Algemeen
Heel Nederland weet het zeker: Rob Jetten verkozen tot nieuwe minister-president van Nederland
Exit-poll: historische winst lonkt voor D66, PVV levert flink in
De verkiezingsstrijd in Nederland heeft zich ontpopt tot een ware thriller. Volgens de eerste exit-polls van de landelijke omroep NOS lijkt D66 op het punt te staan de grootste partij te worden — een mijlpaal die in de Nederlandse parlementaire geschiedenis nog nooit is voorgekomen. Tegelijkertijd ziet de PVV, die bij de vorige kamerverkiezingen koploper was, forse verliezen geleden.
D66 op weg naar het historische podium
Volgens recente peilingen van Ipsos I&O hebben meerdere partijen nu virtueel evenveel zetels. Zo kwamen D66, de linkse alliantie GroenLinks–PvdA en de PVV elk uit op circa 23 zetels. Voor D66 betekent dit dat de partij — onder leiding van Rob Jetten — mogelijk voor het eerst in haar geschiedenis de grootste partij kan worden. Een overwinning zou symbool staan voor een omslag in de Nederlandse politiek.
De stijgende lijn van D66 komt niet uit de lucht vallen. Volgens persanalyses heeft de partij de afgelopen weken geprofiteerd van ontevreden kiezers die zich afzetten tegen gevestigde machten. Deze beweging gaf D66 een impuls in de peilingen én in de media.
PVV zakt — maar blijft mogelijk koploper
De PVV, onder leiding van Geert Wilders, werd bij de vorige kamerverkiezing in 2023 nog de grootste partij met 37 zetels. In aanloop naar deze verkiezingen zag de partij haar voorsprong slinken. De laatste peilingen laten zien dat de PVV zetels inlevert — ondanks dat de partij nog steeds tot de absolute top behoort.
Hoewel de PVV in veel peilingen nog als lijstaanvoerder staat, toont het beeld dat D66 aan opmars bezig is. Het signaal is duidelijk: de PVV mag dan nog sterk zijn, het momentum lijkt nu aan de kant van D66 te liggen. De onthulling dat meerdere partijen elkaar in de peilingen naderen, versterkt de spanning in aanloop naar de officiële uitslag.
Waarom juist nu deze verschuiving?
Meerdere factoren spelen mee. Eerst en vooral leidt het neergang van de PVV voort uit politieke vermoeidheid. De PVV was afgelopen jaren prominent in de politiek, maar een kabinet waarin de PVV (in brede zin) betrokken was viel in juni 2025. Daarna lijkt het publiek klaar voor een nieuw geluid of een koerswijziging.
Daarnaast is het politieke landschap gefragmenteerder dan ooit. Peilingen wijzen uit dat er nauwelijks meer sprake is van grote voorsprongen: vijf tot zes partijen liggen dicht bij elkaar, wat de kans op verrassende uitslagen vergroot.
Voor D66 kan deze timing perfect zijn: de partij komt als ‘veilig alternatief’ naar voren voor kiezers die geen populistische koers meer willen, maar ook geen traditioneel establishment steunen. Het slot van de campagne is dan ook in het teken van opportuniteit voor D66.
Wat is er concreet op het spel?
Wanneer D66 inderdaad als grootste uit de bus komt, betekent dat meer dan alleen symbolische winst. Het biedt de partij een sterkere onderhandelingspositie bij de kabinetsformatie. In Nederland is namelijk altijd sprake van coalitievorming — geen enkele partij krijgt alleen de meerderheid.
Voor de PVV geldt dat terwijl ze mogelijk nog de meeste zetels haalt, het vormen van een kabinet steeds lastiger wordt. Verschillende partijen hebben al uitgesproken niet met de PVV in zee te willen gaan.
Reacties uit de politiek
Binnen D66 klinkt voorzichtig optimisme. Leiders benadrukken dat het nog geen eindresultaat is — hoogtepunten in peilingen zijn geen garantie voor de uiteindelijke kamerverdeling. Maar de lijn is duidelijk: hun campagnetactiek lijkt aan te slaan.
