positieve, toekomstgerichte toon.
Campagnestrategen prijzen Jetten’s optreden: “Hij stond op het juiste moment op het juiste podium — zichtbaar, inhoudelijk en overtuigend. Dat is de basis van momentum.”
Houdt D66 het vast?
De grote vraag is nu of D66 deze opmars weet vol te houden. Politicologen waarschuwen dat pieken in peilingen vaak tijdelijk zijn. Als de aandacht in de komende weken verschuift naar Wilders of Timmermans, kan de lijn snel afvlakken.
Toch is één ding duidelijk: de verkiezingen van 2025 zijn allesbehalve voorspelbaar, en D66 heeft zichzelf opnieuw in het centrum van de politieke strijd geplaatst.
Wat denk jij? Houdt Rob Jetten dit momentum vast of is het een korte opleving? Praat mee op onze Facebook-pagina en deel je mening over de spannendste verkiezingsstrijd in jaren.