Algemeen
Ipsos komt met een nieuwe peiling en die zorgt voor landelijke discussie
Nieuwe Ipsos-peiling zorgt voor verrassende wending vlak voor de verkiezingen
Met nog geen dag te gaan tot de Tweede Kamerverkiezingen heeft onderzoeksbureau Ipsos I&O een laatste peiling gepubliceerd, en die zorgt voor flink wat opschudding in politiek Den Haag. Waar de ene peiling liet zien dat Geert Wilders’ PVV een duidelijke voorsprong had, lijkt het speelveld nu weer volledig open te liggen.
Volgens de nieuwste cijfers delen PVV, GroenLinks-PvdA en D66 de koppositie, elk met 23 zetels. Dat betekent dat drie partijen binnen één dag tijd naar elkaar zijn toegegroeid — een opvallende ontwikkeling die de slotfase van de verkiezingsstrijd nog spannender maakt dan verwacht.
De laatste cijfers van Ipsos I&O
De Ipsos-peiling, die dinsdagavond werd gepresenteerd in het programma Pauw & De Wit, laat een ander beeld zien dan de Regiopeiling van een dag eerder. Waar Wilders daar nog overtuigend aan kop ging, toont Ipsos een veel gelijkmatiger verdeling van de zetels.
Volgens Ipsos I&O is de stand als volgt:
-
PVV (Geert Wilders) – 23 zetels
-
GroenLinks-PvdA (Frans Timmermans) – 23 zetels
-
D66 (Rob Jetten) – 23 zetels
-
CDA (Henri Bontenbal) – 19 zetels
-
VVD (Dilan Yeşilgöz) – 18 zetels
-
JA21 (Annabel Nanninga) – 11 zetels
-
Forum voor Democratie (Thierry Baudet) – 6 zetels
-
BBB (Caroline van der Plas) – 5 zetels
Daarmee lijkt er een drieledige kopgroep te zijn ontstaan, waarbij elke partij kans maakt om woensdag als grootste uit de bus te komen.
Een stijgende lijn voor Rob Jetten
De opvallendste verschuiving komt op naam van Rob Jetten, de lijsttrekker van D66. Zijn partij stijgt in de peiling opnieuw met één zetel, waarmee hij zich weet te positioneren naast de PVV en GroenLinks-PvdA.
Volgens politiek analisten heeft Jetten in de laatste week van de campagne geprofiteerd van zijn zichtbaarheid in de media. Ondanks een aantal controversiële uitspraken — waaronder een ongelukkige opmerking tijdens het EenVandaag-verkiezingsdebat — lijkt zijn boodschap over duurzaamheid, gelijkheid en onderwijs bij een groeiend aantal kiezers aan te slaan.
De persoonlijke presentatie van Jetten, die in recente interviews vaker zijn idealisme en energie benadrukte, lijkt hem bovendien dichter bij jonge en progressieve kiezers te hebben gebracht.
CDA verliest terrein
Waar D66 winst boekt, moet het CDA opnieuw een zetel inleveren. De partij van Henri Bontenbal zakt van twintig naar negentien zetels. Volgens Ipsos zou de daling deels te maken hebben met de ophef rond eerdere uitspraken van Bontenbal over religie en maatschappelijke thema’s. Hoewel hij zijn woorden later nuanceerde, lijkt de schade in het publieke debat niet helemaal hersteld.
Toch blijft het CDA met negentien zetels een middenmoter van betekenis, zeker gezien de stabiele achterban in de landelijke regio’s.
Kleine verschuivingen bij overige partijen
Voor de overige partijen zijn de verschuivingen minimaal. JA21 blijft stabiel met elf zetels, terwijl Forum voor Democratie nog zes zetels noteert. De BoerBurgerBeweging (BBB), die eerder dit jaar nog hoge verwachtingen had na de Provinciale Statenverkiezingen, zakt verder weg en staat nu op vijf zetels.
De VVD, die jarenlang de grootste partij van Nederland was, blijft hangen rond achttien zetels. Dat is een historisch laag aantal voor de partij, die in 2021 nog 34 zetels behaalde. Volgens analisten heeft de partij moeite om zich te onderscheiden nu veel kiezers overwegen strategisch te stemmen.
Grote onzekerheid onder kiezers
Wat de verkiezingen van dit jaar vooral kenmerkt, is het grote aantal zwevende kiezers. Ipsos meldt dat bij de vorige meting maar liefst 82 procent van de ondervraagden aangaf nog niet zeker te weten op wie ze gaan stemmen.
