Algemeen
Je lichaam herkent wanneer het einde nabij is en dat begint allemaal in je neus
De d00d, een onvermijdelijke maar vaak gevreesde fase van het leven, houdt vele mysteries vast die de mensheid door de eeuwen heen heeft geprobeerd te ontrafelen.
Verrassend genoeg ligt een potentieel antwoord verborgen in ons reukvermogen. Recente wetenschappelijke inzichten suggereren dat onze neus essentiële aanwijzingen kan bieden over de naderende d00d, niet alleen door het detecteren van de d00d bij anderen maar ook via het verlies van eigen reukvermogen als indicator voor gezondheidsproblemen.
Deze fascinatie voor de neus en zijn vermogen om ons te waarschuwen voor dreigend gevaar onderstreept de complexiteit en verfijning van het menselijk zintuiglijke systeem.
Het concept dat mensen de naderende d00d kunnen ‘ruiken’, is iets dat zowel wetenschappelijke nieuwsgierigheid als volksgeloof heeft geïnspireerd. Anekdotische verslagen van mensen die een unieke ‘geur van de d00d’ waarnemen voordat een dierbare 0verlijdt, zijn wijdverspreid en worden ondersteund door enkele wetenschappelijke studies.
Deze waarnemingen hebben geleid tot de theorie dat er een specifiek “zesde zintuig” bestaat binnen ons reuksysteem dat actief wordt onder bepaalde, vaak stressvolle omstandigheden.
Bijvoorbeeld, wetenschappers aan de Universiteit van Chicago hebben ontdekt dat dieren zoals honden en katten in staat zijn chemische veranderingen te detecteren die optreden in het menselijk lichaam bij bepaalde z*ektes zoals kanker.
Deze bevindingen suggereren dat sommige mensen, vooral die met een zeer gevoelig reukvermogen, mogelijk ook het vermogen hebben om zulke subtiele veranderingen waar te nemen, wat wijst op de mogelijkheid van een menselijk vermogen om de naderende d00d te ‘ruiken’.
Een andere boeiende theorie betreft de emotionele connectie van ons reukvermogen. Het idee is dat onze reukzin niet alleen fysieke geuren detecteert, maar ook veranderingen in de emotionele of fysiologische staat van anderen kan waarnemen.
Dit zou kunnen verklaren waarom sommige mensen zich intuïtief bewust worden van de naderende d00d van een naaste, niet door een expliciete geur, maar door een onbewuste reactie van hun reukzintuig op veranderende biochemische signalen.
Het verlies van het reukvermogen, medisch bekend als anosmie, is significant verbonden met diverse gezondheidsaandoeningen, met name neurodegeneratieve zektes zoals Alzheimer en Parkinson.
Diverse studies hebben aangetoond dat de afname van reuk vaak een van de eerste symptomen is die zich manifesteren, nog voordat andere, meer voor de hand liggende symptomen duidelijk worden. Dit maakt reukverlies een potentieel vroegtijdig waarschuwingssignaal voor deze z*ektes.
Verder heeft onderzoek, zoals dat gepubliceerd in het Journal of the American Geriatrics Society, uitgewezen dat ouderen met een verminderd reukvermogen een significant hogere kans hebben om binnen vijf jaar te 0verlijden dan hun leeftijdsgenoten met een intact reukvermogen.
Dit benadrukt de potentiële waarde van reukvermogen als een voorspellende factor voor algemene gezondheid en levensverwachting.
De voortdurende ontdekkingen op het gebied van de menselijke zintuigen, met name de reuk, openen nieuwe mogelijkheden voor de medische wetenschap.
Het vermogen van het reuksysteem om zowel de d00d als toekomstige gezondheidsrisico’s te voorspellen biedt opwindende vooruitzichten voor de ontwikkeling van nieuwe diagnostische methoden. Deze methoden zouden gebruik kunnen maken van ons reukvermogen om vroege waarschuwingssignalen te detecteren, wat kan leiden tot tijdige en potentieel levensreddende interventies.
