Algemeen
Nieuwe inzichten over bescherming na vaccinatie: wat onderzoek naar AstraZeneca onthult over de neusimmuniteit
Voor veel mensen betekende vaccinatie tegen het coronavirus een belangrijke stap richting bescherming en gemoedsrust. Toch komen er voortdurend nieuwe wetenschappelijke inzichten bij die ons helpen om die bescherming beter te begrijpen en eventueel bij te stellen. Een recente studie van het Universitair Ziekenhuis Gent richt zich specifiek op de rol van neusimmuniteit, en daaruit blijkt een opmerkelijk verschil tussen vaccins.
In het bijzonder komt het AstraZeneca-vaccin minder krachtig naar voren dan bijvoorbeeld het Pfizer-vaccin als het gaat om de opbouw van antistoffen in het neusslijmvlies. Dat roept vragen op, zeker nu het virus in de samenleving blijft circuleren en nieuwe varianten de kop opsteken.
Waarom juist de neus zo belangrijk is
Het coronavirus verspreidt zich hoofdzakelijk via de luchtwegen. De neus is daarbij het eerste contactpunt, de frontlinie van ons immuunsysteem. Als het virus daar wordt herkend en geneutraliseerd door antistoffen, kan verdere besmetting en verspreiding vaak worden voorkomen.
Het UZ Gent onderzocht specifiek de aanwezigheid van neutraliserende antistoffen in de neus na vaccinatie. Dit type afweerstoffen speelt een cruciale rol bij het blokkeren van de eerste stap in het infectieproces: de hechting van het virus aan de cellen in het neusslijmvlies.
Volgens prof. dr. Philippe Gevaert, specialist neus-keel-oorheelkunde, kan bescherming in de neus cruciaal zijn in de strijd tegen luchtweginfecties. “Als de immuniteit lokaal sterk is, vormt dat een belangrijke barrière,” zegt hij. “Het is de eerste verdedigingslinie tegen infectie en transmissie.”
Het onderzoek: Pfizer versus AstraZeneca
In de studie werden gevaccineerde proefpersonen vergeleken op basis van hun opgebouwde antistoffen in het neusslijmvlies. De resultaten toonden een duidelijk verschil aan tussen mensen die het Pfizer-vaccin kregen en zij die gevaccineerd werden met AstraZeneca.
Bij proefpersonen die het Pfizer-vaccin ontvingen, had 96 procent meetbare antistoffen in de neus. Bij de AstraZeneca-groep lag dat percentage veel lager, namelijk op 59 procent.
Maar het ging niet alleen om de hoeveelheid antistoffen. Ook de kwaliteit van deze afweerstoffen bleek verschillend. “De antistoffen opgewekt door het Pfizer-vaccin vertoonden een sterkere neutraliserende werking op het spike-eiwit van het virus,” aldus de onderzoekers. Dat spike-eiwit is cruciaal voor het binnendringen van het virus in de menselijke cel.
Eerdere besmetting biedt geen extra voordeel in de neus
Opmerkelijk is dat het doormaken van een eerdere coronabesmetting geen merkbare extra bescherming bood in de neus. Zelfs personen die eerst besmet raakten en daarna een vaccin kregen, toonden geen verhoogde neusimmuniteit ten opzichte van gevaccineerden zonder infectiegeschiedenis.
Dat onderstreept volgens de onderzoekers dat vooral het type vaccin bepalend is voor de opbouw van lokale immuniteit in de slijmvliezen. En die lokale immuniteit is volgens steeds meer wetenschappers belangrijker dan tot nu toe werd gedacht.
Waarom dit inzicht ertoe doet
In de beginfase van de pandemie lag de focus vooral op het voorkomen van ernstige ziekte en ziekenhuisopnames, en daarin hebben vrijwel alle goedgekeurde vaccins hun waarde bewezen. Maar met de komst van nieuwe virusvarianten – die zich vaak sneller verspreiden – komt de nadruk steeds meer te liggen op het voorkómen van infectie en transmissie. En daar speelt de neus een sleutelrol in.
Als antistoffen al in het neusslijmvlies aanwezig zijn, wordt de kans dat het virus zich verspreidt naar de rest van het lichaam kleiner. Tegelijkertijd wordt ook de overdracht naar anderen bemoeilijkt. Dat maakt neusimmuniteit niet alleen persoonlijk relevant, maar ook op maatschappelijk niveau.
