Hoe kan iemand van 32 al uitgezaaide longkanker
hebben? ‘Het zijn vaak mensen die nooit hebben
gerookt’
Het nieuws sloeg in als een
bom: Freek Rikkerink, de 32-jarige zanger van het populaire duo
Suzan & Freek, kreeg te horen dat hij uitgezaaide longk*nker heeft.
Een diagnose die veel mensen in verbijstering achterlaat, vooral
omdat Freek nog zo jong is. Longk*nker is toch vooral iets dat
voorkomt bij oudere r0kers, zo wordt vaak gedacht. Maar de
realiteit is complexer dan dat, legt de Belgische longarts en
k*nkerspecialiste Annelies Janssens uit. “Eén op de tien mensen met
longk*nker heeft nog nooit ger00kt,” zegt ze. “En bij jonge
patiënten komt het ook voor, al is dat zeldzaam.”

Hoe kan longk*nker bij jonge mensen
ontstaan?
“Longk*nker is inderdaad het
meest voorkomende bij oudere patiënten,” zegt dokter Janssens. “De
gemiddelde leeftijd waarop de diagnose gesteld wordt, is rond de 70
jaar. Maar in uitzonderlijke gevallen, zoals bij Freek, kan het
zich ook op jongere leeftijd voordoen. Dat heeft niet alleen met
r0ken te maken, want longk*nker wordt ook veroorzaakt door andere
factoren.”
Volgens de arts zijn er een
aantal risicofactoren naast r0ken: genetische aanleg, blootstelling
aan fijnstof of luchtvervuiling, en in sommige gevallen een
verhoogde gevoeligheid van het longweefsel. “Er bestaan zeldzame
genetische mutaties die de kans op longk*nker kunnen vergroten,”
legt ze uit. “Dat zijn mutaties die iemand soms al bij de geboorte
heeft. Die mutaties kunnen de cellen in de longen gevoeliger maken
voor veranderingen die leiden tot k*nker.”

Wat zijn de eerste signalen?
Een van de moeilijkheden bij
longk*nker is dat de symptomen vaak pas laat opvallen. “De longen
hebben geen zenuwuiteinden zoals de huid,” legt Janssens uit.
“Daarom merk je vaak niet meteen dat er iets mis is.”
De meest voorkomende eerste
signalen zijn:
-
Aanhoudende hoest die niet
weggaat.
-
Kortademigheid of
benauwdheid.
-
Onverklaarbaar
gewichtsverlies.
-
Vermoeidheid.
-
Pijn op de borst.
-
Opvallende heesheid of
stemverandering.
“Bij jonge mensen zoals Freek
worden die klachten vaak niet meteen gelinkt aan longk*nker,” zegt
Janssens. “Ze denken aan een hardnekkige verkoudheid of een
infectie. Daardoor kan het lang duren voor de diagnose gesteld
wordt.”

Waarom is het vaak al uitgezaaid bij de
diagnose?
Dat is meteen de reden waarom
longk*nker vaak pas in een laat stadium ontdekt wordt. “Tegen de
tijd dat mensen medische hulp zoeken, heeft de tumor vaak al de
kans gehad om zich te verspreiden,” zegt de arts. “Bij longk*nker
is dat helaas heel vaak het geval.”
Bij Freek werd de k*nker pas
ontdekt toen hij al was uitgezaaid. Dat betekent dat de tumorcellen
zich via de bloedbaan of het lymfesysteem hebben verspreid naar
andere delen van het lichaam, zoals de botten, lever of hersenen.
“In dat stadium spreken we van uitgezaaide of gemetastaseerde
longk*nker,” zegt Janssens. “De z!ekte is dan niet meer te genezen,
al kunnen we in sommige gevallen de groei afremmen met
behandelingen.”

Wat zijn de overlevingskansen?
De prognose bij uitgezaaide
longk*nker is somber. De gemiddelde overlevingskans ligt laag, en
hangt af van factoren zoals het type longk*nker, de uitgebreidheid
van de uitzaaiingen en de algemene gezondheid van de patiënt.
“Gemiddeld leeft iemand met uitgezaaide longk*nker nog zes tot
twaalf maanden na de diagnose,” zegt Janssens voorzichtig. “Maar
dat is een gemiddelde: sommigen leven nog enkele jaren, anderen
maar een paar maanden.”
Bij Freek weten we niet welke
vorm van longk*nker hij heeft. Er zijn grofweg twee
hoofdtypes:
-
Niet-kleincellig longk*nker
(de meest voorkomende vorm, ongeveer 85% van de gevallen).
-
Kleincellig longk*nker
(agressiever en sneller groeiend).

