-

Algemeen

Iedereen zegt online hetzelfde over Henri Bontenbal

Avatar foto

Gepubliceerd

2 maanden geleden

op

Rust in de storm: Henri Bontenbal valt op door kalmte tijdens RTL-debat

Het eerste grote televisiedebat van deze verkiezingsperiode werd zondagavond uitgezonden op RTL 4, en de verwachtingen waren hooggespannen. Toch bleef de uitzending achter bij wat velen hadden gehoopt. De afwezigheid van Geert Wilders zorgde ervoor dat het scherpe politieke vuurwerk grotendeels uitbleef. In plaats van verhitte confrontaties kregen kijkers vooral veel reclameblokken voorgeschoteld — iets wat op sociale media leidde tot een golf van klachten.

Een trage start van de campagne

Voor veel kijkers voelde het debat als een gemiste kans. De spanning bleef uit, de onderwerpen waren voorspelbaar, en de onderbrekingen door advertenties haalden het tempo volledig uit de uitzending. “RTL denkt dat we hier zitten voor wasmiddelreclames,” grapte een kijker op X (voorheen Twitter). Toch ging het gesprek online niet alleen over de opzet van het debat, maar vooral over één man: CDA-leider Henri Bontenbal.

De stille middenweg van het CDA

Bontenbal stond naast drie prominente tegenstanders: Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA), Dilan Yeşilgöz (VVD) en Rob Jetten (D66), die inviel voor de afwezige Wilders. In dat gezelschap koos de CDA-leider duidelijk voor rust, nuance en inhoud. Hij sprak beheerst, luisterde aandachtig en vermeed de scherpe oneliners waar andere politici vaak naar grijpen.

Dat leverde hem zowel lof als kritiek op. “Bontenbal is slim en beleefd, maar te braaf voor een televisiedebat,” schreef een gebruiker. Een ander noemde hem “de ideale buurman, maar niet de man die het land gaat leiden.” Toch waren er ook veel kijkers die juist zijn rustige toon verfrissend vonden. “Eindelijk iemand die niet schreeuwt,” klonk het herhaaldelijk in reacties.

Geen spektakel, wel inhoud

Volgens verschillende politieke analisten was de toon van het debat vooral tekenend voor deze verkiezingsperiode: meer berekend dan bevlogen. Zonder Wilders aan tafel ontbrak de gebruikelijke spanning, en daardoor kwamen deelnemers als Bontenbal moeilijk uit de verf.

Televisiecommentator Victor Vlam verwoordde het treffend: “Het CDA positioneert zich met Bontenbal als het verstandige midden. Dat werkt goed bij kiezers die klaar zijn met polarisatie, maar het levert weinig televisiemomenten op. Zijn stijl is degelijk, maar mist de vonk die kijkers bijblijft.”

Tussen inhoud en imago

Tijdens het debat probeerde Bontenbal de koers van het CDA scherp te zetten. Hij bekritiseerde het vasthouden aan de hypotheekrenteaftrek en wees op de gevolgen van de oververhitte woningmarkt. Zijn argumenten waren feitelijk en goed onderbouwd, maar kwamen volgens sommigen niet voldoende tot hun recht door de vele onderbrekingen.

Een kijker merkte op: “Telkens als Bontenbal net op stoom kwam, begon er weer een reclameblok. Zo breek je elk moment van spanning.”

De invloed van televisie

Het televisiedebat was bedoeld als aftrap van de campagne, maar de vele onderbrekingen haalden volgens velen de dynamiek uit het programma. Toch werd presentator Fons Lambie geprezen om zijn rustige en evenwichtige leiding. Hij hield de orde, gaf elke deelnemer ruimte en voorkwam dat het debat verzandde in chaos.

Maar zelfs met zijn beheerste aanpak kon Lambie niet verhullen dat de afwezigheid van Geert Wilders een groot gat achterliet. Zonder zijn uitgesproken toon ontbraken de confrontaties die vaak voor hoge kijkcijfers zorgen.

Een degelijke indruk

Ondanks het gebrek aan spektakel wist Henri Bontenbal indruk te maken bij een deel van het publiek. Zijn manier van spreken — rustig, inhoudelijk, zonder stemverheffing — viel op in een tijd waarin debatten vaak meer op theater lijken dan op inhoudelijke discussies.

Een partijmedewerker van het CDA vatte het kernachtig samen: “Henri staat voor degelijkheid en redelijkheid. Dat verkoopt misschien niet meteen op televisie, maar het past bij wie hij is.”

