Algemeen
Ben Cramer: ‘Mijn vrouw moet straks zonder mij verder’
Ben Cramer (77) over leven, liefde en loslaten: “Voor Carla moet alles goed geregeld zijn”
In een samenleving waar de d00d nog vaak als een ongemakkelijk onderwerp wordt beschouwd, doorbreekt zanger Ben Cramer op bewonderenswaardige wijze het zwijgen. De inmiddels 77-jarige zanger, bekend van klassiekers als De Clown, kiest ervoor om zijn eindigheid niet te negeren, maar juist te omarmen en voor te bereiden — met liefde, helderheid en een grote dosis verantwoordelijkheid.
Wat Cramer de afgelopen maanden publiekelijk deelde over zijn toekomstvisie, raakt velen. Niet omdat hij afscheid neemt van het leven, integendeel: hij is springlevend, optredend en genietend. Maar hij maakt ook ruimte voor een ander soort gesprek: een gesprek dat troost, duidelijkheid en liefde biedt, voor als het ooit zover is.
De kracht van Volendamse nuchterheid
Ben Cramer is altijd een man van heldere woorden en eenvoudige wijsheid geweest. Geboren in Amsterdam, maar omarmd door de Volendamse mentaliteit van zijn muzikale omgeving, staat hij met beide benen op de grond. Hij weet: het leven is kostbaar, maar ook eindig.
Als jongste van vier broers ziet hij hoe de jaren zijn familie uitdunnen. Zijn oudste broer werd 91, en dat getal klinkt vaak in zijn hoofd als een baken van hoop én realisme. “Niets is voor altijd,” zegt hij in interviews. Maar in plaats van zich te laten verlammen door angst, kiest hij ervoor om actief, liefdevol en doordacht te leven — en te regelen.
Alles geregeld voor als het zover is
Wat Ben Cramer heeft gedaan, is iets waar velen tegenop zien: hij heeft zijn eigen afscheid voorbereid. Niet vanuit somberte, maar vanuit liefde voor zijn vrouw Carla, met wie hij al jaren een diepe band deelt.
“Ik wil niet dat Carla straks met onzekerheid achterblijft,” zegt hij. “Niet financieel, niet praktisch en niet emotioneel.”
Alles ligt vast. Van telefoonnummers tot wilsverklaringen. Van praktische scenario’s tot details waar men op moeilijke momenten vaak niet aan denkt. Er is een duidelijk document opgesteld waarin staat wat te doen, mocht het leven hem onverwachts loslaten. Geen giswerk, geen stress — alleen duidelijkheid en rust.
Volgens Cramer is dit een daad van liefde. Geen grote gebaren, maar kleine details die ervoor zorgen dat Carla in alle rust kan r0uwen, zonder zich verloren te voelen in de chaos die vaak volgt op een 0verlijden.
Zorgen over zijn dochter
Hoewel hij zich vitaal voelt, zijn er zorgen die hem raken. Zijn dochter Shanna leeft met de chronische en slopende spierz!ekte MS (multiple sclerose). Cramer weet dat hij de z!ekte niet kan verlichten, maar hij kan er wél zijn. Zijn rol als vader is veranderd door de jaren heen, maar zijn liefde niet. Zijn aanwezigheid is onvoorwaardelijk.
“Je wilt altijd het beste voor je kind,” zegt hij. “En als je dat niet kunt bieden via genezing, dan maar via nabijheid.”
De zorgen om Shanna kleuren zijn blik op het leven nog meer in zachtere tinten. Ze maken hem nederiger, rustiger, en vastberadener om goed afscheid te nemen als het ooit zover komt. Zodat ook zij niet met vragen blijft zitten.
Carla’s angsten en zijn antwoorden
Carla, zijn vrouw, is jonger dan hij. En dat voelt ze — zeker nu Ben ouder is dan haar eigen moeder ooit werd. Dat brengt onvermijdelijk zorgen met zich mee. Zorgen die Cramer begrijpt én erkent.
Daarom praten ze er open over. Niet zwaarmoedig, maar eerlijk en liefdevol. Ze delen hun angsten, hun wensen, hun vragen. Het gesprek over het einde is bij hen geen taboe, maar een teken van vertrouwen.
“Het zijn juist die gesprekken die rust brengen,” vertelt hij. “We lachen ook, hoor. Want hoe je het ook wendt of keert: het is een onderdeel van het leven.”
Nog lang niet klaar met het leven
Wie denkt dat Ben Cramer in zijn stoel zit te wachten op het einde, heeft het mis. Integendeel. Hij staat nog steeds op het podium en zingt met hart en ziel. Optredens geven hem energie en zorgen voor een gezonde geest. Zelfs zijn arts gaf aan dat blijven zingen zijn welzijn bevordert.
Alleen zijn stem wordt af en toe uitgedaagd door hooikoorts, een kwaal die veel zangers herkennen. Maar Cramer blijft optimistisch. “Zolang ik kan zingen, voel ik me levend,” zegt hij.
