Algemeen
Groot schandaal naar buiten gekomen over Esmah Lahlah, de rechterhand van Frans Timmermans
Ophef binnen GroenLinks-PvdA: Esmah Lahlah onder vuur na geheime sollicitatie in Tilburg
Binnen GroenLinks-PvdA is de gemoedelijke verkiezingssfeer ruw verstoord. Esmah Lahlah, de nummer twee op de kandidatenlijst en een van de meest zichtbare gezichten naast lijsttrekker Frans Timmermans, ligt onder vuur nadat bekend werd dat ze stiekem had gesolliciteerd naar de functie van burgemeester van Tilburg. Haar partijgenoten waren daarvan niet op de hoogte, en dat zorgt voor beroering binnen en buiten de partij.
Een sollicitatie in stilte
Het was het Brabants Dagblad dat de bom deed barsten: Lahlah had in het diepste geheim een sollicitatiebrief gestuurd naar de commissaris van de Koning in Noord-Brabant. In die brief, die door een onbekende werd gelekt, spreekt ze haar wens uit om burgemeester te worden van de stad waar ze jarenlang wethouder was.
Wat de kwestie extra gevoelig maakt, is de timing. Haar brief dateert van kort na de val van het kabinet, terwijl GroenLinks-PvdA al druk bezig was met het samenstellen van de kandidatenlijst voor de aankomende verkiezingen. Lahlah stond toen al op plek twee — een teken dat de partijtop groot vertrouwen in haar had.
“Ik had dit anders moeten doen”
Toen het nieuws uitlekte, reageerde Lahlah snel via X (voorheen Twitter). “Soms kruist een droom je pad,” schreef ze. “Uit liefde voor Tilburg besloot ik te solliciteren.” Ze benadrukte dat het een persoonlijke beslissing was, maar gaf toe dat ze de procedure niet had besproken binnen haar partij.
“Over een vertrouwelijke procedure spreken is niet eenvoudig, maar ik wil helder zijn,” vervolgde ze. “Ik heb mijn besluit om te solliciteren niet intern besproken, en dat had ik anders moeten doen.”
Die openlijke schuldbekentenis is ongewoon in de politiek, waar strategisch zwijgen vaak de voorkeur krijgt. Toch lijkt ze met haar eerlijke toon te hopen het vertrouwen binnen de partij en bij het publiek te herstellen.
Geen burgemeester, maar wel boze reacties
Lahlah werd uiteindelijk niet gekozen tot burgemeester van Tilburg. Ze benadrukt nu dat ze zich “voor de volle 100 procent” zal blijven inzetten voor GroenLinks-PvdA, zowel in de campagne als straks in de Tweede Kamer. “Mijn hart ligt nog steeds bij onze idealen en bij het werk dat ik samen met Frans Timmermans wil doen.”
Maar de storm is nog niet gaan liggen. Op sociale media wordt Lahlah stevig aangepakt. Onder berichten over haar sollicitatie regent het reacties van mensen die haar “onbetrouwbaar” noemen of haar partij verwijten dat ze niet transparant is.
Een gebruiker schrijft:
“GroenLinks, de partij vol leugens! Hoe kun je tegelijk Kamerlid
willen worden én burgemeester?”
Een ander reageert cynisch: “Ambitie is mooi, maar eerlijkheid zou
nog mooier zijn.”
De publieke opinie lijkt verdeeld: sommigen vinden dat Lahlah een fout heeft gemaakt, maar anderen zien haar actie als menselijk en begrijpelijk.
Timmermans blijft achter haar staan
Frans Timmermans, lijsttrekker van GroenLinks-PvdA, liet in een verklaring weten dat hij achter zijn partijgenote blijft staan. “Ik ben blij dat Esmah ook na de verkiezingen deel uitmaakt van onze fractie. We hebben haar nodig.”
Timmermans prees haar kwaliteiten en noemde haar “een van de meest betrokken en competente politici binnen de partij”. Volgens hem zou ze “een fantastische burgemeester” zijn geweest, maar hij voegde eraan toe dat haar toekomst nu in de Kamer ligt.
Die steun van de partijleider is cruciaal. In de hectische campagneperiode probeert Timmermans rust te bewaren binnen de gelederen, waar al langer sprake is van kleine spanningen door eerdere incidenten en mediastormpjes.
Aangifte na lek van sollicitatie
De kwestie kreeg nog een onverwachte wending toen bekend werd dat de provincie Noord-Brabant en de gemeente Tilburg aangifte doen van het lekken van Lahlahs sollicitatiebrief. Volgens commissaris van de Koning Ina Adema is het verspreiden van vertrouwelijke documenten “niet alleen strafbaar, maar ook moreel verwerpelijk”.
