Algemeen
Dit waren de laatste woorden van prinses Diana
Op 1 juli 2024 zouden we de 63e verjaardag hebben gevierd van wijlen prinses Diana, een icoon wiens leven abrupt en tr@gisch eindigde 27 jaar geleden.
Op die noodlottige nacht in augustus 1997 vond er een catastrofaal auto-0ngeluk plaats in een Parijse tunnel, wat leidde tot een wereldwijd gevoel van verlies en rouw.
Deze gebeurtenis bracht haar laatste woorden aan het licht, woorden die vandaag de dag nog steeds resoneren en ons herinneren aan haar hartverscheurende laatste momenten.
Nacht
Prinses Diana, geboren op 1 juli 1961, was een geliefde figuur in zowel het Verenigd Koninkrijk als de rest van de wereld. Haar huwelijk met Prins Charles in 1981 werd wereldwijd bekeken door miljoenen mensen, en haar charme, gratie en betrokkenheid bij humanitaire zaken maakten haar tot een icoon van haar tijd.
Ondanks haar publieke rol had Diana een turbulente relatie met de media, die vaak indringend waren en haar privéleven onder een vergrootglas plaatsten.
N00dlottige
Op de avond van 31 augustus 1997 reisde prinses Diana, vaak aangeduid als de ‘Volksprinses’, samen met haar vermeende vriend Dodi Fayed door Parijs. Ze hadden net een exclusief diner bijgewoond in de Franse hoofdstad en bevonden zich op de achterbank van hun auto. Met hen in de auto waren Diana’s chauffeur, Henri Paul, en Dodi’s lijfwacht, Trevor Rees-Jones.
Na een avond vol romantiek en gezelligheid besloten Diana en Dodi de avond voort te zetten in het Ritz Paris, een van de meest prestigieuze hotels in de stad.
Dit hotel was eigendom van Dodi’s vader, Mohamed Al-Fayed. Het paar verliet het hotel later die avond, in een poging de paparazzi te ontwijken die hen de hele dag hadden gevolgd. Ze hoopten op een rustige rit naar Dodi’s appartement, weg van de nieuwsgierige blikken van de media.
Achterv0lging
Terwijl ze door de Pont de l’Alma-tunnel reden, werden ze achtervolgd door een menigte pers en paparazzi, vastbesloten om de beroemde prinses vast te leggen.
Dit leidde tot een chaotische situatie waarin Henri Paul de controle over het voertuig verloor. De auto botste met hoge snelheid tegen een pilaar in de tunnel, wat resulteerde in een verwoestend 0ngeluk.
De constante druk van de paparazzi, die vaak risicovolle manoeuvres uitvoerden om een glimp van Diana op te vangen, had hen de hele avond gevolgd.
Dit intense mediageweld was niet nieuw voor Diana, die vaak openlijk haar frustraties had geuit over de indringende aard van de pers. De gebeurtenissen van die nacht benadrukken de destructieve kracht van de media en hun obsessie met beroemdheden.
Gevolgen
Henri Paul en Dodi Fayed kwamen ter plekke om het leven. Trevor Rees-Jones overleefde het 0ngeluk, zij het met ernstige verwondingen. Prinses Diana werd bewusteloos aangetroffen maar herwon kort haar bewustzijn voordat ze opnieuw in coma raakte.
Hulpverleners arriveerden snel op de plaats van het ongeval en begonnen onmiddellijk met het verlenen van eerste hulp. De chaos en paniek waren voelbaar, met toeschouwers die geschokt toekeken terwijl brandweerlieden en medisch personeel hun uiterste best deden om de levens van de inzittenden te redden.
De scène was een tr@gische herinnering aan de fragiliteit van het leven en de onvoorspelbare wendingen van het lot.
Woorden
Franse brandweerman Xavier Gourmelon, die als een van de eerste hulpverleners ter plaatse was, deelde later haar laatste woorden met de wereld. Toen Diana kort bij bewustzijn kwam, vroeg ze: “O mijn god, wat is er gebeurd?”
Deze woorden, eenvoudig en vol verwarring, zijn voor altijd vastgelegd in de geschiedenis als haar laatste uiting. Gourmelon probeerde haar gerust te stellen en verzekerde haar dat ze in goede handen was.