Zijn liefde voor muziek is onveranderd. Hij plant optredens, werkt aan repertoire en blijft in beweging — letterlijk én figuurlijk.
Liefde betekent ook loslaten kunnen
Het gesprek over het levenseinde voeren, en alles regelen voor na je d00d, vereist moed. Maar volgens Cramer is het ook een vorm van intens liefhebben. Het is vooruitdenken voor iemand anders. Niet uit angst, maar uit compassie.
“Ik wil Carla niet met lege handen achterlaten. Niet in praktische zin, maar ook niet emotioneel. Alles moet kloppen. Dat is mijn taak als partner.”
Die houding is niet alleen bewonderenswaardig, maar ook leerzaam. In een tijd waarin veel mensen het gesprek uitstellen of vermijden, is Cramers benadering verfrissend eerlijk.
Een voorbeeld voor velen
Ben Cramer hoopt dat zijn openheid anderen inspireert. Hij roept stellen op om op tijd het gesprek aan te gaan, om dingen op papier te zetten, om te denken aan elkaar. Want te vaak, zo zegt hij, wachten mensen tot het te laat is. En dan is er geen ruimte meer voor rust en reflectie.
Zijn boodschap is helder: liefde gaat verder dan het hier en nu. Het zit ook in het voorbereiden, in het zorgen voor degene die je achterlaat. En dat gesprek is, hoe confronterend soms ook, een geschenk.
Levenslust en afscheid in balans
Cramers aanpak toont dat je volop kunt leven én tegelijk voorbereid kunt zijn. Dat vooruitdenken niet gelijkstaat aan pessimisme, maar juist aan liefdevolle zorg. En dat je — hoe oud je ook bent — nog steeds iets kunt betekenen voor de mensen van wie je houdt.
In zijn huis, zijn muziek en zijn relaties bouwt hij aan nalatenschap. Geen monument van marmer, maar een erfenis van aandacht, zorg en verbondenheid.
Conclusie: afscheid als laatste liefdesdaad
Ben Cramer is nog lang niet klaar met het leven. Maar hij is wél klaar voor het moment waarop het leven eindigt. En daarin schuilt een enorme kracht. Hij laat zien dat d00d en liefde hand in hand kunnen gaan, dat afscheid nemen óók een vorm van zorgen is.
Zijn verhaal is er een van helderheid, van compassie en van verantwoordelijkheid. In een wereld die liever wegkijkt, kijkt hij recht vooruit. En dat maakt hem, ook buiten het podium, een inspirerend mens.
Wat vind jij van Ben Cramers aanpak? Zou jij het gesprek over het einde eerder durven aangaan met je partner? Deel je mening en praat mee op onze Facebookpagina.
Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) heeft een indringend rapport gepubliceerd waarin wordt gewaarschuwd dat klimaatverandering ervoor zorgt dat scenario’s die lange tijd als “onvoorstelbaar” golden, ook in Nederland realistisch worden. In het zogenoemde extreem rapport schetst het weerinstituut negen mogelijke weersituaties en gevolgscenario’s die in de nabije toekomst zouden kunnen voorkomen. Het doel van het rapport is nadrukkelijk niet om paniek te zaaien, maar om bewustwording te creëren en bestuurders, organisaties en burgers aan te zetten tot betere voorbereiding.
Bewustwording, geen paniek
Volgens KNMI-directeur Maarten van Aalst is het rapport bedoeld als een wake-upcall. “We zien dat de grenzen van wat we kennen verschuiven,” stelt hij. “Situaties die vroeger extreem zeldzaam waren, komen dichterbij. En als we ons daar niet op voorbereiden, kunnen de gevolgen groot zijn.” Van Aalst benadrukt dat het KNMI liever vooruitkijkt dan achteraf moet constateren dat schade en maatschappelijke ontwrichting voorkomen hadden kunnen worden.
De timing van het rapport is niet toevallig. Precies tien jaar geleden werd het Akkoord van Parijs gesloten, waarin werd afgesproken de wereldwijde opwarming te beperken tot maximaal 1,5 graad. Inmiddels wordt steeds duidelijker dat dit doel moeilijk haalbaar is. Daardoor neemt de kans toe op weerextremen die buiten onze historische ervaring vallen.
Stormen met ongekende kracht
Een van de scenario’s in het rapport gaat over zware stormen die hun oorsprong vinden boven warmer zeewater. Door stijgende zeetemperaturen kunnen stormsystemen meer energie opnemen. Dat vergroot de kans dat zeer krachtige stormen ook West-Europa bereiken.
Als voorbeeld wordt verwezen naar een zware storm die vorig jaar over Frankrijk trok, nadat deze onverwacht richting Europa was afgebogen. Onderzoek laat zien dat zo’n systeem ook Nederland had kunnen treffen, met zeer zware windstoten en aanzienlijke schade aan natuur, infrastructuur en gebouwen. Niet alleen materiële schade speelt hierbij een rol, maar ook de mentale impact op bewoners en hulpdiensten.