In een verklaring zegt Adema: “Naar aanleiding van de publicaties in het Brabants Dagblad, en in overleg met de hoofdofficier van Justitie, heb ik besloten om samen met de gemeente Tilburg aangifte te doen.”
Het lek wordt onderzocht, en er wordt gekeken of er sprake was van schending van de vertrouwelijkheid binnen de sollicitatiecommissie. Dat betekent dat de affaire niet alleen politieke, maar ook juridische gevolgen kan krijgen.
Ethische vragen binnen de partij
De situatie rond Lahlah werpt een bredere vraag op: hoe transparant moeten politici zijn over persoonlijke ambities? Mag iemand in verkiezingstijd solliciteren naar een andere functie, zolang die persoon zijn taken blijft uitvoeren?
Politicologen wijzen erop dat de grens dun is. “Het is niet verboden om te solliciteren, maar het gaat om vertrouwen,” zegt een deskundige in Binnenlands Bestuur. “Wanneer een partijtop vertrouwt op jouw volledige inzet voor de campagne, en er blijkt iets anders te spelen, dan ontstaat een geloofwaardigheidsprobleem.”
GroenLinks-PvdA presenteert zich graag als de partij van openheid en integriteit. Precies daarom ligt het incident zo gevoelig: het raakt aan de geloofwaardigheid van die boodschap.
“Een menselijke fout in een keiharde wereld”
Ondanks de kritiek vinden sommige partijleden dat de ophef buiten proportie is. “Iedereen heeft dromen en twijfels,” zegt een anonieme fractiegenoot. “Ze heeft iets gedaan wat ze beter had kunnen communiceren, maar ze heeft niemand kwaad willen doen.”
Ook buiten de partij klinkt begrip. “Ze heeft Tilburg in haar hart,” zegt een inwoner van de stad tegen Omroep Brabant. “Dat ze even dacht aan die functie, vind ik eigenlijk wel mooi. Het laat zien dat ze van de stad houdt.”
Toch blijven anderen kritisch. Volgens hen toont het incident dat er binnen GroenLinks-PvdA te weinig interne communicatie is. “Als zelfs de nummer twee zulke beslissingen neemt zonder overleg, dan zegt dat iets over de cultuur,” reageert een politiek analist.
Vertrouwen herstellen in campagnetijd
Voor Lahlah ligt nu de uitdaging om het vertrouwen terug te winnen — binnen de partij én bij de kiezer. Haar openlijke excuses kunnen daarbij helpen, maar de schade aan haar imago is nog niet volledig hersteld.
De partijleiding hoopt dat de focus snel weer verschuift naar de inhoud van de campagne: klimaat, zorg, bestaanszekerheid. Toch blijft het incident boven de markt hangen, vooral omdat het in dezelfde week speelt als de onderzoeken rond partijleider Timmermans.
De timing had dus niet slechter kunnen zijn. Waar GroenLinks-PvdA juist wilde uitstralen dat de fusie tussen beide partijen stabiliteit en eensgezindheid brengt, lijkt de realiteit complexer.
Een les in politieke openheid
Wat overblijft, is een les over de dunne scheidslijn tussen persoonlijke ambitie en partijloyaliteit. Lahlah’s actie is niet ongewoon — veel politici oriënteren zich tijdens hun loopbaan op andere functies — maar het stilhouden ervan wordt al snel gezien als een vertrouwensbreuk.
Door openlijk toe te geven dat ze fout zat, probeert Lahlah die balans te herstellen. “Ik wil eerlijk zijn,” zei ze op X. “Ik heb dit niet goed aangepakt, maar mijn hart ligt nog steeds bij de partij.”
Haar woorden klinken oprecht, maar het zal tijd kosten voordat de storm volledig is gaan liggen.
Slotgedachte
De affaire rond Esmah Lahlah is een typisch voorbeeld van hoe één persoonlijke keuze kan uitgroeien tot een landelijke discussie. Wat begon als een stille sollicitatie in Tilburg, groeide uit tot een politiek hoofdpijndossier dat GroenLinks-PvdA midden in campagnetijd niet kon gebruiken.
Toch toont het incident ook iets menselijks: ambitie, twijfel en spijt zijn universeel. Of de kiezer dat ook zo ziet, zal blijken bij de stembus. Eén ding is zeker: in de huidige tijd van politieke transparantie is geen brief, mail of gesprek nog écht privé.
