Algemeen
Na het afscheid van Jonnie Boer: Hoe Thérèse en Jimmie Boer de ziel van De Librije bewaken
Het overlijden van topchef Jonnie Boer heeft een diepe indruk achtergelaten op de culinaire wereld. Niet alleen vanwege zijn uitzonderlijke talent, maar vooral ook door de manier waarop hij samen met zijn vrouw Thérèse een waar icoon wist te bouwen: De Librije in Zwolle. Het driesterrenrestaurant is sinds jaar en dag een begrip, zowel in Nederland als ver daarbuiten. Nu Jonnie er niet meer is, rijst de vraag: hoe gaat het verder? En wie waakt er over de ziel van deze unieke plek?
Een liefde die alles overstijgt
Voor Thérèse Boer is het verlies van Jonnie niet alleen het einde van een partnerschap in zaken, maar vooral het verlies van haar levensliefde. Al sinds hun jonge jaren stonden zij zij aan zij, zowel in de keuken als aan de voorkant van het restaurant. Hun liefde voor elkaar en voor gastronomie vloeiden naadloos in elkaar over. In elk gerecht, elke wijnkeuze en elk detail van de ervaring in De Librije voelde je hun verbondenheid.
Toch blijft Thérèse overeind. Met opgeheven hoofd en een diepe innerlijke kracht houdt ze vast aan wat zij samen hebben opgebouwd. “Ik voel Jonnie elke dag,” liet ze onlangs weten. “Zijn geest leeft voort in elke gang, elke gast, elke herinnering die hier wordt gemaakt.”
De Librije: meer dan een restaurant
De Librije is al jarenlang het enige restaurant in Nederland met drie Michelinsterren. Maar het is meer dan een etablissement waar je dineert. Het is een beleving, een filosofie, een vorm van kunst. En bovenal: een familiebedrijf.
Die familieband is in de documentaire De Opvolging treffend in beeld gebracht. Daarin wordt zichtbaar hoe Jonnie en Thérèse de toekomst van De Librije voorbereiden. Niet als afscheid, maar als natuurlijke overgang naar een nieuwe generatie. Die visie blijkt nu actueler dan ooit.
Jimmie Boer: de culinaire erfenis
De meest logische opvolger binnen de familie is zoon Jimmie Boer. Hoewel hij aanvankelijk zijn eigen pad leek te kiezen, is zijn liefde voor gastronomie de afgelopen jaren alleen maar gegroeid. Niet alleen door de nabijheid van zijn ouders, maar ook door zijn eigen ontdekkingstocht binnen de culinaire wereld.
Jimmie staat bekend als bescheiden, maar gepassioneerd. Zijn stijl is anders dan die van zijn vader – moderner, speelser, met oog voor duurzaamheid – maar hij draagt dezelfde toewijding en liefde voor het vak met zich mee. In de documentaire zegt hij: “Mijn vader is onvervangbaar. Maar ik wil wel zijn visie voortzetten, op mijn manier.”
Nelson Tanate: van leerling tot leider
Naast Jimmie speelt ook chef Nelson Tanate een sleutelrol in de toekomst van De Librije. Tanate begon ooit als leerling in de keuken van Jonnie Boer en groeide uit tot een van zijn meest vertrouwde rechterhanden. Zijn benoeming tot chef de cuisine was dan ook geen verrassing, maar wel een bevestiging van het vertrouwen dat Jonnie en Thérèse in hem stelden.
Tanate combineert technische precisie met creativiteit. Hij kent het DNA van De Librije als geen ander en is vastbesloten om die lijn door te trekken, met respect voor het verleden én oog voor innovatie. “Jonnie zei altijd: blijf jezelf uitdagen,” aldus Tanate. “Dat wil ik blijven doen. Voor hem, voor Thérèse en voor onze gasten.”
De kracht van samenwerking
Wat De Librije altijd zo bijzonder maakte, was de harmonie tussen keuken en bediening. Tussen smaak en sfeer. Tussen Jonnie en Thérèse. Die balans lijkt nu voortgezet te worden in de samenwerking tussen Thérèse, Nelson en Jimmie. Elk van hen brengt een ander perspectief, een andere energie, maar ze delen hetzelfde doel: De Librije laten voortleven, met behoud van ziel en kwaliteit.
