Algemeen
J.K. Rowling zal Harry Potter acteurs nooit vergeven na kritiek op haar transgender uitspraken
J.K. Rowling is misschien wel een van de bekendste schrijfsters van deze generatie. Haar Harry Potter-reeks is nog steeds een van de meest gelezen boekenreeksen.
Maar in haar privéleven heeft ze de laatste tijd enkele uitspraken gedaan die tot enige discussie hebben geleid. De boekenreeks van J.K. Rowling was al een internationale bestseller toen deze werd verfilmd. Het filmfranchise werd echter even groot en bracht de jonge acteurs, die de beroemde personages speelden, naar internationale roem.
Daniel Radcliffe, die Harry Potter speelde, en Emma Watson, die Hermelien Griffel vertolkte, leken een geweldige relatie te hebben met Rowling, die de personages schreef die zij op het scherm tot leven brachten.
Maar er zijn de laatste tijd spanningen ontstaan tussen hen beiden. J.K. Rowling heeft onlangs haar ongenoegen geuit over de twee acteurs. Op X (voorheen bekend als Twitter) schreef ze een bericht voor de langverwachte Cass Review. Het rapport werd geschreven door Dr. Hilary Cass, een kinderarts die de diensten voor minderjarigen op het gebied van genderidentiteit in het Verenigd Koninkrijk analyseerde.
De resultaten geven aan dat er een “gebrek aan hoogwaardig onderzoek” is naar de effecten van puberteitsremmers op kinderen. Na de publicatie van het rapport uitte Rowling op X haar woede over wat ze beschreef als “ernstige medische nalatigheid”. “Zelfs als je je niet schaamt voor het steunen van iets dat er nu uitziet als ernstige medische nalatigheid, zelfs als je niet wilt accepteren dat je misschien fout zat, waar is je zelfbehoud? De trein waar je zo graag op sprong, raast af op een klif,” schreef ze begin deze week.
In haar bericht schreef ze verder: “Als ik klink als boos, is dat omdat ik verdomd boos ben. Ik heb Cass vanochtend gelezen en mijn woede groeit de hele dag al. Kinderen zijn onherstelbaar beschadigd, en duizenden zijn medeplichtig, niet alleen de artsen, maar ook de prominente stemmen, de kritiekloze media en de cynische bedrijven.”
Hoewel ze de beroemdheden niet bij naam noemde, kwamen haar scherpe opmerkingen in de richting van Emma en Dan, nadat een volger haar een tweet had gestuurd waarin stond: “Ik wacht alleen tot Dan en Emma zich publiekelijk bij je verontschuldigen … in de wetenschap dat je ze zult vergeven.”
De schrijfster reageerde op de tweet en richtte zich daarbij rechtstreeks tot de betrokken sterren. Ze zei: “Niet zeker, vrees ik.” Ze schreef verder: “Beroemdheden die zich aanbieden bij een beweging die de hard bevochten rechten van vrouwen ondermijnt, en die hun platforms gebruiken om de overgang van minderjarigen te prijzen, kunnen hun excuses besparen voor getraumatiseerde transitiemensen en kwetsbare vrouwen.”
In 2020, toen Rowling vanwege haar uitspraken over transgender in het nieuws kwam, gaven zowel Radcliffe als Watson verklaringen af. Het begon allemaal toen Rowling een opiniestuk retweette waarin ze bezwaar maakte tegen het gebruik van de term “mensen die menstrueren” in plaats van het woord “vrouwen”.
“Mensen die menstrueren. Ik weet zeker dat er vroeger een woord was voor deze mensen. Kan iemand me helpen?” schreef ze. Mensen overspoelden haar bericht met opmerkingen. Hoewel ze veel kritiek kreeg vanwege haar tweet, bleef ze standvastig.
Later zei ze in een andere tweet: “Als gender niet echt is, is er ook geen homoseksuele aantrekkingskracht. Als gender niet echt is, wordt de geleefde realiteit van vrouwen over de hele wereld uitgewist. Ik ken en hou van transgender mensen, maar het uitwissen van het concept van gender ontneemt velen de mogelijkheid om zinvol over hun leven te praten. Het is geen haat om de waarheid te vertellen.”
Na haar uitspraak publiceerde Radcliffe destijds een essay voor The Trevor Project om de transgendergemeenschap zijn steun te betuigen, en bood ook zijn excuses aan voor de woorden van de schrijfster.
Watson publiceerde ook een verklaring waarin ze de transgemeenschap steunde. Ze schreef: “Transmensen zijn wie ze zeggen dat ze zijn en verdienen het om hun leven te leven zonder voortdurend in twijfel te worden getrokken of te horen dat ze niet zijn wie ze zeggen dat ze zijn.”
“Ik wil dat mijn trans-personen weten dat ik en zoveel andere mensen over de hele wereld jullie zien, respecteren en van jullie houden om wie jullie zijn,” ging ze verder.
Wilfred Genee ontbrak deze week opvallend bij Vandaag Inside. Voor vaste kijkers is dat direct nieuws, want de presentator staat bekend als iemand die vrijwel nooit een uitzending overslaat. Toch was zijn stoel zowel gisteren als vanavond leeg. Niet vanwege onenigheid, ziekte of een conflict achter de schermen, maar om een veel menselijkere reden: Genee heeft bewust besloten om eerder dan gepland met vakantie te gaan.
Een zeldzame afwezigheid
Wie Vandaag Inside regelmatig volgt, weet dat Wilfred Genee normaal gesproken het anker van de tafel is. Hij leidt de gesprekken, houdt de dynamiek tussen Johan Derksen en René van der Gijp in balans en stuurt het programma inhoudelijk bij. Dat hij afwezig is, gebeurt zelden en valt daardoor extra op.
