Algemeen
Na het afscheid van Jonnie Boer: Hoe Thérèse en Jimmie Boer de ziel van De Librije bewaken
Het overlijden van topchef Jonnie Boer heeft een diepe indruk achtergelaten op de culinaire wereld. Niet alleen vanwege zijn uitzonderlijke talent, maar vooral ook door de manier waarop hij samen met zijn vrouw Thérèse een waar icoon wist te bouwen: De Librije in Zwolle. Het driesterrenrestaurant is sinds jaar en dag een begrip, zowel in Nederland als ver daarbuiten. Nu Jonnie er niet meer is, rijst de vraag: hoe gaat het verder? En wie waakt er over de ziel van deze unieke plek?
Een liefde die alles overstijgt
Voor Thérèse Boer is het verlies van Jonnie niet alleen het einde van een partnerschap in zaken, maar vooral het verlies van haar levensliefde. Al sinds hun jonge jaren stonden zij zij aan zij, zowel in de keuken als aan de voorkant van het restaurant. Hun liefde voor elkaar en voor gastronomie vloeiden naadloos in elkaar over. In elk gerecht, elke wijnkeuze en elk detail van de ervaring in De Librije voelde je hun verbondenheid.
Toch blijft Thérèse overeind. Met opgeheven hoofd en een diepe innerlijke kracht houdt ze vast aan wat zij samen hebben opgebouwd. “Ik voel Jonnie elke dag,” liet ze onlangs weten. “Zijn geest leeft voort in elke gang, elke gast, elke herinnering die hier wordt gemaakt.”
De Librije: meer dan een restaurant
De Librije is al jarenlang het enige restaurant in Nederland met drie Michelinsterren. Maar het is meer dan een etablissement waar je dineert. Het is een beleving, een filosofie, een vorm van kunst. En bovenal: een familiebedrijf.
Die familieband is in de documentaire De Opvolging treffend in beeld gebracht. Daarin wordt zichtbaar hoe Jonnie en Thérèse de toekomst van De Librije voorbereiden. Niet als afscheid, maar als natuurlijke overgang naar een nieuwe generatie. Die visie blijkt nu actueler dan ooit.
Jimmie Boer: de culinaire erfenis
De meest logische opvolger binnen de familie is zoon Jimmie Boer. Hoewel hij aanvankelijk zijn eigen pad leek te kiezen, is zijn liefde voor gastronomie de afgelopen jaren alleen maar gegroeid. Niet alleen door de nabijheid van zijn ouders, maar ook door zijn eigen ontdekkingstocht binnen de culinaire wereld.
Jimmie staat bekend als bescheiden, maar gepassioneerd. Zijn stijl is anders dan die van zijn vader – moderner, speelser, met oog voor duurzaamheid – maar hij draagt dezelfde toewijding en liefde voor het vak met zich mee. In de documentaire zegt hij: “Mijn vader is onvervangbaar. Maar ik wil wel zijn visie voortzetten, op mijn manier.”
Nelson Tanate: van leerling tot leider
Naast Jimmie speelt ook chef Nelson Tanate een sleutelrol in de toekomst van De Librije. Tanate begon ooit als leerling in de keuken van Jonnie Boer en groeide uit tot een van zijn meest vertrouwde rechterhanden. Zijn benoeming tot chef de cuisine was dan ook geen verrassing, maar wel een bevestiging van het vertrouwen dat Jonnie en Thérèse in hem stelden.
Tanate combineert technische precisie met creativiteit. Hij kent het DNA van De Librije als geen ander en is vastbesloten om die lijn door te trekken, met respect voor het verleden én oog voor innovatie. “Jonnie zei altijd: blijf jezelf uitdagen,” aldus Tanate. “Dat wil ik blijven doen. Voor hem, voor Thérèse en voor onze gasten.”
