Algemeen
Bram (27) vindt dat mensen met een bijstandsuitkering verplicht vrijwilligerswerk moeten doen
Steeds meer Nederlanders in de bijstand: discussie over verplicht vrijwilligerswerk laait op
De bijstandsuitkering is al decennia een belangrijk vangnet in Nederland. Het helpt huishoudens die tijdelijk geen werk hebben om toch de vaste lasten te kunnen betalen. De laatste jaren zien gemeenten echter een stijgende lijn in het aantal mensen dat gebruikmaakt van deze regeling.
De oorzaken zijn divers: de arbeidsmarkt is dynamischer geworden, contracten zijn vaak tijdelijk en het aantal mensen dat een periode zonder werk zit, neemt toe. Opvallend is dat tegenwoordig niet alleen oudere werkzoekenden, maar ook steeds meer jongeren in de bijstand terechtkomen.
Bram (27) over de toekomst van de bijstand
Voor Bram, een 27-jarige die zelf enige tijd een bijstandsuitkering ontving, is er een duidelijke visie op hoe deze regeling toekomstbestendig kan worden gemaakt. Hij pleit ervoor dat iedereen die bijstand ontvangt, een vorm van vrijwilligerswerk doet.
Volgens Bram is dit geen straf, maar juist een kans om betrokken te blijven bij de maatschappij. Hij vergelijkt het met een balans tussen geven en ontvangen: “De samenleving ondersteunt je op een moeilijk moment, en door iets terug te doen, blijf je zelf actief en houd je een ritme in je dagen.”
Vrijwilligerswerk als meerwaarde
Bram benadrukt dat vrijwilligerswerk meer is dan simpelweg een taak uitvoeren. Het biedt structuur, sociale contacten en een gevoel van eigenwaarde. Door actief bezig te zijn, leren mensen nieuwe vaardigheden zoals samenwerken, plannen en omgaan met verantwoordelijkheid.
Dit kan een belangrijke opstap zijn naar werk of opleiding. “Sommige mensen ontdekken via vrijwilligerswerk een talent dat ze anders nooit hadden opgemerkt. Dat kan leiden tot nieuwe kansen,” zegt Bram.
Extra handen in belangrijke sectoren
Er zijn sectoren waar een chronisch tekort is aan personeel. Bram ziet daar mogelijkheden:
-
Zorg: ondersteuning bij activiteiten of lichte zorgtaken
-
Onderwijs: hulp bij naschoolse activiteiten of huiswerkbegeleiding
-
Natuur en milieu: meewerken aan het onderhouden van parken en tuinen
Vrijwilligers kunnen zo bijdragen aan een mooiere, socialere leefomgeving. Het mes snijdt aan twee kanten: de samenleving profiteert, en de vrijwilliger zelf krijgt meer ervaring en zelfvertrouwen.
Een win-winsituatie
Bram noemt zijn idee een win-win. Mensen krijgen meer structuur en zelfvertrouwen, terwijl hun inzet zichtbaar verschil maakt. Veel deelnemers groeien door naar een coördinerende rol binnen een buurthuis, sportclub of vereniging. Dit vergroot de kans dat zij weer doorstromen naar betaald werk.
Daarnaast geeft het vrijwilligerswerk een gevoel van verbinding met de wijk of stad. “Je hoort er weer bij, en dat maakt de stap naar werk een stuk minder groot,” zegt Bram.
Kritische geluiden en zorgen
Niet iedereen is enthousiast over het idee van een verplichte tegenprestatie. Critici waarschuwen dat dit de druk op kwetsbare groepen kan vergroten. Sommigen vrezen dat het de vrijwillige aard van vrijwilligerswerk ondermijnt.
Bram begrijpt deze zorgen, maar benadrukt dat maatwerk belangrijk is: “Niet iedereen kan hetzelfde tempo aan. Goede begeleiding en persoonlijke aandacht zijn essentieel om te zorgen dat dit niet voelt als dwang, maar als een kans.”
Vrijwilligheid en motivatie
Vrijwilligerswerk heet niet voor niets ‘vrijwillig’, en daar zit een spanningsveld. Bram gelooft echter dat positieve ervaringen zwaarder wegen: “Zodra mensen merken dat hun inzet gewaardeerd wordt, verandert hun motivatie vanzelf. Dan doen ze mee vanuit betrokkenheid, niet omdat het moet.”
Het gaat volgens hem niet om verplichting als straf, maar om een kans om betekenisvol bezig te zijn.
Sociaal isolement doorbreken
Een belangrijk voordeel van vrijwilligerswerk is dat het sociaal contact stimuleert. Zelfs een paar uur per week kan een groot verschil maken. Mensen ontmoeten nieuwe mensen, breiden hun netwerk uit en voelen zich minder alleen.
