Algemeen
Bejaarde man (82) steelt in supermarkt omdat hij niet rondkomt met AOW
In een supermarkt in Rotterdam voltrok zich onlangs een schrijnende scène die velen aan het denken zet. Een 82-jarige man werd betrapt op winkeldiefstal. Niet vanwege inhaligheid of criminele motieven, maar simpelweg omdat hij niet meer rondkomt van zijn AOW-uitkering. Het incident is niet alleen ontroerend, maar ook confronterend: het legt bloot hoe kwetsbaar ouderen kunnen zijn in een samenleving die vaak te weinig oog heeft voor stille nood.
Een leven lang gewerkt, en toch tekort
De man, die we in dit verhaal Jan noemen, werkte zijn hele leven in de bouw. Zijn lichaam is inmiddels versleten, zijn spaargeld opgeslokt door medische kosten. Wat overblijft, is enkel de AOW. Daarmee moet hij rondkomen in een stad als Rotterdam, waar de levensstandaard hoger ligt dan gemiddeld. Dat lukt niet altijd. Jan moest kiezen tussen vaste lasten, medicijnen of eten — en maakte één keer de keuze om wat boodschappen onbetaald mee te nemen.
Niet uit onwil, maar uit nood
Toen Jan werd aangesproken door supermarktmedewerkers, bekende hij direct. Geen smoesjes, geen agressie. Alleen de pijnlijke waarheid: “Ik kan niet rondkomen van mijn AOW.” Zijn eerlijkheid raakte het personeel, dat ondanks hun verplichting tot melding, humaan handelde. Ook de politie toonde begrip en besloot Jan geen boete op te leggen. Wel kreeg hij een gesprek — en hopelijk ook hulp.
Een groter, groeiend probleem
Het geval van Jan staat niet op zichzelf. Steeds vaker raken hulpverleners ouderen tegen die op of onder de armoedegrens leven. De kosten voor huur, energie en zorg rijzen de pan uit, terwijl de AOW nauwelijks meegroeit. Voor alleenstaanden bedraagt die uitkering gemiddeld zo’n 1.300 euro per maand. In de praktijk is dat onvoldoende om fatsoenlijk van te leven. Veel ouderen schamen zich voor hun situatie en durven geen hulp te vragen. Daardoor blijven hun problemen vaak onzichtbaar.
Structurele tekortkomingen in het systeem
De situatie van Jan is een stille aanklacht tegen een systeem dat faalt in zijn zorgplicht. De solidariteit die ouderen in hun werkzame leven toonden, wordt niet altijd beantwoord met waardigheid op latere leeftijd. Het sociale vangnet blijkt voor velen niet toereikend. Dit roept de vraag op: hoe kan het dat mensen na een leven van bijdragen toch in zulke omstandigheden terechtkomen?
Wat moet er veranderen?
Er zijn verschillende oplossingen denkbaar. Zo zou de AOW verhoogd kunnen worden, of zou er automatische inkomensondersteuning moeten komen voor kwetsbare ouderen. Lokale overheden kunnen actiever zijn in het benaderen van senioren in financiële nood, bijvoorbeeld via voedselbanken of huisbezoeken. Ook vrijwilligersorganisaties, die vaak als eerste signalen opvangen, verdienen meer structurele steun en waardering.
Samen tegen stille ouderdomsarmoede
Meer dan ooit is er behoefte aan een bredere maatschappelijke discussie over ouderdom, armoede en waardigheid. Het gesprek moet open gevoerd worden, zonder oordeel, maar met empathie. Want niemand mag op hoge leeftijd nog worstelen met honger, kou of eenzaamheid — laat staan met schaamte.
Een waardige oude dag voor iedereen
Het verhaal van Jan is aangrijpend, maar niet hopeloos. Het is een krachtige oproep tot actie: aan beleidsmakers, aan gemeentes, en aan ons als samenleving. Ouderdom hoort gepaard te gaan met rust en respect, niet met onzekerheid en vernedering. Tijd voor beleid dat ouderdom eert in plaats van straft. Tijd voor menselijkheid — in elke kassa, elke straat en elk beleidstuk.
