Algemeen
Zoraya (28) heeft besloten een einddatum te stellen, het leven is te zwaar voor haar
Sinds haar achttiende heeft Zoraya Ter Beek contact met de GGD. Na talloze therapieën en medicatie heeft ze geconcludeerd dat het “leven niet lukt” en daarom heeft ze besloten een euthan*sietraject te starten.
Tot haar grote teleurstelling staat ze op een wachtlijst van
maar liefst 2,5 jaar.
Voor Zoraya staat het behouden van haar eigenwaarde voorop. Ze
vertelt aan RTL Nieuws dat ze haar uiterste best heeft gedaan.
“Eigenlijk wil ik niet weg, maar het leven lukt niet. Dan moet
je kiezen tussen z!ek oud worden of de eer aan jezelf houden.”
Haar verleden op school was getekend door hevig pesten, wat haar
somber maakte. “Als volwassene draag je dat ook nog met je
mee.”
De GGZ en therapie hebben haar geholpen om hiermee om te gaan.
Ondanks verbetering bleef ze echter suïcidaal. “Kijk, je leert
dingen wel een plekje geven, maar therapie is nu ook weer geen
wondermiddel. Dus, ja.”
Op haar 28e heeft Zoraya geen fysieke gezondheidsproblemen, maar
ze verlangt simpelweg naar het beëindigen van haar leven omdat ze
niet kan omgaan met haar psychische lijden.
Ze heeft contact gezocht met het Expertisecentrum Euth*nasie,
nadat haar eigen huisarts en psychiater weigerden betrokken te zijn
bij haar traject vanwege de complexiteit ervan. Zoraya begrijpt hun
standpunt wel en zegt, “Het zijn ook gewoon mensen, he.”
Maar het blijkt niet eenvoudig om uit het leven te stappen,
zoals Zoraya zelf heeft ondervonden. De wachttijd hangt af van de
diagnose en de regio waar iemand woont.
Zoraya was zich bewust van de wachttijd, die online werd
vermeld. Na twee jaar had ze nog steeds niets gehoord.
Telefonisch kreeg ze te horen dat ze nog minstens twee tot zes
maanden extra moest wachten. Ondanks dit bleef ze haar dagelijkse
bezigheden voortzetten, zoals boodschappen doen en naar de
sportschool gaan. “Het leven gaat gewoon door, het kan niet op
pauze,” zegt ze.
Toch is de lange wachttijd moeilijk, vooral vanwege de
voortdurende onzekerheid. “Het is 2,5 jaar afvragen: waar doe ik
het voor. Hoe langer het duurt, hoe moeilijker het vol te houden
is.”
Bovendien voldoet Zoraya niet aan de zes wettelijke eisen voor
euth*nasie bij psychisch lijden, wat betekent dat ze een afwijzing
kan verwachten. Ze geeft echter aan dat als dit gebeurt, ze het
waarschijnlijk zelf zal proberen.
Ze heeft nooit getwijfeld om door te zetten, ondanks de
bezorgdheid van haar omgeving dat ze het misschien niet zou
volhouden.
In die 2,5 jaar moest ze hen regelmatig geruststellen dat ze
geen impulsieve beslissing zou nemen en geduldig zou wachten op het
traject.
Inmiddels heeft Zoraya het eerste gesprek gehad en voelt ze zich
weer gelukkig, hoewel dit samenviel met het 0verlijden van een
vriendin door euth*nasie.
Ze moet echter nog tal van gesprekken voeren die zes tot twaalf
maanden kunnen duren, en daarna wordt haar leven binnen zes weken
beëindigd.
Tot die tijd probeert ze te genieten van de momenten die ze
heeft. “Ik vind het leuk om koffie te drinken met mijn vriend en
bezoek te krijgen van vrienden.”
Ze kan nog lachen en plezier hebben met anderen. Hoewel ze haar
favoriete datum om naar het hiernamaals te gaan niet deelt, is één
ding zeker: ze wil Kerstmis nog vieren omdat ze er dol op is.
Het jaarlijkse kerstpraatje van koning Willem-Alexander heeft ook dit jaar veel losgemaakt. In een toespraak die tegelijk ingetogen en indringend was, richtte de koning zich niet alleen op het hier en nu, maar vooral op de toekomst. Zijn boodschap was helder: wie vandaag leeft, draagt verantwoordelijkheid voor morgen. En die verantwoordelijkheid gaat verder dan individuele keuzes; ze raakt aan hoe wij samenleven, hoe wij omgaan met verschillen en hoe wij de wereld achterlaten voor de generaties na ons.
Een wereld in beweging, maar niet altijd in de goede richting
Volgens Koning Willem-Alexander staat de wereld onder druk. Conflicten, polarisatie, klimaatproblemen en onzekerheid over democratische waarden maken dat het vertrouwen in de toekomst bij veel mensen wankelt. De koning benoemde dat zonder dramatiek, maar ook zonder het te verbloemen. Hij stelde dat het misschien niet goed gaat met de wereld, maar dat dat niet betekent dat we machteloos zijn.
Juist in tijden van onzekerheid, zo benadrukte hij, is het van belang om niet te vervallen in cynisme of apathie. Kleine stappen, dicht bij huis, kunnen samen een groot verschil maken. Dat begint volgens hem met zorg dragen voor wat ons verbindt: onze democratie, onze rechtsstaat, onze vrijheid en onze verantwoordelijkheid voor elkaar.
Verantwoordelijkheid begint dichtbij
De koning wees erop dat verantwoordelijkheid geen abstract begrip is. Het gaat niet alleen om grote politieke beslissingen of internationale afspraken, maar om hoe mensen elkaar dagelijks behandelen. Luisteren naar elkaar, oog hebben voor verschillen en bereid zijn elkaar te helpen, vormen volgens hem de basis van een gezonde samenleving.
