Algemeen
Dit waren de laatste woorden van prinses Diana
Op 1 juli 2024 zouden we de 63e verjaardag hebben gevierd van wijlen prinses Diana, een icoon wiens leven abrupt en tr@gisch eindigde 27 jaar geleden.
Op die noodlottige nacht in augustus 1997 vond er een catastrofaal auto-0ngeluk plaats in een Parijse tunnel, wat leidde tot een wereldwijd gevoel van verlies en rouw.
Deze gebeurtenis bracht haar laatste woorden aan het licht, woorden die vandaag de dag nog steeds resoneren en ons herinneren aan haar hartverscheurende laatste momenten.
Nacht
Prinses Diana, geboren op 1 juli 1961, was een geliefde figuur in zowel het Verenigd Koninkrijk als de rest van de wereld. Haar huwelijk met Prins Charles in 1981 werd wereldwijd bekeken door miljoenen mensen, en haar charme, gratie en betrokkenheid bij humanitaire zaken maakten haar tot een icoon van haar tijd.
Ondanks haar publieke rol had Diana een turbulente relatie met de media, die vaak indringend waren en haar privéleven onder een vergrootglas plaatsten.
N00dlottige
Op de avond van 31 augustus 1997 reisde prinses Diana, vaak aangeduid als de ‘Volksprinses’, samen met haar vermeende vriend Dodi Fayed door Parijs. Ze hadden net een exclusief diner bijgewoond in de Franse hoofdstad en bevonden zich op de achterbank van hun auto. Met hen in de auto waren Diana’s chauffeur, Henri Paul, en Dodi’s lijfwacht, Trevor Rees-Jones.
Na een avond vol romantiek en gezelligheid besloten Diana en Dodi de avond voort te zetten in het Ritz Paris, een van de meest prestigieuze hotels in de stad.
Dit hotel was eigendom van Dodi’s vader, Mohamed Al-Fayed. Het paar verliet het hotel later die avond, in een poging de paparazzi te ontwijken die hen de hele dag hadden gevolgd. Ze hoopten op een rustige rit naar Dodi’s appartement, weg van de nieuwsgierige blikken van de media.
Achterv0lging
Terwijl ze door de Pont de l’Alma-tunnel reden, werden ze achtervolgd door een menigte pers en paparazzi, vastbesloten om de beroemde prinses vast te leggen.
Dit leidde tot een chaotische situatie waarin Henri Paul de controle over het voertuig verloor. De auto botste met hoge snelheid tegen een pilaar in de tunnel, wat resulteerde in een verwoestend 0ngeluk.
De constante druk van de paparazzi, die vaak risicovolle manoeuvres uitvoerden om een glimp van Diana op te vangen, had hen de hele avond gevolgd.
Dit intense mediageweld was niet nieuw voor Diana, die vaak openlijk haar frustraties had geuit over de indringende aard van de pers. De gebeurtenissen van die nacht benadrukken de destructieve kracht van de media en hun obsessie met beroemdheden.
Gevolgen
Henri Paul en Dodi Fayed kwamen ter plekke om het leven. Trevor Rees-Jones overleefde het 0ngeluk, zij het met ernstige verwondingen. Prinses Diana werd bewusteloos aangetroffen maar herwon kort haar bewustzijn voordat ze opnieuw in coma raakte.
Hulpverleners arriveerden snel op de plaats van het ongeval en begonnen onmiddellijk met het verlenen van eerste hulp. De chaos en paniek waren voelbaar, met toeschouwers die geschokt toekeken terwijl brandweerlieden en medisch personeel hun uiterste best deden om de levens van de inzittenden te redden.
De scène was een tr@gische herinnering aan de fragiliteit van het leven en de onvoorspelbare wendingen van het lot.
Woorden
Franse brandweerman Xavier Gourmelon, die als een van de eerste hulpverleners ter plaatse was, deelde later haar laatste woorden met de wereld. Toen Diana kort bij bewustzijn kwam, vroeg ze: “O mijn god, wat is er gebeurd?”
