Algemeen
Laatste publieke optreden van paus Franciscus laat diepgaande boodschap achter
Paus Franciscus (88) overleden: een leven van nederigheid, moed en wereldwijde verbondenheid
Op Tweede Paasdag, 21 april 2025, werd de wereld opgeschrikt door het nieuws van het 0verlijden van Paus Franciscus. In de vroege ochtend meldde het Vaticaan dat de geliefde geestelijk leider op 88-jarige leeftijd vredig is heengegaan in zijn residentie, de Domus Sanctae Marthae, in Vaticaanstad. Het verdrietige nieuws volgt slechts één dag na zijn laatste publieke optreden op Paaszondag, waarmee hij miljoenen mensen nog één keer wist te raken met een boodschap van vrede, mededogen en hoop.
Zijn d00d betekent het einde van een tijdperk, maar ook het begin van een periode van bezinning, dankbaarheid en eerbetoon aan een man die de wereld op unieke wijze wist te verbinden.
Laatste publieke optreden op Paaszondag
Op Eerste Paasdag, zondag 20 april, verscheen paus Franciscus voor het laatst in het openbaar. Ondanks zijn broze gezondheid, toonde hij zich nog eenmaal aan de duizenden gelovigen die zich op het Sint-Pietersplein hadden verzameld. In zijn rolstoel liet hij zich begeleiden naar het balkon van de Sint-Pietersbasiliek, vanwaar hij de traditionele Urbi et Orbi zegen uitsprak: “Aan de stad en de wereld”.
Hoewel hij zijn toespraak dit jaar grotendeels liet voorlezen door een aartsbisschop, was het moment bijzonder emotioneel. De paus groette de menigte met een warme glimlach en wenste iedereen een “Buona Pasqua!” – een vrolijk Pasen. Hij sprak zich uit over meerdere wereldwijde zorgen, met een krachtige oproep tot vrede en vrijheid van religie.
Een boodschap van urgentie en mededogen
In zijn laatste paastoespraak liet Franciscus een diepgaande boodschap na. Hij veroordeelde het toenemende antisemitisme, sprak zijn zorgen uit over het aanhoudende geweld in Gaza, Soedan en Oekraïne, en benadrukte het belang van fundamentele vrijheden.
“Er kan geen echte vrede bestaan zonder vrijheid van religie, zonder vrijheid van denken, van meningsuiting, en zonder respect voor de overtuigingen van anderen,” aldus de paus.
Hij uitte zijn medeleven met de christelijke gemeenschap in Gaza, waar de aanhoudende gevechten volgens hem “een dramatische en betreurenswaardige humanitaire situatie” veroorzaken. Zijn woorden maakten diepe indruk op gelovigen wereldwijd.
Na zijn toespraak werd paus Franciscus, zichtbaar verzwakt maar vastberaden, in een open voertuig rondgereden over het plein, zwaaiend naar de duizenden aanwezigen.
Gezondheid al langere tijd fragiel
Paus Franciscus kampte de afgelopen jaren met meerdere gezondheidsproblemen. Vier weken voor zijn 0verlijden werd hij opgenomen in het Gemelli-z!ekenhuis in Rome, waar hij ruim een maand verbleef wegens een ernstige dubbele longontsteking. Hoewel hij na zijn ontslag voorzichtig hoopvol leek, bleven zijn artsen bezorgd over zijn conditie.
De z!ekte verzwakte hem zodanig dat hij voor het eerst sinds zijn pausverkiezing in 2013 grote delen van de Goede Week moest overslaan. Zo was hij afwezig bij de kruisweg in het Colosseum, de paaswake in de basiliek en de traditionele voetwassing op Witte Donderdag. Wel verscheen hij op Paaszaterdag kort om bezoekers te begroeten.
De officiële d00dsoorzaak was een beroerte, gevolgd door een coma en een onomkeerbare hartstilstand.
Een historische paus
Paus Franciscus werd geboren als Jorge Mario Bergoglio op 17 december 1936 in Buenos Aires, Argentinië. In 2013 werd hij gekozen tot de 266e paus van de Rooms-Katholieke Kerk, als opvolger van paus Benedictus XVI, die vrijwillig terugtrad. Zijn verkiezing was historisch: hij was de eerste paus uit Latijns-Amerika, de eerste jezuïet en de eerste niet-Europese paus in ruim duizend jaar.