De PVV reageert koeltjes: ondanks de indicatoren blijft men vechten voor elk zeteltje. Wilders zelf benadrukt dat een eerste plaats nog steeds mogelijk is, en dat zijn kiezers in actie blijven komen.
Politieke analisten geven aan dat de echte impact pas duidelijk wordt in de formatiefase — hoe partijen elkaar vinden, wie bereid is compromissen te sluiten, en wie op welke manier de leiding neemt.
Publieke verwachtingen en onzekerheid
Onder kiezers is de spanning voelbaar. Met zo’n kleine marge in de peilingen is de vraag niet langer alleen wie het meeste stemmen krijgt, maar vooral: wie het meest momentum behoudt?
De grote hoeveelheid zwevende kiezers — mensen die nog geen definitieve keuze hebben gemaakt — maakt het plaatje extra onvoorspelbaar. Een debat, een opmerking of een incident in de laatste uren kan de balans doen omslaan.
Historisch perspectief
Als D66 de grootste wordt, is dat uitzonderlijk in de Nederlandse politiek. De partij, opgericht in 1966, heeft een stabiele maar bescheiden positie in het politieke landschap gehad. Het bereiken van de toppositie zou een nieuw hoofdstuk betekenen — en mogelijk de richting van het land aanpassen.
Voor de PVV geldt dat zij vorig jaar als winnaar uit de bus kwamen, maar nooit wisten vaste regeringsmacht te verwerven. Het moment waarop de partij voorlopig koploper werd, vraagt nu om bevestiging — of een teken dat het plafond is bereikt.
Wat betekent dit voor de formatie?
Mocht D66 uitkomen als de grootste partij, dan begint meteen de puzzel van coalitievorming. Welke partijen zijn bereid aan te sluiten? Welke koers kiezen ze? In de context van een gefragmenteerd politiek landschap zijn er meerdere scenario’s mogelijk — van brede centrumcoalities tot verrassende samenwerkingen.
Voor de PVV geldt dat ondanks de zetels het politieke isolement groter wordt: het gat tussen stemmen en daadwerkelijke deelname aan het bestuur lijkt te groeien.
Tot slot: wat moeten we meenemen?
-
De exit-polls tonen dat D66 op het punt staat historische winst te boeken.
-
De PVV zakt, maar blijft mogelijk onder aanvoering van de zeteltelling nog steeds relevant.
-
Het Nederlandse kiesstelsel vereist coalities, waardoor het niet alleen om wie het meeste zetels heeft draait, maar om wie ook partners vindt.
-
Onzekerheid is hoog: met veel zwevende kiezers en kleine marges kan de uitslag nog alle kanten op.
-
De uitkomst zal het politieke kompas van Nederland de komende jaren mee bepalen — van migratie tot milieu, van bouw tot zorg.
Geert Wilders deelt berichten over vermeende stemproblemen: gemeenten spreken dit tegen
Na de verkiezingen heeft Geert Wilders, leider van de PVV, op sociale media berichten gedeeld waarin gesuggereerd wordt dat er mogelijk iets mis zou zijn gegaan bij het tellen van de stemmen. Hoewel de herkomst van de berichten onduidelijk is en er geen bewijs is geleverd, roept Wilders op tot een onderzoek.
De PVV zou volgens voorlopige uitslagen de tweede grootste partij van Nederland zijn geworden. De Kiesraad heeft echter nog geen officiële uitslag bekendgemaakt; dat wordt naar verwachting pas maandag gedaan.
Ondertussen gaan op sociale media verschillende verhalen rond over vermeende onregelmatigheden bij het stemmen tellen — verhalen die door betrokken gemeenten worden tegengesproken.
Wilders uit zorgen op sociale media
Op zijn officiële X-account (voorheen Twitter) schrijft Wilders:
“Het regent van dit soort berichten uit het hele land. Geen idee of het allemaal waar is, maar goed als het zou worden onderzocht.”