Algemeen
Ingewijden melden doorbraak in formatie: DEZE partijen willen nu met elkaar gaan samenwerken
Formatie lijkt vastgelopen, maar onverwachte doorbraak brengt drie partijen weer samen aan tafel
De kabinetsformatie kende de afgelopen weken meer stilstand dan vooruitgang. Waar informateur Sybrand Buma eind vorige week nog stelde dat de gesprekken muurvast zaten, blijkt er nu toch beweging te ontstaan. Na een weekend vol telefoontjes, spoedoverleggen en stille consultaties is duidelijk geworden dat slechts drie partijen bereid zijn om met elkaar door te praten. Dat is opvallend en zelfs behoorlijk onverwacht, zeker gezien de politieke verhoudingen van de afgelopen maanden.
Volgens ingewijden, die vertrouwelijk spraken met RTL Nieuws, gaat het om D66, CDA en VVD. Daarmee vallen GroenLinks-PvdA en JA21 voorlopig af als directe gesprekspartners. Hoewel er nog geen officiële mededeling vanuit het formatieproces is gedaan, lijkt deze constatering inmiddels breed gedeeld in Den Haag.
Hoe deze nieuwe fase eruit gaat zien, is minder zeker. Een minderheidskabinet ligt voor de hand, maar kent stevige uitdagingen — vooral omdat de drie partijen samen slechts 66 zetels hebben. Dat is tien zetels minder dan nodig voor een meerderheid in de Tweede Kamer.
De situatie van vorige week: totaal vastgelopen
Vrijdag klonk informateur Sybrand Buma nog somberder dan ooit. “De boel zit vast,” zei hij openlijk na opnieuw teleurstellende gesprekken. Daarom riep hij vijf partijen bijeen om te onderzoeken of er überhaupt nog een weg vooruit mogelijk was.
Die partijen waren:
-
D66
-
CDA
-
VVD
-
GroenLinks-PvdA
-
JA21
Het idee van Buma was dat een bredere bijeenkomst tot nieuwe inzichten zou leiden. Maar achter de schermen werd al snel duidelijk dat het juist de breuklijnen blootlegde die al langer sluimerden.
De PVV buitenspel: Wilders weer geweerd van de formatietafel
Het besluit om de PVV niet uit te nodigen in deze gesprekken zorgde direct voor stevige reacties. PVV-leider Geert Wilders zei dat hij zich opnieuw buitengesloten voelde, iets wat volgens hem niet te rijmen is met de verkiezingsuitslag waarin zijn partij wederom groot werd.
De werkelijkheid achter de schermen is dat alle grote partijen behalve de PVV zelf een samenwerking met Wilders’ partij uitsluiten. Dat geldt voor D66, CDA, VVD én GroenLinks-PvdA. De politieke afstand op thema’s zoals rechtsstaat, migratie, Europa en grondrechten blijkt onoverbrugbaar.
Het gevolg: elk formatiepad waarin de PVV een rol zou spelen, is feitelijk geblokkeerd. Daarmee blijft de puzzel van een stabiel kabinet bijzonder lastig.
Het weekend van de telefoontjes: de echte doorbraak
In het weekend dat volgde, werd door alle betrokkenen intensief overleg gevoerd. De partijleiders belden elkaar over en weer, verkenners spraken met strategen en fracties stemden intern af wat hen nog acceptabel leek.
Uiteindelijk is daar een verrassende conclusie uit voortgekomen: alleen VVD, D66 en CDA zijn nog bereid om met elkaar verder te praten.
Het is een combinatie die de afgelopen maanden vaker is genoemd, maar steeds vroegtijdig sneuvelde door wederzijds wantrouwen, politieke vermoeidheid en uiteenlopende ambities.
Dat deze drie partijen nu tóch opnieuw om tafel gaan, geeft aan dat zij zich realiseren dat er simpelweg weinig alternatieven meer over zijn.
De blokkade van de VVD richting GroenLinks-PvdA
Een van de belangrijkste oorzaken voor deze nieuwe koers, is de houding van de VVD. De partij van Dilan Yeşilgöz heeft de deur naar GroenLinks-PvdA definitief gesloten. Hoewel deze combinatie in theorie wél een stabiel meerderheidskabinet zou kunnen vormen, zijn de verschillen op thema’s zoals belastingen, klimaat en migratie te groot gebleken.
Bovendien vreest de VVD dat GroenLinks-PvdA de koers van een kabinet sterk zou domineren, vooral op sociaal-economische onderwerpen. Daardoor blijft samenwerking tussen deze twee blokken uitgesloten.