Vanaf het begin bracht hij een frisse wind in het Vaticaan. Hij koos bewust voor eenvoud – verbleef niet in het pauselijk paleis, maar in het gastenverblijf; reed in een eenvoudige auto in plaats van in een pausmobiel; en droeg vaak zijn eigen koffertje. Zijn nuchterheid, toegankelijkheid en sociale betrokkenheid maakten hem al snel geliefd bij zowel gelovigen als niet-gelovigen.
Hervormer van het Vaticaan
Een belangrijk onderdeel van zijn pontificaat was het hervormen van de interne structuren van het Vaticaan. Hij pakte corruptie aan binnen de Romeinse Curie, verhoogde de financiële transparantie van het Vaticaan en benoemde meer kardinalen uit niet-westerse landen om de wereldwijde vertegenwoordiging binnen de Kerk te vergroten.
Ook sprak hij zich herhaaldelijk uit over sociale rechtvaardigheid, milieubescherming, de positie van vluchtelingen en de noodzaak van wereldwijde solidariteit. Zijn encycliek Laudato si’, een oproep tot zorg voor de aarde, werd wereldwijd gezien als een mijlpaal binnen het religieuze denken over klimaatverandering.
Een paus van dialoog en empathie
Wat Franciscus werkelijk uniek maakte, was zijn benaderbaarheid. Hij gebruikte gewone taal, schuwde geen gevoelige onderwerpen, en durfde vergeving en barmhartigheid centraal te stellen in zijn leer. Hij zocht de dialoog op met andersdenkenden, andere religies, en zelfs mensen buiten het geloof.
Zo sprak hij zich uit voor een mildere benadering van gescheiden katholieken, homoseksuele stellen, en mensen in complexe levenssituaties. Hij riep op tot inclusiviteit en luisterde oprecht naar de zorgen van de samenleving.
“Wie ben ik om te oordelen?” is misschien wel zijn beroemdste uitspraak – en een die de toon zette voor een kerk die luistert in plaats van alleen voorschrijft.
Wereldwijde reacties en eerbetoon
Na de bekendmaking van zijn 0verlijden stroomden vanuit alle hoeken van de wereld reacties binnen. Leiders van verschillende religies, presidenten, premiers en burgers spraken hun bewondering uit voor de nederige en dappere wijze waarop Franciscus zijn ambt bekleedde.
Vanuit zijn geboorteland Argentinië tot aan de Filippijnen, van Duitsland tot Zuid-Afrika — overal werden kerken geopend voor speciale gebedsdiensten en herdenkingen. Veel mensen noemden hem “de paus van het volk”.
Uitvaart en laatste rustplaats
De uitvaartmis van paus Franciscus staat gepland voor zaterdag 26 april 2025 in de Sint-Pietersbasiliek. Verwacht wordt dat miljoenen mensen wereldwijd de ceremonie live zullen volgen. Aansluitend zal hij worden bijgezet in de Basiliek van Santa Maria Maggiore in Rome, een plek die hem na aan het hart lag en waar hij bij zijn pausverkiezing al bloemen legde voor Maria.
De tussenliggende dagen staan in het teken van rouw en eerbetoon. Pelgrims uit alle continenten trekken naar Rome om afscheid te nemen van de paus die hen hoop, troost en inspiratie gaf.
Een blijvende nalatenschap
De impact van paus Franciscus zal nog jarenlang voelbaar zijn. Hij toonde dat leiderschap niet hard, afstandelijk of ongenaakbaar hoeft te zijn. Integendeel: zijn kracht lag in zijn zachtheid, zijn bereidheid om te luisteren, en zijn diepe geloof in het goede in de mens.
Met zijn 0verlijden verliest de wereld een spiritueel leider, maar zijn boodschap leeft voort. Zijn pleidooien voor vrede, menselijkheid, duurzaamheid en gerechtigheid blijven richtinggevend – zowel binnen als buiten de kerk.
In herinnering
Paus Franciscus bracht de Kerk dichter bij de mensen. Niet via macht, maar via eenvoud. Niet door te oordelen, maar door te verbinden. Hij was een man van zijn tijd, en tegelijkertijd een gids naar een betere wereld. Een man die in stilte afscheid nam, maar wiens woorden blijven klinken.