Thérèse blijft de gastvrouw pur sang. Haar scherpe neus voor wijn, haar natuurlijke elegantie en haar warme gastvrijheid maken haar onmisbaar in de ervaring van De Librije. Tegelijkertijd geeft ze ruimte aan de nieuwe generatie, zonder afstand te nemen van haar betrokkenheid.
Een toekomst vol belofte
Hoewel het gemis van Jonnie voelbaar is in elke hoek van het restaurant, is er ook iets anders aanwezig: hoop. De hoop dat zijn visie blijft leven. De hoop dat De Librije zijn betekenis behoudt. En de hoop dat Jimmie en Nelson hun eigen verhaal mogen schrijven, met Thérèse als kompas.
De eerste tekenen zijn positief. Gasten spreken van een onverminderde topbeleving. De gerechten zijn vernieuwend, maar trouw aan de stijl van het huis. De bediening is even warm en professioneel als altijd. En bovenal: de energie is goed. Geen rouw, maar eerbetoon. Geen stilstand, maar beweging.
Symboliek in de details
In het interieur van De Librije zijn subtiele verwijzingen naar Jonnie gebleven. Zijn favoriete kunstwerken, zijn kenmerkende kruiden uit eigen tuin, zelfs bepaalde recepten die hij altijd zelf proefde. Alles herinnert aan zijn aanwezigheid, zonder dat het een mausoleum wordt. Het is levend erfgoed. En dat is precies zoals hij het had gewild.
Ook in de wijnkaart, samengesteld door Thérèse, leeft zijn voorkeur voort. Zijn liefde voor complexe Bourgognes, zijn fascinatie voor natuurlijke wijnen – ze vormen nog altijd de rode draad. “Jonnie hield van contrasten,” vertelt Thérèse. “Dat zie je terug in alles wat we doen.”
De impact op de culinaire wereld
Het overlijden van Jonnie Boer is niet alleen een verlies voor De Librije, maar voor de hele gastronomie. Collega-chefs, critici en trouwe gasten spreken met bewondering over zijn nalatenschap. Van zijn pioniersrol in de Nederlandse keuken tot zijn mentorchap voor jonge talenten – Jonnie maakte het verschil.
Toch is er ook dankbaarheid. Dat hij zijn kennis heeft doorgegeven. Dat hij niet alles voor zichzelf hield, maar de volgende generatie actief heeft klaargestoomd. De documentaire De Opvolging is in dat opzicht niet alleen een kijk achter de schermen, maar ook een les in visie, overgave en vertrouwen.
Een ode aan het leven
Misschien is dat wel het mooiste wat De Librije vandaag de dag doet: het leven vieren. Niet door verdriet weg te stoppen, maar door het een plek te geven. In het ritme van de keuken. In het geroezemoes van de gasten. In de glimlach van Thérèse. En in de toewijding van Jimmie en Nelson.
Want wat Jonnie Boer heeft nagelaten, is meer dan recepten of sterren. Het is een gedachtegoed. Een manier van kijken. En bovenal: een hartslag die blijft kloppen, ook als de man erachter fysiek niet meer aanwezig is.
Jesse Klaver onder vuur na uitspraken over coalitievorming: “Verbinding werkt maar één kant op”
Nog geen week nadat Jesse Klaver officieel werd benoemd tot nieuwe politiek leider van GroenLinks-PvdA, ligt hij al onder een vergrootglas. De politicus, die na de verkiezingen het stokje overnam van Frans Timmermans, riep in meerdere interviews op tot “een politiek die verbindt” — maar zijn eigen uitspraken over samenwerking met andere partijen roepen vragen op.
De aanleiding: Klaver vindt het onbegrijpelijk dat de VVD zijn partij uitsluit van een mogelijke regeringscoalitie. Tegelijkertijd bevestigt hij zelf dat de PVV en Forum voor Democratie (FvD) voor hem onbespreekbare partners blijven. Die houding levert hem nu stevige kritiek op, zowel vanuit de media als op sociale platforms.