Het vermogen van de neus om te functioneren als een waarschuwingssysteem voor zowel de naderende d00d als voor mogelijke gezondheidsproblemen is een bewijs van de complexiteit en het belang van ons reukvermogen.
Deze capaciteiten dagen ons uit om verder te kijken dan de traditionele zintuigen en de verborgen potentie van geur te erkennen als een krachtig hulpmiddel voor gezondheidsmonitoring en medisch inzicht.
De afgelopen dagen kreeg Jutta Leerdam te maken met een storm aan reacties. Niet alleen vanwege haar pijnlijke val op het ijs in Thialf, maar vooral door wat er daarna gebeurde. Waar de focus aanvankelijk lag op het sportieve drama, verschoof die al snel naar een randzaak: vermeend taalgebruik direct na haar crash. En juist dat zorgde voor felle discussies, verontwaardiging en uiteindelijk ook voor een reactie van Leerdam zelf.
Een dramatisch moment op het verkeerde moment
Tweede Kerstdag moest voor Jutta Leerdam een sportief hoogtepunt worden. In Thialf stond ze aan de start van haar favoriete afstand, met alles op alles gezet om zich rechtstreeks te plaatsen voor de Olympische Winterspelen in Milaan. De verwachtingen waren hoog, de druk was voelbaar, en de tribunes zaten vol.
Maar in de tweede bocht ging het mis. Leerdam verloor de controle, gleed weg en kwam hard in de kussens terecht. De klap was zichtbaar en de teleurstelling minstens zo groot. In één klap leek haar directe Olympische kwalificatie uit beeld te verdwijnen.
Na afloop verscheen ze zichtbaar aangeslagen voor de camera. Met tranen in haar ogen probeerde ze onder woorden te brengen wat er was gebeurd. Ze sprak over een gevoel alsof ze ergens op stond, alsof er iets op het ijs lag of alsof haar schaats een botte plek had. “Dit wil je gewoon niet,” zei ze. “Ik baal hier zó van.”
Het waren woorden die pasten bij een topsporter die weet wat er op het spel staat en die voelt dat een cruciaal moment haar door de vingers glipt.
Sportieve teleurstelling raakt op de achtergrond
Opvallend genoeg ging het publieke debat al snel nauwelijks meer over de sportieve gevolgen van de val. Terwijl het voor Leerdam zelf draait om training, kwalificatie en de hoop op een aanwijsplek voor de Spelen, verlegde een deel van het publiek de aandacht naar iets heel anders.
Onder videofragmenten van de NOS ontstonden discussies over wat Leerdam direct na haar val zou hebben geroepen. Meerdere kijkers meenden een woord te herkennen dat als kwetsend wordt ervaren. Dat leidde tot beschuldigingen en stevige reacties, waarbij sommigen vonden dat haar taalgebruik “niet kon”, zeker gezien haar voorbeeldfunctie.
Binnen korte tijd ging het niet meer over ijs, schaatsen of Olympische dromen, maar over interpretaties van lipbewegingen en flarden audio in een emotioneel moment.
Sociale media als vergrootglas
De situatie illustreert opnieuw hoe sportmomenten in het huidige medialandschap worden uitvergroot. Een valpartij duurt enkele seconden, maar de nasleep kan dagenlang voortduren. Op sociale media wordt elk beeld vertraagd, elk frame geanalyseerd en elke emotionele reactie onder een vergrootglas gelegd.
In het geval van Leerdam gebeurde dat op een moment van pure frustratie. Topsporters weten dat ze in beeld zijn, maar niemand kan garanderen dat elk woord in zo’n moment zorgvuldig wordt afgewogen. Juist die spanning tussen emotie en publieke beoordeling zorgt regelmatig voor discussie.