Verdeelde reacties online

Op X en Facebook liepen de meningen uiteen. Waar sommigen hem “kleurloos” noemden, zagen anderen juist een geloofwaardige politicus die het anders durft te doen. “Bontenbal is niet bezig met scoren, maar met uitleggen. En dat is verfrissend,” schreef een gebruiker.

Een ander vergeleek hem met een docent die orde brengt in de klas: “Hij spreekt rustig, blijft beleefd en laat zich niet provoceren. Misschien is dat precies wat we nodig hebben.”

Kijkcijfers en beeldvorming

Met ruim 1,2 miljoen kijkers trok het RTL-debat een degelijk publiek, maar de reacties waren gemengd. De meest besproken onderwerpen waren niet de politieke thema’s, maar de toon van het debat en de vele reclamepauzes.

Bontenbal werd daarbij opvallend vaak genoemd als voorbeeld van de bedaarde sfeer die de avond kenmerkte. Zijn optreden riep de vraag op of kalmte en inhoud nog genoeg zijn in een verkiezingsstrijd die steeds meer draait om zichtbaarheid en emotie.

De kracht van kalmte

Toch zien sommige analisten juist potentie in Bontenbals aanpak. In een tijd waarin politieke debatten vaak verharden en persoonlijke aanvallen de boventoon voeren, zou zijn rustige stijl een tegenwicht kunnen bieden. “Hij straalt betrouwbaarheid uit,” zegt een politicoloog. “Mensen zijn dat een beetje kwijtgeraakt in de politiek. Dat kan later in de campagne nog in zijn voordeel werken.”

Zijn optreden deed denken aan het klassieke CDA van weleer: degelijk, fatsoenlijk en gericht op samenwerking in plaats van strijd. Voor sommige kiezers is dat precies wat ze zoeken in een periode van politieke onrust.

De rol van contrast

Mocht Geert Wilders in een volgend debat wél deelnemen, dan kan het contrast tussen de stijlen nog sterker worden. Bontenbal zou dan de kans krijgen om zijn rustige benadering te positioneren als bewuste keuze — niet als gebrek aan energie, maar als teken van stabiliteit.

Een ervaren campagnemedewerker legt uit: “De uitdaging voor Bontenbal is om te laten zien dat inhoud ook kan overtuigen. Als anderen elkaar overschreeuwen, kan juist zijn kalmte krachtig overkomen.”

Tussen kritiek en waardering

Dat beeld wordt bevestigd door de gemengde reacties van het publiek. Sommige kijkers vonden hem “te bescheiden”, anderen noemden hem juist “oprecht en evenwichtig”. Een treffende samenvatting kwam van een kijker op Facebook: “Bontenbal is de man die je zonder twijfel je huissleutel zou geven, maar niet degene die je meteen op een verkiezingsposter onthoudt.”

Die uitspraak raakte een snaar bij velen. Want terwijl andere politici mikken op snelle oneliners en mediagevoelige momenten, kiest Bontenbal bewust voor kalmte en nuance — kwaliteiten die op tv misschien minder opvallen, maar op lange termijn vertrouwen kunnen wekken.

Degelijkheid als strategie

Het CDA lijkt met zijn campagne in te zetten op betrouwbaarheid boven spektakel. Dat sluit aan bij de partijtraditie van “rust en verantwoordelijkheid”. Politiek analist Victor Vlam noemde dat eerder “het verstandige midden” — een plek waar Bontenbal zich zichtbaar comfortabel voelt.

Toch blijft de vraag of die strategie voldoende is om kiezers te overtuigen in een tijdperk van snelle meningen en virale momenten. De komende weken zullen dat uitwijzen, wanneer de debatten intensiever en persoonlijker worden.

Conclusie: meer dan een debat

Het RTL-debat mag dan niet de spectaculaire start van de campagne zijn geweest waarop velen hoopten, het bood wel een blik op de verschillende stijlen die Nederland de komende weken te zien krijgt.

Henri Bontenbal onderscheidde zich niet door volume, maar door rust. In een tijd waarin politiek vaak draait om emotie en profilering, koos hij voor inhoud, redelijkheid en beheersing.

Of dat voldoende zal zijn om kiezers te overtuigen, blijft onzeker. Maar één ding is duidelijk: tussen het lawaai van de campagne klinkt zijn stem anders — stiller, maar niet minder oprecht.