UZ Gent pleit voor vervolgonderzoek
De wetenschappers achter de studie benadrukken dat deze resultaten een eerste stap zijn. Ze pleiten voor verder onderzoek naar de verschillen in lokale immuniteitsopbouw tussen vaccins. Daarbij zou ook moeten worden gekeken naar nieuwe vormen van vaccinatie, zoals neussprays of mucosale vaccins, die rechtstreeks inspelen op de eerste verdedigingslinie van het lichaam.
“Dit is geen reden tot paniek,” zegt prof. Gevaert, “maar wel een moment van heroverweging. We moeten blijven leren van wat het immuunsysteem ons laat zien.”
Wat betekent dit voor mensen met AstraZeneca?
Voor mensen die zijn gevaccineerd met AstraZeneca betekent deze studie niet dat hun vaccin waardeloos is. Integendeel: het AstraZeneca-vaccin biedt nog steeds een goede bescherming tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname – wat altijd de prioriteit is geweest in de volksgezondheid.
Wel kan het zijn dat de bescherming tegen milde infecties of transmissie iets minder krachtig is, vooral in de neus. In dat licht kan het voor sommige mensen zinvol zijn om, in overleg met een arts, te kiezen voor een booster met een ander type vaccin dat mogelijk een breder immunologisch profiel biedt.
Moeten mensen zich zorgen maken?
Zorg is niet per se nodig, maar bewustzijn wél. De wetenschappelijke inzichten veranderen voortdurend, en het is belangrijk dat burgers goed geïnformeerd blijven. Vaccinatie is geen absolute garantie, maar een middel om risico’s sterk te verlagen.
De keuze voor een bepaald vaccin was voor velen destijds niet persoonlijk, maar afhankelijk van beschikbaarheid. Dat maakt het des te belangrijker dat nieuw onderzoek leidt tot eerlijke, transparante communicatie én flexibele strategieën.
Toekomstige varianten vragen om extra aandacht
De onderzoekers wijzen erop dat toekomstige virusvarianten mogelijk andere eigenschappen hebben die het immuunsysteem op nieuwe manieren uitdagen. Daarbij zou lokale bescherming – zoals antistoffen in de neus – een nog belangrijkere rol kunnen spelen.
Daarom wordt er internationaal al geëxperimenteerd met inhalatievaccins, neusdruppels en andere vormen van toediening die gericht zijn op het slijmvlies. Deze innovaties zouden in de toekomst een aanvulling kunnen zijn op de bestaande vaccinstrategie.
Eén vaccin, meerdere effecten
Het onderzoek onderstreept ook hoe verschillend vaccins kunnen werken, zelfs als ze allemaal als ‘veilig en effectief’ zijn goedgekeurd. Pfizer en AstraZeneca zijn beide waardevolle middelen in de strijd tegen COVID-19, maar richten zich mogelijk op verschillende aspecten van het immuunsysteem.
Waar het AstraZeneca-vaccin vooral een sterke respons in het bloed opwekt, lijkt Pfizer ook krachtiger te zijn in het activeren van de lokale slijmvliesimmuniteit. Die kennis kan van belang zijn voor toekomstige keuzes bij boosters of nieuwe vaccinatiestrategieën.
Conclusie: wetenschap blijft evolueren – en dat is goed
De studie van het Universitair Ziekenhuis Gent biedt belangrijke inzichten die helpen bij het verfijnen van onze aanpak tegen het coronavirus. Het roept op tot verdere studie, nuance in communicatie en – waar nodig – bijstelling van strategieën.
Voor mensen die met AstraZeneca zijn gevaccineerd, is er geen reden tot paniek. Het vaccin blijft waardevol. Wel kunnen deze inzichten aanleiding zijn om met de huisarts of GGD te spreken over vervolgstappen, zoals boosters of aanvullende bescherming.
De kernboodschap: niet elk vaccin werkt op dezelfde manier, en daar moeten we ons bewust van blijven. Wetenschap is geen statisch geheel, maar een voortdurend proces van bijstellen, verbeteren en vooruitkijken. En dat is precies wat nodig is om met vertrouwen naar de toekomst te kijken.
Blijf op de hoogte van het laatste gezondheidsnieuws en nieuwe inzichten over vaccins, bescherming en publieke gezondheid – schrijf je in voor onze nieuwsbrief of volg ons op social media.