Deze woorden, eenvoudig en vol verwarring, zijn voor altijd vastgelegd in de geschiedenis als haar laatste uiting. Gourmelon probeerde haar gerust te stellen en verzekerde haar dat ze in goede handen was.
Ingrijpen
Nadat ze uit de auto was gehaald, verslechterde haar toestand snel. Gourmelon herinnerde zich hoe Diana een hartstilstand kreeg, waarna ze werd gereanimeerd en kort weer bij bewustzijn kwam.
Ze werd met spoed naar het Pitié-Salpêtrière-ziekenhuis gebracht, waar artsen onvermoeibaar werkten om haar leven te redden. Prinses Diana was een symbool van medeleven en betrokkenheid bij humanitaire kwesties.
Haar werk met organisaties zoals het Rode Kruis, haar campagne tegen landmijnen en haar inzet voor hiv/aids-patiënten toonden haar diepe zorg voor de mensheid. Haar d00d was niet alleen een persoonlijk verlies voor haar familie, maar ook voor de vele gemeenschappen die ze had geholpen en geïnspireerd.
Verlies
Ondanks de inspanningen van de medische staf, stierf prinses Diana de volgende ochtend om vier uur na een tweede hartstilstand, waaruit ze niet kon worden gereanimeerd. Haar d00d markeerde het verlies van een geliefde figuur, wiens leven en werk nog steeds miljoenen mensen inspireert en beïnvloedt.
N@latenschap
Prinses Diana’s begrafenis was een nationaal rouwmoment, waarbij miljoenen mensen wereldwijd hun verdriet en steun betuigden. Haar nalatenschap leeft voort door haar kinderen, Prins William en Prins Harry, en de talloze goede doelen en initiatieven die ze tijdens haar leven ondersteunde.
Diana’s impact reikt verder dan haar publieke optredens en liefdadigheidswerk.
Haar openheid over haar eigen mentale gez0ndheidsproblemen, haar strijd met bulimia en haar kwetsbaarheid maakten haar een pionier in het bespreekbaar maken van onderwerpen die destijds taboe waren. Ze brak de koninklijke tradities en toonde empathie en warmte die ongeëvenaard waren in de koninklijke familie.
Jesse Klaver onder vuur na uitspraken over coalitievorming: “Verbinding werkt maar één kant op”
Nog geen week nadat Jesse Klaver officieel werd benoemd tot nieuwe politiek leider van GroenLinks-PvdA, ligt hij al onder een vergrootglas. De politicus, die na de verkiezingen het stokje overnam van Frans Timmermans, riep in meerdere interviews op tot “een politiek die verbindt” — maar zijn eigen uitspraken over samenwerking met andere partijen roepen vragen op.
De aanleiding: Klaver vindt het onbegrijpelijk dat de VVD zijn partij uitsluit van een mogelijke regeringscoalitie. Tegelijkertijd bevestigt hij zelf dat de PVV en Forum voor Democratie (FvD) voor hem onbespreekbare partners blijven. Die houding levert hem nu stevige kritiek op, zowel vanuit de media als op sociale platforms.
Klaver wil meeregeren, maar VVD houdt de deur dicht
Tijdens de campagne werd al duidelijk dat de VVD weinig ziet in een samenwerking met GroenLinks-PvdA. Toenmalig partijleider Dilan Yeşilgöz gaf aan dat een coalitie met de linkse fusiepartij “onrealistisch” zou zijn, gezien de grote ideologische verschillen over belastingen, klimaat en migratie.
Ook na de verkiezingen, waarbij GroenLinks-PvdA vijf zetels verloor, lijkt de situatie niet veranderd. Klaver liet deze week weten het “teleurstellend en ouderwets” te vinden dat de VVD zijn partij niet aan tafel wil hebben.
