Algemeen
J.K. Rowling zal Harry Potter acteurs nooit vergeven na kritiek op haar transgender uitspraken
J.K. Rowling is misschien wel een van de bekendste schrijfsters van deze generatie. Haar Harry Potter-reeks is nog steeds een van de meest gelezen boekenreeksen.
Maar in haar privéleven heeft ze de laatste tijd enkele uitspraken gedaan die tot enige discussie hebben geleid. De boekenreeks van J.K. Rowling was al een internationale bestseller toen deze werd verfilmd. Het filmfranchise werd echter even groot en bracht de jonge acteurs, die de beroemde personages speelden, naar internationale roem.
Daniel Radcliffe, die Harry Potter speelde, en Emma Watson, die Hermelien Griffel vertolkte, leken een geweldige relatie te hebben met Rowling, die de personages schreef die zij op het scherm tot leven brachten.
Maar er zijn de laatste tijd spanningen ontstaan tussen hen beiden. J.K. Rowling heeft onlangs haar ongenoegen geuit over de twee acteurs. Op X (voorheen bekend als Twitter) schreef ze een bericht voor de langverwachte Cass Review. Het rapport werd geschreven door Dr. Hilary Cass, een kinderarts die de diensten voor minderjarigen op het gebied van genderidentiteit in het Verenigd Koninkrijk analyseerde.
De resultaten geven aan dat er een “gebrek aan hoogwaardig onderzoek” is naar de effecten van puberteitsremmers op kinderen. Na de publicatie van het rapport uitte Rowling op X haar woede over wat ze beschreef als “ernstige medische nalatigheid”. “Zelfs als je je niet schaamt voor het steunen van iets dat er nu uitziet als ernstige medische nalatigheid, zelfs als je niet wilt accepteren dat je misschien fout zat, waar is je zelfbehoud? De trein waar je zo graag op sprong, raast af op een klif,” schreef ze begin deze week.
In haar bericht schreef ze verder: “Als ik klink als boos, is dat omdat ik verdomd boos ben. Ik heb Cass vanochtend gelezen en mijn woede groeit de hele dag al. Kinderen zijn onherstelbaar beschadigd, en duizenden zijn medeplichtig, niet alleen de artsen, maar ook de prominente stemmen, de kritiekloze media en de cynische bedrijven.”
Hoewel ze de beroemdheden niet bij naam noemde, kwamen haar scherpe opmerkingen in de richting van Emma en Dan, nadat een volger haar een tweet had gestuurd waarin stond: “Ik wacht alleen tot Dan en Emma zich publiekelijk bij je verontschuldigen … in de wetenschap dat je ze zult vergeven.”
De schrijfster reageerde op de tweet en richtte zich daarbij rechtstreeks tot de betrokken sterren. Ze zei: “Niet zeker, vrees ik.” Ze schreef verder: “Beroemdheden die zich aanbieden bij een beweging die de hard bevochten rechten van vrouwen ondermijnt, en die hun platforms gebruiken om de overgang van minderjarigen te prijzen, kunnen hun excuses besparen voor getraumatiseerde transitiemensen en kwetsbare vrouwen.”
In 2020, toen Rowling vanwege haar uitspraken over transgender in het nieuws kwam, gaven zowel Radcliffe als Watson verklaringen af. Het begon allemaal toen Rowling een opiniestuk retweette waarin ze bezwaar maakte tegen het gebruik van de term “mensen die menstrueren” in plaats van het woord “vrouwen”.
“Mensen die menstrueren. Ik weet zeker dat er vroeger een woord was voor deze mensen. Kan iemand me helpen?” schreef ze. Mensen overspoelden haar bericht met opmerkingen. Hoewel ze veel kritiek kreeg vanwege haar tweet, bleef ze standvastig.
Later zei ze in een andere tweet: “Als gender niet echt is, is er ook geen homoseksuele aantrekkingskracht. Als gender niet echt is, wordt de geleefde realiteit van vrouwen over de hele wereld uitgewist. Ik ken en hou van transgender mensen, maar het uitwissen van het concept van gender ontneemt velen de mogelijkheid om zinvol over hun leven te praten. Het is geen haat om de waarheid te vertellen.”
Na haar uitspraak publiceerde Radcliffe destijds een essay voor The Trevor Project om de transgendergemeenschap zijn steun te betuigen, en bood ook zijn excuses aan voor de woorden van de schrijfster.