De kracht van samenwerking
Wat De Librije altijd zo bijzonder maakte, was de harmonie tussen keuken en bediening. Tussen smaak en sfeer. Tussen Jonnie en Thérèse. Die balans lijkt nu voortgezet te worden in de samenwerking tussen Thérèse, Nelson en Jimmie. Elk van hen brengt een ander perspectief, een andere energie, maar ze delen hetzelfde doel: De Librije laten voortleven, met behoud van ziel en kwaliteit.
Thérèse blijft de gastvrouw pur sang. Haar scherpe neus voor wijn, haar natuurlijke elegantie en haar warme gastvrijheid maken haar onmisbaar in de ervaring van De Librije. Tegelijkertijd geeft ze ruimte aan de nieuwe generatie, zonder afstand te nemen van haar betrokkenheid.
Een toekomst vol belofte
Hoewel het gemis van Jonnie voelbaar is in elke hoek van het restaurant, is er ook iets anders aanwezig: hoop. De hoop dat zijn visie blijft leven. De hoop dat De Librije zijn betekenis behoudt. En de hoop dat Jimmie en Nelson hun eigen verhaal mogen schrijven, met Thérèse als kompas.
De eerste tekenen zijn positief. Gasten spreken van een onverminderde topbeleving. De gerechten zijn vernieuwend, maar trouw aan de stijl van het huis. De bediening is even warm en professioneel als altijd. En bovenal: de energie is goed. Geen rouw, maar eerbetoon. Geen stilstand, maar beweging.
Symboliek in de details
In het interieur van De Librije zijn subtiele verwijzingen naar Jonnie gebleven. Zijn favoriete kunstwerken, zijn kenmerkende kruiden uit eigen tuin, zelfs bepaalde recepten die hij altijd zelf proefde. Alles herinnert aan zijn aanwezigheid, zonder dat het een mausoleum wordt. Het is levend erfgoed. En dat is precies zoals hij het had gewild.
Ook in de wijnkaart, samengesteld door Thérèse, leeft zijn voorkeur voort. Zijn liefde voor complexe Bourgognes, zijn fascinatie voor natuurlijke wijnen – ze vormen nog altijd de rode draad. “Jonnie hield van contrasten,” vertelt Thérèse. “Dat zie je terug in alles wat we doen.”
De impact op de culinaire wereld
Het overlijden van Jonnie Boer is niet alleen een verlies voor De Librije, maar voor de hele gastronomie. Collega-chefs, critici en trouwe gasten spreken met bewondering over zijn nalatenschap. Van zijn pioniersrol in de Nederlandse keuken tot zijn mentorchap voor jonge talenten – Jonnie maakte het verschil.
Toch is er ook dankbaarheid. Dat hij zijn kennis heeft doorgegeven. Dat hij niet alles voor zichzelf hield, maar de volgende generatie actief heeft klaargestoomd. De documentaire De Opvolging is in dat opzicht niet alleen een kijk achter de schermen, maar ook een les in visie, overgave en vertrouwen.
Een ode aan het leven
Misschien is dat wel het mooiste wat De Librije vandaag de dag doet: het leven vieren. Niet door verdriet weg te stoppen, maar door het een plek te geven. In het ritme van de keuken. In het geroezemoes van de gasten. In de glimlach van Thérèse. En in de toewijding van Jimmie en Nelson.
Want wat Jonnie Boer heeft nagelaten, is meer dan recepten of sterren. Het is een gedachtegoed. Een manier van kijken. En bovenal: een hartslag die blijft kloppen, ook als de man erachter fysiek niet meer aanwezig is.
Europa waarschuwt voor vroege en ongewone start van het griepseizoen: nieuwe variant baart zorgen
Normaal gesproken dient de jaarlijkse griepgolf zich pas na de feestdagen aan. In veel jaren piekt het aantal besmettingen pas eind januari of begin februari, wanneer de winter echt zijn kille grip op Nederland heeft. Maar dit jaar lijkt er iets bijzonders aan de hand. Het Europees Centrum voor Z!ektepreventie en -bestrijding (ECDC) slaat alarm: de griep doet eerder zijn intrede dan verwacht, en daar komt nog een extra zorg bovenop. In laboratoria is namelijk een nieuwe variant opgedoken die voor opvallende testresultaten zorgt. De organisatie roept kwetsbare groepen daarom op om tijdig hun griepprik te halen.
