Algemeen
J.K. Rowling zal Harry Potter acteurs nooit vergeven na kritiek op haar transgender uitspraken
J.K. Rowling is misschien wel een van de bekendste schrijfsters van deze generatie. Haar Harry Potter-reeks is nog steeds een van de meest gelezen boekenreeksen.
Maar in haar privéleven heeft ze de laatste tijd enkele uitspraken gedaan die tot enige discussie hebben geleid. De boekenreeks van J.K. Rowling was al een internationale bestseller toen deze werd verfilmd. Het filmfranchise werd echter even groot en bracht de jonge acteurs, die de beroemde personages speelden, naar internationale roem.
Daniel Radcliffe, die Harry Potter speelde, en Emma Watson, die Hermelien Griffel vertolkte, leken een geweldige relatie te hebben met Rowling, die de personages schreef die zij op het scherm tot leven brachten.
Maar er zijn de laatste tijd spanningen ontstaan tussen hen beiden. J.K. Rowling heeft onlangs haar ongenoegen geuit over de twee acteurs. Op X (voorheen bekend als Twitter) schreef ze een bericht voor de langverwachte Cass Review. Het rapport werd geschreven door Dr. Hilary Cass, een kinderarts die de diensten voor minderjarigen op het gebied van genderidentiteit in het Verenigd Koninkrijk analyseerde.
De resultaten geven aan dat er een “gebrek aan hoogwaardig onderzoek” is naar de effecten van puberteitsremmers op kinderen. Na de publicatie van het rapport uitte Rowling op X haar woede over wat ze beschreef als “ernstige medische nalatigheid”. “Zelfs als je je niet schaamt voor het steunen van iets dat er nu uitziet als ernstige medische nalatigheid, zelfs als je niet wilt accepteren dat je misschien fout zat, waar is je zelfbehoud? De trein waar je zo graag op sprong, raast af op een klif,” schreef ze begin deze week.
In haar bericht schreef ze verder: “Als ik klink als boos, is dat omdat ik verdomd boos ben. Ik heb Cass vanochtend gelezen en mijn woede groeit de hele dag al. Kinderen zijn onherstelbaar beschadigd, en duizenden zijn medeplichtig, niet alleen de artsen, maar ook de prominente stemmen, de kritiekloze media en de cynische bedrijven.”
Hoewel ze de beroemdheden niet bij naam noemde, kwamen haar scherpe opmerkingen in de richting van Emma en Dan, nadat een volger haar een tweet had gestuurd waarin stond: “Ik wacht alleen tot Dan en Emma zich publiekelijk bij je verontschuldigen … in de wetenschap dat je ze zult vergeven.”
De schrijfster reageerde op de tweet en richtte zich daarbij rechtstreeks tot de betrokken sterren. Ze zei: “Niet zeker, vrees ik.” Ze schreef verder: “Beroemdheden die zich aanbieden bij een beweging die de hard bevochten rechten van vrouwen ondermijnt, en die hun platforms gebruiken om de overgang van minderjarigen te prijzen, kunnen hun excuses besparen voor getraumatiseerde transitiemensen en kwetsbare vrouwen.”
In 2020, toen Rowling vanwege haar uitspraken over transgender in het nieuws kwam, gaven zowel Radcliffe als Watson verklaringen af. Het begon allemaal toen Rowling een opiniestuk retweette waarin ze bezwaar maakte tegen het gebruik van de term “mensen die menstrueren” in plaats van het woord “vrouwen”.
“Mensen die menstrueren. Ik weet zeker dat er vroeger een woord was voor deze mensen. Kan iemand me helpen?” schreef ze. Mensen overspoelden haar bericht met opmerkingen. Hoewel ze veel kritiek kreeg vanwege haar tweet, bleef ze standvastig.
Later zei ze in een andere tweet: “Als gender niet echt is, is er ook geen homoseksuele aantrekkingskracht. Als gender niet echt is, wordt de geleefde realiteit van vrouwen over de hele wereld uitgewist. Ik ken en hou van transgender mensen, maar het uitwissen van het concept van gender ontneemt velen de mogelijkheid om zinvol over hun leven te praten. Het is geen haat om de waarheid te vertellen.”
Na haar uitspraak publiceerde Radcliffe destijds een essay voor The Trevor Project om de transgendergemeenschap zijn steun te betuigen, en bood ook zijn excuses aan voor de woorden van de schrijfster.
Watson publiceerde ook een verklaring waarin ze de transgemeenschap steunde. Ze schreef: “Transmensen zijn wie ze zeggen dat ze zijn en verdienen het om hun leven te leven zonder voortdurend in twijfel te worden getrokken of te horen dat ze niet zijn wie ze zeggen dat ze zijn.”
