Algemeen
Woke ziekenhuisdirectie verbiedt keuze geslacht bij de geboorte: ´Te gek om los te lopen!´
De directie van het James Paget Hospital in het Engelse Great Yarmouth heeft onlangs besloten om de gendergerelateerde taal die het personeel gebruikt aan te passen. Dit besluit heeft geleid tot ophef, vooral vanwege de keuze om termen als ‘jongen’ of ‘meisje’ niet langer te gebruiken bij de geboorte van baby’s. In plaats daarvan moeten medewerkers spreken van ‘het toegewezen geslacht bij de geboorte’, wat volgens het ziekenhuis meer inclusief is.
Nieuwe taalregels voor het personeel
De nieuwe richtlijnen zijn vastgelegd in een acht pagina’s tellende gids waarin wordt uitgelegd hoe personeel genderneutrale taal kan toepassen in hun dagelijkse communicatie. Zo worden de termen ‘geboren als jongen’ of ‘geboren als meisje’ vermeden en vervangen door ‘de baby kreeg bij de geboorte het geslacht man/vrouw toegewezen’. Een voorbeeld dat in de gids wordt genoemd is: “Bij de geboorte werd Max als meisje aangemerkt, maar later onderging hij een transitie en nu is hij een man.”
De reden achter de verandering
Volgens het James Paget Hospital is deze verandering bedoeld om een inclusievere en diverse omgeving te creëren voor zowel patiënten als personeel. Dit beleid maakt deel uit van de bredere campagne ‘Celebrating Pride’, die eerder dit jaar werd gepubliceerd. Het document bevat niet alleen richtlijnen voor genderneutrale taal, maar ook een woordenlijst met LGBTQ+-terminologie en voornaamwoorden, evenals reproducties van negen verschillende transgendervlaggen.
Kritiek op de nieuwe richtlijnen
Het nieuwe beleid heeft tot veel kritiek geleid, vooral vanuit conservatieve hoek. Parlementslid Rupert Lowe noemde de veranderingen ‘gestoord’ en bekritiseerde het idee dat baby’s hun geslacht bij de geboorte zouden worden ’toegewezen’. Volgens hem moeten medische professionals zich baseren op biologische feiten en geen concessies doen aan wat hij beschrijft als een ‘woke-virus’ dat publieke instellingen infecteert. Lowe benadrukt dat er simpelweg twee geslachten zijn: mannelijk en vrouwelijk, en dat dit biologisch vaststaat.
Het standpunt van het ziekenhuis
Hoewel de directie van het James Paget Hospital zelf geen publiekelijke uitspraken heeft gedaan over de kritiek, blijft het ziekenhuis bij hun beslissing. Volgens hen draagt het gebruik van genderneutrale termen bij aan een omgeving waarin iedereen zich welkom en geaccepteerd voelt. Het ziekenhuis wil hiermee een bredere discussie over gender en inclusiviteit in de gezondheidszorg aanmoedigen.
Genderneutrale opvoeding
In andere delen van de wereld, zoals Australië, gaat de discussie nog een stap verder. Sommige ouders weigeren om hun kinderen bij de geboorte een geslacht toe te kennen en gebruiken in plaats daarvan genderneutrale voornaamwoorden zoals ‘zij’ of ‘hen’. Deze kinderen worden vaak aangeduid als ’theybies’, een samenvoeging van ’they’ en ‘babies’. Dit fenomeen heeft echter ook tot veel kritiek geleid, waarbij sommigen het zien als een experiment dat de ontwikkeling van kinderen kan schaden.
De visie van experts
Volgens Lise Eliot, hoogleraar neurowetenschappen, kan het opvoeden van een genderneutraal kind zelfs averechts werken. Eliot stelt dat kinderen, zodra ze in aanraking komen met de buitenwereld, zoals kinderopvang of school, moeite kunnen krijgen met het begrijpen van hun eigen genderidentiteit. Dit kan zelfs leiden tot pesterijen en buitensluiting, vooral in meer traditionele gemeenschappen.
