Algemeen
Laatste publieke optreden van paus Franciscus laat diepgaande boodschap achter
Paus Franciscus (88) overleden: een leven van nederigheid, moed en wereldwijde verbondenheid
Op Tweede Paasdag, 21 april 2025, werd de wereld opgeschrikt door het nieuws van het 0verlijden van Paus Franciscus. In de vroege ochtend meldde het Vaticaan dat de geliefde geestelijk leider op 88-jarige leeftijd vredig is heengegaan in zijn residentie, de Domus Sanctae Marthae, in Vaticaanstad. Het verdrietige nieuws volgt slechts één dag na zijn laatste publieke optreden op Paaszondag, waarmee hij miljoenen mensen nog één keer wist te raken met een boodschap van vrede, mededogen en hoop.
Zijn d00d betekent het einde van een tijdperk, maar ook het begin van een periode van bezinning, dankbaarheid en eerbetoon aan een man die de wereld op unieke wijze wist te verbinden.
Laatste publieke optreden op Paaszondag
Op Eerste Paasdag, zondag 20 april, verscheen paus Franciscus voor het laatst in het openbaar. Ondanks zijn broze gezondheid, toonde hij zich nog eenmaal aan de duizenden gelovigen die zich op het Sint-Pietersplein hadden verzameld. In zijn rolstoel liet hij zich begeleiden naar het balkon van de Sint-Pietersbasiliek, vanwaar hij de traditionele Urbi et Orbi zegen uitsprak: “Aan de stad en de wereld”.
Hoewel hij zijn toespraak dit jaar grotendeels liet voorlezen door een aartsbisschop, was het moment bijzonder emotioneel. De paus groette de menigte met een warme glimlach en wenste iedereen een “Buona Pasqua!” – een vrolijk Pasen. Hij sprak zich uit over meerdere wereldwijde zorgen, met een krachtige oproep tot vrede en vrijheid van religie.
Een boodschap van urgentie en mededogen
In zijn laatste paastoespraak liet Franciscus een diepgaande boodschap na. Hij veroordeelde het toenemende antisemitisme, sprak zijn zorgen uit over het aanhoudende geweld in Gaza, Soedan en Oekraïne, en benadrukte het belang van fundamentele vrijheden.
“Er kan geen echte vrede bestaan zonder vrijheid van religie, zonder vrijheid van denken, van meningsuiting, en zonder respect voor de overtuigingen van anderen,” aldus de paus.
Hij uitte zijn medeleven met de christelijke gemeenschap in Gaza, waar de aanhoudende gevechten volgens hem “een dramatische en betreurenswaardige humanitaire situatie” veroorzaken. Zijn woorden maakten diepe indruk op gelovigen wereldwijd.
Na zijn toespraak werd paus Franciscus, zichtbaar verzwakt maar vastberaden, in een open voertuig rondgereden over het plein, zwaaiend naar de duizenden aanwezigen.
Gezondheid al langere tijd fragiel
Paus Franciscus kampte de afgelopen jaren met meerdere gezondheidsproblemen. Vier weken voor zijn 0verlijden werd hij opgenomen in het Gemelli-z!ekenhuis in Rome, waar hij ruim een maand verbleef wegens een ernstige dubbele longontsteking. Hoewel hij na zijn ontslag voorzichtig hoopvol leek, bleven zijn artsen bezorgd over zijn conditie.
De z!ekte verzwakte hem zodanig dat hij voor het eerst sinds zijn pausverkiezing in 2013 grote delen van de Goede Week moest overslaan. Zo was hij afwezig bij de kruisweg in het Colosseum, de paaswake in de basiliek en de traditionele voetwassing op Witte Donderdag. Wel verscheen hij op Paaszaterdag kort om bezoekers te begroeten.
De officiële d00dsoorzaak was een beroerte, gevolgd door een coma en een onomkeerbare hartstilstand.