“Ik wil dat mijn trans-personen weten dat ik en zoveel andere mensen over de hele wereld jullie zien, respecteren en van jullie houden om wie jullie zijn,” ging ze verder.
Kijkcijfers Eén tegen 100 blijven dalen: hoe lang houdt RTL 4 het nog vol?
Het spelprogramma Eén tegen 100, al jaren een vertrouwde titel op televisie, kampt met steeds lagere kijkcijfers. Ondanks de strategische verhuizing naar de zaterdagavond weet het programma, gepresenteerd door Caroline Tensen, het publiek niet meer in dezelfde mate aan zich te binden. De daling is inmiddels zo sterk dat het programma onder de prestaties van VriendenLoterij Miljonairs duikt — een show die eerder al van de buis verdween vanwege tegenvallende cijfers.
Het roept een steeds dringender vraag op: is Eén tegen 100 bezig aan zijn laatste hoofdstuk op RTL 4?
Tv-kenner Victor Vlam: “Het zijn desastreuze cijfers”
Mediakenner Victor Vlam neemt geen blad voor de mond in zijn podcast Victor Duidt TV. Volgens hem gaat het niet om een lichte daling, maar om een structureel probleem dat al jaren zichtbaar is.
“De kijkcijfers zijn echt desastreus,” zegt hij, terwijl hij verwijst naar de gloriedagen van het programma. “In 2012 en 2013 scoorde Eén tegen 100 zelfs beter dan Miljoenenjacht. Dat is bijna niet voor te stellen als je ziet waar het nu staat.”
Waar het programma vroeger moeiteloos honderdduizenden kijkers aan zich bond, lukt het tegenwoordig nog maar om een derde daarvan vast te houden. Het is een trend die volgens Vlam niet van de ene op de andere dag is ontstaan.
“Er zijn vernieuwingen doorgevoerd, er is gesleuteld aan de formule, maar niets heeft kunnen voorkomen dat de neerwaartse lijn doorzette. En nu wordt het pijnlijk zichtbaar.”
Zoeken naar nieuwe richtingen: is het einde van het programma in zicht?
Volgens Vlam is niet alleen RTL 4 aan het kijken naar oplossingen, maar vooral ook de Postcode Loterij, de vaste partner van het programma. Hij ziet duidelijke signalen dat er wordt nagedacht over een opvolger.
“Nieuwe formats zoals Schat Je Rijk met Humberto Tan en In de Ring met Linda de Mol verschijnen niet voor niets. Dat soort titels komen er omdat men voelt dat er beweging moet komen.”
Hij noemt het programma zelfs “op”, een term die aangeeft dat de formule misschien zijn maximale houdbaarheid heeft bereikt. En dat heeft mogelijk gevolgen voor de rol van Caroline Tensen.
Staat Caroline Tensen op een keerpunt in haar carrière?
Hoewel Caroline Tensen jarenlang één van de vaste gezichten was in verschillende spelshows, denkt Vlam dat zij nu op een punt komt waarop er minder vanzelfsprekend kansen liggen.
“Ze is een presentatrice met charisma, maar je ziet dat haar tv-carrière richting een eindfase beweegt,” zegt hij. “Dat gebeurt bij veel bekende namen. Wendy van Dijk heeft het eerder gemerkt, en Caroline zit op een vergelijkbare positie.”
In Hilversum speelt al langer een generatiewisseling. Nieuwe presentatoren, nieuwe formats en nieuwe manieren van contentconsumeren zorgen ervoor dat vertrouwde tv-gezichten minder vaak automatisch worden ingezet. Vlam ziet die trend ook terug in de rol van Tensen.
Kritiek op haar presentatie: “Niet de sterkste in dit genre”
Hoewel Tensen veel ervaring heeft en bij een groot deel van het publiek geliefd is, ziet Vlam duidelijke beperkingen in haar tv-stijl. Hij wijst vooral op het verschil in spanningsopbouw tussen haar en collega-presentatoren.
“Linda de Mol weet spanning op te bouwen, het publiek in te pakken, de deelnemers mee te nemen. Dat is een kwaliteit die Caroline minder heeft,” zegt hij.
Daarnaast verwijst hij naar eerdere momenten waarop Tensen inviel bij andere programma’s.
-
Bij RTL Boulevard kwamen er volgens hem klachten binnen over haar manier van autocue lezen.
-
Bij 5 Uur Live zou ze moeite hebben gehad met de zwaardere gespreksonderwerpen.