Gerelateerd:

Algemeen

Ingewijden melden doorbraak in formatie: DEZE partijen willen nu met elkaar gaan samenwerken

Avatar foto

Gepubliceerd

2 uur geleden

op

8 december 2025

Door

Formatie lijkt vastgelopen, maar onverwachte doorbraak brengt drie partijen weer samen aan tafel

De kabinetsformatie kende de afgelopen weken meer stilstand dan vooruitgang. Waar informateur Sybrand Buma eind vorige week nog stelde dat de gesprekken muurvast zaten, blijkt er nu toch beweging te ontstaan. Na een weekend vol telefoontjes, spoedoverleggen en stille consultaties is duidelijk geworden dat slechts drie partijen bereid zijn om met elkaar door te praten. Dat is opvallend en zelfs behoorlijk onverwacht, zeker gezien de politieke verhoudingen van de afgelopen maanden.

Volgens ingewijden, die vertrouwelijk spraken met RTL Nieuws, gaat het om D66, CDA en VVD. Daarmee vallen GroenLinks-PvdA en JA21 voorlopig af als directe gesprekspartners. Hoewel er nog geen officiële mededeling vanuit het formatieproces is gedaan, lijkt deze constatering inmiddels breed gedeeld in Den Haag.

Hoe deze nieuwe fase eruit gaat zien, is minder zeker. Een minderheidskabinet ligt voor de hand, maar kent stevige uitdagingen — vooral omdat de drie partijen samen slechts 66 zetels hebben. Dat is tien zetels minder dan nodig voor een meerderheid in de Tweede Kamer.

De situatie van vorige week: totaal vastgelopen

Vrijdag klonk informateur Sybrand Buma nog somberder dan ooit. “De boel zit vast,” zei hij openlijk na opnieuw teleurstellende gesprekken. Daarom riep hij vijf partijen bijeen om te onderzoeken of er überhaupt nog een weg vooruit mogelijk was.

Die partijen waren:

  • D66

  • CDA

  • VVD

  • GroenLinks-PvdA

  • JA21

Het idee van Buma was dat een bredere bijeenkomst tot nieuwe inzichten zou leiden. Maar achter de schermen werd al snel duidelijk dat het juist de breuklijnen blootlegde die al langer sluimerden.

De PVV buitenspel: Wilders weer geweerd van de formatietafel

Het besluit om de PVV niet uit te nodigen in deze gesprekken zorgde direct voor stevige reacties. PVV-leider Geert Wilders zei dat hij zich opnieuw buitengesloten voelde, iets wat volgens hem niet te rijmen is met de verkiezingsuitslag waarin zijn partij wederom groot werd.

De werkelijkheid achter de schermen is dat alle grote partijen behalve de PVV zelf een samenwerking met Wilders’ partij uitsluiten. Dat geldt voor D66, CDA, VVD én GroenLinks-PvdA. De politieke afstand op thema’s zoals rechtsstaat, migratie, Europa en grondrechten blijkt onoverbrugbaar.

Het gevolg: elk formatiepad waarin de PVV een rol zou spelen, is feitelijk geblokkeerd. Daarmee blijft de puzzel van een stabiel kabinet bijzonder lastig.

Het weekend van de telefoontjes: de echte doorbraak

In het weekend dat volgde, werd door alle betrokkenen intensief overleg gevoerd. De partijleiders belden elkaar over en weer, verkenners spraken met strategen en fracties stemden intern af wat hen nog acceptabel leek.

Uiteindelijk is daar een verrassende conclusie uit voortgekomen: alleen VVD, D66 en CDA zijn nog bereid om met elkaar verder te praten.

Het is een combinatie die de afgelopen maanden vaker is genoemd, maar steeds vroegtijdig sneuvelde door wederzijds wantrouwen, politieke vermoeidheid en uiteenlopende ambities.

Dat deze drie partijen nu tóch opnieuw om tafel gaan, geeft aan dat zij zich realiseren dat er simpelweg weinig alternatieven meer over zijn.

De blokkade van de VVD richting GroenLinks-PvdA

Een van de belangrijkste oorzaken voor deze nieuwe koers, is de houding van de VVD. De partij van Dilan Yeşilgöz heeft de deur naar GroenLinks-PvdA definitief gesloten. Hoewel deze combinatie in theorie wél een stabiel meerderheidskabinet zou kunnen vormen, zijn de verschillen op thema’s zoals belastingen, klimaat en migratie te groot gebleken.

Bovendien vreest de VVD dat GroenLinks-PvdA de koers van een kabinet sterk zou domineren, vooral op sociaal-economische onderwerpen. Daardoor blijft samenwerking tussen deze twee blokken uitgesloten.

