Algemeen
J.K. Rowling zal Harry Potter acteurs nooit vergeven na kritiek op haar transgender uitspraken
J.K. Rowling is misschien wel een van de bekendste schrijfsters van deze generatie. Haar Harry Potter-reeks is nog steeds een van de meest gelezen boekenreeksen.
Maar in haar privéleven heeft ze de laatste tijd enkele uitspraken gedaan die tot enige discussie hebben geleid. De boekenreeks van J.K. Rowling was al een internationale bestseller toen deze werd verfilmd. Het filmfranchise werd echter even groot en bracht de jonge acteurs, die de beroemde personages speelden, naar internationale roem.
Daniel Radcliffe, die Harry Potter speelde, en Emma Watson, die Hermelien Griffel vertolkte, leken een geweldige relatie te hebben met Rowling, die de personages schreef die zij op het scherm tot leven brachten.
Maar er zijn de laatste tijd spanningen ontstaan tussen hen beiden. J.K. Rowling heeft onlangs haar ongenoegen geuit over de twee acteurs. Op X (voorheen bekend als Twitter) schreef ze een bericht voor de langverwachte Cass Review. Het rapport werd geschreven door Dr. Hilary Cass, een kinderarts die de diensten voor minderjarigen op het gebied van genderidentiteit in het Verenigd Koninkrijk analyseerde.
De resultaten geven aan dat er een “gebrek aan hoogwaardig onderzoek” is naar de effecten van puberteitsremmers op kinderen. Na de publicatie van het rapport uitte Rowling op X haar woede over wat ze beschreef als “ernstige medische nalatigheid”. “Zelfs als je je niet schaamt voor het steunen van iets dat er nu uitziet als ernstige medische nalatigheid, zelfs als je niet wilt accepteren dat je misschien fout zat, waar is je zelfbehoud? De trein waar je zo graag op sprong, raast af op een klif,” schreef ze begin deze week.
In haar bericht schreef ze verder: “Als ik klink als boos, is dat omdat ik verdomd boos ben. Ik heb Cass vanochtend gelezen en mijn woede groeit de hele dag al. Kinderen zijn onherstelbaar beschadigd, en duizenden zijn medeplichtig, niet alleen de artsen, maar ook de prominente stemmen, de kritiekloze media en de cynische bedrijven.”
Hoewel ze de beroemdheden niet bij naam noemde, kwamen haar scherpe opmerkingen in de richting van Emma en Dan, nadat een volger haar een tweet had gestuurd waarin stond: “Ik wacht alleen tot Dan en Emma zich publiekelijk bij je verontschuldigen … in de wetenschap dat je ze zult vergeven.”
De schrijfster reageerde op de tweet en richtte zich daarbij rechtstreeks tot de betrokken sterren. Ze zei: “Niet zeker, vrees ik.” Ze schreef verder: “Beroemdheden die zich aanbieden bij een beweging die de hard bevochten rechten van vrouwen ondermijnt, en die hun platforms gebruiken om de overgang van minderjarigen te prijzen, kunnen hun excuses besparen voor getraumatiseerde transitiemensen en kwetsbare vrouwen.”
In 2020, toen Rowling vanwege haar uitspraken over transgender in het nieuws kwam, gaven zowel Radcliffe als Watson verklaringen af. Het begon allemaal toen Rowling een opiniestuk retweette waarin ze bezwaar maakte tegen het gebruik van de term “mensen die menstrueren” in plaats van het woord “vrouwen”.
“Mensen die menstrueren. Ik weet zeker dat er vroeger een woord was voor deze mensen. Kan iemand me helpen?” schreef ze. Mensen overspoelden haar bericht met opmerkingen. Hoewel ze veel kritiek kreeg vanwege haar tweet, bleef ze standvastig.
Later zei ze in een andere tweet: “Als gender niet echt is, is er ook geen homoseksuele aantrekkingskracht. Als gender niet echt is, wordt de geleefde realiteit van vrouwen over de hele wereld uitgewist. Ik ken en hou van transgender mensen, maar het uitwissen van het concept van gender ontneemt velen de mogelijkheid om zinvol over hun leven te praten. Het is geen haat om de waarheid te vertellen.”
Na haar uitspraak publiceerde Radcliffe destijds een essay voor The Trevor Project om de transgendergemeenschap zijn steun te betuigen, en bood ook zijn excuses aan voor de woorden van de schrijfster.
Watson publiceerde ook een verklaring waarin ze de transgemeenschap steunde. Ze schreef: “Transmensen zijn wie ze zeggen dat ze zijn en verdienen het om hun leven te leven zonder voortdurend in twijfel te worden getrokken of te horen dat ze niet zijn wie ze zeggen dat ze zijn.”