Toch vonden veel mensen het nodig dat Leerdam zich zou verantwoorden. En opmerkelijk genoeg deed ze dat ook.
Jutta Leerdam reageert zelf
Onder de bewuste video liet Leerdam zelf een reactie achter. Kort, duidelijk en zonder omhaal. Ze schreef dat ze niet het woord had gebruikt waarover werd gespeculeerd, maar iets anders had gezegd: “kak zooi”.
Met die uitleg wilde ze duidelijkheid scheppen en het misverstand uit de wereld helpen. Of die uitleg voor iedereen voldoende was, is een andere vraag. Maar feit is dat Leerdam zich genoodzaakt voelde om zich publiekelijk te verantwoorden voor iets wat zich afspeelde in een fractie van een seconde, vlak na een harde val.
Voor sommigen was dat al te veel aandacht voor een detail. Anderen vonden het juist goed dat ze reageerde en helderheid gaf. De meningen bleven verdeeld.
De menselijke kant van topsport
Wat in de discussie soms onderbelicht bleef, is de menselijke kant van het verhaal. Topsport draait om milliseconden, om perfectie, om jarenlange voorbereiding. Een fout, een glijder of een onzichtbaar detail op het ijs kan alles veranderen.
Leerdam wist op dat moment dat haar directe Olympische route op losse schroeven stond. De frustratie, het verdriet en de boosheid die daarbij komen kijken, zijn menselijk. Dat die emoties zich soms uiten in woorden die niet vooraf zijn gefilterd, is niet uitzonderlijk.
Toch lijkt de tolerantie daarvoor kleiner te worden, zeker bij sporters met een groot bereik en een bekend privéleven.
Extra aandacht door privécontext
Dat Leerdam extra onder een vergrootglas ligt, heeft ook te maken met haar bekendheid buiten de sport. Haar relatie met Jake Paul zorgt ervoor dat internationale ogen op haar gericht zijn. Tijdens de wedstrijd was Paul aanwezig op de tribune, zichtbaar betrokken en meeleven.
Die combinatie van topsport, media-aandacht en een bekend privéleven maakt dat elk moment – sportief of emotioneel – sneller viraal gaat. Voor Leerdam betekent dat dat fouten, teleurstellingen en emoties zelden alleen van haarzelf blijven.
Sportieve toekomst blijft leidend
Ondanks alle ophef blijft voor Leerdam één ding centraal staan: haar sportieve toekomst. De valpartij betekent niet automatisch het einde van haar Olympische droom. Ze kan nog hopen op een aanwijsplek, afhankelijk van prestaties, vorm en beslissingen van de bond.
Dat perspectief vraagt focus, rust en herstel – fysiek én mentaal. De dagen na de wedstrijd zullen in het teken staan van evaluatie, training en vooruitkijken, niet van sociale media.
Een bredere discussie
Het incident roept ook een bredere vraag op: hoeveel ruimte geven we topsporters om mens te zijn? Verwachten we altijd voorbeeldgedrag, zelfs in momenten van pijn en teleurstelling? En hoe eerlijk is het om iemand te beoordelen op een vermeend woord, terwijl de sportieve prestatie en context ondergesneeuwd raken?
Steeds vaker lijken sporters zich niet alleen te moeten verantwoorden voor wat ze doen, maar ook voor hoe hun emoties eruitzien, klinken of geïnterpreteerd worden.
Tot slot
Voor Jutta Leerdam was Tweede Kerstdag vooral een sportief drama. Een val, tranen en een onzeker vervolg richting Milaan. Dat dat moment werd overschaduwd door discussie over taalgebruik, zegt misschien meer over het huidige medialandschap dan over haarzelf.
Met haar korte reactie heeft ze geprobeerd de rust te herstellen. Of dat lukt, zal de komende dagen blijken. Eén ding is duidelijk: de focus mag dan even verschoven zijn, voor Leerdam zelf draait het nog altijd om het ijs, de stopwatch en de volgende kans.