Een historische paus
Paus Franciscus werd geboren als Jorge Mario Bergoglio op 17 december 1936 in Buenos Aires, Argentinië. In 2013 werd hij gekozen tot de 266e paus van de Rooms-Katholieke Kerk, als opvolger van paus Benedictus XVI, die vrijwillig terugtrad. Zijn verkiezing was historisch: hij was de eerste paus uit Latijns-Amerika, de eerste jezuïet en de eerste niet-Europese paus in ruim duizend jaar.
Vanaf het begin bracht hij een frisse wind in het Vaticaan. Hij koos bewust voor eenvoud – verbleef niet in het pauselijk paleis, maar in het gastenverblijf; reed in een eenvoudige auto in plaats van in een pausmobiel; en droeg vaak zijn eigen koffertje. Zijn nuchterheid, toegankelijkheid en sociale betrokkenheid maakten hem al snel geliefd bij zowel gelovigen als niet-gelovigen.
Hervormer van het Vaticaan
Een belangrijk onderdeel van zijn pontificaat was het hervormen van de interne structuren van het Vaticaan. Hij pakte corruptie aan binnen de Romeinse Curie, verhoogde de financiële transparantie van het Vaticaan en benoemde meer kardinalen uit niet-westerse landen om de wereldwijde vertegenwoordiging binnen de Kerk te vergroten.
Ook sprak hij zich herhaaldelijk uit over sociale rechtvaardigheid, milieubescherming, de positie van vluchtelingen en de noodzaak van wereldwijde solidariteit. Zijn encycliek Laudato si’, een oproep tot zorg voor de aarde, werd wereldwijd gezien als een mijlpaal binnen het religieuze denken over klimaatverandering.
Een paus van dialoog en empathie
Wat Franciscus werkelijk uniek maakte, was zijn benaderbaarheid. Hij gebruikte gewone taal, schuwde geen gevoelige onderwerpen, en durfde vergeving en barmhartigheid centraal te stellen in zijn leer. Hij zocht de dialoog op met andersdenkenden, andere religies, en zelfs mensen buiten het geloof.
Zo sprak hij zich uit voor een mildere benadering van gescheiden katholieken, homoseksuele stellen, en mensen in complexe levenssituaties. Hij riep op tot inclusiviteit en luisterde oprecht naar de zorgen van de samenleving.
“Wie ben ik om te oordelen?” is misschien wel zijn beroemdste uitspraak – en een die de toon zette voor een kerk die luistert in plaats van alleen voorschrijft.
Wereldwijde reacties en eerbetoon
Na de bekendmaking van zijn 0verlijden stroomden vanuit alle hoeken van de wereld reacties binnen. Leiders van verschillende religies, presidenten, premiers en burgers spraken hun bewondering uit voor de nederige en dappere wijze waarop Franciscus zijn ambt bekleedde.
Vanuit zijn geboorteland Argentinië tot aan de Filippijnen, van Duitsland tot Zuid-Afrika — overal werden kerken geopend voor speciale gebedsdiensten en herdenkingen. Veel mensen noemden hem “de paus van het volk”.
Uitvaart en laatste rustplaats
De uitvaartmis van paus Franciscus staat gepland voor zaterdag 26 april 2025 in de Sint-Pietersbasiliek. Verwacht wordt dat miljoenen mensen wereldwijd de ceremonie live zullen volgen. Aansluitend zal hij worden bijgezet in de Basiliek van Santa Maria Maggiore in Rome, een plek die hem na aan het hart lag en waar hij bij zijn pausverkiezing al bloemen legde voor Maria.
De tussenliggende dagen staan in het teken van rouw en eerbetoon. Pelgrims uit alle continenten trekken naar Rome om afscheid te nemen van de paus die hen hoop, troost en inspiratie gaf.
Een blijvende nalatenschap
De impact van paus Franciscus zal nog jarenlang voelbaar zijn. Hij toonde dat leiderschap niet hard, afstandelijk of ongenaakbaar hoeft te zijn. Integendeel: zijn kracht lag in zijn zachtheid, zijn bereidheid om te luisteren, en zijn diepe geloof in het goede in de mens.