Klaver wil meeregeren, maar VVD houdt de deur dicht
Tijdens de campagne werd al duidelijk dat de VVD weinig ziet in een samenwerking met GroenLinks-PvdA. Toenmalig partijleider Dilan Yeşilgöz gaf aan dat een coalitie met de linkse fusiepartij “onrealistisch” zou zijn, gezien de grote ideologische verschillen over belastingen, klimaat en migratie.
Ook na de verkiezingen, waarbij GroenLinks-PvdA vijf zetels verloor, lijkt de situatie niet veranderd. Klaver liet deze week weten het “teleurstellend en ouderwets” te vinden dat de VVD zijn partij niet aan tafel wil hebben.
“Het uitsluiten van partijen lost niets op,” aldus Klaver in een interview. “Nederland verdient een kabinet dat verbindt, niet dat verdeelt.”
Volgens de kersverse partijleider is de tijd rijp voor een “nieuwe bestuurscultuur” waarin samenwerking boven partijpolitiek staat. Toch klinkt zijn oproep niet bij iedereen overtuigend.
“Verbinding” met grenzen
Hoewel Klaver pleit voor openheid, heeft hij zelf duidelijke grenzen gesteld aan met wie hij wíl samenwerken. In een verklaring herhaalde hij dat de PVV en Forum voor Democratie volgens hem “niet binnen de rechtsstatelijke kaders opereren”. Daarom sluit hij beide partijen uit van coalitieonderhandelingen.
Die uitspraak is niet nieuw: al sinds 2017 herhaalt Klaver dat hij niet wil regeren met partijen die volgens hem “bevolkingsgroepen uitsluiten of fundamentele rechten ter discussie stellen”. Destijds richtte zijn kritiek zich vooral op de retoriek van Geert Wilders over de islam en migratie.
Ook in 2020, toen Forum voor Democratie in opspraak kwam na interne controverses, verklaarde Klaver dat de partij “zich buiten de democratische bandbreedte had geplaatst”.
Toch wringt dat standpunt nu, vinden critici. Want terwijl Klaver zichzelf profileert als de politicus die muren wil afbreken, lijkt hij tegelijkertijd twee grote oppositiepartijen buitenspel te zetten — samen goed voor miljoenen stemmen.
Kritiek op dubbele standaarden
Op sociale media kreeg Klaver de afgelopen dagen veel kritiek. Onder de hashtag #dubbelestandaard delen gebruikers fragmenten van interviews waarin Klaver enerzijds pleit voor “inclusieve politiek” en anderzijds anderen uitsluit.
Een gebruiker schreef op X (voorheen Twitter):
“Niet willen samenwerken met rechtse partijen is volgens Klaver democratisch. Maar als rechts niet met links wil, is dat volgens hem ouderwets. Waar ligt dan de grens van zijn eigen verbinding?”
Ook journalisten en commentatoren plaatsen kanttekeningen. Roelof Bouwman, adjunct-hoofdredacteur van Wynia’s Week, schreef scherp:
“Niet willen regeren met een rechtse partij is volgens Klaver democratisch, grondwettelijk en rechtsstatelijk. Maar niet willen regeren met een linkse partij is dan ineens uitsluiten en tegenwerken. Dat is meten met twee maten.”
De kritiek richt zich vooral op de inconsistentie tussen Klavers boodschap van verzoening en zijn politieke praktijk.
Politieke realiteit: beperkte coalitiekansen
De kansen dat GroenLinks-PvdA deelneemt aan een nieuw kabinet worden volgens analisten beperkt geacht. De partij verloor bij de recente verkiezingen vijf zetels en heeft met 22 zetels minder invloed dan verwacht.
De VVD heeft uitgesproken geen samenwerking te willen met de linkse fusiepartij, en ook Nieuw Sociaal Contract (NSC) van Pieter Omtzigt gaf aan moeite te hebben met GroenLinks-PvdA als coalitiepartner. De PVV en BBB liggen inhoudelijk te ver af van de linkse koers die Klaver verdedigt.
Alleen D66-voorman Rob Jetten heeft zich voorzichtig positief uitgelaten over mogelijke samenwerking, maar benadrukte dat de verschillen “groot” blijven.