Rust zacht, paus Franciscus. Je licht blijft branden.
Victor Vlam over zaak Marco Borsato: “Hij heeft groot onrecht meegemaakt”
De strafzaak tegen Marco Borsato blijft Nederland bezighouden. Na jaren van stilte en speculatie stond de zanger vorige week eindelijk terecht. Op dinsdag en donderdag vond de zitting plaats in de rechtbank van Utrecht. De uitspraak wordt op 4 december verwacht — een datum waar niet alleen Borsato en zijn familie, maar ook het publiek met spanning naar uitkijken.
De zaak, die draait om beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag, heeft de afgelopen jaren diepe sporen nagelaten. Zowel voor de betrokkenen als voor de zanger zelf. Waar sommigen vinden dat Borsato zich moet verantwoorden, zijn er ook velen die geloven dat hij onterecht is aangeklaagd.
Een van die stemmen is die van Victor Vlam, mediakenner en voormalig jurist, die zich in zijn podcast openlijk uitsprak over het proces.
“Ik ben van mening dat Marco groot onrecht is aangedaan,” zegt hij. “Deze zaak had nooit zover mogen komen.”
“Dit had nooit voor de rechter hoeven komen”
Victor Vlam volgde de rechtszaak op de voet. Aanvankelijk probeerde hij neutraal te blijven, maar wat hij hoorde tijdens de zittingen deed hem van mening veranderen.
“Ik vond in eerste instantie dat we het aan de rechter moesten overlaten,” legt hij uit. “Maar na wat er tijdens de zaak naar voren kwam, ben ik echt van mening dat hij vrijgesproken moet worden. Dit had geseponeerd moeten worden.”
Volgens Vlam is het bewijs waarop de zaak rust, te dun en te complex om een veroordeling te rechtvaardigen. “Er blijven te veel tegenstrijdigheden over. En als de twijfel zo groot is, hoort iemand niet veroordeeld te worden.”
Hij benadrukt dat zijn conclusie gebaseerd is op wat openbaar werd in de rechtszaal, niet op geruchten of mediafragmenten. “Wat ik zag en hoorde, gaf me het gevoel dat dit proces niet eerlijk is geweest tegenover hem.”
“De gevolgen zijn enorm geweest”
Of Marco Borsato nu wel of niet wordt vrijgesproken, volgens Vlam heeft de zaak hem al onherstelbaar geraakt.
“De consequenties voor Marco zijn gigantisch,” zegt hij in zijn podcast. “Zijn leven staat al vier jaar stil. Hij kan niet optreden, zijn naam is beschadigd, zijn imago is gebroken.”
Hij verwijst naar berekeningen van RTL Z, die eerder schatten dat de zanger ruim negen miljoen euro is misgelopen aan inkomsten en juridische kosten. “Dat is een financiële klap die bijna niemand kan bevatten. Maar nog zwaarder is de emotionele schade. Je ziet dat hij zich volledig heeft teruggetrokken.”
Vlam benadrukt dat ongeacht de uitspraak, de reputatieschade blijvend is. “Zelfs bij een vrijspraak blijft er altijd iets hangen. Dat is het tragische van zulke publieke rechtszaken.”
De kern van de zaak
Hoewel de inhoud van het proces gevoelig ligt, gaat Vlam in zijn podcast voorzichtig in op wat hij ziet als de kern van de zaak: de vraag wie er werkelijk slacht0ffer is geworden van wat er is gebeurd.
“Eigenlijk draait het om één cruciale vraag,” zegt hij. “Is de jonge vrouw slacht0ffer van Marco Borsato, of is zij slacht0ffer van een complexe gezinssituatie waarin anderen hun eigen belangen lieten meespelen?”
Volgens hem speelde de moeder van het meisje, Nathalie, een belangrijke rol in het geheel. Zij werkte jarenlang nauw samen met Borsato als zijn persoonlijke assistent.
“Haar hele werk- en sociale leven speelde zich af binnen de wereld van Marco Borsato,” zegt Vlam. “Toen duidelijk werd dat haar rol bij hem zou eindigen, veranderde er veel. En precies op dat moment kwamen de beschuldigingen naar buiten.”