Ingrijpen
Nadat ze uit de auto was gehaald, verslechterde haar toestand snel. Gourmelon herinnerde zich hoe Diana een hartstilstand kreeg, waarna ze werd gereanimeerd en kort weer bij bewustzijn kwam.
Ze werd met spoed naar het Pitié-Salpêtrière-ziekenhuis gebracht, waar artsen onvermoeibaar werkten om haar leven te redden. Prinses Diana was een symbool van medeleven en betrokkenheid bij humanitaire kwesties.
Haar werk met organisaties zoals het Rode Kruis, haar campagne tegen landmijnen en haar inzet voor hiv/aids-patiënten toonden haar diepe zorg voor de mensheid. Haar d00d was niet alleen een persoonlijk verlies voor haar familie, maar ook voor de vele gemeenschappen die ze had geholpen en geïnspireerd.
Verlies
Ondanks de inspanningen van de medische staf, stierf prinses Diana de volgende ochtend om vier uur na een tweede hartstilstand, waaruit ze niet kon worden gereanimeerd. Haar d00d markeerde het verlies van een geliefde figuur, wiens leven en werk nog steeds miljoenen mensen inspireert en beïnvloedt.
N@latenschap
Prinses Diana’s begrafenis was een nationaal rouwmoment, waarbij miljoenen mensen wereldwijd hun verdriet en steun betuigden. Haar nalatenschap leeft voort door haar kinderen, Prins William en Prins Harry, en de talloze goede doelen en initiatieven die ze tijdens haar leven ondersteunde.
Diana’s impact reikt verder dan haar publieke optredens en liefdadigheidswerk.
Haar openheid over haar eigen mentale gez0ndheidsproblemen, haar strijd met bulimia en haar kwetsbaarheid maakten haar een pionier in het bespreekbaar maken van onderwerpen die destijds taboe waren. Ze brak de koninklijke tradities en toonde empathie en warmte die ongeëvenaard waren in de koninklijke familie.
De tweede zittingsdag in de rechtszaak tegen Marco Borsato zorgde voor een duidelijke verschuiving in toon en dynamiek. Waar tijdens de eerste zitting vooral de aanklachten en verklaringen centraal stonden, kwam nu de verdediging uitvoerig aan het woord. En volgens verslaggever Evert Santegoeds, die de hele dag in de rechtbank aanwezig was, gebeurde precies wat een goede verdediging beoogt: twijfel zaaien over de aangereikte feiten, verklaringen en bewijsstukken.
In een gesprek met Shownieuws liet Santegoeds weten dat de presentatie van de advocaten van Borsato hem aan het denken heeft gezet. Niet omdat er plots een eenduidige conclusie mogelijk is, maar omdat de zaak complexer blijkt dan veel mensen vooraf dachten. Zijn woorden geven een inkijkje in hoe de verdediging de zaak benadert en waarom donderdag mogelijk een kantelpunt vormt in het proces dat al jaren de Nederlandse showbizzwereld bezighoudt.
In deze longread wordt uitgebreid stilgestaan bij de argumenten van de verdediging, de punten die Santegoeds opvielen, het omstreden dagboek en de discussie over de geloofwaardigheid van verschillende verklaringen. Ook wordt gekeken naar de bredere impact van deze zittingsdag en wat het kan betekenen voor de verdere verloop van de zaak.
De sfeer in de rechtbank: een nieuwe fase van het proces
Vanaf de eerste minuut van de donderdagzitting was duidelijk dat de verdediging een andere strategie volgde dan het 0penbaar Ministerie twee dagen eerder. Waar justitie een groot deel van haar verhaal baseerde op verklaringen van het vermeende slacht0ffer en een aantal ondersteunende documenten, richtte de verdediging zich vooral op inconsistenties, hiaten en onduidelijke details in datzelfde materiaal.
Volgens Santegoeds zat er een opvallende energie in de zaal. Niet omdat het juridisch spektakel was, maar omdat de toon scherp en analytisch werd. Het ging niet langer om algemene beschuldigingen, maar om het apart leggen en onderzoeken van puzzelstukjes die volgens de advocaten helemaal niet passen.
“Het was een gedegen verhaal,” zegt Santegoeds. “Een verhaal dat mij heel erg aan het twijfelen heeft gebracht over wat ik dinsdag hoorde. En dát is natuurlijk precies wat de verdediging wil: laten zien dat er interpretatie, nuance en onzekerheid achter de aangedragen stukken zit.”
