Algemeen
Je lichaam herkent wanneer het einde nabij is en dat begint allemaal in je neus
De d00d, een onvermijdelijke maar vaak gevreesde fase van het leven, houdt vele mysteries vast die de mensheid door de eeuwen heen heeft geprobeerd te ontrafelen.
Verrassend genoeg ligt een potentieel antwoord verborgen in ons reukvermogen. Recente wetenschappelijke inzichten suggereren dat onze neus essentiële aanwijzingen kan bieden over de naderende d00d, niet alleen door het detecteren van de d00d bij anderen maar ook via het verlies van eigen reukvermogen als indicator voor gezondheidsproblemen.
Deze fascinatie voor de neus en zijn vermogen om ons te waarschuwen voor dreigend gevaar onderstreept de complexiteit en verfijning van het menselijk zintuiglijke systeem.
Het concept dat mensen de naderende d00d kunnen ‘ruiken’, is iets dat zowel wetenschappelijke nieuwsgierigheid als volksgeloof heeft geïnspireerd. Anekdotische verslagen van mensen die een unieke ‘geur van de d00d’ waarnemen voordat een dierbare 0verlijdt, zijn wijdverspreid en worden ondersteund door enkele wetenschappelijke studies.
Deze waarnemingen hebben geleid tot de theorie dat er een specifiek “zesde zintuig” bestaat binnen ons reuksysteem dat actief wordt onder bepaalde, vaak stressvolle omstandigheden.
Bijvoorbeeld, wetenschappers aan de Universiteit van Chicago hebben ontdekt dat dieren zoals honden en katten in staat zijn chemische veranderingen te detecteren die optreden in het menselijk lichaam bij bepaalde z*ektes zoals kanker.
Deze bevindingen suggereren dat sommige mensen, vooral die met een zeer gevoelig reukvermogen, mogelijk ook het vermogen hebben om zulke subtiele veranderingen waar te nemen, wat wijst op de mogelijkheid van een menselijk vermogen om de naderende d00d te ‘ruiken’.
Een andere boeiende theorie betreft de emotionele connectie van ons reukvermogen. Het idee is dat onze reukzin niet alleen fysieke geuren detecteert, maar ook veranderingen in de emotionele of fysiologische staat van anderen kan waarnemen.
Dit zou kunnen verklaren waarom sommige mensen zich intuïtief bewust worden van de naderende d00d van een naaste, niet door een expliciete geur, maar door een onbewuste reactie van hun reukzintuig op veranderende biochemische signalen.
Het verlies van het reukvermogen, medisch bekend als anosmie, is significant verbonden met diverse gezondheidsaandoeningen, met name neurodegeneratieve zektes zoals Alzheimer en Parkinson.
Diverse studies hebben aangetoond dat de afname van reuk vaak een van de eerste symptomen is die zich manifesteren, nog voordat andere, meer voor de hand liggende symptomen duidelijk worden. Dit maakt reukverlies een potentieel vroegtijdig waarschuwingssignaal voor deze z*ektes.
Verder heeft onderzoek, zoals dat gepubliceerd in het Journal of the American Geriatrics Society, uitgewezen dat ouderen met een verminderd reukvermogen een significant hogere kans hebben om binnen vijf jaar te 0verlijden dan hun leeftijdsgenoten met een intact reukvermogen.
Dit benadrukt de potentiële waarde van reukvermogen als een voorspellende factor voor algemene gezondheid en levensverwachting.
De voortdurende ontdekkingen op het gebied van de menselijke zintuigen, met name de reuk, openen nieuwe mogelijkheden voor de medische wetenschap.
Het vermogen van het reuksysteem om zowel de d00d als toekomstige gezondheidsrisico’s te voorspellen biedt opwindende vooruitzichten voor de ontwikkeling van nieuwe diagnostische methoden. Deze methoden zouden gebruik kunnen maken van ons reukvermogen om vroege waarschuwingssignalen te detecteren, wat kan leiden tot tijdige en potentieel levensreddende interventies.