De berichten waar hij naar verwijst, bevatten anonieme meldingen van mensen die beweren betrokken te zijn geweest bij het tellen van stemmen. Een van die berichten zou afkomstig zijn uit Zaanstad, waar volgens de schrijver “vijftien containers met stemmen” niet op hun bestemming zouden zijn aangekomen.
In het bericht stond te lezen:
“Een busje met aanhanger zou de containers naar het gemeentehuis brengen, maar dat busje is nooit aangekomen. Niemand weet wie hij is. Wij hebben de containers tot buiten gebracht, omdat dat van hogerhand werd gezegd.”
De anonieme melder beweert dat er hierdoor veel PVV-stemmen verloren zouden zijn gegaan, en noemt zelfs percentages:
“Van Zaanstad had 75% gestemd, waarvan 61% op de PVV.”
Hoewel de cijfers nergens worden bevestigd en niet overeenkomen met de officiële uitslagen die tot nu toe zijn gepubliceerd, zorgden de berichten voor grote aandacht op sociale media.
Reactie van gemeente Zaanstad
De gemeente Zaanstad heeft inmiddels gereageerd op de berichten en noemt de claims “volledig ongegrond”.
Een woordvoerder verklaarde tegenover Hart van Nederland:
“Er klopt helemaal niets van. Er zijn geen containers met stemmen verdwenen. Het tellen en vervoeren van stembiljetten is bij ons altijd onder toezicht en wordt zorgvuldig geregistreerd.”
Volgens de gemeente is er geen enkel bewijs dat er iets is misgegaan. Alle stembussen zijn geteld, de resultaten zijn vastgelegd in een proces-verbaal, en deze documenten zijn openbaar in te zien via de gemeentelijke website.
De woordvoerder voegde eraan toe dat de berichten waarschijnlijk zijn ontstaan uit “misverstanden of desinformatie die online snel verspreid wordt”.
Tweede melding: Maastricht
In een ander bericht dat door Wilders werd gedeeld, wordt Maastricht genoemd. Daar zou volgens een anonieme bron een doos met stembiljetten uit een ander kiesdistrict — Leiden — zijn gebruikt.
De gemeente Maastricht wilde niet inhoudelijk reageren, maar verwees naar de Kiesraad, die verantwoordelijk is voor de controle van het verkiezingsproces.
De rol van de Kiesraad
Een woordvoerder van de Kiesraad legde in een reactie uit hoe het proces van stemmen tellen en controleren in Nederland verloopt.
“Het blijft mensenwerk,” aldus de woordvoerder. “Maar het proces is juist zo ingericht dat fouten snel worden opgemerkt en hersteld. Na het tellen worden de aantallen opgeschreven in een proces-verbaal. Dat proces-verbaal wordt gepubliceerd op de website van de gemeente, zodat iedereen het kan controleren.”
Daarnaast worden de uitkomsten van alle gemeenten opnieuw gecontroleerd door de Kiesraad. Wanneer er verschillen worden ontdekt, worden die openbaar toegelicht en, indien nodig, gecorrigeerd.
De woordvoerder benadrukte dat er tot dusver geen signalen van fraude of verdwijning van stembiljetten zijn binnengekomen.
Het regent van dit soort berichten uit het hele land geen idee of het allemaal waar is maar goed als het zou worden onderzocht. pic.twitter.com/1oXsbOYaOJ
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) October 31, 2025
Reactie van minister Rijkaart
Minister Frank Rijkaart van Binnenlandse Zaken reageerde eveneens op de berichten van Wilders. Hij schreef op X:
“Het is belangrijk dat we de Kiesraad de gebruikelijke tijd en ruimte geven om de verkiezingsuitslag definitief vast te stellen, inclusief alle controles die daarbij horen.”
Rijkaart riep op tot rust en vertrouwen in het democratische proces. Volgens de minister zijn verkiezingen in Nederland goed georganiseerd en wordt elke stap gecontroleerd door onafhankelijke instanties.
“Het is begrijpelijk dat mensen benieuwd zijn naar de uitslag, maar het is juist die zorgvuldigheid die ervoor zorgt dat we kunnen vertrouwen op het resultaat,” aldus Rijkaart.