Door deze harde lijn vervalt ook de optie van een extraparlementair kabinet met brede steun, omdat daar minstens bereidheid tot samenwerking voor nodig is.

Buma presenteert dinsdag zijn rapport

Informateur Buma zal dinsdag zijn verslag aanbieden aan de Tweede Kamer. Daar staan de belangrijkste bevindingen in, waaronder het feit dat drie partijen hebben aangegeven te willen doorpraten.

In dat verslag zal waarschijnlijk ook worden toegelicht waarom de vijf-partijenoptie geen haalbare route bleek en waarom alternatieven zoals een meerderheidskabinet of constructieve steun van buiten de coalitie onvoldoende basis vonden.

Minderheidskabinet: kansrijk of kansloos?

Hoewel VVD, D66 en CDA nu verder praten, wil dat niet automatisch zeggen dat er daadwerkelijk een minderheidskabinet komt. Er zijn nog veel vragen onbeantwoord:

  • Hoe zorgen deze drie partijen voor genoeg “gedoogsteun” in de Tweede Kamer?
    Ze hebben 66 zetels — tien te weinig. Zonder een partij die op cruciale momenten bereid is om mee te stemmen, is regeren onmogelijk.

  • Hoe stabiel is zo’n minderheidskabinet?
    In Nederland zijn minderheidskabinetten zeldzaam en vaak kort van duur.

  • Wie zou bereid zijn af en toe mee te stemmen?
    JA21? GroenLinks-PvdA? Volt? Nieuw Sociaal Contract? Dat is nog totaal niet duidelijk.

Rol van JA21: voorlopig buiten beeld

Formeel is JA21 nog niet volledig afgeserveerd, maar D66 heeft al laten weten weinig te voelen voor een samenwerking. De partijen verschillen onderling sterk op onderwerpen zoals migratie, kunst & cultuur, internationale samenwerking en gelijke rechten.

Bovendien levert JA21 vanuit een rekenkundig perspectief weinig op:

  • In de Tweede Kamer komen VVD, CDA, D66 en JA21 samen tot 75 zetels — precies één zetel te weinig.

  • In de Eerste Kamer halen deze vier partijen slechts 14 van de 75 zetels. Een ongekend lage basis voor stabiel beleid.

Daarmee lijkt JA21 op dit moment geen sleutelspeler.

GroenLinks-PvdA: steun op afstand wél, kabinet niet

Een minderheidskabinet zonder JA21 kan in de Kamer soms rekenen op steun van GroenLinks-PvdA, bijvoorbeeld op sociaal beleid, klimaat of onderwijs. Maar daar zit een belangrijke nuance: GroenLinks-PvdA heeft zich herhaaldelijk uitgesproken tegen een minderheidskabinet en ziet het liefst een volwaardig meerderheidskabinet met duidelijke afspraken.

De partij van Jesse Klaver wil dat er verantwoordelijkheid wordt genomen, niet alleen incidenteel steun wordt gegeven. Daardoor is het allerminst zeker dat zij bereid zijn om structureel mee te bewegen.

De politieke werkelijkheid: weinig opties, veel druk

Wat nu ontstaat, is een situatie waarin drie partijen die elkaar eerder niet konden vinden, tóch opnieuw om tafel gaan. Niet omdat de samenwerking ineens ideaal is, maar omdat de alternatieven simpelweg ontbreken.

De druk vanuit de samenleving én de internationale context speelt daarbij mee:

  • Europa staat voor grote uitdagingen op het gebied van veiligheid en economie.

  • Binnen Nederland zijn er dringende dossiers zoals woningbouw, klimaat, zorg en migratie.

  • De tijd begint te dringen: een land kan niet te lang zonder duidelijke koers blijven.

Voor Buma en voor de drie partijen is nu de vraag of dit “doorpraten” een echte doorbraak kan worden — of slechts weer een tijdelijke pauze voor een volgende impasse.

Conclusie: voorzichtig optimisme, maar nog geen oplossing

De formatie is dus nog niet uit de problemen, maar er ligt wél een nieuwe route op tafel. VVD, D66 en CDA gaan verder praten, terwijl GroenLinks-PvdA en JA21 voorlopig niet direct betrokken zijn.

Wat dit concreet betekent — een minderheidskabinet, een extraparlementaire variant of nóg een nieuwe poging — zal de komende weken moeten blijken.

Voor nu is er één zekerheid: dit was een onverwachte, maar belangrijke verschuiving in een formatie die tot voor kort volledig muurvast leek te zitten.

Lees verder