“Ik wil dat mijn trans-personen weten dat ik en zoveel andere mensen over de hele wereld jullie zien, respecteren en van jullie houden om wie jullie zijn,” ging ze verder.
Algemeen
Ingewijden melden doorbraak in formatie: DEZE partijen willen nu met elkaar gaan samenwerken
Formatie lijkt vastgelopen, maar onverwachte doorbraak brengt drie partijen weer samen aan tafel
De kabinetsformatie kende de afgelopen weken meer stilstand dan vooruitgang. Waar informateur Sybrand Buma eind vorige week nog stelde dat de gesprekken muurvast zaten, blijkt er nu toch beweging te ontstaan. Na een weekend vol telefoontjes, spoedoverleggen en stille consultaties is duidelijk geworden dat slechts drie partijen bereid zijn om met elkaar door te praten. Dat is opvallend en zelfs behoorlijk onverwacht, zeker gezien de politieke verhoudingen van de afgelopen maanden.
Volgens ingewijden, die vertrouwelijk spraken met RTL Nieuws, gaat het om D66, CDA en VVD. Daarmee vallen GroenLinks-PvdA en JA21 voorlopig af als directe gesprekspartners. Hoewel er nog geen officiële mededeling vanuit het formatieproces is gedaan, lijkt deze constatering inmiddels breed gedeeld in Den Haag.
Hoe deze nieuwe fase eruit gaat zien, is minder zeker. Een minderheidskabinet ligt voor de hand, maar kent stevige uitdagingen — vooral omdat de drie partijen samen slechts 66 zetels hebben. Dat is tien zetels minder dan nodig voor een meerderheid in de Tweede Kamer.
De situatie van vorige week: totaal vastgelopen
Vrijdag klonk informateur Sybrand Buma nog somberder dan ooit. “De boel zit vast,” zei hij openlijk na opnieuw teleurstellende gesprekken. Daarom riep hij vijf partijen bijeen om te onderzoeken of er überhaupt nog een weg vooruit mogelijk was.
Die partijen waren:
-
D66
-
CDA
-
VVD
-
GroenLinks-PvdA
-
JA21
Het idee van Buma was dat een bredere bijeenkomst tot nieuwe inzichten zou leiden. Maar achter de schermen werd al snel duidelijk dat het juist de breuklijnen blootlegde die al langer sluimerden.
De PVV buitenspel: Wilders weer geweerd van de formatietafel
Het besluit om de PVV niet uit te nodigen in deze gesprekken zorgde direct voor stevige reacties. PVV-leider Geert Wilders zei dat hij zich opnieuw buitengesloten voelde, iets wat volgens hem niet te rijmen is met de verkiezingsuitslag waarin zijn partij wederom groot werd.
De werkelijkheid achter de schermen is dat alle grote partijen behalve de PVV zelf een samenwerking met Wilders’ partij uitsluiten. Dat geldt voor D66, CDA, VVD én GroenLinks-PvdA. De politieke afstand op thema’s zoals rechtsstaat, migratie, Europa en grondrechten blijkt onoverbrugbaar.
Het gevolg: elk formatiepad waarin de PVV een rol zou spelen, is feitelijk geblokkeerd. Daarmee blijft de puzzel van een stabiel kabinet bijzonder lastig.
Het weekend van de telefoontjes: de echte doorbraak
In het weekend dat volgde, werd door alle betrokkenen intensief overleg gevoerd. De partijleiders belden elkaar over en weer, verkenners spraken met strategen en fracties stemden intern af wat hen nog acceptabel leek.
Uiteindelijk is daar een verrassende conclusie uit voortgekomen: alleen VVD, D66 en CDA zijn nog bereid om met elkaar verder te praten.
Het is een combinatie die de afgelopen maanden vaker is genoemd, maar steeds vroegtijdig sneuvelde door wederzijds wantrouwen, politieke vermoeidheid en uiteenlopende ambities.
Dat deze drie partijen nu tóch opnieuw om tafel gaan, geeft aan dat zij zich realiseren dat er simpelweg weinig alternatieven meer over zijn.
De blokkade van de VVD richting GroenLinks-PvdA
Een van de belangrijkste oorzaken voor deze nieuwe koers, is de houding van de VVD. De partij van Dilan Yeşilgöz heeft de deur naar GroenLinks-PvdA definitief gesloten. Hoewel deze combinatie in theorie wél een stabiel meerderheidskabinet zou kunnen vormen, zijn de verschillen op thema’s zoals belastingen, klimaat en migratie te groot gebleken.
