Algemeen
J.K. Rowling zal Harry Potter acteurs nooit vergeven na kritiek op haar transgender uitspraken
J.K. Rowling is misschien wel een van de bekendste schrijfsters van deze generatie. Haar Harry Potter-reeks is nog steeds een van de meest gelezen boekenreeksen.
Maar in haar privéleven heeft ze de laatste tijd enkele uitspraken gedaan die tot enige discussie hebben geleid. De boekenreeks van J.K. Rowling was al een internationale bestseller toen deze werd verfilmd. Het filmfranchise werd echter even groot en bracht de jonge acteurs, die de beroemde personages speelden, naar internationale roem.
Daniel Radcliffe, die Harry Potter speelde, en Emma Watson, die Hermelien Griffel vertolkte, leken een geweldige relatie te hebben met Rowling, die de personages schreef die zij op het scherm tot leven brachten.
Maar er zijn de laatste tijd spanningen ontstaan tussen hen beiden. J.K. Rowling heeft onlangs haar ongenoegen geuit over de twee acteurs. Op X (voorheen bekend als Twitter) schreef ze een bericht voor de langverwachte Cass Review. Het rapport werd geschreven door Dr. Hilary Cass, een kinderarts die de diensten voor minderjarigen op het gebied van genderidentiteit in het Verenigd Koninkrijk analyseerde.
De resultaten geven aan dat er een “gebrek aan hoogwaardig onderzoek” is naar de effecten van puberteitsremmers op kinderen. Na de publicatie van het rapport uitte Rowling op X haar woede over wat ze beschreef als “ernstige medische nalatigheid”. “Zelfs als je je niet schaamt voor het steunen van iets dat er nu uitziet als ernstige medische nalatigheid, zelfs als je niet wilt accepteren dat je misschien fout zat, waar is je zelfbehoud? De trein waar je zo graag op sprong, raast af op een klif,” schreef ze begin deze week.
In haar bericht schreef ze verder: “Als ik klink als boos, is dat omdat ik verdomd boos ben. Ik heb Cass vanochtend gelezen en mijn woede groeit de hele dag al. Kinderen zijn onherstelbaar beschadigd, en duizenden zijn medeplichtig, niet alleen de artsen, maar ook de prominente stemmen, de kritiekloze media en de cynische bedrijven.”
Hoewel ze de beroemdheden niet bij naam noemde, kwamen haar scherpe opmerkingen in de richting van Emma en Dan, nadat een volger haar een tweet had gestuurd waarin stond: “Ik wacht alleen tot Dan en Emma zich publiekelijk bij je verontschuldigen … in de wetenschap dat je ze zult vergeven.”
De schrijfster reageerde op de tweet en richtte zich daarbij rechtstreeks tot de betrokken sterren. Ze zei: “Niet zeker, vrees ik.” Ze schreef verder: “Beroemdheden die zich aanbieden bij een beweging die de hard bevochten rechten van vrouwen ondermijnt, en die hun platforms gebruiken om de overgang van minderjarigen te prijzen, kunnen hun excuses besparen voor getraumatiseerde transitiemensen en kwetsbare vrouwen.”
In 2020, toen Rowling vanwege haar uitspraken over transgender in het nieuws kwam, gaven zowel Radcliffe als Watson verklaringen af. Het begon allemaal toen Rowling een opiniestuk retweette waarin ze bezwaar maakte tegen het gebruik van de term “mensen die menstrueren” in plaats van het woord “vrouwen”.
“Mensen die menstrueren. Ik weet zeker dat er vroeger een woord was voor deze mensen. Kan iemand me helpen?” schreef ze. Mensen overspoelden haar bericht met opmerkingen. Hoewel ze veel kritiek kreeg vanwege haar tweet, bleef ze standvastig.
Later zei ze in een andere tweet: “Als gender niet echt is, is er ook geen homoseksuele aantrekkingskracht. Als gender niet echt is, wordt de geleefde realiteit van vrouwen over de hele wereld uitgewist. Ik ken en hou van transgender mensen, maar het uitwissen van het concept van gender ontneemt velen de mogelijkheid om zinvol over hun leven te praten. Het is geen haat om de waarheid te vertellen.”