Het audiofragment: bekentenis of misverstand?
Een van de grootste punten van discussie in de zaak is het zogenoemde audiofragment, waarin de moeder van het meisje Borsato confronteert met haar beschuldigingen. Justitie stelde dinsdag dat dit gesprek elementen bevatte die op een impliciete bekentenis zouden kunnen wijzen.
Maar volgens de verdediging – en volgens Santegoeds nu ook – is dat beeld te sterk aangezet.
“Wat ik dinsdag hoorde, klonk
alsof er een bekentenis op band stond,” vertelt hij. “Maar vandaag
werd dat vrijwel volledig onderuit gehaald.”
De verdediging wees erop dat:
-
Borsato in het gesprek nooit expliciet toegeeft dat hij grensoverschrijdend heeft gehandeld.
-
Hij vaag reageert, deels geschokt, deels afwerend – maar niet bevestigend.
-
Het gesprek plaatsvond in een gespannen situatie waarin woorden ook anders kunnen worden geïnterpreteerd.
Daarnaast benadrukte de verdediging dat het gesprek is opgenomen onder omstandigheden die op zijn minst vragen oproepen over de context en intentie. Was het een spontane confrontatie of een zorgvuldig geplande actie met een specifiek doel? Die vraag blijft hangen.
Het dagboek: een “verdacht boekje” met één cruciale pagina
Het meest controversiële bewijsstuk in deze zaak is zonder twijfel het dagboek van het meisje. Een schrift van slechts dertig pagina’s, waarin volgens het OM aanwijzingen te vinden zijn voor haar ervaringen met de zanger.
Maar volgens de verdediging – en nu ook volgens Santegoeds – zit dat anders.
Een boekje met één afwijkende pagina
“Het dagboek telt slechts dertig pagina’s,” legt Santegoeds uit. “Maar Marco komt maar op één pagina voor. En die ene pagina lijkt niet geschreven in dezelfde lijn als de rest.”
De verdediging ging nog verder en suggereerde dat:
-
het bewuste deel mogelijk niet door het meisje zelf is geschreven;
-
de toon, stijl en woordkeuze anders zijn dan in de rest van het dagboek;
-
de moeder mogelijk zelf aanpassingen of aanvullingen heeft gedaan.
Dit is een ernstige suggestie en vormt een groot risico voor de geloofwaardigheid van het gehele bewijsstuk.
Waarom noemt Santegoeds het “een verdacht boekje”?
De verslaggever is normaal gesproken voorzichtig met zijn woorden, vooral in zaken waar emoties, reputaties en juridische gevolgen zo zwaar meewegen. Maar in deze zaak zei hij onomwonden:
“Het is geen dagboekje, het is een verdacht boekje.”
Die uitspraak komt niet uit sensatie, maar uit de observatie dat het boekje rommelig, fragmentarisch en opeens zeer specifiek lijkt op het moment dat Borsato erin voorkomt. Dat roept vragen op, en het is precies die twijfel die de verdediging probeert te vergroten.
De kleedkamerkwestie: kon het überhaupt gebeuren?
Een ander punt waarop de verdediging zich richtte, is de beschuldiging dat Marco het meisje zou hebben betast in de kleedkamer van The Voice of Holland. Justitie schetste de situatie alsof hij eenvoudig door de gangen kon wandelen en ongezien ruimtes kon betreden.
Maar volgens Santegoeds klopt dat beeld niet.
Borsato was niet vrij om studio’s in en uit te lopen
“Daar twijfelde ik dinsdag al
aan,” zegt hij.
Hij legt uit:
-
Marco had een eigen kleedkamer.
-
Hij werkte vrijwel altijd samen met visagist Leco van Zadelhoff.
-
Beveiliging en productie lieten niet toe dat coaches ongecontroleerd door backstage-gebieden liepen.
-
Alles achter de schermen bij grote tv-producties is strak georganiseerd.
Als die omstandigheden kloppen, wordt de beschuldiging minder waarschijnlijk.
Waarom Leco nooit is verhoord, blijft een mysterie
Het meest opvallende is dat Leco van Zadelhoff, die bijna constant bij Marco was in zijn kleedkamer, nooit door het OM is verhoord.