Volgens de onderzoekers maakt dat de uitslag onvoorspelbaar. Een enkel tv-debat, een opvallende uitspraak of een emotioneel moment in de media kan in de laatste 24 uur nog het verschil maken.
“Het is zeldzaam dat drie partijen zo dicht bij elkaar staan aan de vooravond van de verkiezingen,” zegt een Ipsos-woordvoerder. “Het laat zien dat kiezers nog volop twijfelen en dat de definitieve stem pas in het stemhokje wordt bepaald.”
Grote verschillen tussen peilingen
De nieuwe Ipsos-peiling staat in schril contrast met de Regiopeiling die een dag eerder werd gepubliceerd. In die regionale meting ging de PVV nog aan kop met maar liefst 44 zetels — bijna het dubbele van het aantal dat Ipsos nu voorspelt.
In dezelfde peiling stond Forum voor Democratie (FvD) op 19 zetels, terwijl D66 slechts 10 zetels zou halen. De VVD kwam daar uit op 13 zetels, het CDA op 18, en JA21 op 12.
Dat de verschillen tussen beide onderzoeken zo groot zijn, roept vragen op over de meetmethodes en de timing van de peilingen. Ipsos baseert zijn cijfers op een landelijk representatief panel, terwijl de Regiopeiling meer nadruk legt op regionale spreiding en demografische trends.
Peilingen als momentopname
Politicologen benadrukken dat peilingen vooral moeten worden gezien als momentopnames. In de laatste dagen van een campagne kunnen de verhoudingen razendsnel verschuiven, zeker in een periode waarin sociale media en televisiedebatten een enorme invloed hebben.
“Kiezers laten zich steeds vaker leiden door het gevoel van het moment,” legt een politiek analist uit. “Een emotionele speech, een opvallend interview of een sterk optreden tijdens een debat kan in één dag duizenden stemmen verplaatsen.”
Daarom verwachten experts dat de verkiezingsdag zelf nog verrassingen in petto heeft.
Pauw & De Wit bespreekt de cijfers
De nieuwe peiling werd gepresenteerd in het programma Pauw & De Wit, dat dinsdagavond live uitzond vanuit Den Haag. Presentatoren Jeroen Pauw en Rick de Wit blikten samen met voormalig minister Wouter Bos en politicus Alexander Pechtold terug op de slotfase van de campagne.
Tijdens de uitzending werd duidelijk dat er geen enkele partij is die zich al winnaar kan noemen. Het debat van dinsdagavond, waarin lijsttrekkers elkaar voor het laatst troffen, zou volgens de analisten doorslaggevend kunnen zijn voor de laatste stemverschuivingen.
“De inzet is enorm,” aldus een politiek verslaggever in de uitzending. “Met drie partijen die gelijk staan, kan elke fout of briljante zet het verschil maken tussen de eerste en tweede plaats.”
De kracht van de laatste indruk
In de politiek draait het vaak om timing — en juist in deze laatste 24 uur telt de indruk die kandidaten achterlaten. Zowel Rob Jetten als Frans Timmermans en Geert Wilders zullen woensdag alles op alles zetten om hun aanhang te mobiliseren.
Sociale media spelen daarbij een steeds grotere rol. Campagneteams gebruiken de laatste uren voor korte video’s, persoonlijke boodschappen en oproepen aan twijfelende kiezers. Ook jongeren, die in eerdere verkiezingen vaak minder opkomst lieten zien, lijken dit jaar actiever betrokken.
Volgens Ipsos kan een verschil van één procent in de opkomst al leiden tot twee tot drie zetels verschil in de einduitslag.
Alles ligt nog open
De verkiezingen van 2025 lijken daarmee uit te monden in één van de spannendste races van de afgelopen decennia. Drie partijen staan schouder aan schouder, terwijl de rest van het politieke veld nauw volgt.
Of de peiling van Ipsos I&O de uiteindelijke richting aangeeft of slechts een momentopname is, zal pas blijken zodra de stembussen sluiten. Eén ding is zeker: het politieke landschap van Nederland staat aan de vooravond van een mogelijke hertekening.
Samenvatting
-
PVV, GroenLinks-PvdA en D66 staan in de laatste Ipsos-peiling elk op 23 zetels.
-
Rob Jetten stijgt licht, Henri Bontenbal zakt één zetel.
-
VVD blijft rond 18 zetels hangen, BBB daalt verder naar 5.