Weerbaarheid en zelfredzaamheid noemde hij daarbij essentiële vaardigheden. Niet als individualistische idealen, maar juist als eigenschappen die binnen een gemeenschap tot bloei komen. Zonder onderlinge verbondenheid, zo waarschuwde hij, verliest een samenleving haar samenhang.
De rol van opvoeding en voorbeeldgedrag
Een belangrijk deel van de toespraak richtte zich op kinderen en jongeren. Volgens de koning is het cruciaal dat zij van jongs af aan meekrijgen wat het betekent om respectvol en verantwoordelijk in de wereld te staan. Niet door hen voortdurend te beoordelen of af te rekenen, maar door ruimte te bieden om te leren, fouten te maken en te groeien.
Hij sprak zijn zorg uit over een samenleving waarin vergissingen keihard worden afgestraft en waarin jonge mensen zich voortdurend bekeken en beoordeeld voelen. Of het nu gaat om uiterlijk, achtergrond, seksuele gerichtheid of prestaties: angst om te falen kan verlammend werken. De koning pleitte daarom voor meer mildheid en begrip, zodat jongeren de vrijheid ervaren om zichzelf te ontwikkelen.
Polarisatie en verharding als risico
Ook het toenemende wij-zij-denken kwam aan bod. Willem-Alexander waarschuwde voor een wereld waarin meningsverschillen steeds verder worden aangescherpt en conflicten direct escaleren. Online en offline ziet hij hoe mensen elkaar verdacht maken, bedreigen of wegzetten, vaak zonder echt naar elkaar te luisteren.
Volgens de koning is dat een gevaarlijke ontwikkeling. Niet alleen omdat het relaties onder druk zet, maar ook omdat het de fundamenten van de democratie aantast. Een samenleving kan verschillen verdragen, zo stelde hij, maar alleen als er ruimte blijft voor dialoog en wederzijds respect.
Vrijheid onder druk
In zijn toespraak keek de koning ook verder dan de Nederlandse grenzen. Hij benoemde de opkomst van autoritaire regimes en het afbrokkelen van democratische waarden in delen van de wereld. Hij sprak over dictators die terrein winnen en over samenlevingen waarin vrijheid steeds verder wordt ingeperkt.
Daarnaast waarschuwde hij voor een toekomst waarin mensen zich kritiekloos laten leiden door technologie en algoritmes “zonder ziel”. Technologie kan veel goeds brengen, erkende hij, maar mag nooit de plaats innemen van menselijke waarden, ethiek en verantwoordelijkheid.
Zorg voor de leefomgeving
Een ander belangrijk thema was de staat van onze leefomgeving. Willem-Alexander noemde vervuiling en klimaatverandering expliciet als bedreigingen voor toekomstige generaties. Hij stelde dat we onze kinderen geen wereld moeten nalaten waarin de natuurlijke basis onder het leven is aangetast.
Daarmee riep hij niet alleen op tot grote internationale oplossingen, maar ook tot bewustwording op individueel en lokaal niveau. Hoe we omgaan met energie, natuur en ruimte is volgens hem direct verbonden met de vraag wat voor wereld we doorgeven.
Het persoonlijke perspectief van een vader
Een van de meest persoonlijke momenten in de toespraak was toen de koning sprak over zijn eigen ervaring als vader. Hij herinnerde zich nog goed hoe zijn wereld veranderde op het moment dat hij zijn dochters voor het eerst in zijn armen hield. Alles werd relatief, behalve dat kleine leven waarvoor hij verantwoordelijkheid voelde.
Hij beschreef dat gevoel als een oergevoel: de drang om te beschermen, om geluk te bieden en om het kwaad zoveel mogelijk buiten te houden. Zelfs tijdens gebroken nachten, zo gaf hij toe, bleef dat gevoel dominant. Die persoonlijke ervaring gebruikte hij om te laten zien dat zorg voor de toekomst niet abstract is, maar diep menselijk.
Denken voorbij het eigen leven
De kern van het kerstpraatje was uiteindelijk een oproep om voorbij het eigen leven te denken. Niet alleen bezig zijn met vandaag, maar ook met de vraag hoe onze keuzes doorwerken in de levens van anderen, nu en later. Iedere generatie, zo stelde de koning, heeft de plicht om de wereld in iets betere staat over te dragen dan zij haar aantrof.
Dat hoeft niet perfect te zijn. Het gaat om intentie, om verantwoordelijkheid en om bereidheid om samen te werken. Juist in een tijd waarin problemen groot en complex lijken, is het volgens Willem-Alexander belangrijk om te blijven geloven in de kracht van menselijke verbondenheid.
Een boodschap van hoop, zonder naïviteit
Hoewel de toespraak kritische noten bevatte, was het geen somber verhaal. Integendeel: de koning sprak vanuit een voorzichtig optimisme. Hij erkende de problemen, maar benadrukte dat mensen niet machteloos zijn. Door aandacht te hebben voor elkaar, door ruimte te bieden aan verschillen en door verantwoordelijkheid te nemen voor de toekomst, kan er volgens hem wel degelijk iets veranderen.
Zijn kerstboodschap was daarmee geen simpele wens, maar een uitnodiging tot reflectie. Een uitnodiging om stil te staan bij wat ons bindt, wat we belangrijk vinden en welke wereld we willen nalaten. Niet alleen voor onze eigen kinderen, maar voor iedereen die na ons komt.
In een tijd van snelle veranderingen en onzekerheden riep koning Willem-Alexander op tot iets ogenschijnlijk eenvoudigs, maar fundamenteels: menselijkheid. Want juist daarin, zo maakte hij duidelijk, schuilt de kracht om de toekomst vorm te geven.