Santegoeds verbaasde zich daar zichtbaar over:
“Waarom heeft justitie dat niet gedaan? Als iemand kon bevestigen wat er in die kleedkamer gebeurde, was het Leco.”
Volgens hem kan dit maar twee dingen betekenen:
-
Het OM heeft bewust afgezien van het verhoor, omdat het mogelijk ontlastend zou zijn.
-
Het verhoor had geen meerwaarde voor hun scenario, wat vragen oproept over de kracht van dat scenario.
Voor Santegoeds is dit een van de grootste hiaten in de zaak tot nu toe.
Veranderende verklaringen: onduidelijkheid of onbetrouwbaarheid?
Tijdens de zitting van donderdag stelde de verdediging ook vragen over de consistentie van de verklaringen van het meisje. Volgens hen veranderen bepaalde details van haar verhaal door de tijd heen.
Santegoeds vatte het samen als een cruciale vraag:
“Waarom veranderen de verhalen van het meisje steeds?”
De verdediging gaf twee mogelijke verklaringen:
-
Ze kan zich niet alles goed herinneren – een bekend fenomeen in traumagerelateerde zaken.
-
Het is niet gebeurd zoals wordt beweerd, en de inconsistentie komt voort uit het creëren van nieuwe details wanneer eerdere versies onder druk komen te staan.
In elk scenario is er onduidelijkheid – en onduidelijkheid leidt tot twijfel. En twijfel leidt juridisch gezien al snel tot de conclusie dat er onvoldoende hard bewijs is.
Een kantelpunt? De impact van de verdediging
Voor Santegoeds voelde donderdag als een mogelijke omslag in het proces. Niet omdat er ineens een definitieve conclusie in zicht komt, maar omdat de verdediging overtuigend heeft laten zien dat verschillende cruciale onderdelen van de zaak kunnen worden betwist.
Hij zei:
“Ik hoop dat heel duidelijk wordt of hij er nou echt is ingeluisd door de twee of niet.”
Dat laatste – het idee dat Borsato mogelijk doelbewust in een fuik is gelokt – is een theorie die in sommige kringen al langer rondgaat. De verdediging gebruikt die gedachte niet expliciet, maar suggereert wel dat bepaalde elementen in het dossier zijn gemanipuleerd of bewust anders gepresenteerd.
Wat de waarheid is, blijft vooralsnog onbekend.
De bredere vraag: kan deze zaak nog één kant op vallen?
Na deze dag rijst de vraag of de zaak juridisch nog helder genoeg is om tot één duidelijke uitspraak te komen. De advocaten van Borsato hebben laten zien:
-
dat fysiek bewijs ontbreekt;
-
dat verklaringen variëren;
-
dat het dagboek vraagtekens oproept;
-
dat getuigen ontbreken of niet zijn gehoord;
-
dat cruciale situaties logistiek onwaarschijnlijk zijn.
Justitie heeft tegelijkertijd laten zien:
-
dat het meisje haar verhaal meerdere malen consequent heeft verteld;
-
dat er ondersteunende aanwijzingen zijn;
-
dat het audiofragment volgens hun interpretatie significant is;
-
dat er gedragingen van Borsato zijn die volgens hen wijzen op grensoverschrijdend gedrag.
Het blijft daarmee een zaak waarin interpretatie, overtuiging en nuance centraal komen te staan.
Conclusie: een zaak die alle kanten op kan, maar donderdag veranderde het speelveld
De tweede zittingsdag heeft één ding duidelijk gemaakt: deze zaak is niet zwart-wit. Er zijn geen keiharde bewijzen in de vorm van opnames, foto’s of DNA. Wat resteert zijn menselijke verhalen, emoties, herinneringen, twijfels en interpretaties.
Voor de rechtbank betekent dit dat de lat hoog ligt. Voor het publiek betekent het dat de verdeeldheid groot blijft. Voor de betrokkenen betekent het dat de spanning richting de uitspraak – op 4 december – alleen maar groter zal worden.
Wat donderdag heeft laten zien, is dat de verdediging zeer krachtig is in het neerzetten van twijfel. En twijfel is in het strafrecht een machtig juridisch wapen.
De komende weken zullen uitwijzen of die twijfel voldoende weegt.