Met zijn 0verlijden verliest de wereld een spiritueel leider, maar zijn boodschap leeft voort. Zijn pleidooien voor vrede, menselijkheid, duurzaamheid en gerechtigheid blijven richtinggevend – zowel binnen als buiten de kerk.
In herinnering
Paus Franciscus bracht de Kerk dichter bij de mensen. Niet via macht, maar via eenvoud. Niet door te oordelen, maar door te verbinden. Hij was een man van zijn tijd, en tegelijkertijd een gids naar een betere wereld. Een man die in stilte afscheid nam, maar wiens woorden blijven klinken.
Rust zacht, paus Franciscus. Je licht blijft branden.
Malou Petter vertrekt bij Nieuws van de Dag: dit zijn de mogelijke achtergronden
Het nieuws dat Malou Petter haar rol als presentatrice bij Nieuws van de Dag per direct neerlegt, kwam deze week onverwacht. Hoewel haar officiële verklaring kort en weinig onthullend was, circuleren er inmiddels diverse theorieën en geluiden over de werkelijke reden achter haar vertrek.
Korte periode aan het roer
Petter presenteerde het programma slechts een half jaar. In die tijd maakte ze deel uit van een team met onder anderen Thomas van Groningen, Pim Sedee en Art Rooijakkers. Dat zij nu plots vertrekt, roept bij sommigen de vraag op of ze niet al bij aanvang wist wat het programma inhield en welke gasten er regelmatig aanschoven.
De presentatie wordt voorlopig overgenomen door Thomas van Groningen en Pim Sedee, beiden ervaren in de nieuws- en opiniemedia. Art Rooijakkers blijft eveneens verbonden aan het programma.
Officiële reden blijft vaag
Volgens Petter zelf kon ze zich “niet langer vinden in de koers van het programma”. Ze gaf geen nadere toelichting, waardoor ruimte ontstond voor speculatie. In de dynamische wereld van de media is zo’n korte periode in een prominente rol niet alledaags, zeker niet als het besluit vrijwillig wordt genomen.
Media-analyse en geruchten
Mediacriticus Victor Vlam besprak Petters vertrek in zijn podcast Victor Duidt TV. Hij benadrukte dat het om persoonlijke observaties en geruchten gaat, maar schetste wel een mogelijk beeld van wat er achter de schermen kan hebben gespeeld.
Volgens Vlam leek Petter zich niet altijd op haar gemak te voelen in bepaalde uitzendingen. Met name gesprekken met gasten met uitgesproken, rechtse opinies zouden haar minder liggen. Eén naam die in dat verband werd genoemd, is journalist Wierd Duk – een vaste gast van het programma.
Vlam stelt dat Petter in de beginperiode regelmatig met Duk aan tafel zat, mede doordat hij en Art Rooijakkers in de startfase van de samenwerking een stevige discussie hadden gehad. Hierdoor zou de indeling van gasten vaker in Petters richting zijn verschoven. Naar verluidt zou ze op een bepaald moment hebben aangegeven dit niet meer zo vaak te willen, wat volgens Vlam tot praktische problemen in de programmaredactie kan hebben geleid.
De rol van vaste gezichten
Het programma kent een aantal herkenbare gasten die voor veel kijkers een reden zijn om af te stemmen. Vlam vergelijkt dat met hoe bij Vandaag Inside de aanwezigheid van Johan Derksen voor een groot deel de aantrekkingskracht bepaalt. Als een presentator moeite heeft met een van de vaste gezichten, kan dat de onderlinge samenwerking beïnvloeden.
Invloed van vrienden en netwerk
Naast de inhoudelijke dynamiek binnen het programma, opperde Vlam dat Petters persoonlijke netwerk mogelijk ook invloed kan hebben gehad op haar beslissing. Hij noemt in dit verband namen als Renze Klamer en Tom van ’t Eine, die volgens hem progressieve standpunten innemen.