Conclusie
De veranderingen in het James Paget Hospital zijn onderdeel van een bredere maatschappelijke discussie over gender en inclusiviteit. Hoewel de intentie van het ziekenhuis is om iedereen te respecteren, stuit het beleid op weerstand bij mensen die vasthouden aan biologische definities van geslacht. De vraag blijft of deze veranderingen werkelijk bijdragen aan een inclusievere samenleving of juist voor meer verwarring en verdeeldheid zorgen.
Na bijna twintig jaar debat, politieke omwegen en halfslachtige compromissen lijkt Nederland opnieuw op een kruispunt te staan in een van de meest gevoelige maatschappelijke dossiers van de afgelopen decennia. Het demissionaire kabinet zet stappen richting een uitbreiding van het huidige boerkaverbod, waarmee gezichtsbedekkende kleding niet langer alleen in specifieke gebouwen verboden zou zijn, maar ook in alle openbare ruimtes.
Dat betekent: niet alleen in het openbaar vervoer, zorginstellingen, scholen en overheidsgebouwen, maar ook op straat, in winkels, op markten en andere publiek toegankelijke plekken. De aankondiging zorgt direct voor felle discussies, maar tegelijkertijd klinkt bij veel mensen ook opluchting. Het gevoel overheerst dat de politiek eindelijk een knoop wil doorhakken die al veel te lang vooruit is geschoven.
Van gedeeltelijk verbod naar één duidelijke regel
Sinds 2019 geldt in Nederland een gedeeltelijk boerkaverbod. Gezichtsbedekkende kleding is sindsdien verboden in een beperkt aantal publieke instellingen, maar in de openbare ruimte bleef het toegestaan. Die constructie was destijds bedoeld als compromis, maar heeft in de praktijk juist geleid tot onduidelijkheid.
Voor burgers is het vaak onbegrijpelijk waarom iets in een tram verboden is, maar een paar meter verderop op het perron weer wel mag. Voor handhavers is het minstens zo ingewikkeld. Zij moeten ter plekke inschatten of een locatie onder de wet valt, wat regelmatig leidt tot discussies, spanningen en terughoudend optreden.
Wat bedoeld was als nuance, werd zo door velen ervaren als een halfslachtige oplossing die niemand echt tevreden stelt.
Kabinet wil helderheid en uniformiteit
Het kabinet onderzoekt nu hoe het verbod kan worden uitgebreid naar alle openbare ruimtes, met als doel één uniforme regel te creëren. Daarbij wordt benadrukt dat dit moet gebeuren binnen de kaders van de Grondwet en internationale verdragen.
Hoewel de toon voorzichtig is, is de politieke boodschap duidelijk: het huidige systeem werkt niet. Meerdere partijen pleiten al jaren voor een heldere norm zonder uitzonderingen. Niet om te provoceren, maar om duidelijkheid te scheppen.
Het uitgangspunt dat nu centraal staat is eenvoudig: wie zich in de openbare ruimte begeeft, moet herkenbaar zijn. Ongeacht overtuiging, afkomst of reden.
Waarom zichtbaarheid zo’n kernpunt is
Zichtbaarheid speelt een fundamentele rol in het dagelijks samenleven. In een open samenleving is het normaal dat mensen elkaar kunnen zien, aanspreken en herkennen. Dat vormt de basis voor vertrouwen, veiligheid en sociale interactie.
Wanneer iemand volledig onherkenbaar is, verandert die dynamiek. Cameratoezicht verliest effect, communicatie wordt lastiger en het gevoel van veiligheid kan afnemen. Dit speelt niet alleen bij toezicht, maar ook bij hulpverlening en noodsituaties.
In een tijd waarin maatschappelijke spanningen en polarisatie toenemen, zien veel mensen zichtbaarheid als een minimale voorwaarde voor wederzijds respect.
Vrijheid versus sociale druk
Tegenstanders van een volledig verbod wijzen op individuele vrijheid en religieuze expressie. Dat argument is belangrijk en raakt aan fundamentele rechten. Tegelijkertijd roept het ook vragen op.