Het vermogen van de neus om te functioneren als een waarschuwingssysteem voor zowel de naderende d00d als voor mogelijke gezondheidsproblemen is een bewijs van de complexiteit en het belang van ons reukvermogen.
Deze capaciteiten dagen ons uit om verder te kijken dan de traditionele zintuigen en de verborgen potentie van geur te erkennen als een krachtig hulpmiddel voor gezondheidsmonitoring en medisch inzicht.
Jonnie Boer (60) overleden: meesterchef en culinair pionier laat een onuitwisbare indruk achter
De Nederlandse gastronomie is in diepe rouw na het 0verlijden van Jonnie Boer. De topkok, die samen met zijn vrouw Thérèse het iconische restaurant De Librije in Zwolle naar ongekende hoogtes bracht, is op 60-jarige leeftijd 0verleden. Zijn kinderen hebben het verdrietige nieuws via Instagram naar buiten gebracht. Boer 0verleed woensdag op het eiland Bonaire, aan de gevolgen van een longembolie.
Zijn 0verlijden komt als een mokerslag voor iedereen die hem kende — niet alleen binnen de wereld van sterrenrestaurants en gastronomie, maar ook daarbuiten. Want Jonnie Boer was méér dan een chef. Hij was een mentor, een vernieuwer, een familieman, en bovenal: een man met een ongekende passie voor puurheid, smaak en gastvrijheid.
De Librije: een culinair bolwerk
Samen met zijn vrouw Thérèse Boer bouwde Jonnie aan een culinair imperium dat zijn oorsprong vond in Zwolle. Hun restaurant De Librije groeide onder zijn leiding uit tot het enige restaurant in Nederland dat jarenlang onafgebroken drie Michelinsterren droeg. Daarmee nestelde het zich stevig in de wereldtop van de gastronomie. De Librije was niet zomaar een restaurant — het was een beleving. Gasten kwamen niet alleen om te eten, maar om zich te laten verrassen, verwennen en inspireren.
Wat De Librije uniek maakte, was niet alleen het niveau van koken, maar vooral de visie daarachter. Boer kookte met de natuur als leidraad. Hij werkte met lokale producten, eerlijke ingrediënten en een stijl die tegelijk innovatief en diepgeworteld in traditie was. In zijn gerechten proefde je Nederland — maar dan verfijnd tot kunst.
De mens achter de chef
Voor wie hem persoonlijk kende, was Jonnie Boer meer dan een topkok. Hij was toegankelijk, hartelijk en altijd bereid zijn kennis te delen. Met een gezonde dosis nuchterheid — passend bij zijn Zwolse achtergrond — en een diepgewortelde liefde voor zijn vak wist hij zowel collega’s als jonge talenten te inspireren. Zijn keuken stond bekend als een broedplaats voor nieuw talent. Vele chefs die nu zelf sterretenten leiden, hebben hun basis gelegd in de keuken van Jonnie Boer.
Zijn vrouw Thérèse speelde een onmisbare rol naast hem. Als gastvrouw en wijnkenner vulde zij Jonnie perfect aan. Samen vormden zij hét powerkoppel van de Nederlandse horeca. Ze openden meerdere zaken in Zwolle, waaronder Librije’s Winkel en Librije’s Hotel, en ook internationaal breidden zij hun droom uit — met culinaire projecten op onder andere Curaçao en Bonaire.
Een leven in dienst van smaak en beleving
Wat Jonnie Boer onderscheidde, was zijn constante zoektocht naar vernieuwing. Hij durfde risico’s te nemen, experimenteerde met technieken, en bleef ondanks alle successen bescheiden. Zijn liefde voor het vak was aanstekelijk. In interviews sprak hij vaak over ‘het plezier in koken’ en ‘het gevoel van verwondering’ dat hij zijn gasten wilde geven.