Door deze harde lijn vervalt ook de optie van een extraparlementair kabinet met brede steun, omdat daar minstens bereidheid tot samenwerking voor nodig is.
Buma presenteert dinsdag zijn rapport
Informateur Buma zal dinsdag zijn verslag aanbieden aan de Tweede Kamer. Daar staan de belangrijkste bevindingen in, waaronder het feit dat drie partijen hebben aangegeven te willen doorpraten.
In dat verslag zal waarschijnlijk ook worden toegelicht waarom de vijf-partijenoptie geen haalbare route bleek en waarom alternatieven zoals een meerderheidskabinet of constructieve steun van buiten de coalitie onvoldoende basis vonden.
Minderheidskabinet: kansrijk of kansloos?
Hoewel VVD, D66 en CDA nu verder praten, wil dat niet automatisch zeggen dat er daadwerkelijk een minderheidskabinet komt. Er zijn nog veel vragen onbeantwoord:
-
Hoe zorgen deze drie partijen voor genoeg “gedoogsteun” in de Tweede Kamer?
Ze hebben 66 zetels — tien te weinig. Zonder een partij die op cruciale momenten bereid is om mee te stemmen, is regeren onmogelijk. -
Hoe stabiel is zo’n minderheidskabinet?
In Nederland zijn minderheidskabinetten zeldzaam en vaak kort van duur. -
Wie zou bereid zijn af en toe mee te stemmen?
JA21? GroenLinks-PvdA? Volt? Nieuw Sociaal Contract? Dat is nog totaal niet duidelijk.
Rol van JA21: voorlopig buiten beeld
Formeel is JA21 nog niet volledig afgeserveerd, maar D66 heeft al laten weten weinig te voelen voor een samenwerking. De partijen verschillen onderling sterk op onderwerpen zoals migratie, kunst & cultuur, internationale samenwerking en gelijke rechten.
Bovendien levert JA21 vanuit een rekenkundig perspectief weinig op:
-
In de Tweede Kamer komen VVD, CDA, D66 en JA21 samen tot 75 zetels — precies één zetel te weinig.
-
In de Eerste Kamer halen deze vier partijen slechts 14 van de 75 zetels. Een ongekend lage basis voor stabiel beleid.
Daarmee lijkt JA21 op dit moment geen sleutelspeler.
GroenLinks-PvdA: steun op afstand wél, kabinet niet
Een minderheidskabinet zonder JA21 kan in de Kamer soms rekenen op steun van GroenLinks-PvdA, bijvoorbeeld op sociaal beleid, klimaat of onderwijs. Maar daar zit een belangrijke nuance: GroenLinks-PvdA heeft zich herhaaldelijk uitgesproken tegen een minderheidskabinet en ziet het liefst een volwaardig meerderheidskabinet met duidelijke afspraken.
De partij van Jesse Klaver wil dat er verantwoordelijkheid wordt genomen, niet alleen incidenteel steun wordt gegeven. Daardoor is het allerminst zeker dat zij bereid zijn om structureel mee te bewegen.
De politieke werkelijkheid: weinig opties, veel druk
Wat nu ontstaat, is een situatie waarin drie partijen die elkaar eerder niet konden vinden, tóch opnieuw om tafel gaan. Niet omdat de samenwerking ineens ideaal is, maar omdat de alternatieven simpelweg ontbreken.
De druk vanuit de samenleving én de internationale context speelt daarbij mee:
-
Europa staat voor grote uitdagingen op het gebied van veiligheid en economie.
-
Binnen Nederland zijn er dringende dossiers zoals woningbouw, klimaat, zorg en migratie.
-
De tijd begint te dringen: een land kan niet te lang zonder duidelijke koers blijven.
Voor Buma en voor de drie partijen is nu de vraag of dit “doorpraten” een echte doorbraak kan worden — of slechts weer een tijdelijke pauze voor een volgende impasse.
Conclusie: voorzichtig optimisme, maar nog geen oplossing
De formatie is dus nog niet uit de problemen, maar er ligt wél een nieuwe route op tafel. VVD, D66 en CDA gaan verder praten, terwijl GroenLinks-PvdA en JA21 voorlopig niet direct betrokken zijn.
Wat dit concreet betekent — een minderheidskabinet, een extraparlementaire variant of nóg een nieuwe poging — zal de komende weken moeten blijken.
Voor nu is er één zekerheid: dit was een onverwachte, maar belangrijke verschuiving in een formatie die tot voor kort volledig muurvast leek te zitten.