Vroege griepsignalen uit het Verenigd Koninkrijk
Het Verenigd Koninkrijk is altijd een belangrijke graadmeter voor wat ons in Nederland te wachten staat. Vaak zien experts daar al vroeg patronen ontstaan die zich later naar Europa verplaatsen. En in het VK gaat het opvallend snel. Huisartsen zagen de afgelopen weken een duidelijke stijging van patiënten met koorts, hoestklachten en griepsymptomen.
Deze versnelling baart deskundigen zorgen, omdat griep doorgaans pas later in het seizoen breed rondgaat. Begin dit jaar, om een vergelijking te maken, hadden in Nederland slechts 1 op de 1.000 mensen griepachtige klachten waarvoor zij naar de huisarts gingen. De huidige trend in het buitenland doet vermoeden dat deze rustigere start dit jaar niet te verwachten valt.
Het RIVM ziet dit patroon met argusogen aan. Ieder jaar verspreiden griepvirussen zich op vergelijkbare wijze: vaak begint de opmars in West- of Zuid-Europa, waarna het virus zich snel over het continent verspreidt. Hoewel er geen sluitende verklaring is waarom dat telkens zo gebeurt, is het fenomeen inmiddels een bekend patroon.
Adam Meijer, viroloog bij het RIVM, vertelt aan het Algemeen Dagblad dat het opvallend is hoe vroeg het beeld zich nu ontvouwt. “Als deze trend doorzet, krijgen wij in de komende weken al een griepgolf,” zegt hij. Dat zou betekenen dat Nederland mogelijk drie tot vier weken eerder dan normaal met een ware piek te maken krijgt.
Een nieuwe griepvariant duikt op
Naast de vroege start van het seizoen is er nog een tweede factor die de aandacht trekt: de opkomst van de zogenoemde k-variant. Deze nieuwe variant is een afgeleide van het H3N2-virus, een type griep dat al jaren rondgaat en bij sommige mensen stevig kan toeslaan. Hoewel de nieuwe variant in Nederland nog nauwelijks wordt gevonden, verspreidt hij zich in andere landen wél opvallend snel.
Het meest zorgwekkende is dat het huidige griepvaccin minder goed werkt tegen deze variant. Dat is vastgesteld in laboratoriumonderzoek waarbij de antistoffen van gevaccineerde fretten zijn getest. De uitkomst: deze antistoffen wisten de k-variant nauwelijks te neutraliseren.
Dat klinkt ernstiger dan het misschien is. In de praktijk hebben mensen, anders dan laboratoriumdieren, vaak al meerdere griepinfecties doorgemaakt. Daardoor beschikken zij over een bredere natuurlijke weerstand. Britse experts benadrukken dan ook dat het z!ekteverloop bij mensen vooralsnog niet zwaarder lijkt dan bij bestaande varianten.
Toch wijzen onderzoekers erop dat vooral ouderen kwetsbaar blijven. Zij kunnen bij iedere griepvariant sneller en heviger z!ek worden, waardoor extra oplettendheid geboden is. Een vroege golf kan ook gevolgen hebben voor de zorg, omdat virussen zoals griep, longontsteking en RS-virus elkaar soms overlappen en samen voor drukte in z!ekenhuizen zorgen.
Is de nieuwe variant de echte oorzaak?
Hoewel de k-variant veel aandacht krijgt, is het volgens deskundigen nog te vroeg om te concluderen dat deze variant daadwerkelijk de oorzaak is van de vroege griepgolf. Meijer benadrukt dat het beeld complex is. “Het zou kunnen,” zegt hij, “maar we kunnen het niet met zekerheid stellen.”
Griepvirussen staan bekend om hun vermogen om snel te veranderen. Dat zorgt ervoor dat ieder seizoen weer iets anders verloopt. De varianten die domineren, de mate van immuniteit in de bevolking en zelfs het weer spelen allemaal mee.