In 2024 werd nog een bijzonder hoofdstuk toegevoegd aan het verhaal van de familie Boer. In de documentairereeks De Opvolging, uitgezonden door Omroep MAX, werd het proces gevolgd waarin zoon Jimmie (24) en dochter Isabelle (21) stap voor stap werden klaargestoomd om het familiebedrijf voort te zetten. Samen met chef-kok Nelson Tanate (33), een oude bekende uit de Librije-keuken, namen zij de dagelijkse leiding van het restaurant langzaam over.
Het idee dat Jonnie en Thérèse het stokje op termijn wilden overdragen, was voor velen begrijpelijk — het harde horecawerk laat zich niet altijd makkelijk combineren met ouder worden. Maar het gebeurde met beleid, liefde en volledige toewijding. Jonnie bleef betrokken, bleef proeven, sturen en enthousiasmeren. En bovenal: hij bleef koken.
Persoonlijke woorden van zijn kinderen
Na het nieuws van zijn 0verlijden deelden zoon Jimmie en dochter Isabelle ontroerende berichten via hun sociale media. Jimmie plaatste een foto van hem en zijn vader, met de woorden: “Dank voor alles wat je mij hebt gegeven. Ik ga je trots maken, ook al ga je het niet zien.” Isabelle deelde dezelfde foto op haar Instagramverhaal en voegde er nog een familiefoto aan toe met de tekst: “We gaan je trots maken.”
Hun woorden zeggen alles. Jonnie was niet alleen hun vader, maar ook hun leermeester, hun voorbeeld. En het feit dat zij nu aan het roer staan van het levenswerk van hun ouders, maakt zijn nalatenschap nog tastbaarder.
Een verlies voor de gastronomie én voor Nederland
Het 0verlijden van Jonnie Boer laat een leegte achter die verder reikt dan de muren van De Librije. In binnen- en buitenland wordt met respect en verdriet gereageerd. Collega-chefs, sommeliers, horecaprofessionals en vaste gasten uit alle hoeken van het land betuigen hun medeleven.
Michelin Nederland spreekt in een reactie van “het verlies van een icoon”. Culinair journalist Mac van Dinther noemt Boer “de man die Nederland culinair op de kaart zette.” En talloze jonge chefs noemen hem simpelweg ‘de meester’.
Maar boven alles was Jonnie Boer een man die zijn leven leefde met hart en ziel. Hij wist zijn droom om te zetten in werkelijkheid, en daarbij bleef hij trouw aan zichzelf. Hij was trots op zijn afkomst, op zijn team en vooral op zijn gezin.
Het nalatenschap leeft voort
Wat Jonnie Boer ons heeft gegeven, is niet alleen een reeks iconische gerechten, maar ook een mindset: dat perfectie en plezier hand in hand kunnen gaan. Dat hard werken loont. En dat koken niet alleen een ambacht is, maar ook een kunstvorm. Zijn invloed zal nog jaren voelbaar blijven — in de borden van zijn opvolgers, in de verhalen van zijn collega’s, en in de herinneringen van zijn gasten.
Zijn kinderen en team zullen ongetwijfeld hun uiterste best doen om zijn visie te eren en voort te zetten. Zoals Jimmie al schreef: “Ik ga je trots maken.” En wie Jonnie een beetje kende, weet dat hij daar vol vertrouwen naar zou hebben gekeken.
Rust zacht, meester
Met het 0verlijden van Jonnie Boer verliest Nederland een culinaire grootheid. Zijn naam zal voor altijd verbonden blijven aan De Librije, aan Zwolle, en aan de ontwikkeling van de Nederlandse gastronomie. Maar bovenal blijft hij in de harten van mensen die hij heeft geraakt: als chef, als vriend, als mentor en als vader.
Rust zacht, Jonnie. Je hebt ons laten zien wat er mogelijk is als je kookt met liefde. En daarvoor zeggen we, met heel Nederland: dank je wel.
Dit bericht op Instagram bekijken