“De timing was opvallend”
Wat Vlam vooral opvalt, is het moment waarop de beschuldigingen werden geuit.
“Uitgerekend tijdens het gesprek waarin haar ontslag werd besproken, kwamen deze aantijgingen naar voren,” vertelt hij. “Dat maakt het bijzonder lastig om te beoordelen wat de ware drijfveren waren.”
Hij benadrukt dat dit niet betekent dat de beschuldigingen per definitie onwaar zijn, maar dat de omstandigheden de zaak complex maken. “Als iets jaren geleden is gebeurd, en je brengt het pas naar buiten op het moment dat je zelf onder druk staat, dan werpt dat vragen op. En die vragen verdienen zorgvuldig onderzoek.”
Een gezin met ongebruikelijke grenzen
Vlam verwijst in zijn analyse ook naar de dynamiek binnen het gezin van de betrokken familie, zoals die tijdens de rechtszaak ter sprake kwam.
“Er zijn duidelijke signalen dat het gezin waarin dit speelde, zijn eigen, heel losse omgangsvormen had,” zegt hij. “Dat maakt het moeilijk om achteraf vast te stellen waar grenzen precies lagen.”
Volgens hem erkende Marco tijdens de zaak dat hij achteraf gezien niet altijd gepast handelde in zijn omgang met de familie. “Hij zei dat sommige berichten of grapjes niet verstandig waren. Daar heeft hij spijt van. Maar dat is iets heel anders dan strafbaar gedrag.”
Vlam noemt dat onderscheid essentieel. “Je kunt iets sociaal ongepast vinden, zonder dat het juridisch over de schreef gaat.”
“De moeder ging verder dan hij”
In zijn analyse stelt Vlam dat ook het gedrag van de moeder vragen oproept. Tijdens de zitting werden berichten en beelden besproken die volgens hem “duiden op een zeer vrije communicatiestijl” binnen het gezin.
“Er zijn voorbeelden genoemd van berichten die zij stuurde naar Marco, waarin ze zelf veel verder ging dan hij,” zegt hij. “Dat laat zien dat de context veel ingewikkelder is dan men denkt.”
Volgens Vlam heeft Marco zich binnen die context niet buitensporig gedragen, hoe ongelukkig sommige keuzes ook waren. “Hij heeft meegedaan aan iets wat in dat gezin als normaal gold. Dat maakt het niet goed, maar het maakt het wel anders.”
Een zaak die Nederland verdeelt
De publieke opinie over de zaak blijft verdeeld. Een deel van de Nederlanders vindt dat Borsato zich moet verantwoorden en dat de rechter zijn oordeel moet vellen, terwijl een ander deel gelooft dat hij slacht0ffer is van verkeerde aannames en media-aandacht.
“Dat mensen verdeeld zijn, is logisch,” zegt Vlam. “Het is een complexe zaak zonder zwart-wit antwoord. Maar ik denk dat we ons moeten afvragen wat er overblijft van iemand als hij jarenlang publiekelijk wordt beschuldigd en nog geen uitspraak heeft gehad.”
Hij pleit voor meer terughoudendheid in publieke veroordelingen. “In Nederland geldt dat iemand onschuldig is tot het tegendeel bewezen is. Laten we dat principe niet vergeten.”
Vooruitkijken naar 4 december
Op 4 december zal de rechter uitspraak doen in de zaak. Wat de uitkomst ook zal zijn, de impact ervan zal groot blijven. Voor Marco Borsato betekent het mogelijk een kans op eerherstel — of een nieuwe periode van onzekerheid.
Victor Vlam hoopt dat de uitspraak helderheid brengt. “Voor iedereen. Ook voor de betrokken families. Want dit heeft te lang geduurd.”
Hij besluit met een oproep tot mededogen:
“We leven in een tijd waarin mensen snel oordelen. Maar achter elk verhaal schuilt een mens, met fouten, emoties en verdriet. Wat er ook gebeurt, laten we niet vergeten dat gerechtigheid niet alleen draait om straf, maar ook om begrip.”
💬 Wat denk jij? Vind jij dat Marco Borsato onrecht is aangedaan, of geloof je dat het goed is dat de rechter dit grondig heeft onderzocht? Deel je mening op onze Facebookpagina.