-
Grote verschillen tussen de Ipsos-peiling en de Regiopeiling van gisteren.
-
Meer dan 80% van de kiezers zegt nog te twijfelen over hun stem.
-
Politieke analisten verwachten dat het laatste debat en de opkomst de doorslag zullen geven.
OM eist vijf maanden cel tegen Marco Borsato – verdediging bereidt uitgebreid weerwoord voor
De rechtszaak tegen Marco Borsato bevindt zich in een cruciale fase. Het 0penbaar Ministerie (OM) heeft een onvoorwaardelijke gev*ngenisstraf van vijf maanden geëist tegen de zanger, die wordt verdacht van grensoverschrijdend gedrag tegenover een destijds minderjarig meisje.
Hoewel de strafeis zwaar weegt, is de zaak nog niet afgerond. Donderdag krijgt de verdediging de kans om te reageren. Volgens rechtbankverslaggever Saskia Belleman van De Telegraaf wordt dat een intensieve dag, waarin vooral de verklaringen van het vermeende slachtoffer en haar moeder onder de loep zullen worden genomen.
“De advocaten hebben al aangekondigd dat ze er zeker vier uur voor nodig hebben,” zegt Belleman. “Ze zullen vermoedelijk uitgebreid ingaan op de geloofwaardigheid van de verklaringen en het dagboek dat als belangrijk bewijsstuk geldt.”
De basis van de strafeis
De officier van justitie lichtte toe dat de eis is gebaseerd op wat wordt omschreven als een ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit van het vermeende slacht0ffer. Volgens het OM is er sprake van gedrag dat “de grenzen van vertrouwen en veiligheid” heeft overschreden.
Daarnaast woog mee dat Marco Borsato volgens het OM onvoldoende erkenning heeft gegeven aan de gevoelens van het meisje.
“De officier van justitie zei dat hij niet het besef heeft getoond dat zijn gedrag bij het slachtoffer iets heeft aangericht,” vertelt Belleman. “Hij zegt wel dat hij haar heeft aangeraakt, maar niet op intieme plekken. Volgens hem heeft zij zijn gedrag verkeerd geïnterpreteerd. Maar dat is niet de erkenning die zij had gehoopt te krijgen.”
Het OM ziet daarin een gebrek aan verantwoordelijkheid, wat heeft bijgedragen aan de hoogte van de eis.
De rol van openheid binnen de familie
Een opvallend element in Borsato’s eigen verklaring, vertelt Belleman, is dat hij uitgebreid sprak over de ‘seksuele mores’ binnen het gezin. Volgens de zanger zou er binnen de familie en de omgeving open over intieme onderwerpen zijn gesproken, iets wat volgens hem ook invloed had op de manier waarop hij omging met mensen om hem heen.
“Hij vertelde dat er in het gezin vrij openlijk werd gesproken over seks,” aldus Belleman. “Als het meisje bijvoorbeeld thuis was en er was een fanclubvergadering bij haar moeder, dan zei ze soms dat ze naar boven ging met haar vriendje. Hij beschreef dat als iets waar binnen die familie heel luchtig mee werd omgegaan.”
Hoewel deze context volgens Borsato moest aantonen dat zijn gedrag verkeerd geïnterpreteerd is, ziet het OM die redenering niet als verzachtende omstandigheid.
Het bewijs: verklaringen en dagboek
Bij zedenzaken is het vinden van direct bewijs vaak complex. Toch stelt het OM dat er in dit geval voldoende aanwijzingen zijn om de verklaring van het vermeende slacht0ffer te ondersteunen.
“Het OM zegt dat haar verklaringen consistent zijn,” legt Belleman uit. “Daarnaast zijn er andere mensen die iets hebben gezegd over de manier waarop Marco met haar omging. En er is een dagboek waarin ze tijdens die periode gedetailleerd heeft opgeschreven wat er is gebeurd.”
Dat dagboek wordt door het OM gezien als belangrijk steunbewijs. Uit onderzoek blijkt dat het document niet is gemanipuleerd, aldus Belleman. “Er zijn geen technische aanwijzingen dat er later iets aan veranderd is,” zegt ze. “Maar de verdediging zal waarschijnlijk aanvoeren dat de inhoud alsnog onjuist kan zijn of op een andere manier geïnterpreteerd moet worden.”
De verdediging maakt zich op voor een lang pleidooi
Donderdag is het de beurt aan de advocaten van Marco Borsato, Gert-Jan en Carry Knoops. Volgens Belleman belooft dat een lange en intensieve zitting te worden.