“Het uitsluiten van partijen lost niets op,” aldus Klaver in een interview. “Nederland verdient een kabinet dat verbindt, niet dat verdeelt.”
Volgens de kersverse partijleider is de tijd rijp voor een “nieuwe bestuurscultuur” waarin samenwerking boven partijpolitiek staat. Toch klinkt zijn oproep niet bij iedereen overtuigend.
“Verbinding” met grenzen
Hoewel Klaver pleit voor openheid, heeft hij zelf duidelijke grenzen gesteld aan met wie hij wíl samenwerken. In een verklaring herhaalde hij dat de PVV en Forum voor Democratie volgens hem “niet binnen de rechtsstatelijke kaders opereren”. Daarom sluit hij beide partijen uit van coalitieonderhandelingen.
Die uitspraak is niet nieuw: al sinds 2017 herhaalt Klaver dat hij niet wil regeren met partijen die volgens hem “bevolkingsgroepen uitsluiten of fundamentele rechten ter discussie stellen”. Destijds richtte zijn kritiek zich vooral op de retoriek van Geert Wilders over de islam en migratie.
Ook in 2020, toen Forum voor Democratie in opspraak kwam na interne controverses, verklaarde Klaver dat de partij “zich buiten de democratische bandbreedte had geplaatst”.
Toch wringt dat standpunt nu, vinden critici. Want terwijl Klaver zichzelf profileert als de politicus die muren wil afbreken, lijkt hij tegelijkertijd twee grote oppositiepartijen buitenspel te zetten — samen goed voor miljoenen stemmen.
Kritiek op dubbele standaarden
Op sociale media kreeg Klaver de afgelopen dagen veel kritiek. Onder de hashtag #dubbelestandaard delen gebruikers fragmenten van interviews waarin Klaver enerzijds pleit voor “inclusieve politiek” en anderzijds anderen uitsluit.
Een gebruiker schreef op X (voorheen Twitter):
“Niet willen samenwerken met rechtse partijen is volgens Klaver democratisch. Maar als rechts niet met links wil, is dat volgens hem ouderwets. Waar ligt dan de grens van zijn eigen verbinding?”
Ook journalisten en commentatoren plaatsen kanttekeningen. Roelof Bouwman, adjunct-hoofdredacteur van Wynia’s Week, schreef scherp:
“Niet willen regeren met een rechtse partij is volgens Klaver democratisch, grondwettelijk en rechtsstatelijk. Maar niet willen regeren met een linkse partij is dan ineens uitsluiten en tegenwerken. Dat is meten met twee maten.”
De kritiek richt zich vooral op de inconsistentie tussen Klavers boodschap van verzoening en zijn politieke praktijk.
Politieke realiteit: beperkte coalitiekansen
De kansen dat GroenLinks-PvdA deelneemt aan een nieuw kabinet worden volgens analisten beperkt geacht. De partij verloor bij de recente verkiezingen vijf zetels en heeft met 22 zetels minder invloed dan verwacht.
De VVD heeft uitgesproken geen samenwerking te willen met de linkse fusiepartij, en ook Nieuw Sociaal Contract (NSC) van Pieter Omtzigt gaf aan moeite te hebben met GroenLinks-PvdA als coalitiepartner. De PVV en BBB liggen inhoudelijk te ver af van de linkse koers die Klaver verdedigt.
Alleen D66-voorman Rob Jetten heeft zich voorzichtig positief uitgelaten over mogelijke samenwerking, maar benadrukte dat de verschillen “groot” blijven.
“Het wordt een enorme puzzel,” zei politiek analist Julia Wouters in het programma Beau. “GroenLinks-PvdA heeft idealen die bij sommige partijen sympathie oproepen, maar het leiderschap van Klaver roept ook weerstand op. Zijn stijl is uitgesproken en dat werkt niet in elk kamp verbindend.”