Algemeen
Ingewijden melden doorbraak in formatie: DEZE partijen willen nu met elkaar gaan samenwerken
Formatie lijkt vastgelopen, maar onverwachte doorbraak brengt drie partijen weer samen aan tafel
De kabinetsformatie kende de afgelopen weken meer stilstand dan vooruitgang. Waar informateur Sybrand Buma eind vorige week nog stelde dat de gesprekken muurvast zaten, blijkt er nu toch beweging te ontstaan. Na een weekend vol telefoontjes, spoedoverleggen en stille consultaties is duidelijk geworden dat slechts drie partijen bereid zijn om met elkaar door te praten. Dat is opvallend en zelfs behoorlijk onverwacht, zeker gezien de politieke verhoudingen van de afgelopen maanden.
Volgens ingewijden, die vertrouwelijk spraken met RTL Nieuws, gaat het om D66, CDA en VVD. Daarmee vallen GroenLinks-PvdA en JA21 voorlopig af als directe gesprekspartners. Hoewel er nog geen officiële mededeling vanuit het formatieproces is gedaan, lijkt deze constatering inmiddels breed gedeeld in Den Haag.
Hoe deze nieuwe fase eruit gaat zien, is minder zeker. Een minderheidskabinet ligt voor de hand, maar kent stevige uitdagingen — vooral omdat de drie partijen samen slechts 66 zetels hebben. Dat is tien zetels minder dan nodig voor een meerderheid in de Tweede Kamer.
De situatie van vorige week: totaal vastgelopen
Vrijdag klonk informateur Sybrand Buma nog somberder dan ooit. “De boel zit vast,” zei hij openlijk na opnieuw teleurstellende gesprekken. Daarom riep hij vijf partijen bijeen om te onderzoeken of er überhaupt nog een weg vooruit mogelijk was.
Die partijen waren:
-
D66
-
CDA
-
VVD
-
GroenLinks-PvdA
-
JA21
Het idee van Buma was dat een bredere bijeenkomst tot nieuwe inzichten zou leiden. Maar achter de schermen werd al snel duidelijk dat het juist de breuklijnen blootlegde die al langer sluimerden.
De PVV buitenspel: Wilders weer geweerd van de formatietafel
Het besluit om de PVV niet uit te nodigen in deze gesprekken zorgde direct voor stevige reacties. PVV-leider Geert Wilders zei dat hij zich opnieuw buitengesloten voelde, iets wat volgens hem niet te rijmen is met de verkiezingsuitslag waarin zijn partij wederom groot werd.
De werkelijkheid achter de schermen is dat alle grote partijen behalve de PVV zelf een samenwerking met Wilders’ partij uitsluiten. Dat geldt voor D66, CDA, VVD én GroenLinks-PvdA. De politieke afstand op thema’s zoals rechtsstaat, migratie, Europa en grondrechten blijkt onoverbrugbaar.
Het gevolg: elk formatiepad waarin de PVV een rol zou spelen, is feitelijk geblokkeerd. Daarmee blijft de puzzel van een stabiel kabinet bijzonder lastig.
Het weekend van de telefoontjes: de echte doorbraak
In het weekend dat volgde, werd door alle betrokkenen intensief overleg gevoerd. De partijleiders belden elkaar over en weer, verkenners spraken met strategen en fracties stemden intern af wat hen nog acceptabel leek.
Uiteindelijk is daar een verrassende conclusie uit voortgekomen: alleen VVD, D66 en CDA zijn nog bereid om met elkaar verder te praten.
Het is een combinatie die de afgelopen maanden vaker is genoemd, maar steeds vroegtijdig sneuvelde door wederzijds wantrouwen, politieke vermoeidheid en uiteenlopende ambities.
Dat deze drie partijen nu tóch opnieuw om tafel gaan, geeft aan dat zij zich realiseren dat er simpelweg weinig alternatieven meer over zijn.
De blokkade van de VVD richting GroenLinks-PvdA
Een van de belangrijkste oorzaken voor deze nieuwe koers, is de houding van de VVD. De partij van Dilan Yeşilgöz heeft de deur naar GroenLinks-PvdA definitief gesloten. Hoewel deze combinatie in theorie wél een stabiel meerderheidskabinet zou kunnen vormen, zijn de verschillen op thema’s zoals belastingen, klimaat en migratie te groot gebleken.
Bovendien vreest de VVD dat GroenLinks-PvdA de koers van een kabinet sterk zou domineren, vooral op sociaal-economische onderwerpen. Daardoor blijft samenwerking tussen deze twee blokken uitgesloten.
Door deze harde lijn vervalt ook de optie van een extraparlementair kabinet met brede steun, omdat daar minstens bereidheid tot samenwerking voor nodig is.
