Algemeen
Studie onthult: drie stoffen in zonnecrème waar je voor moet uitkijken
Zonnebrandproducten zijn niet alleen essentieel voor stranddagen; ze zijn een belangrijk onderdeel van de dagelijkse huidverzorgingsroutine van veel mensen. De bescherming tegen ultraviolette (UV) straling is van vitaal belang, aangezien UV-straling kan leiden tot huidk@nker, vroegtijdige huidveroudering en andere huidschade.
Om deze redenen wordt het aanbevolen om zonnebrandproducten dagelijks aan te brengen, ongeacht het weer, omdat UV-straling de huid kan bereiken, zelfs op bewolkte dagen. Het belang van deze producten wordt versterkt door een toenemend bewustzijn van huidgezondheid en de noodzaak om effectieve en veilige producten te gebruiken.
Consumentenveiligheid
De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) speelt een sleutelrol in het garanderen van de veiligheid en effectiviteit van zonnebrandproducten, wat van cruciaal belang is gezien hun dagelijks gebruik. In 2021 heeft de FDA een belangrijke update in haar regulaties voor deze producten geïntroduceerd, waarbij 16 actieve ingrediënten zijn herbeoordeeld.
Slechts twee van deze ingrediënten, zinkoxide en titaniumdioxide, ontvingen de classificatie “algemeen erkend als veilig en effectief” (GRASE). Deze herbeoordeling toont de toewijding van de FDA aan het handhaven van hoge veiligheidsnormen en zorgt ervoor dat de ingrediënten die gebruikt worden in zonnebrandproducten grondig worden getest op zowel kort- als langetermijneffecten op de gezondheid.
Problemen
De FDA heeft geconstateerd dat twaalf andere ingrediënten, waaronder bekende chemicaliën zoals avobenzone, oxybenzone en octocryleen, onvoldoende data hadden om als GRASE te worden geklasseerd.
Dit roept aanzienlijke zorgen op omdat deze ingrediënten wijdverbreid zijn in de zonnebrandproducten die momenteel op de markt zijn. Deze bevindingen hebben geleid tot een oproep voor aanvullende gegevens, vooral omdat sommige van deze stoffen door de huid geabsorbeerd kunnen worden en potentieel hormoonontregelende eigenschappen hebben.
Standaarden
Er zijn significante verschillen in de regelgeving van zonnebrandproducten tussen de Verenigde Staten en Europa. De Europese Commissie heeft na onderzoek aanbevolen de maximaal toegestane concentraties van bepaalde chemische filters zoals homosalaat en octocryleen te verlagen, vanwege zorgen over hun veiligheid bij huidige gebruiksniveaus.
Dit contrast in regelgeving benadrukt de noodzaak voor een uniforme internationale standaard die de veiligheid van consumenten over de hele wereld kan waarborgen.
Absorptie
Recente onderzoeken hebben aangetoond dat chemische ingrediënten zoals oxybenzone niet alleen op de huid blijven, maar ook geabsorbeerd worden en voor langere tijd in het lichaam kunnen blijven. Dit roept vragen op over de potentiële gezondheidseffecten van langdurige blootstelling aan deze chemicaliën.
Studies suggereren dat deze stoffen het potentieel hebben om hormoonsystemen te ontregelen en zelfs bij te dragen aan carcinogene processen.
Ingrediënten
Oxybenzone, bijvoorbeeld, wordt gemakkelijk geabsorbeerd en is in verband gebracht met lagere testosteronniveaus bij adolescenten, allergische huidreacties en hormonale verstoringen. Studies hebben ook aangetoond dat oxybenzone kan bijdragen aan het risico op borstkanker en endometriose. Vergelijkbare zorgen bestaan voor octinoxaat en homosalaat, die ook door de huid worden opgenomen en hormonale effecten kunnen vertonen.
Algemeen
Angstaanjagende voorspelling: onderzoekers berekenen wanneer aarde zonder zuurstof komt te zitten
Heb je je ooit afgevraagd hoe lang de aarde nog een planeet blijft waarop wij zonder nadenken kunnen ademhalen? Zuurstof lijkt zo vanzelfsprekend dat we er nauwelijks bij stilstaan. Toch is het allesbehalve een eeuwig gegeven. Wetenschappers hebben nu opnieuw gekeken naar de verre toekomst van onze planeet en komen tot een opvallende conclusie: de periode waarin de aarde een zuurstofrijke atmosfeer heeft, is eindig – en mogelijk korter dan we altijd dachten.
Onderzoekers van de Japanse Toho University en het Georgia Institute of Technology publiceerden onlangs een studie in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Nature Geoscience. In dat onderzoek probeerden zij te beantwoorden hoe de atmosfeer van de aarde zich op extreem lange termijn zal ontwikkelen. Hun focus lag daarbij op één cruciale vraag: hoe lang blijft onze planeet geschikt voor complex leven dat afhankelijk is van zuurstof?
Een fundamentele bouwsteen van leven
Zuurstof speelt een centrale rol in vrijwel alles wat wij als leven kennen. Mensen, dieren en de meeste planten zijn volledig afhankelijk van deze gasvormige stof. Toch was de aarde niet altijd een zuurstofrijke wereld. Miljarden jaren geleden zag onze planeet er totaal anders uit: weinig zuurstof, veel methaan en een atmosfeer die voor mensen dodelijk zou zijn geweest.