Terug naar het verleden
De situatie doet denken aan de formatie van 2017, toen Klaver als leider van GroenLinks al eens wegliep van de onderhandelingstafel. Toenmalig premier Mark Rutte noemde dat destijds “jammer, maar begrijpelijk gezien de ideologische kloof”.
Klaver kreeg toen lof van zijn achterban voor zijn principiële houding, maar verloor in bredere zin politieke speelruimte. Ook nu lijkt hij te balanceren tussen ideologische zuiverheid en praktische invloed.
“Als je echt wilt regeren, moet je soms met mensen samenwerken die niet op jou lijken,” zegt politiek commentator Kees Boonman. “Klaver zegt dat hij wil verbinden, maar verbinding vraagt soms om ongemak. Dáár wringt het bij hem.”
Politieke boodschap of imago-strijd?
De vraag is of Klaver met zijn huidige koers vooral een moreel statement maakt, of dat hij echt gelooft in een haalbare coalitie. Sommige politicologen denken dat zijn uitspraken eerder gericht zijn op het versterken van zijn profiel dan op daadwerkelijke regeringsdeelname.
“Het is strategisch slim om jezelf als moreel kompas te positioneren,” zegt universitair docent politiek gedrag Sarah de Wit. “Klaver weet dat regeren met rechts voorlopig onwaarschijnlijk is. Door het initiatief tot verbinding te claimen, kan hij zich profileren als het redelijke alternatief binnen de oppositie.”
Anderen vrezen dat de aanpak averechts werkt. “Als je verbinding predikt maar tegelijk muren optrekt, raak je het vertrouwen kwijt van de zwevende kiezer,” stelt politiek verslaggever Nynke de Jong. “Mensen willen samenwerking zien, niet alleen woorden daarover.”
De balans tussen idealen en realiteit
De discussie rond Klaver raakt aan een breder politiek vraagstuk: hoe ver kun je gaan in het handhaven van principes zonder de deur naar samenwerking te sluiten? In de huidige gefragmenteerde Tweede Kamer telt bijna elke zetel mee, en partijen die zichzelf isoleren lopen het risico buitenspel te staan.
“Klaver vertegenwoordigt een partij met duidelijke waarden,” zegt De Jong. “Maar de uitdaging is om die waarden om te zetten in invloed. Alleen vanaf de zijlijn roepen over verbinding overtuigt niet.”
Tegelijkertijd zijn er ook mensen die Klaver juist prijzen voor zijn consistentie. Zij vinden het moedig dat hij vasthoudt aan democratische principes, ook als dat politiek nadelig is. “Er is een verschil tussen verbinden en verloochenen,” schrijft een supporter op X. “Sommige grenzen zijn er met een reden.”
Goed onthouden:
-Niet willen regeren met een rechtse partij = democratisch, grondwettelijk en rechtsstatelijk
-Niet willen regeren met een linkse partij = uitsluiten, blokkeren en tegenwerken pic.twitter.com/3xciGpzVLo— Roelof Bouwman (@RoelofBouwman) November 5, 2025
Een lastige start voor een nieuwe leider
Wat er ook van zij, de eerste week van Jesse Klaver als politiek leider van GroenLinks-PvdA verloopt allesbehalve rustig. Zijn oproep tot samenwerking heeft geleid tot een fel politiek debat — niet alleen over coalitievorming, maar ook over geloofwaardigheid en leiderschap.
“Hij heeft zichzelf meteen op de kaart gezet,” zegt analist Julia Wouters. “Maar niet op de manier die hij misschien had gehoopt. Zijn boodschap van verbinding komt pas geloofwaardig over als hij laat zien dat hij die ook in praktijk brengt.”
Voorlopig blijft het politieke schaakspel complex. De komende weken zal blijken of Klaver zijn woorden kan omzetten in daden — of dat hij, ondanks zijn oproep tot samenwerking, vooral aan de zijlijn blijft staan.