Na haar uitspraak publiceerde Radcliffe destijds een essay voor The Trevor Project om de transgendergemeenschap zijn steun te betuigen, en bood ook zijn excuses aan voor de woorden van de schrijfster.
Watson publiceerde ook een verklaring waarin ze de transgemeenschap steunde. Ze schreef: “Transmensen zijn wie ze zeggen dat ze zijn en verdienen het om hun leven te leven zonder voortdurend in twijfel te worden getrokken of te horen dat ze niet zijn wie ze zeggen dat ze zijn.”
“Ik wil dat mijn trans-personen weten dat ik en zoveel andere mensen over de hele wereld jullie zien, respecteren en van jullie houden om wie jullie zijn,” ging ze verder.
Geert Wilders reageert fel op oude tweets van informateur Rianne Letschert: “Weinig vertrouwen in haar rol”
De politieke discussie rondom de kabinetsformatie kreeg deze week een opvallende wending toen Geert Wilders oude berichten van informateur Rianne Letschert opnieuw onder de aandacht bracht. De PVV-leider uitte openlijk zijn zorgen nadat hij op X (voorheen Twitter) herinnerd werd aan een aantal uitspraken die Letschert in het verleden over hem deed. Die opmerkingen dateren uit 2012, maar zorgen in 2025 opnieuw voor rumoer.
Waarom die tweets nu weer opspelen
In 2012 bracht Wilders zijn
boek Marked for Death: Islam’s
War Against the West and Me uit. In dat boek beschrijft hij
zijn persoonlijke ervaringen, zijn zorgen over radicalisering en de
impact die zijn politieke standpunten jarenlang hadden op zijn
leven en veiligheid. Toen bekend werd dat het boek ook in Duitsland
zou verschijnen, reageerde Letschert op sociale media met de
woorden:
“Kan Wilders niet
emigreren naar Duitsland?”
Jarenlang bleef het bericht
onopgemerkt, maar nu Letschert is aangesteld als informateur, duikt
het opnieuw op. Wilders deelde de oude tweet met de
boodschap:
“De nieuwe
D66-informateur wilde me in 2012 al weghebben vanwege een
publicatie. Foute types, die D66’ers.”
De opmerking leidde direct tot een golf van reacties van zowel voor- als tegenstanders van de PVV-voorman.
Niet de enige tweet uit het verleden
De inmiddels teruggevonden berichten tonen dat Letschert Wilders destijds vaker bekritiseerde. Zo schreef ze in 2012 dat een tv-debat zonder D66-politicus Pechtold maar mét Wilders vooral “voor de kijkcijfers” zou zijn, en minder voor de inhoud.
Ook reageerde ze in 2014 op de omstreden “minder Marokkanen”-uitspraak van Wilders. Letschert noemde die formulering destijds “walgelijk” en riep mensen op om melding te maken bij de politie wanneer zij zich hierdoor gediscrimineerd voelden.
Het is duidelijk dat de informateur in het verleden stevige kritiek uitte op Wilders, wat nu – door haar centrale rol in de formatie – opnieuw onderwerp van gesprek is geworden.
Hoe belangrijk is de rol van de informateur?
De functie van informateur brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee: partijen helpen richting een stabiele regering. Letschert, die afkomstig is uit de wereld van wetenschap en bestuur, werd door D66 voorgedragen om het formatieproces de komende weken te begeleiden.
Voor veel kiezers roept de situatie vragen op: kan iemand met uitgesproken kritiek op een politieke leider nog wel neutraal een formatie leiden waarin diezelfde leider een grote rol speelt? Wilders zelf insinueert dat de verhoudingen onder druk staan.
Toch benadrukken partijen rondom de formatie dat een informateur geacht wordt onafhankelijk op te treden, los van persoonlijke meningen uit het verleden.
De huidige stand van de formatie
Terwijl de discussie over de tweets van Letschert volop aandacht krijgt, gaat het formatieproces gewoon door. D66, CDA en VVD hebben ruim vijf weken gekregen om een gezamenlijke basis te leggen voor een nieuw akkoord.
Het advies van voormalig verkenner Sybrand Buma was helder: schrijf eerst samen een inhoudelijk document, betrek daarna andere partijen zo snel mogelijk en voorkom dat de onderhandelingen te lang duren. Het doel is om na januari een nieuw kabinet te kunnen presenteren.