Hoe vrij is een keuze wanneer die onder sociale, culturele of religieuze druk wordt gemaakt? Uit verhalen van vrouwen die afstand namen van gezichtsbedekkende kleding blijkt regelmatig dat zij zich beperkt of gecontroleerd voelden.
Voorstanders van een verbod stellen daarom dat vrijheid niet alleen gaat over mogen, maar ook over bescherming tegen dwang. In die redenering is het stellen van grenzen juist een manier om autonomie te versterken.
Internationale voorbeelden als referentie
Nederland staat niet alleen in deze discussie. Verschillende Europese landen, waaronder Frankrijk, België, Denemarken, Oostenrijk en Zwitserland, voerden al eerder een algemeen verbod op gezichtsbedekkende kleding in de openbare ruimte in.
In al deze landen werd dezelfde afweging gemaakt tussen individuele rechten en maatschappelijke belangen zoals veiligheid, gelijkwaardigheid en openheid. De wetten hielden stand bij juridische toetsing, wat ook in Nederland meeweegt bij de huidige overwegingen.
Veiligheid en gelijkheid voor de wet
Een belangrijk punt in het debat is dat een uitgebreid verbod niet exclusief religieus is. Het zou ook gelden voor andere vormen van gezichtsbedekking, zoals maskers en bivakmutsen.
Het uitgangspunt is gelijkheid voor de wet: geen uitzonderingen op basis van overtuiging. Dat maakt beleid eenvoudiger, eerlijker en beter handhaafbaar. Voor toezichthouders en hulpdiensten betekent het duidelijkheid, voor burgers voorspelbaarheid.
Vrijheid heeft grenzen in de publieke ruimte
Vrijheid is een kernwaarde in Nederland, maar geen absolute. In de publieke ruimte gelden regels die het samenleven mogelijk maken. Geluidsnormen, verkeersregels en identificatieplicht zijn daar voorbeelden van.
Volledige anonimiteit past voor veel mensen niet binnen dat kader. Elkaar kunnen zien en herkennen wordt gezien als een minimale voorwaarde voor wederzijds vertrouwen.
Het debat over gezichtsbedekkende kleding gaat daarmee niet alleen over religie of kleding, maar over de vraag hoe een open samenleving eruitziet.
Eindelijk een besluit na jaren debat
Het boerkadebat loopt al sinds het midden van de jaren 2000. In die tijd passeerden talloze commissies, wetsvoorstellen en compromissen de revue. Toch bleef de maatschappelijke spanning bestaan.
De huidige stap van het kabinet wordt door voorstanders gezien als een poging om eindelijk duidelijkheid te scheppen. Niet langer eindeloos uitstellen, maar een norm formuleren die voor iedereen geldt.
Dat zal ongetwijfeld leiden tot stevige reacties, maar juist dat hoort bij een democratie die moeilijke keuzes niet blijft vermijden.
Een signaal over Nederlandse kernwaarden
Voorstanders zien de uitbreiding van het verbod als een bevestiging van kernwaarden als openheid, gelijkwaardigheid en veiligheid. Niet als een aanval op geloof, maar als een afbakening van wat thuishoort in de publieke ruimte.
Door duidelijke grenzen te stellen, blijft samenleven mogelijk. Een samenleving zonder regels is immers geen vrije samenleving, maar een onduidelijke.
Conclusie: duidelijkheid boven onzekerheid
Met deze stap lijkt Nederland afscheid te nemen van halfslachtig beleid. Of het volledige boerkaverbod er daadwerkelijk komt, hangt af van juridische toetsing en politieke steun, maar één ding is duidelijk: de tijd van wegkijken en uitstellen lijkt voorbij.
Voor veel mensen voelt deze ontwikkeling niet als een beperking van vrijheid, maar juist als bescherming ervan. De komende periode zal uitwijzen of Nederland kiest voor één heldere regel in de openbare ruimte – en daarmee voor duidelijkheid boven voortdurende onzekerheid.