“Het wordt een enorme puzzel,” zei politiek analist Julia Wouters in het programma Beau. “GroenLinks-PvdA heeft idealen die bij sommige partijen sympathie oproepen, maar het leiderschap van Klaver roept ook weerstand op. Zijn stijl is uitgesproken en dat werkt niet in elk kamp verbindend.”
Terug naar het verleden
De situatie doet denken aan de formatie van 2017, toen Klaver als leider van GroenLinks al eens wegliep van de onderhandelingstafel. Toenmalig premier Mark Rutte noemde dat destijds “jammer, maar begrijpelijk gezien de ideologische kloof”.
Klaver kreeg toen lof van zijn achterban voor zijn principiële houding, maar verloor in bredere zin politieke speelruimte. Ook nu lijkt hij te balanceren tussen ideologische zuiverheid en praktische invloed.
“Als je echt wilt regeren, moet je soms met mensen samenwerken die niet op jou lijken,” zegt politiek commentator Kees Boonman. “Klaver zegt dat hij wil verbinden, maar verbinding vraagt soms om ongemak. Dáár wringt het bij hem.”
Politieke boodschap of imago-strijd?
De vraag is of Klaver met zijn huidige koers vooral een moreel statement maakt, of dat hij echt gelooft in een haalbare coalitie. Sommige politicologen denken dat zijn uitspraken eerder gericht zijn op het versterken van zijn profiel dan op daadwerkelijke regeringsdeelname.
“Het is strategisch slim om jezelf als moreel kompas te positioneren,” zegt universitair docent politiek gedrag Sarah de Wit. “Klaver weet dat regeren met rechts voorlopig onwaarschijnlijk is. Door het initiatief tot verbinding te claimen, kan hij zich profileren als het redelijke alternatief binnen de oppositie.”
Anderen vrezen dat de aanpak averechts werkt. “Als je verbinding predikt maar tegelijk muren optrekt, raak je het vertrouwen kwijt van de zwevende kiezer,” stelt politiek verslaggever Nynke de Jong. “Mensen willen samenwerking zien, niet alleen woorden daarover.”
De balans tussen idealen en realiteit
De discussie rond Klaver raakt aan een breder politiek vraagstuk: hoe ver kun je gaan in het handhaven van principes zonder de deur naar samenwerking te sluiten? In de huidige gefragmenteerde Tweede Kamer telt bijna elke zetel mee, en partijen die zichzelf isoleren lopen het risico buitenspel te staan.
“Klaver vertegenwoordigt een partij met duidelijke waarden,” zegt De Jong. “Maar de uitdaging is om die waarden om te zetten in invloed. Alleen vanaf de zijlijn roepen over verbinding overtuigt niet.”
Tegelijkertijd zijn er ook mensen die Klaver juist prijzen voor zijn consistentie. Zij vinden het moedig dat hij vasthoudt aan democratische principes, ook als dat politiek nadelig is. “Er is een verschil tussen verbinden en verloochenen,” schrijft een supporter op X. “Sommige grenzen zijn er met een reden.”
Goed onthouden:
-Niet willen regeren met een rechtse partij = democratisch, grondwettelijk en rechtsstatelijk
-Niet willen regeren met een linkse partij = uitsluiten, blokkeren en tegenwerken pic.twitter.com/3xciGpzVLo— Roelof Bouwman (@RoelofBouwman) November 5, 2025
Een lastige start voor een nieuwe leider
Wat er ook van zij, de eerste week van Jesse Klaver als politiek leider van GroenLinks-PvdA verloopt allesbehalve rustig. Zijn oproep tot samenwerking heeft geleid tot een fel politiek debat — niet alleen over coalitievorming, maar ook over geloofwaardigheid en leiderschap.
“Hij heeft zichzelf meteen op de kaart gezet,” zegt analist Julia Wouters. “Maar niet op de manier die hij misschien had gehoopt. Zijn boodschap van verbinding komt pas geloofwaardig over als hij laat zien dat hij die ook in praktijk brengt.”
Voorlopig blijft het politieke schaakspel complex. De komende weken zal blijken of Klaver zijn woorden kan omzetten in daden — of dat hij, ondanks zijn oproep tot samenwerking, vooral aan de zijlijn blijft staan.