Pas zo’n 2,5 miljard jaar geleden veranderde dat drastisch, tijdens wat wetenschappers het ‘Great Oxidation Event’ noemen. Door de opkomst van fotosynthetische organismen – voorlopers van planten en algen – begon zuurstof zich langzaam op te hopen in de atmosfeer. Dat proces legde uiteindelijk de basis voor complex leven, waaronder de mens.
Maar die zuurstofrijke fase blijkt volgens onderzoekers geen permanente toestand.
De rol van CO₂ en de zon
Kazumi Ozaki, assistent-professor aan de Toho University en hoofdauteur van de studie, legt uit dat wetenschappers al lange tijd nadenken over de levensduur van de biosfeer. Tot nu toe gingen veel modellen ervan uit dat de aarde over ongeveer twee miljard jaar onleefbaar zou worden voor complex leven. Niet door een plotselinge ramp, maar door een geleidelijk proces.
“De zon wordt langzaam maar zeker feller,” legt Ozaki uit. “Daardoor stijgt de temperatuur op aarde en verandert de koolstofcyclus.” Koolstofdioxide (CO₂), een essentieel ingrediënt voor fotosynthese, neemt daarbij langzaam af. Planten hebben CO₂ nodig om zuurstof te produceren. Minder CO₂ betekent uiteindelijk minder fotosynthese, en dus minder zuurstof.
Tot voor kort dachten onderzoekers dat dit proces vrij gelijkmatig zou verlopen en pas over circa twee miljard jaar tot grote problemen zou leiden. Maar het nieuwe onderzoek wijst op een andere, veel snellere ontwikkeling.
Een verrassend korte tijdlijn
Op basis van uitgebreide computermodellen concluderen Ozaki en zijn collega Christopher Reinhard dat de zuurstofrijke atmosfeer waarschijnlijk al over ongeveer één miljard jaar instort. Dat is grofweg de helft van de tijd die eerder werd aangenomen.
Voor het onderzoek bouwden de wetenschappers een complex model van de aarde waarin klimaat, geochemische processen en biologische activiteit met elkaar werden verbonden. Omdat processen op zulke lange tijdschalen enorm onzeker zijn, lieten ze het model meer dan 400.000 keer draaien. Elke simulatie had net iets andere uitgangspunten.
Toch kwam er een opvallend consistent resultaat uit: rond het punt van één miljard jaar in de toekomst treedt er een snelle verandering op, die de onderzoekers omschrijven als een periode van “snelle deoxygenatie”.
Terug naar een oeroude aarde
Tijdens die deoxygenatie zal het zuurstofgehalte in de atmosfeer drastisch dalen. Volgens de studie zal de aarde dan meer gaan lijken op haar toestand van vóór het Great Oxidation Event. De lucht zal rijk zijn aan methaan, arm aan koolstofdioxide en vrijwel geen zuurstof meer bevatten. Ook de ozonlaag, die ons nu beschermt tegen schadelijke straling van de zon, zal verdwijnen.
“Het wordt waarschijnlijk een wereld waarin alleen eenvoudige, anaerobe levensvormen kunnen bestaan,” aldus Ozaki. Dat zijn organismen die geen zuurstof nodig hebben, zoals bacteriën die we vandaag de dag vooral kennen uit extreme omgevingen.
Voor complex leven, zoals planten, dieren en mensen, betekent dat het einde. Niet door een plotselinge ramp, maar door een geleidelijk proces dat onomkeerbaar is.
Zuurstof is maar tijdelijk
Een van de meest opvallende conclusies uit de studie is dat de huidige zuurstofrijke fase van de aarde slechts een relatief klein deel vormt van haar totale levensduur. De onderzoekers schatten dat deze fase mogelijk maar 20 tot 30 procent van de geschiedenis van de planeet beslaat.
Dat inzicht heeft ook gevolgen voor de zoektocht naar buitenaards leven. Veel wetenschappers speuren naar planeten met zuurstof in hun atmosfeer, omdat dat wordt gezien als een sterke aanwijzing voor leven. Maar als zuurstof slechts tijdelijk voorkomt, betekent dat dat een planeet zonder zuurstof niet per se levenloos hoeft te zijn – en andersom.
Geen reden tot paniek, wel tot verwondering
Hoewel een miljard jaar in menselijke termen onvoorstelbaar ver weg is, maakt het onderzoek duidelijk dat zelfs de meest fundamentele voorwaarden voor leven niet eeuwig zijn. De aarde is geen statisch systeem, maar een dynamische planeet die voortdurend verandert.
Voor ons dagelijks leven verandert er niets. De mensheid hoeft zich geen zorgen te maken over een naderend zuurstoftekort. Toch nodigt deze kennis uit tot bescheidenheid. Het onderstreept hoe bijzonder het huidige moment in de geschiedenis van de aarde is: een korte periode waarin complex leven kan bloeien.
Het onderzoek van Ozaki en Reinhard laat zien dat onze leefomgeving het resultaat is van een unieke samenloop van omstandigheden. Zuurstof, zonlicht, temperatuur en biologische processen zijn in balans – maar niet voor altijd.
En misschien is dat juist de grootste les: dat wat vanzelfsprekend voelt, in werkelijkheid een tijdelijk cadeau is van een planeet in voortdurende verandering.