Afgelopen vrijdag kondigde Genee zelf al aan dat hij de laatste twee afleveringen voor de kerstperiode niet zou presenteren. Hij gaf daarbij aan dat hij toe was aan rust en besloot het seizoen iets eerder af te ronden dan zijn tafelgenoten.
Na een intens televisiejaar, met dagelijkse uitzendingen, mediaverplichtingen en nevenprojecten, kiest Genee bewust voor herstel en ontspanning. Het besluit is vooraf afgestemd met de redactie en de zender.
Thomas van Groningen neemt het over
De presentatie wordt tijdelijk waargenomen door Thomas van Groningen. Hij is voor kijkers geen onbekende en heeft eerder laten zien het programma in goede banen te kunnen leiden. Zijn stijl verschilt van die van Genee, maar sluit voldoende aan bij de opzet van Vandaag Inside om de continuïteit te bewaren.
Opvallend is dat Hélène Hendriks deze rol niet op zich neemt. Dat is geen inhoudelijke keuze, maar een praktische. Hendriks is momenteel volop bezig met de voorbereidingen voor De Oranjewinter, het programma dat volgende week start en op hetzelfde tijdstip wordt uitgezonden als Vandaag Inside. Haar agenda laat daarom geen ruimte voor extra presentatiewerk.
Rust na een intens seizoen
Voor Genee was het afgelopen jaar allesbehalve rustig. Naast Vandaag Inside presenteerde hij andere programma’s, was hij actief als interviewer en betrokken bij meerdere mediaformats. De dagelijkse druk van live televisie vraagt veel, zowel mentaal als fysiek.
Door twee afleveringen eerder te stoppen, creëert hij ruimte om op te laden. Dat is geen overbodige luxe in een medialandschap waarin de werkdruk hoog ligt en presentatoren voortdurend zichtbaar moeten zijn.
De keuze past in een bredere trend waarin bekende tv-gezichten vaker open zijn over de noodzaak van balans en herstel.
Afwezigheid is eerder uitzondering dan regel
Dat Wilfred Genee nu ontbreekt, is extra opvallend omdat hij normaal gesproken vrijwel altijd aanwezig is. De laatste keer dat hij een uitzending miste, was begin dit jaar, toen er bij hem thuis brand was uitgebroken.
Destijds ontstond er een opmerkelijk moment: Genee werd aanvankelijk vervangen, maar verscheen later alsnog in de studio. Hij meldde toen dat de situatie thuis onder controle was en dat hij niets meer kon doen.
Achteraf bleek dat die beslissing thuis niet onomstreden was.
Kritiek vanuit huis
In een uitzending van Shownieuws liet Genees echtgenote Lily weten dat zij zich op dat moment alleen had gevoeld. Terwijl zij bezig was met het afhandelen van de nasleep van de brand, vertrok Wilfred naar de studio.
Volgens haar was het juist een moment geweest waarop steun belangrijk was. Die uitspraak maakte indruk, omdat het liet zien hoe dun de scheidslijn kan zijn tussen professionele verplichtingen en privéverantwoordelijkheid.
Die ervaring lijkt bij Genee te hebben meegespeeld in zijn huidige keuze. Dit keer kiest hij duidelijk voor rust en afstand, zonder halve maatregelen.
Begrip bij collega’s en kijkers
Binnen de redactie en onder collega’s is er begrip voor het besluit. Genee heeft het programma jarenlang gedragen en laat zien dat hij verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen welzijn.
Ook onder kijkers klinken vooral begripvolle reacties. Velen vinden het logisch dat iemand na een intens jaar even pas op de plaats maakt. Zeker in een programma dat dagelijks wordt uitgezonden, is continu presteren geen vanzelfsprekendheid.
Dat Vandaag Inside ondanks zijn afwezigheid gewoon doorgaat, laat bovendien zien hoe stevig het format staat.
Wat betekent dit voor de toekomst?
De afwezigheid van Genee is tijdelijk. Na de feestdagen wordt hij weer verwacht aan tafel, wanneer het programma het nieuwe jaar aftrapt. Er is geen sprake van structurele veranderingen of een vertrek.
Zijn korte vakantie onderstreept vooral dat zelfs de meest zichtbare televisiepersoonlijkheden soms afstand nodig hebben. Het is een signaal dat rust geen zwakte is, maar een noodzakelijke voorwaarde om scherp te blijven.
Een bewuste keuze
Waar Genee eerder nog koos om zelfs tijdens een privésituatie in de studio te verschijnen, maakt hij nu een andere afweging. Die ontwikkeling zegt veel over hoe hij zijn rol tegenwoordig ziet: professioneel, betrokken, maar met meer oog voor grenzen.
In een medialandschap waarin alles altijd doorgaat, is het soms juist opvallend als iemand even níét verschijnt. Dat maakt deze afwezigheid niet spectaculair, maar wel betekenisvol.
Tot slot
Wilfred Genee ontbreekt deze week bij Vandaag Inside omdat hij bewust eerder met vakantie is gegaan. Geen drama, geen conflict, maar een weloverwogen besluit na een druk seizoen. De presentatie ligt tijdelijk in handen van Thomas van Groningen, terwijl Hélène Hendriks zich voorbereidt op haar eigen programma.
Na de feestdagen keert Genee terug, uitgerust en klaar voor een nieuw hoofdstuk. Voor nu laat zijn afwezigheid vooral zien dat zelfs vaste gezichten soms even mogen verdwijnen — om daarna sterker terug te komen.