Het zijn signalen die laten zien dat ze niet in elk format optimaal tot haar recht komt.
Kan een nieuwe presentator het programma redden?
Als RTL 4 besluit om door te gaan met Eén tegen 100, dan ziet Vlam eigenlijk nog maar één serieuze optie: een wisseling van presentator.
“Als je het programma nieuw leven wil inblazen, dan moet je kijken naar een frisse presentatie. Een andere host kan een nieuwe dynamiek brengen.”
Maar zo’n ingreep zou voor Caroline Tensen een enorme klap zijn. Ze presenteert momenteel maar een beperkt aantal programma’s, en het verlies van deze titel zou haar zichtbaarheid op tv verder verkleinen.
Een geheel nieuw format voor haar ziet Vlam niet snel ontstaan. “Veel van de programma’s die zij doet, halen niet meer het succes van vroeger. Dat maakt de kans op een grote comeback kleiner.”
Dat betekent niet dat Tensen geen waarde heeft binnen de tv-wereld — juist haar warme presentatie en herkenbaarheid hebben haar jarenlang geliefd gemaakt — maar het geeft wel aan dat Hilversum verandert.
De zaterdagavond bleek geen redding
RTL 4 hoopte dat een verhuizing naar de zaterdagavond nieuwe energie zou brengen. In televisie is dat een belangrijke plek: veel mensen zitten thuis, families kijken gezamenlijk en spelshows doen het historisch gezien goed op dat moment.
Toch heeft die verschuiving weinig opgeleverd. De kijkcijfers bleven dalen en bleken zelfs lager dan VriendenLoterij Miljonairs, dat om dezelfde reden eerder werd stopgezet. Een pijnlijke constatering voor een titel die ooit tot de best bekeken shows van de zender hoorde.
Het publiek zoekt tegenwoordig niet meer uitsluitend vaste spelshows op zaterdagavond. Streamingdiensten, korte formats, TikTok-content en online games concurreren inmiddels met traditionele tv. Dat heeft directe invloed op programma’s die leunen op ritme en vaste formats.
Een bredere ontwikkeling in tv-land
Vlam benadrukt dat de daling van Eén tegen 100 niet losstaat van de rest van het televisielandschap. Veel gevestigde programma’s verliezen kijkers, soms versneld, soms geleidelijk.
Er zijn drie belangrijke oorzaken:
-
Publiek kijkt steeds minder lineair.
Live-tv is vooral populair bij sport en grote shows. Spelprogramma’s missen die urgentie. -
Verzadiging van klassieke formats.
Spelshows die decennialang populair waren, moeten nu concurreren met innovatieve formats die jongere kijkers beter aanspreken. -
Versnelde generatiewisseling bij presentatoren.
Zenders investeren meer in nieuw talent en minder in vertrouwde gezichten die vooral bij oudere kijkers scoren.
In dat licht heeft Eén tegen 100 het extra lastig.
Wat nu? Drie scenario’s voor de toekomst
Hoewel RTL 4 nog geen officiële beslissing heeft genomen, schetsen mediadeskundigen drie mogelijke opties:
1. Het programma stopt in de huidige vorm.
De dalende cijfers kunnen ertoe leiden dat RTL 4 besluit om de stekker eruit te trekken, zeker als sponsoren verder willen kijken.
2. Het programma krijgt een nieuwe presentator.
Een frisse host brengt nieuwe energie en kan een jonger publiek aantrekken.
3. Een grondige make-over van de formule.
Nieuwe rondes, meer spanning, of integratie met online componenten zouden het format toekomstbestendig kunnen maken.
Welke richting het ook wordt: voor Caroline Tensen en voor de fans van het programma zal het een spannend moment worden.
Conclusie: een belangrijke fase voor Eén tegen 100 en voor Caroline Tensen
Het spelprogramma staat op een kantelpunt. De kijkcijfers blijven dalen, de concurrentie wordt groter en nieuwe formats staan klaar om het stokje over te nemen. Tv-kenner Victor Vlam is helder in zijn analyse: als er niets verandert, is het einde in zicht.
Voor Caroline Tensen betekent dit dat haar positie onder druk staat, net als die van diverse collega’s die te maken hebben met een verschuivend medialandschap. Haar ervaring en warmte blijven gewaardeerd, maar het publiek zoekt zichtbaar andere vormen van entertainment.
Wat RTL 4 uiteindelijk besluit, zal bepalen of Eén tegen 100 een nieuw hoofdstuk begint — of zijn laatste pagina’s nadert.