Dit draagt bij aan een positievere blik op de toekomst. Bovendien kan het leiden tot deelname aan andere activiteiten in de wijk, zoals sport, cultuur of educatieve cursussen.
Politieke discussie: recht of plicht?
Gemeenten hebben op dit moment de vrijheid om zelf te bepalen of ze een tegenprestatie vragen van bijstandsgerechtigden. Dit zorgt voor verschillen: in de ene gemeente is vrijwilligerswerk verplicht, in de andere niet.
Politieke partijen zijn verdeeld. Voorstanders pleiten voor landelijke regels, zodat iedereen in Nederland gelijk wordt behandeld. Tegenstanders willen dat gemeenten de vrijheid behouden om lokaal maatwerk te bieden.
De discussie draait in de kern om de vraag of bijstand een recht zonder voorwaarden is, of dat daar een maatschappelijke bijdrage tegenover moet staan.
De toekomst van de bijstandsregeling
Het debat over de inrichting van de bijstandsregeling is nog lang niet afgerond. Voorstanders van verplichte inzet wijzen op voordelen zoals betrokkenheid en werkervaring. Tegenstanders vinden dat de vrijheid van het individu niet te veel mag worden ingeperkt.
Deskundigen verwachten dat deze discussie de komende jaren alleen maar belangrijker wordt. De uitdaging blijft om een balans te vinden tussen solidariteit en persoonlijke vrijheid.
Belangrijkste punten op een rij
-
Het aantal bijstandsgerechtigden in Nederland stijgt, ook onder jongeren
-
Bram (27) pleit voor een verplichte maatschappelijke tegenprestatie
-
Vrijwilligerswerk biedt structuur, sociale contacten en nieuwe vaardigheden
-
Sectoren als zorg, onderwijs en groenvoorziening kunnen extra hulp goed gebruiken
-
Politiek en samenleving zijn verdeeld over landelijke verplichtingen
Jasmijn (15) uit Stevensbeek verovert haar dorp met frietkraam – en moet nu even pas op de plaats maken
In het Brabantse dorp Stevensbeek is Jasmijn een naam die iedereen inmiddels kent. Het vijftienjarige meisje besloot begin dit jaar haar droom waar te maken en een eigen frietkraam te starten. Met lef, enthousiasme en een flinke dosis ondernemingszin kocht ze een frituurwagen en gaf deze de speelse naam De Vetkei. Haar initiatief zorgde voor nieuwsgierigheid en bewondering in het hele dorp – en al snel stonden er rijen voor haar kraam. Maar net toen alles goed op gang kwam, kreeg Jasmijn te horen dat ze voorlopig niet meer zelf achter de frituur mag staan.
Een vliegende start in Stevensbeek
Vanaf de eerste dag trok De Vetkei de aandacht. Mensen vonden het bijzonder dat zo’n jong meisje de sprong waagde om ondernemer te worden. De eerste weken stonden er lange rijen dorpsgenoten die niet alleen kwamen voor de friet, maar ook om Jasmijn aan te moedigen.
De frietkraam werd in korte tijd een ontmoetingsplek. Vrienden spraken af om samen langs te gaan, gezinnen kwamen op vrijdagavond langs om een frietje te halen, en ouderen vonden het leuk om even een praatje te maken met de energieke jonge eigenaresse. Het voelde alsof er een nieuwe traditie was geboren.
Droom die plots moest pauzeren
Het succes leek niet te stoppen, maar plots kwam er een kink in de kabel. Na een melding bij de arbeidsinspectie werd er een onderzoek ingesteld. De conclusie: Jasmijn is met haar vijftien jaar nog te jong om zelf friet te bakken. Volgens de Arbowet mogen jongeren onder de zestien niet werken met heet frituurvet of andere gevaarlijke apparatuur.
Voor Jasmijn was dit even slikken. Ze had net haar draai gevonden en was trots op hoe haar bedrijfje groeide. Toch begreep ze dat de regels er niet voor niets zijn en besloot ze de beslissing te respecteren.
Strenge maar logische regels
De Nederlandse wetgeving is duidelijk over wat jongeren wel en niet mogen doen in een onderneming. Het doel is om hun veiligheid te beschermen en ongelukken te voorkomen. Heet frituurvet kan ernstige brandwonden veroorzaken en daar wil de overheid jongeren voor behoeden.
Kinderen onder de zestien mogen daarom niet achter de frituurpan staan, en ook niet zelfstandig kassawerk doen. Ze mogen wel helpen met veiligere taken, zoals bestellingen aannemen of zakjes friet vullen. Het idee is dat jongeren zo toch ervaring opdoen, maar zonder onnodige risico’s.