Vaccinatie blijft waardevol
In reactie op de waarschuwingen uit Europa en de signalen uit het Verenigd Koninkrijk adviseert het RIVM kwetsbare groepen zoals ouderen, mensen met een chronische aandoening en zwangere vrouwen om de jaarlijkse griepprik te halen. Dat advies wordt ieder jaar gegeven, maar is door de vroege griepactiviteit extra relevant.
Het vaccin is dit jaar samengesteld op basis van de varianten waarvan werd verwacht dat ze dominant zouden worden. Dat betekent dat de bescherming tegen de nieuwe k-variant minder sterk is. Toch benadrukt Meijer dat vaccineren nog steeds zin heeft. “De effectiviteit valt mee. De griepprik beschermt 30 tot 40 procent van de volwassenen,” legt hij uit. “Het effect is nooit nul. Een vaccin heeft dus altijd nut.”
Vaccinaties zorgen er niet alleen voor dat mensen minder vaak z!ek worden, maar ook dat de ernst van de klachten meestal lager ligt. Dat kan het verschil betekenen tussen een paar dagen uitz!eken en een z!ekenhuisopname, vooral bij ouderen en kwetsbaren.
Waarom is een vroege griepgolf problematisch?
Een griepseizoen dat weken eerder begint, kan op verschillende vlakken gevolgen hebben. Ten eerste is er de druk op de zorg: z!ekenhuizen, huisartsen en spoedeisende hulpen bereiden zich doorgaans voor op bepaalde piekperioden. Wanneer die pieken onverwacht eerder vallen, kan dat leiden tot extra drukte op momenten waarop dat minder goed gepland is.
Daarnaast kunnen meerdere wintervirussen tegelijk circuleren. Denk bijvoorbeeld aan het RS-virus, dat vooral voor jonge kinderen gevaarlijk kan zijn, of het coronavirus, dat tijdens koudere maanden vaker de kop opsteekt. Wanneer deze virussen gelijktijdig rondgaan, kunnen zij elkaar versterken in ernst en verspreiding.
Ook voor bedrijven en scholen kan een vroege griepgolf merkbaar zijn. Elke winter zorgt griep voor een hoog z!ekteverzuim, en wanneer dat eerder begint, kan dit invloed hebben op personeelsplanning en onderwijs.
Wat kun je zelf doen?
Ondanks de onrustige berichten zijn er verschillende manieren waarop mensen zichzelf en hun omgeving kunnen beschermen. Het RIVM adviseert eenvoudige, maar effectieve maatregelen:
-
Was regelmatig je handen, zeker na hoesten, niezen of reizen met het openbaar vervoer.
-
Ventileer ruimtes waar meerdere mensen bij elkaar zijn.
-
Blijf thuis bij koorts of hevige klachten, zodat verspreiding wordt beperkt.
-
Overweeg een griepprik als je tot de risicogroep behoort of werkt in de zorg.
Deze adviezen zijn niet nieuw, maar worden extra belangrijk wanneer virussen vroeg en hevig circuleren.
Een winter vol onzekerheden
Hoewel niet alles volledig duidelijk is, staat één ding vast: het griepseizoen begint dit jaar anders dan normaal. De combinatie van een vroege stijging in het buitenland, de komst van een nieuwe variant en de mogelijke lagere werking van het huidige vaccin zorgt voor een situatie die nauwlettend gevolgd wordt door Europese gezondheidsinstanties.
Of het in Nederland net zo snel zal gaan als in het Verenigd Koninkrijk blijft afwachten. Maar gezien de jaarlijkse patronen is de kans groot dat ook wij binnenkort te maken krijgen met een toename van griepgevallen.
Voor nu blijft het motto van de gezondheidsinstanties: wees alert, bescherm jezelf en haal de griepprik als je tot de risicogroep behoort. Want ook al verandert het virus ieder jaar, de beste voorbereiding is en blijft tijdig handelen.