Buma presenteert dinsdag zijn rapport
Informateur Buma zal dinsdag zijn verslag aanbieden aan de Tweede Kamer. Daar staan de belangrijkste bevindingen in, waaronder het feit dat drie partijen hebben aangegeven te willen doorpraten.
In dat verslag zal waarschijnlijk ook worden toegelicht waarom de vijf-partijenoptie geen haalbare route bleek en waarom alternatieven zoals een meerderheidskabinet of constructieve steun van buiten de coalitie onvoldoende basis vonden.
Minderheidskabinet: kansrijk of kansloos?
Hoewel VVD, D66 en CDA nu verder praten, wil dat niet automatisch zeggen dat er daadwerkelijk een minderheidskabinet komt. Er zijn nog veel vragen onbeantwoord:
-
Hoe zorgen deze drie partijen voor genoeg “gedoogsteun” in de Tweede Kamer?
Ze hebben 66 zetels — tien te weinig. Zonder een partij die op cruciale momenten bereid is om mee te stemmen, is regeren onmogelijk. -
Hoe stabiel is zo’n minderheidskabinet?
In Nederland zijn minderheidskabinetten zeldzaam en vaak kort van duur. -
Wie zou bereid zijn af en toe mee te stemmen?
JA21? GroenLinks-PvdA? Volt? Nieuw Sociaal Contract? Dat is nog totaal niet duidelijk.
Rol van JA21: voorlopig buiten beeld
Formeel is JA21 nog niet volledig afgeserveerd, maar D66 heeft al laten weten weinig te voelen voor een samenwerking. De partijen verschillen onderling sterk op onderwerpen zoals migratie, kunst & cultuur, internationale samenwerking en gelijke rechten.
Bovendien levert JA21 vanuit een rekenkundig perspectief weinig op:
-
In de Tweede Kamer komen VVD, CDA, D66 en JA21 samen tot 75 zetels — precies één zetel te weinig.
-
In de Eerste Kamer halen deze vier partijen slechts 14 van de 75 zetels. Een ongekend lage basis voor stabiel beleid.
Daarmee lijkt JA21 op dit moment geen sleutelspeler.
GroenLinks-PvdA: steun op afstand wél, kabinet niet
Een minderheidskabinet zonder JA21 kan in de Kamer soms rekenen op steun van GroenLinks-PvdA, bijvoorbeeld op sociaal beleid, klimaat of onderwijs. Maar daar zit een belangrijke nuance: GroenLinks-PvdA heeft zich herhaaldelijk uitgesproken tegen een minderheidskabinet en ziet het liefst een volwaardig meerderheidskabinet met duidelijke afspraken.
De partij van Jesse Klaver wil dat er verantwoordelijkheid wordt genomen, niet alleen incidenteel steun wordt gegeven. Daardoor is het allerminst zeker dat zij bereid zijn om structureel mee te bewegen.
De politieke werkelijkheid: weinig opties, veel druk
Wat nu ontstaat, is een situatie waarin drie partijen die elkaar eerder niet konden vinden, tóch opnieuw om tafel gaan. Niet omdat de samenwerking ineens ideaal is, maar omdat de alternatieven simpelweg ontbreken.
De druk vanuit de samenleving én de internationale context speelt daarbij mee:
-
Europa staat voor grote uitdagingen op het gebied van veiligheid en economie.
-
Binnen Nederland zijn er dringende dossiers zoals woningbouw, klimaat, zorg en migratie.
-
De tijd begint te dringen: een land kan niet te lang zonder duidelijke koers blijven.
Voor Buma en voor de drie partijen is nu de vraag of dit “doorpraten” een echte doorbraak kan worden — of slechts weer een tijdelijke pauze voor een volgende impasse.
Conclusie: voorzichtig optimisme, maar nog geen oplossing
De formatie is dus nog niet uit de problemen, maar er ligt wél een nieuwe route op tafel. VVD, D66 en CDA gaan verder praten, terwijl GroenLinks-PvdA en JA21 voorlopig niet direct betrokken zijn.
Wat dit concreet betekent — een minderheidskabinet, een extraparlementaire variant of nóg een nieuwe poging — zal de komende weken moeten blijken.
Voor nu is er één zekerheid: dit was een onverwachte, maar belangrijke verschuiving in een formatie die tot voor kort volledig muurvast leek te zitten.