Voorbarige berichtgeving over uitslag
Een andere bron van verwarring was de berichtgeving eerder op de dag door persbureau ANP, dat D66 al tot winnaar uitriep. Dat bleek te vroeg, want de stemmen uit onder meer Venray en tienduizenden stemmen van Nederlanders in het buitenland moesten toen nog worden geteld.
Die voorlopige publicatie leidde tot verontwaardiging bij verschillende partijen, waaronder de PVV, die benadrukten dat het te vroeg was om conclusies te trekken.
Volgens de laatste tellingen zou de PVV momenteel de tweede grootste partij zijn, al is dat nog niet officieel bevestigd.
De balans tussen transparantie en wantrouwen
De discussie rond de gedeelde berichten toont een groeiende spanning tussen transparantie en wantrouwen in de politiek. Waar instanties als de Kiesraad en gemeenten hameren op openbaarheid, wordt die openheid soms juist gebruikt om twijfel te zaaien.
Politicoloog Julia van der Meer van de Universiteit Leiden zegt hierover:
“Sociale media hebben het verkiezingsproces veranderd. Iedereen kan iets delen dat geloofwaardig lijkt, zeker als het aansluit bij bestaande emoties. Zelfs een onbevestigd bericht kan in enkele uren duizenden mensen bereiken.”
Volgens haar is het belangrijk dat politici zorgvuldig omgaan met het delen van informatie die nog niet is geverifieerd.
“Als volksvertegenwoordigers oproepen tot onderzoek, moeten ze dat doen op basis van feiten, niet op basis van anonieme berichten. Anders kan dat het vertrouwen in de democratie juist schaden.”
Transparantie bij het tellen
De Kiesraad probeert dat vertrouwen juist te versterken door volledige transparantie te bieden. Iedere burger kan het proces-verbaal van zijn gemeente raadplegen, en onafhankelijke waarnemers mogen het tellen bijwonen.
Bij elke verkiezing worden bovendien steekproeven uitgevoerd om te controleren of de cijfers overeenkomen met de papieren stembiljetten. Deze controles worden vastgelegd in een openbaar verslag.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigt dat er dit jaar geen signalen van structurele problemen zijn binnengekomen.
Wilders blijft bij zijn oproep
Ondanks de geruststellende verklaringen van gemeenten en de Kiesraad blijft Wilders bij zijn oproep om meldingen serieus te nemen. Hij benadrukt dat hij niet beweert dat er fraude is gepleegd, maar dat hij “onderzoek wenselijk” vindt zolang er mensen zijn die twijfelen aan de integriteit van het proces.
“In een gezonde democratie moet ruimte zijn om vragen te stellen,” schrijft hij. “Laat de instanties het onderzoeken, zodat iedereen gerustgesteld kan worden.”
De officiële uitslag
De Kiesraad verwacht de definitieve uitslag maandag te kunnen presenteren, nadat alle stemmen, inclusief die van kiezers in het buitenland, zijn verwerkt. Pas dan wordt duidelijk wie de grootste partij is geworden en hoeveel zetels elke partij heeft behaald.
Tot die tijd roepen zowel het ministerie als de Kiesraad op om geen overhaaste conclusies te trekken.
Slotbeschouwing
Het incident rond de gedeelde berichten van Geert Wilders laat zien hoe snel geruchten zich kunnen verspreiden in het digitale tijdperk — en hoe belangrijk het is dat officiële instanties duidelijk blijven communiceren over de verkiezingsprocedure.
Zowel de gemeente Zaanstad als de Kiesraad hebben aangegeven dat er geen sprake is van verdwenen stemmen, en dat het proces transparant en controleerbaar verloopt.
Of de oproep van Wilders tot nader onderzoek daadwerkelijk wordt opgepakt, zal de komende dagen blijken. Voor nu is één boodschap duidelijk: de integriteit van het stemproces blijft een gevoelig, maar cruciaal onderwerp in de Nederlandse democratie.