Watson publiceerde ook een verklaring waarin ze de transgemeenschap steunde. Ze schreef: “Transmensen zijn wie ze zeggen dat ze zijn en verdienen het om hun leven te leven zonder voortdurend in twijfel te worden getrokken of te horen dat ze niet zijn wie ze zeggen dat ze zijn.”
“Ik wil dat mijn trans-personen weten dat ik en zoveel andere mensen over de hele wereld jullie zien, respecteren en van jullie houden om wie jullie zijn,” ging ze verder.
Victor Vlam over zaak Marco Borsato: “Hij heeft groot onrecht meegemaakt”
De strafzaak tegen Marco Borsato blijft Nederland bezighouden. Na jaren van stilte en speculatie stond de zanger vorige week eindelijk terecht. Op dinsdag en donderdag vond de zitting plaats in de rechtbank van Utrecht. De uitspraak wordt op 4 december verwacht — een datum waar niet alleen Borsato en zijn familie, maar ook het publiek met spanning naar uitkijken.
De zaak, die draait om beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag, heeft de afgelopen jaren diepe sporen nagelaten. Zowel voor de betrokkenen als voor de zanger zelf. Waar sommigen vinden dat Borsato zich moet verantwoorden, zijn er ook velen die geloven dat hij onterecht is aangeklaagd.
Een van die stemmen is die van Victor Vlam, mediakenner en voormalig jurist, die zich in zijn podcast openlijk uitsprak over het proces.
“Ik ben van mening dat Marco groot onrecht is aangedaan,” zegt hij. “Deze zaak had nooit zover mogen komen.”
“Dit had nooit voor de rechter hoeven komen”
Victor Vlam volgde de rechtszaak op de voet. Aanvankelijk probeerde hij neutraal te blijven, maar wat hij hoorde tijdens de zittingen deed hem van mening veranderen.
“Ik vond in eerste instantie dat we het aan de rechter moesten overlaten,” legt hij uit. “Maar na wat er tijdens de zaak naar voren kwam, ben ik echt van mening dat hij vrijgesproken moet worden. Dit had geseponeerd moeten worden.”
Volgens Vlam is het bewijs waarop de zaak rust, te dun en te complex om een veroordeling te rechtvaardigen. “Er blijven te veel tegenstrijdigheden over. En als de twijfel zo groot is, hoort iemand niet veroordeeld te worden.”
Hij benadrukt dat zijn conclusie gebaseerd is op wat openbaar werd in de rechtszaal, niet op geruchten of mediafragmenten. “Wat ik zag en hoorde, gaf me het gevoel dat dit proces niet eerlijk is geweest tegenover hem.”
“De gevolgen zijn enorm geweest”
Of Marco Borsato nu wel of niet wordt vrijgesproken, volgens Vlam heeft de zaak hem al onherstelbaar geraakt.
“De consequenties voor Marco zijn gigantisch,” zegt hij in zijn podcast. “Zijn leven staat al vier jaar stil. Hij kan niet optreden, zijn naam is beschadigd, zijn imago is gebroken.”
Hij verwijst naar berekeningen van RTL Z, die eerder schatten dat de zanger ruim negen miljoen euro is misgelopen aan inkomsten en juridische kosten. “Dat is een financiële klap die bijna niemand kan bevatten. Maar nog zwaarder is de emotionele schade. Je ziet dat hij zich volledig heeft teruggetrokken.”
Vlam benadrukt dat ongeacht de uitspraak, de reputatieschade blijvend is. “Zelfs bij een vrijspraak blijft er altijd iets hangen. Dat is het tragische van zulke publieke rechtszaken.”
De kern van de zaak
Hoewel de inhoud van het proces gevoelig ligt, gaat Vlam in zijn podcast voorzichtig in op wat hij ziet als de kern van de zaak: de vraag wie er werkelijk slacht0ffer is geworden van wat er is gebeurd.
“Eigenlijk draait het om één cruciale vraag,” zegt hij. “Is de jonge vrouw slacht0ffer van Marco Borsato, of is zij slacht0ffer van een complexe gezinssituatie waarin anderen hun eigen belangen lieten meespelen?”
Volgens hem speelde de moeder van het meisje, Nathalie, een belangrijke rol in het geheel. Zij werkte jarenlang nauw samen met Borsato als zijn persoonlijke assistent.