Freek: een voorbeeld van jong en
niet-r0ker
Wat Freek’s verhaal zo
bijzonder én schrijnend maakt, is dat hij nog maar 32 is en – voor
zover bekend – nooit ger00kt heeft. “Er heerst nog altijd het
misverstand dat longk*nker een ‘rokersz!ekte’ is,” zegt Janssens.
“Maar één op de tien patiënten heeft nooit ger00kt. Vooral bij
jongere mensen speelt erfelijke aanleg of blootstelling aan andere
risicofactoren een rol.”
Voor veel jonge patiënten is
de klap extra hard omdat ze in de kracht van hun leven staan.
“Mensen zoals Freek hebben vaak nog kleine kinderen of zijn net
bezig een gezin op te bouwen,” zegt de arts. “Dat maakt het
emotioneel en praktisch heel zwaar.”

Een zwangerschap, een diagnose en de
toekomst
Suzan en Freek wachten hun
eerste kindje – een bitterzoet lichtpuntje in deze donkere tijd.
“Ze hebben een kindje op komst en horen tegelijkertijd dat er geen
kans op genezing is,” zegt Janssens. “Dat is ontzettend moeilijk.
Als arts zie je dat jonge patiënten dan vaak hun focus verschuiven:
ze willen er nog zijn voor hun kind, voor hun partner. Ze willen
herinneringen maken, hoe kort de tijd ook is.”
Voor Freek en Suzan is het nu
vooral zaak om rust te vinden en van elkaar te genieten. De zanger
deelde zelf op Instagram: “We gaan nog zo lang mogelijk genieten
van de tijd die ons samen gegund is, ook al weten we niet hoe lang
dat zal zijn.”

Wat kan er nog aan behandeling?
Hoewel genezing uitgesloten
is bij uitgezaaide longk*nker, zijn er wel behandelingen om de
z!ekte af te remmen en de klachten te verlichten. “We kijken altijd
naar de specifieke eigenschappen van de tumor,” zegt Janssens.
“Soms kunnen we gerichte therapieën inzetten, zoals immuuntherapie
of doelgerichte medicijnen die specifieke mutaties aanpakken.”
Die behandelingen kunnen de
groei van de tumor afremmen en in sommige gevallen het leven met
maanden of zelfs jaren verlengen. “Maar het blijft een gevecht
tegen de klok,” zegt Janssens. “En vaak moeten we ook symptomen
bestrijden zoals pijn, benauwdheid of vermoeidheid.”

Een oproep tot begrip
Het verhaal van Freek en
Suzan laat zien hoe hard en oneerlijk k*nker kan toeslaan – ook bij
mensen die alles op orde lijken te hebben. Janssens benadrukt hoe
belangrijk het is om begrip te tonen voor patiënten en hun
omgeving. “De z!ekte zet het hele leven op z’n kop. Mensen hebben
steun en liefde nodig, geen oordelen of ongevraagde adviezen.”
Freek’s diagnose herinnert
ons eraan dat k*nker geen onderscheid maakt. “Ook wie nooit ger00kt
heeft, kan getroffen worden,” zegt Janssens. “Dat is een harde
realiteit.”

De boodschap van hoop en liefde
Wat Freek en Suzan nu
meemaken, raakt veel mensen diep. Fans, collega’s en vrienden
stromen toe met steunbetuigingen. “Wat jullie samen nog willen
delen, is wat telt,” schrijft iemand online. “Liefde is sterker dan
alles.”
Voor Freek en Suzan is dat
misschien ook de enige houvast in deze tijd. Hun muziek bracht
velen troost, nu hopen fans dat zij zelf troost vinden in elkaar.
In de kleine momenten, de gedeelde blikken, de hand op elkaars
schouder. En in het vooruitzicht van een nieuw leven dat binnenkort
hun wereld zal verrijken.