Verrassing én motivatie
De boodschap van de inspectie kwam voor Jasmijn onverwacht, maar ze liet zich er niet door ontmoedigen. In interviews vertelde ze dat ze deze periode juist gebruikt om nieuwe plannen te maken. Ze bedenkt ideeën voor speciale snacks en acties die ze na haar zestiende verjaardag kan introduceren.
De steun uit het dorp doet haar zichtbaar goed. Vaste klanten blijven komen, ook nu ze niet zelf achter de frituur staat. Voor veel dorpsgenoten is De Vetkei meer dan alleen een plek om friet te halen; het is een symbool van jeugdig initiatief en doorzettingsvermogen.
Familie schiet te hulp
Gelukkig hoeft Jasmijn haar droom niet helemaal stil te zetten. Haar vader en broer nemen tijdelijk de taken over die zij niet mag doen. Zij bakken de friet en bedienen de kassa, terwijl Jasmijn helpt met bestellingen aannemen, inpakken en het contact met de klanten.
Dit teamwork maakt dat de kraam open kan blijven en dat de inwoners van Stevensbeek niet zonder hun nieuwe favoriete snackplek hoeven te zitten. Tegelijkertijd leert Jasmijn zo nog meer over ondernemen en samenwerken binnen een familiebedrijf.
Ondernemingszin van jongs af aan
Dat Jasmijn al op jonge leeftijd een eigen onderneming start, is voor haar omgeving geen verrassing. Ze had altijd al belangstelling voor ondernemen en droomde van een eigen zaak. Met De Vetkei zette ze haar eerste echte stap.
Volgens de Kamer van Koophandel schrijven steeds meer jongeren zich in als ondernemer. Sommigen beginnen een webshop, anderen starten een kleine horecazaak zoals Jasmijn. Het laat zien dat ondernemerschap onder jongeren leeft en dat er ruimte is om talenten vroeg te ontwikkelen.
Veiligheid staat voorop
Hoewel de maatregel voor Jasmijn teleurstellend was, is ze het erover eens dat veiligheid voorop moet staan. Keukens kunnen gevaarlijke plekken zijn, met heet vet, scherpe messen en zware apparatuur. Door de regels strikt te handhaven, worden ongelukken voorkomen.
Zodra Jasmijn zestien wordt, mag ze de werkzaamheden weer volledig oppakken. Dat vooruitzicht geeft haar energie en motiveert haar om door te gaan. Ze ziet deze periode als een korte pauze, niet als een einde van haar ondernemersavontuur.
Discussie over de regels
De situatie van Jasmijn heeft in het dorp een kleine discussie losgemaakt. Sommige mensen vinden dat de regels soepeler zouden moeten zijn, zeker als ouders toezicht houden. Ze denken dat jongeren zo belangrijke praktijkervaring kunnen opdoen.
Anderen benadrukken dat de wet er niet voor niets is en dat veiligheid altijd voorop moet staan. Voorlopig lijkt de overheid niet van plan de regels te versoepelen. Dat betekent dat Jasmijn geduldig moet wachten – maar ze weet dat dit moment extra bijzonder wordt.
Vooruitkijken naar de toekomst
Binnenkort viert Jasmijn haar zestiende verjaardag en dat wordt een bijzonder moment. Ze heeft al laten weten dat ze haar eerste officiële dag achter de frituurpan groots wil vieren. Veel klanten hebben aangegeven erbij te willen zijn. Het belooft een klein dorpsfeestje te worden.
Voor Jasmijn voelt het als een beloning na een periode van geduld en doorzetten. Ze kijkt ernaar uit om haar klanten weer persoonlijk te bedienen en nieuwe ideeën tot leven te brengen.
Inspiratie voor andere jongeren
Het verhaal van Jasmijn laat zien dat leeftijd geen beperking hoeft te zijn om iets moois op te bouwen. Haar lef en doorzettingsvermogen inspireren andere jongeren om ook hun dromen na te jagen.
Organisaties zoals Jong Ondernemen moedigen dit soort initiatieven aan, omdat jongeren zo waardevolle vaardigheden leren: plannen, omgaan met klanten en doorzetten bij tegenslag. Voor de inwoners van Stevensbeek is Jasmijn een voorbeeld van hoe één persoon een hele gemeenschap in beweging kan brengen.
Key-points
-
Jasmijn (15) begon frietkraam De Vetkei en werd snel een begrip in Stevensbeek.
-
Door wetgeving mag ze voorlopig niet zelf frituren of kassawerk doen.
-
Familie neemt tijdelijk de werkzaamheden over zodat de kraam open kan blijven.
-
Jasmijn gebruikt de tijd om nieuwe plannen te maken en creatief bezig te blijven.
-
Over een paar maanden mag ze weer achter de frituur – en dat moment wordt groots gevierd.