“Ze hebben aangegeven dat ze er minstens vier uur voor nodig hebben,” vertelt ze. “Ik verwacht dat ze de verklaringen van het meisje en haar moeder grondig zullen analyseren. Ook het dagboek zal waarschijnlijk onderwerp van discussie worden, omdat het een belangrijk stuk is waarop het OM zich baseert.”
De verdediging heeft eerder laten weten dat hun cliënt volledig heeft meegewerkt aan het onderzoek en naar eigen zeggen niets te verbergen heeft.
“Marco Borsato heeft tegen de rechters gezegd dat hij alles eerlijk heeft verteld,” aldus zijn advocaten. “Hij heeft geprobeerd uit te leggen wat er is gebeurd, zonder iets achter te houden.”
De strategie van de verdediging
Volgens Belleman ligt de strategie van de verdediging waarschijnlijk op drie pijlers:
-
Twijfel zaaien over de verklaringen van het vermeende slachtoffer en haar moeder.
-
Kritische vragen stellen bij de authenticiteit en interpretatie van het dagboek.
-
Aantonen dat Borsato’s gedrag verkeerd is begrepen en dat er geen sprake was van opzet.
“Het dagboek wordt gezien als belangrijk bewijs, maar het is geschreven door een jong meisje in een emotionele periode,” zegt Belleman. “De advocaten zullen waarschijnlijk betogen dat emoties en herinneringen in de loop der tijd kunnen vervormen.”
Daarnaast zal de verdediging naar verwachting benadrukken dat Borsato geen strafblad heeft en dat hij door de jarenlange media-aandacht al zwaar is getroffen in zijn persoonlijke en professionele leven.
OM blijft bij overtuiging
Het OM blijft er echter bij dat er genoeg aanwijzingen zijn om de verklaringen van het meisje te geloven.
“Volgens het OM is haar verhaal authentiek en consistent,” zegt Belleman. “Ze heeft het steeds op dezelfde manier verteld, zowel in het begin als later tijdens het onderzoek. En dat is belangrijk voor de geloofwaardigheid.”
Ook zouden meerdere getuigen hebben verklaard over de manier waarop Borsato met haar omging, wat volgens het OM aansluit bij de beschrijving van het slacht0ffer.
“Het OM zegt: we zien voldoende aanleiding om haar te geloven,” vat Belleman samen. “Daarom vinden ze dat een onvoorwaardelijke gevangenisstraf op zijn plaats is.”
De persoonlijke impact
Voor Borsato zelf was de dag zwaar, aldus zijn advocaten. Ze beschreven hem als “emotioneel en aangeslagen” na de strafeis.
“Hij vindt het moeilijk dat zijn woorden en intenties anders worden geïnterpreteerd dan hij bedoelde,” liet zijn raadsman eerder weten. “Maar hij blijft bij zijn standpunt dat hij nooit over de grens is gegaan.”
De zaak heeft niet alleen gevolgen voor hem persoonlijk, maar ook voor zijn familie. Sinds de aantijgingen naar buiten kwamen, is zijn carrière grotendeels stilgevallen.
Verwachtingen voor donderdag
Wanneer de verdediging donderdag het woord neemt, zal de zitting naar verwachting lang duren. Belleman denkt dat de toon scherp zal zijn, maar ook feitelijk.
“Ze zullen waarschijnlijk punt voor punt door het dossier gaan,” zegt ze. “Het doel is om twijfel te zaaien over de betrouwbaarheid van de verklaringen en de bewijsstukken. Ze willen laten zien dat er ruimte is voor een andere interpretatie.”
Het wordt een cruciaal moment in het proces. De uitspraak wordt begin december verwacht. Tot die tijd blijft Borsato formeel onschuldig, en geldt het principe dat alleen de rechter kan oordelen over schuld of onschuld.
Samenvatting
-
Het OM eist vijf maanden cel tegen Marco Borsato wegens grensoverschrijdend gedrag.
-
De strafeis is gebaseerd op een vermeende schending van lichamelijke integriteit en een gebrek aan erkenning richting het slachtoffer.
-
Saskia Belleman verwacht dat de verdediging donderdag uitvoerig zal ingaan op de verklaringen en het dagboek dat als bewijs geldt.
-
Het OM stelt dat het slacht0ffer geloofwaardig is en voldoende steunbewijs heeft geleverd.
-
De uitspraak in de zaak wordt begin december verwacht.