0penbaar Ministerie eist gevangenisstraf van vijf maanden voor Marco Borsato
Na maanden van stilte is de zaak rond zanger Marco Borsato opnieuw in het nieuws. Tijdens de zitting heeft het 0penbaar Ministerie (OM) een gevangenisstraf van vijf maanden geëist tegen de 58-jarige artiest. Het proces, dat veel media-aandacht trekt, gaat over een beschuldiging van grensoverschrijdend gedrag uit de periode tussen 2014 en 2015.
De eis komt overeen met wat verschillende juridische experts vooraf al voorspelden. Voormalig str*fpleiter Bram Moszkowicz zei eerder op de dag dat een eis tussen de drie en zes maanden aannemelijk zou zijn — en die inschatting blijkt nu te kloppen.
OM motiveert strafeis
De officier van justitie benadrukte tijdens de zitting dat er verschillende factoren zijn meegewogen bij het bepalen van de hoogte van de eis. Volgens het OM is de zaak zorgvuldig onderzocht, waarbij zowel de verklaringen van het vermeende slacht0ffer als die van Borsato en zijn omgeving een rol hebben gespeeld.
Advocaat Peter Plasman, die het vermeende slacht0ffer bijstaat, liet na afloop weten dat hij de uitleg van de officier “uitstekend” vond.
“Er zijn allerlei factoren genoemd die van invloed waren op de eis,” aldus Plasman. “Het OM heeft laten zien dat het oog heeft gehad voor de complexiteit van de zaak.”
Volgens hem is de strafeis niet alleen gebaseerd op de verklaringen, maar ook op het feit dat Borsato in eerdere interviews en verhoren een zekere mate van betrokkenheid leek te erkennen, zonder de aantijgingen expliciet te bevestigen.
“Hij ontkent het niet echt”
Plasman ging in op een eerdere uitspraak van de zanger, waarin Borsato zei:
“Als dit meisje het zo heeft ervaren, dan bied ik mijn excuses aan.”
Volgens de raadsman van het vermeende slacht0ffer had Borsato met die woorden dichter bij erkenning kunnen komen.
“Als hij één stapje verder was gegaan, dan was iedereen tevreden geweest,” aldus Plasman. “Hij zegt dat hij het betreurt, maar het blijft hangen tussen ontkennen en erkennen. Daarmee bevestigt hij indirect onderdelen van wat mijn cliënte heeft verklaard.”
De advocaat vermoedt dat het OM juist dat fragment heeft gebruikt als steunbewijs in de zaak.
Reactie van de verdediging
Aan de andere kant reageerden Gert-Jan en Carry Knoops, de advocaten van Marco Borsato, met begrip maar ook teleurstelling. Volgens hen was het een zware en emotionele dag voor hun cliënt.
“Voor Marco was dit een moeilijke dag. Hij is erg aangedaan en moet dit even laten bezinken,” aldus het advocatenkoppel. “Hij heeft tijdens het proces volledig meegewerkt, op alle vragen antwoord gegeven en naar eer en geweten geprobeerd de rechters een compleet beeld te geven.”
De verdediging benadrukt dat de zanger open en eerlijk heeft gehandeld tijdens het verhoor. “Hij heeft niets achtergehouden en wilde vooral duidelijkheid scheppen. Voor hem is dit alles persoonlijk enorm zwaar,” aldus Carry Knoops.
Verweer volgt later deze week
De verdediging kondigde aan dat hun inhoudelijke reactie donderdag zal volgen, wanneer de zaak wordt voortgezet.
“Donderdag gaan we haarfijn uitleggen hoe wij tegen de feiten aankijken,” zei Gert-Jan Knoops. “We zullen op basis van het dossier toelichten waarom de visie van het OM volgens ons niet klopt. De feiten geven een ander beeld dan wat vandaag is geschetst.”
Volgens Knoops is de eis opvallend streng, zeker omdat het vermeende slacht0ffer naar verluidt niet om een gevangenisstraf had gevraagd.
“Dat maakt het opmerkelijk,” zegt hij. “Als de aangeefster zelf geen straf wilde, is het bijzonder dat het OM toch vijf maanden eist. Dat maakt deze zaak nog zwaarder voor onze cliënt.”
De verdediging zegt vertrouwen te hebben in het vervolg van de procedure en wil donderdag uitvoerig ingaan op de inhoud van het dossier.