Bovendien vreest de VVD dat GroenLinks-PvdA de koers van een kabinet sterk zou domineren, vooral op sociaal-economische onderwerpen. Daardoor blijft samenwerking tussen deze twee blokken uitgesloten.
Door deze harde lijn vervalt ook de optie van een extraparlementair kabinet met brede steun, omdat daar minstens bereidheid tot samenwerking voor nodig is.
Buma presenteert dinsdag zijn rapport
Informateur Buma zal dinsdag zijn verslag aanbieden aan de Tweede Kamer. Daar staan de belangrijkste bevindingen in, waaronder het feit dat drie partijen hebben aangegeven te willen doorpraten.
In dat verslag zal waarschijnlijk ook worden toegelicht waarom de vijf-partijenoptie geen haalbare route bleek en waarom alternatieven zoals een meerderheidskabinet of constructieve steun van buiten de coalitie onvoldoende basis vonden.
Minderheidskabinet: kansrijk of kansloos?
Hoewel VVD, D66 en CDA nu verder praten, wil dat niet automatisch zeggen dat er daadwerkelijk een minderheidskabinet komt. Er zijn nog veel vragen onbeantwoord:
-
Hoe zorgen deze drie partijen voor genoeg “gedoogsteun” in de Tweede Kamer?
Ze hebben 66 zetels — tien te weinig. Zonder een partij die op cruciale momenten bereid is om mee te stemmen, is regeren onmogelijk. -
Hoe stabiel is zo’n minderheidskabinet?
In Nederland zijn minderheidskabinetten zeldzaam en vaak kort van duur. -
Wie zou bereid zijn af en toe mee te stemmen?
JA21? GroenLinks-PvdA? Volt? Nieuw Sociaal Contract? Dat is nog totaal niet duidelijk.
Rol van JA21: voorlopig buiten beeld
Formeel is JA21 nog niet volledig afgeserveerd, maar D66 heeft al laten weten weinig te voelen voor een samenwerking. De partijen verschillen onderling sterk op onderwerpen zoals migratie, kunst & cultuur, internationale samenwerking en gelijke rechten.
Bovendien levert JA21 vanuit een rekenkundig perspectief weinig op:
-
In de Tweede Kamer komen VVD, CDA, D66 en JA21 samen tot 75 zetels — precies één zetel te weinig.
-
In de Eerste Kamer halen deze vier partijen slechts 14 van de 75 zetels. Een ongekend lage basis voor stabiel beleid.
Daarmee lijkt JA21 op dit moment geen sleutelspeler.
GroenLinks-PvdA: steun op afstand wél, kabinet niet
Een minderheidskabinet zonder JA21 kan in de Kamer soms rekenen op steun van GroenLinks-PvdA, bijvoorbeeld op sociaal beleid, klimaat of onderwijs. Maar daar zit een belangrijke nuance: GroenLinks-PvdA heeft zich herhaaldelijk uitgesproken tegen een minderheidskabinet en ziet het liefst een volwaardig meerderheidskabinet met duidelijke afspraken.
De partij van Jesse Klaver wil dat er verantwoordelijkheid wordt genomen, niet alleen incidenteel steun wordt gegeven. Daardoor is het allerminst zeker dat zij bereid zijn om structureel mee te bewegen.
De politieke werkelijkheid: weinig opties, veel druk
Wat nu ontstaat, is een situatie waarin drie partijen die elkaar eerder niet konden vinden, tóch opnieuw om tafel gaan. Niet omdat de samenwerking ineens ideaal is, maar omdat de alternatieven simpelweg ontbreken.
De druk vanuit de samenleving én de internationale context speelt daarbij mee:
-
Europa staat voor grote uitdagingen op het gebied van veiligheid en economie.
-
Binnen Nederland zijn er dringende dossiers zoals woningbouw, klimaat, zorg en migratie.
-
De tijd begint te dringen: een land kan niet te lang zonder duidelijke koers blijven.
Voor Buma en voor de drie partijen is nu de vraag of dit “doorpraten” een echte doorbraak kan worden — of slechts weer een tijdelijke pauze voor een volgende impasse.
Conclusie: voorzichtig optimisme, maar nog geen oplossing
De formatie is dus nog niet uit de problemen, maar er ligt wél een nieuwe route op tafel. VVD, D66 en CDA gaan verder praten, terwijl GroenLinks-PvdA en JA21 voorlopig niet direct betrokken zijn.
Wat dit concreet betekent — een minderheidskabinet, een extraparlementaire variant of nóg een nieuwe poging — zal de komende weken moeten blijken.
Voor nu is er één zekerheid: dit was een onverwachte, maar belangrijke verschuiving in een formatie die tot voor kort volledig muurvast leek te zitten.