Kwetsbaarheid van het energiesysteem
Een ander belangrijk aandachtspunt in het rapport is de kwetsbaarheid van het elektriciteitsnet. Niet zozeer door één extreem weertype, maar door een combinatie van factoren. Denk aan een langdurig hogedrukgebied in de winter, met weinig wind en zon, terwijl de energievraag juist hoog is.
Onderzoekers hebben doorgerekend wat er gebeurt als windmolens nauwelijks draaien en zonnepanelen weinig opleveren, terwijl huishoudens en bedrijven veel stroom gebruiken. In zo’n situatie zou tijdelijk niet aan de volledige vraag kunnen worden voldaan. Hoewel de kans hierop klein is, onderstreept het rapport dat dit soort scenario’s serieus genomen moeten worden bij de inrichting van het energiesysteem.
Extreme hitte in steden
Steden zijn extra kwetsbaar voor hitte. Het KNMI kijkt daarom ook naar het scenario van een zeer zware en langdurige hitteperiode, vooral in dichtbebouwde gebieden zoals Amsterdam. In eerdere zomers is al gebleken dat infrastructuur zoals spoorlijnen, bruggen en openbaar vervoer gevoelig is voor langdurige hoge temperaturen.
Volgens het rapport had een eerdere hittegolf al ernstiger gevolgen kunnen hebben als verkoelende weersystemen iets later waren gearriveerd. In een toekomstscenario met langdurige extreme hitte kan de druk op zorg, hulpdiensten en energievoorziening sterk toenemen. Dat vraagt om gerichte maatregelen, zoals vergroening van steden, schaduwplekken en hitteplannen voor kwetsbare groepen.
Gezondheid en nieuwe risico’s
Klimaatverandering heeft niet alleen invloed op het weer, maar ook op de volksgezondheid. In het rapport wordt aandacht besteed aan het mogelijke vaker voorkomen van bepaalde ziekteverwekkers die profiteren van warmere omstandigheden. Zo wordt gekeken naar virussen die via insecten worden overgedragen.
Onderzoekers geven aan dat langere, warmere zomers het leefgebied van bepaalde insecten kunnen vergroten. Daardoor kunnen ziekteverwekkers zich gemakkelijker verspreiden. Dit betekent niet dat er direct reden is tot ongerustheid, maar wel dat monitoring, onderzoek en preventie belangrijker worden.
Wateroverlast en overstromingen
Nederland is van oudsher gewend om met water te leven, maar klimaatverandering stelt dat vermogen op de proef. Het rapport beschrijft scenario’s met extreme neerslag in korte tijd, wat kan leiden tot wateroverlast in stedelijke gebieden en druk op dijken en waterkeringen.
Hoewel Nederland goed beschermd is, benadrukt het KNMI dat systemen ontworpen zijn op basis van historische gegevens. Als die omstandigheden veranderen, moeten ook de veiligheidsnormen en plannen mee-evolueren.
Samenhang van gevolgen
Wat het rapport vooral duidelijk maakt, is dat extremen zelden op zichzelf staan. Een hittegolf kan leiden tot stroomproblemen, druk op zorg en verminderde mobiliteit. Een zware storm kan infrastructuur beschadigen en economische schade veroorzaken. Die samenhang maakt voorbereiding complex, maar ook noodzakelijk.
Van Aalst noemt dit “meervoudige risico’s”: “Het gaat niet om één gebeurtenis, maar om de keten van gevolgen die daarop volgt. Juist daar moeten we beter op anticiperen.”
Vooruitdenken als sleutel
Het KNMI benadrukt dat veel schade voorkomen kan worden door tijdig beleid en aanpassingen. Dat betekent investeren in klimaatbestendige infrastructuur, het aanpassen van steden, het versterken van energie- en watersystemen en goede communicatie richting burgers.
Het rapport roept bestuurders op om scenario’s niet weg te zetten als onwaarschijnlijk, maar ze te gebruiken als oefenmateriaal. “Als je weet wat er kan gebeuren, kun je betere keuzes maken,” aldus Van Aalst.
Wat betekent dit voor inwoners?
Voor inwoners betekent het rapport vooral dat het verstandig is om bewust te zijn van veranderende omstandigheden. Dat kan variëren van voorbereid zijn op hitte, tot het volgen van adviezen bij extreem weer. Tegelijk blijft Nederland een veilig en goed georganiseerd land, waar veel kennis en middelen beschikbaar zijn om risico’s te beperken.
Een realistische blik vooruit
Het extreem rapport van het KNMI schetst geen doembeeld, maar een realistische blik op een veranderend klimaat. Door mogelijke scenario’s nu al te benoemen, ontstaat ruimte om te handelen voordat situaties zich voordoen. De boodschap is helder: wat ooit ondenkbaar leek, vraagt nu om aandacht, planning en samenwerking.
Niet uit angst, maar uit verantwoordelijkheid voor de toekomst.