Volgens de mediacriticus zouden vrienden en kennissen Petter hebben geadviseerd om goed na te denken over de impact van haar tv-werk op haar toekomstige carrière. In een medialandschap waar imago en netwerk belangrijk zijn, zou de vrees kunnen ontstaan dat langdurige associatie met een bepaald programma toekomstige kansen beperkt.
Vlam speculeert dat zulke gesprekken druk kunnen opbouwen, zeker als iemand nog aan het begin van zijn televisiecarrière staat. Het idee dat deelname aan een programma op termijn nadelig zou zijn, kan leiden tot onzekerheid en uiteindelijk een drastisch besluit.
Angst voor loopbaanimpact
Volgens de analyse van Vlam zou Petter bang zijn geweest dat het werken bij Nieuws van de Dag haar toekomstige mogelijkheden in de media zou beperken, mocht het programma ooit stoppen. Hoewel dit niet door Petter zelf is bevestigd, is het een zorg die vaker voorkomt bij mediaprofessionals in een sterk gepolariseerd klimaat.
Wie zich langdurig aan één format verbindt, kan bij sommige omroepen of producties sneller in een bepaald profiel worden geplaatst. Dat kan voordelen hebben – herkenbaarheid, een vaste fanbase – maar ook nadelen, zoals het risico om minder breed inzetbaar te worden gezien.
Balans tussen inhoud en comfort
Het vertrek van Petter laat zien hoe belangrijk de balans is tussen professionele kansen en persoonlijke overtuigingen. Televisiepresentatoren bevinden zich vaak in een dynamisch veld, waarin zij zowel met uiteenlopende meningen moeten omgaan als met de verwachtingen van kijkers en producenten.
Als de inhoud of de sfeer van een programma niet meer aansluit bij iemands persoonlijke voorkeuren of ambities, kan dat op termijn frictie veroorzaken. Soms leidt dat tot kleine aanpassingen in de rolverdeling, maar in andere gevallen tot een definitief afscheid.
Toekomstperspectief voor Petter
Wat Petter nu gaat doen, is nog onbekend. Ze heeft zelf geen nieuwe plannen aangekondigd. Mogelijk neemt ze eerst tijd om te bedenken welke projecten het best bij haar passen. Gezien haar ervaring in journalistiek en presentatie is de kans groot dat ze in de toekomst opnieuw op televisie te zien zal zijn, wellicht in een format dat beter aansluit bij haar eigen stijl en interesses.
In de huidige mediasector zijn er volop mogelijkheden – van talkshows en actualiteitenprogramma’s tot podcasts en online formats. Haar korte maar intensieve ervaring bij Nieuws van de Dag kan daarbij zowel een leerproces als een springplank zijn.
Reacties van kijkers en publiek
Op sociale media is de reactie op haar vertrek gemengd. Sommige kijkers vinden het jammer en wijzen op haar frisse presentatie, terwijl anderen het besluit begrijpen en benadrukken dat persoonlijke fit belangrijker is dan alleen het behouden van een functie.
De vraag of ze zes maanden geleden niet wist waar ze aan begon, wordt door volgers verschillend beantwoord. Sommigen denken dat pas in de praktijk duidelijk werd hoe de dynamiek van het programma aanvoelt, terwijl anderen geloven dat de keuzes bewust en strategisch zijn gemaakt.
Een voorbeeld van medialogica
Het verhaal rond Petters vertrek is illustratief voor hoe snel veranderingen in de mediawereld kunnen gaan. Een nieuw gezicht kan in korte tijd een vaste plek krijgen, maar net zo snel weer vertrekken als de omstandigheden of ambities veranderen.
Voor het programma zelf betekent het vertrek vooral een verschuiving in presentatie, die door ervaren collega’s wordt opgevangen. Voor Petter is het een kans om haar koers te heroverwegen en te kiezen voor een pad dat beter past bij haar wensen en overtuigingen.