“Haar hele werk- en sociale leven speelde zich af binnen de wereld van Marco Borsato,” zegt Vlam. “Toen duidelijk werd dat haar rol bij hem zou eindigen, veranderde er veel. En precies op dat moment kwamen de beschuldigingen naar buiten.”
“De timing was opvallend”
Wat Vlam vooral opvalt, is het moment waarop de beschuldigingen werden geuit.
“Uitgerekend tijdens het gesprek waarin haar ontslag werd besproken, kwamen deze aantijgingen naar voren,” vertelt hij. “Dat maakt het bijzonder lastig om te beoordelen wat de ware drijfveren waren.”
Hij benadrukt dat dit niet betekent dat de beschuldigingen per definitie onwaar zijn, maar dat de omstandigheden de zaak complex maken. “Als iets jaren geleden is gebeurd, en je brengt het pas naar buiten op het moment dat je zelf onder druk staat, dan werpt dat vragen op. En die vragen verdienen zorgvuldig onderzoek.”
Een gezin met ongebruikelijke grenzen
Vlam verwijst in zijn analyse ook naar de dynamiek binnen het gezin van de betrokken familie, zoals die tijdens de rechtszaak ter sprake kwam.
“Er zijn duidelijke signalen dat het gezin waarin dit speelde, zijn eigen, heel losse omgangsvormen had,” zegt hij. “Dat maakt het moeilijk om achteraf vast te stellen waar grenzen precies lagen.”
Volgens hem erkende Marco tijdens de zaak dat hij achteraf gezien niet altijd gepast handelde in zijn omgang met de familie. “Hij zei dat sommige berichten of grapjes niet verstandig waren. Daar heeft hij spijt van. Maar dat is iets heel anders dan strafbaar gedrag.”
Vlam noemt dat onderscheid essentieel. “Je kunt iets sociaal ongepast vinden, zonder dat het juridisch over de schreef gaat.”
“De moeder ging verder dan hij”
In zijn analyse stelt Vlam dat ook het gedrag van de moeder vragen oproept. Tijdens de zitting werden berichten en beelden besproken die volgens hem “duiden op een zeer vrije communicatiestijl” binnen het gezin.
“Er zijn voorbeelden genoemd van berichten die zij stuurde naar Marco, waarin ze zelf veel verder ging dan hij,” zegt hij. “Dat laat zien dat de context veel ingewikkelder is dan men denkt.”
Volgens Vlam heeft Marco zich binnen die context niet buitensporig gedragen, hoe ongelukkig sommige keuzes ook waren. “Hij heeft meegedaan aan iets wat in dat gezin als normaal gold. Dat maakt het niet goed, maar het maakt het wel anders.”
Een zaak die Nederland verdeelt
De publieke opinie over de zaak blijft verdeeld. Een deel van de Nederlanders vindt dat Borsato zich moet verantwoorden en dat de rechter zijn oordeel moet vellen, terwijl een ander deel gelooft dat hij slacht0ffer is van verkeerde aannames en media-aandacht.
“Dat mensen verdeeld zijn, is logisch,” zegt Vlam. “Het is een complexe zaak zonder zwart-wit antwoord. Maar ik denk dat we ons moeten afvragen wat er overblijft van iemand als hij jarenlang publiekelijk wordt beschuldigd en nog geen uitspraak heeft gehad.”
Hij pleit voor meer terughoudendheid in publieke veroordelingen. “In Nederland geldt dat iemand onschuldig is tot het tegendeel bewezen is. Laten we dat principe niet vergeten.”
Vooruitkijken naar 4 december
Op 4 december zal de rechter uitspraak doen in de zaak. Wat de uitkomst ook zal zijn, de impact ervan zal groot blijven. Voor Marco Borsato betekent het mogelijk een kans op eerherstel — of een nieuwe periode van onzekerheid.
Victor Vlam hoopt dat de uitspraak helderheid brengt. “Voor iedereen. Ook voor de betrokken families. Want dit heeft te lang geduurd.”
Hij besluit met een oproep tot mededogen:
“We leven in een tijd waarin mensen snel oordelen. Maar achter elk verhaal schuilt een mens, met fouten, emoties en verdriet. Wat er ook gebeurt, laten we niet vergeten dat gerechtigheid niet alleen draait om straf, maar ook om begrip.”
💬 Wat denk jij? Vind jij dat Marco Borsato onrecht is aangedaan, of geloof je dat het goed is dat de rechter dit grondig heeft onderzocht? Deel je mening op onze Facebookpagina.