De kern van de zaak
De beschuldigingen tegen Marco Borsato hebben betrekking op de periode van september 2014 tot januari 2015. Volgens het OM gaat het om grensoverschrijdend gedrag tegenover een destijds 15-jarig meisje. De aanklacht omvat verschillende incidenten, maar het 0penbaar Ministerie vroeg voor een deel daarvan vrijspraak, omdat er onvoldoende bewijs zou zijn voor sommige onderdelen van de beschuldiging.
Het proces richt zich vooral op de vraag of er sprake is geweest van ongepast lichamelijk contact en in welke context dat zou hebben plaatsgevonden. Borsato heeft steeds volgehouden dat hij nooit bewust over grenzen is gegaan, maar erkent dat zijn gedrag mogelijk verkeerd geïnterpreteerd is.
Zware periode voor de zanger
De zaak is voor Borsato niet alleen juridisch, maar ook emotioneel belastend. Sinds de beschuldigingen aan het licht kwamen, trok hij zich grotendeels terug uit het publieke leven. Waar hij ooit tot de meest geliefde artiesten van Nederland behoorde, is zijn imago sindsdien zwaar beschadigd.
Zijn advocaten benadrukken dat de zanger nog steeds veel steun krijgt van zijn familie en directe omgeving. “Hij probeert zich vast te houden aan zijn gezin en vrienden,” zegt Carry Knoops. “Maar de impact van deze zaak is enorm.”
Reacties uit de media en publieke opinie
De zitting werd door veel media gevolgd, en ook op sociale platforms werd het nieuws breed besproken. De meningen zijn verdeeld: sommigen vinden de eis terecht en passend bij de ernst van de zaak, terwijl anderen vinden dat het OM te streng is geweest, zeker gezien de leeftijd van de zaak en de beperkte bewijsvoering.
Onder juridische experts klinken genuanceerde geluiden. Een strafrechtadvocaat zegt in een televisie-uitzending:
“Vijf maanden is aan de stevige kant, zeker als er ook delen van de aanklacht niet worden overgenomen. Maar het OM wil met deze eis waarschijnlijk een signaal afgeven over hoe serieus dit soort zaken wordt genomen.”
Tegelijkertijd wijzen anderen erop dat in dit soort kwesties vaak meer speelt dan alleen de juridische afweging — ook maatschappelijke gevoelens over machtsverhoudingen en vertrouwen in de rechtspraak spelen een rol.
Het vervolg van de procedure
Donderdag zal het slotpleidooi van de verdediging plaatsvinden. Daarna zal de rechtbank zich buigen over de vraag of de beschuldigingen overtuigend bewezen kunnen worden. De uitspraak wordt naar verwachting enkele weken later gedaan.
Volgens insiders is het onzeker welke kant het op zal gaan. Hoewel het OM vasthoudt aan zijn eis, is de bewijslast in dit soort zaken complex, zeker wanneer er geen onafhankelijke getuigen of fysiek bewijs is.
De advocaten van Borsato hopen dat de rechtbank oog zal hebben voor de nuance en voor de persoonlijke omstandigheden van hun cliënt.
“Hij heeft altijd meegewerkt en zich volledig transparant opgesteld,” aldus Gert-Jan Knoops. “We hopen dat dat wordt meegewogen in het uiteindelijke oordeel.”
Een zaak die Nederland bezighoudt
Of Marco Borsato daadwerkelijk een gevangenisstraf zal moeten uitzitten, zal de komende weken blijken. Wat vaststaat, is dat de zaak diepe sporen nalaat — niet alleen bij de betrokkenen, maar ook in de samenleving.
De publieke aandacht, de emotionele lading en de jarenlange onzekerheid maken dit tot een van de meest besproken rechtszaken in de Nederlandse entertainmentwereld van de afgelopen jaren.
Tot de uitspraak blijft de zanger formeel onschuldig. Zoals zijn advocaten benadrukken:
“Marco vertrouwt op de rechtspraak en hoopt op een eerlijk en evenwichtig oordeel.”
Samenvattend
-
Het 0penbaar Ministerie eist vijf maanden cel tegen Marco Borsato.
-
De eis komt overeen met voorspellingen van juridische experts.
-
Advocaat Peter Plasman noemt het OM-betoog “uitstekend” en zegt dat Borsato zijn betrokkenheid niet volledig ontkent.
-
De verdediging van Gert-Jan en Carry Knoops spreekt van een “emotionele en zware dag” en noemt de eis “opmerkelijk streng”.
-
Donderdag volgt het slotpleidooi van de verdediging; daarna beslist de rechtbank.