Eerste stappen: samenwerking tussen D66, CDA en VVD
D66-leider Rob Jetten en CDA-leider Henri Bontenbal schreven de afgelopen weken al een gezamenlijk stuk waarin thema’s als woningbouw, defensie en stikstof centraal stonden. Inmiddels heeft ook VVD-leider Dilan Yesilgöz haar steun uitgesproken voor grote delen van het plan.
Wel benadrukte zij dat op onderwerpen zoals veiligheid, migratie, integratie en financiën volgens haar “ruimte voor verbetering” is. De VVD wil niet dat het stuk volledig dichtgetimmerd wordt. Sommige onderwerpen mogen volgens haar bewust open blijven, zodat de Tweede Kamer later mee kan beslissen.
Kritische geluiden vanuit andere partijen
De reactie uit de Kamer was divers en soms kritisch.
-
GL-PvdA-leider Jesse Klaver vreest dat de drie partijen afstevenen op een minderheidskabinet, iets wat volgens hem leidt tot “permanente onzekerheid”.
-
JA21-leider Joost Eerdmans noemt het “een gemiste kans” dat zijn partij niet betrokken wordt bij gesprekken over een centrumrechtse coalitie.
-
Vanuit PVV, SP en GL-PvdA wordt gewaarschuwd voor mogelijke bezuinigingen op zorg en sociale zekerheid. Wilders stelde zelfs dat “de Nederlander zal moeten bloeden”, al is dat volgens D66 niet aan de orde.
Rob Jetten erkende wel dat onderwerpen zoals zorg en sociale zekerheid nog niet volledig zijn uitgewerkt. Dat moet in de volgende fase gebeuren.
Voorwaarden van kleinere partijen
Ook de ChristenUnie en SGP, beide mogelijk cruciale steunpilaren voor toekomstige meerderheden, plaatsen kanttekeningen.
-
ChristenUnie-leider Mirjam Bikker vindt dat er tempo moet komen op dossiers als stikstof en zorg, maar waarschuwt dat partijen niet op elkaars gevoelige thema’s moeten gaan staan.
-
SGP’er Chris Stoffer wil garanties rondom klassieke vrijheden en bescherming van ongeboren leven voordat zijn partij verder wil praten.
D66 heeft laten weten deze zorgen serieus te nemen en suggesties mee te nemen in verdere onderhandelingen.
Welke invloed hebben Letscherts tweets nu écht?
Hoewel oudere socialmedia-berichten vaker opduiken in politieke discussies, is de timing in dit geval extra gevoelig. Letschert moet partijen bij elkaar brengen, vertrouwen herstellen en een breed gedragen basis creëren voor vervolggesprekken.
Het is begrijpelijk dat Wilders alert reageert wanneer blijkt dat de informateur in het verleden scherpe kritiek op hem uitte. Tegelijkertijd benadrukken deskundigen dat een informateur tegenwoordig vooral wordt beoordeeld op professionele neutraliteit en vermogen om politieke verschillen te overbruggen – niet op persoonlijke meningen uit het verleden.
Of de ophef blijvende gevolgen heeft, valt nog te bezien, maar duidelijk is dat het debat rondom de formatie door deze berichten opnieuw extra lading krijgt.
Hoe gaat het nu verder?
De informateur heeft tot 30 januari de tijd om tot een akkoord te komen. Wel is er sprake van een korte formatiepauze rond Kerst en Oud & Nieuw, waardoor de daadwerkelijke werktijd een week of twee korter wordt.
De komende weken staan dus in het teken van intensief overleg, het gladstrijken van politieke verschillen en het zoeken naar partijen die bereid zijn een nieuw kabinet te steunen.
Ondertussen volgen media en burgers de onderhandelingen op de voet – zeker nu er opnieuw politieke spanning is ontstaan rondom opmerkingen uit het verleden van een sleutelpersoon in dit proces.
Wat vind jij van de situatie?
Deel jouw mening:
-
Moet een informateur altijd volledig neutraal zijn?
-
Kunnen oude socialmedia-berichten iemand nog inhalen?
-
Of draait het vooral om vakmanschap en het vermogen om partijen te verbinden?
Laat het weten in de reacties op sociale media en praat mee over de toekomst van de Nederlandse politiek.