Algemeen
Nieuwe inzichten over bescherming na vaccinatie: wat onderzoek naar AstraZeneca onthult over de neusimmuniteit
Voor veel mensen betekende vaccinatie tegen het coronavirus een belangrijke stap richting bescherming en gemoedsrust. Toch komen er voortdurend nieuwe wetenschappelijke inzichten bij die ons helpen om die bescherming beter te begrijpen en eventueel bij te stellen. Een recente studie van het Universitair Ziekenhuis Gent richt zich specifiek op de rol van neusimmuniteit, en daaruit blijkt een opmerkelijk verschil tussen vaccins.
In het bijzonder komt het AstraZeneca-vaccin minder krachtig naar voren dan bijvoorbeeld het Pfizer-vaccin als het gaat om de opbouw van antistoffen in het neusslijmvlies. Dat roept vragen op, zeker nu het virus in de samenleving blijft circuleren en nieuwe varianten de kop opsteken.
Waarom juist de neus zo belangrijk is
Het coronavirus verspreidt zich hoofdzakelijk via de luchtwegen. De neus is daarbij het eerste contactpunt, de frontlinie van ons immuunsysteem. Als het virus daar wordt herkend en geneutraliseerd door antistoffen, kan verdere besmetting en verspreiding vaak worden voorkomen.
Het UZ Gent onderzocht specifiek de aanwezigheid van neutraliserende antistoffen in de neus na vaccinatie. Dit type afweerstoffen speelt een cruciale rol bij het blokkeren van de eerste stap in het infectieproces: de hechting van het virus aan de cellen in het neusslijmvlies.
Volgens prof. dr. Philippe Gevaert, specialist neus-keel-oorheelkunde, kan bescherming in de neus cruciaal zijn in de strijd tegen luchtweginfecties. “Als de immuniteit lokaal sterk is, vormt dat een belangrijke barrière,” zegt hij. “Het is de eerste verdedigingslinie tegen infectie en transmissie.”
Het onderzoek: Pfizer versus AstraZeneca
In de studie werden gevaccineerde proefpersonen vergeleken op basis van hun opgebouwde antistoffen in het neusslijmvlies. De resultaten toonden een duidelijk verschil aan tussen mensen die het Pfizer-vaccin kregen en zij die gevaccineerd werden met AstraZeneca.
Bij proefpersonen die het Pfizer-vaccin ontvingen, had 96 procent meetbare antistoffen in de neus. Bij de AstraZeneca-groep lag dat percentage veel lager, namelijk op 59 procent.
Maar het ging niet alleen om de hoeveelheid antistoffen. Ook de kwaliteit van deze afweerstoffen bleek verschillend. “De antistoffen opgewekt door het Pfizer-vaccin vertoonden een sterkere neutraliserende werking op het spike-eiwit van het virus,” aldus de onderzoekers. Dat spike-eiwit is cruciaal voor het binnendringen van het virus in de menselijke cel.
Eerdere besmetting biedt geen extra voordeel in de neus
Opmerkelijk is dat het doormaken van een eerdere coronabesmetting geen merkbare extra bescherming bood in de neus. Zelfs personen die eerst besmet raakten en daarna een vaccin kregen, toonden geen verhoogde neusimmuniteit ten opzichte van gevaccineerden zonder infectiegeschiedenis.
Dat onderstreept volgens de onderzoekers dat vooral het type vaccin bepalend is voor de opbouw van lokale immuniteit in de slijmvliezen. En die lokale immuniteit is volgens steeds meer wetenschappers belangrijker dan tot nu toe werd gedacht.
Waarom dit inzicht ertoe doet
In de beginfase van de pandemie lag de focus vooral op het voorkomen van ernstige ziekte en ziekenhuisopnames, en daarin hebben vrijwel alle goedgekeurde vaccins hun waarde bewezen. Maar met de komst van nieuwe virusvarianten – die zich vaak sneller verspreiden – komt de nadruk steeds meer te liggen op het voorkómen van infectie en transmissie. En daar speelt de neus een sleutelrol in.
Als antistoffen al in het neusslijmvlies aanwezig zijn, wordt de kans dat het virus zich verspreidt naar de rest van het lichaam kleiner. Tegelijkertijd wordt ook de overdracht naar anderen bemoeilijkt. Dat maakt neusimmuniteit niet alleen persoonlijk relevant, maar ook op maatschappelijk niveau.
UZ Gent pleit voor vervolgonderzoek
De wetenschappers achter de studie benadrukken dat deze resultaten een eerste stap zijn. Ze pleiten voor verder onderzoek naar de verschillen in lokale immuniteitsopbouw tussen vaccins. Daarbij zou ook moeten worden gekeken naar nieuwe vormen van vaccinatie, zoals neussprays of mucosale vaccins, die rechtstreeks inspelen op de eerste verdedigingslinie van het lichaam.
“Dit is geen reden tot paniek,” zegt prof. Gevaert, “maar wel een moment van heroverweging. We moeten blijven leren van wat het immuunsysteem ons laat zien.”
Wat betekent dit voor mensen met AstraZeneca?
Voor mensen die zijn gevaccineerd met AstraZeneca betekent deze studie niet dat hun vaccin waardeloos is. Integendeel: het AstraZeneca-vaccin biedt nog steeds een goede bescherming tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname – wat altijd de prioriteit is geweest in de volksgezondheid.
Wel kan het zijn dat de bescherming tegen milde infecties of transmissie iets minder krachtig is, vooral in de neus. In dat licht kan het voor sommige mensen zinvol zijn om, in overleg met een arts, te kiezen voor een booster met een ander type vaccin dat mogelijk een breder immunologisch profiel biedt.
Moeten mensen zich zorgen maken?
Zorg is niet per se nodig, maar bewustzijn wél. De wetenschappelijke inzichten veranderen voortdurend, en het is belangrijk dat burgers goed geïnformeerd blijven. Vaccinatie is geen absolute garantie, maar een middel om risico’s sterk te verlagen.
De keuze voor een bepaald vaccin was voor velen destijds niet persoonlijk, maar afhankelijk van beschikbaarheid. Dat maakt het des te belangrijker dat nieuw onderzoek leidt tot eerlijke, transparante communicatie én flexibele strategieën.
Toekomstige varianten vragen om extra aandacht
De onderzoekers wijzen erop dat toekomstige virusvarianten mogelijk andere eigenschappen hebben die het immuunsysteem op nieuwe manieren uitdagen. Daarbij zou lokale bescherming – zoals antistoffen in de neus – een nog belangrijkere rol kunnen spelen.
Daarom wordt er internationaal al geëxperimenteerd met inhalatievaccins, neusdruppels en andere vormen van toediening die gericht zijn op het slijmvlies. Deze innovaties zouden in de toekomst een aanvulling kunnen zijn op de bestaande vaccinstrategie.
Eén vaccin, meerdere effecten
Het onderzoek onderstreept ook hoe verschillend vaccins kunnen werken, zelfs als ze allemaal als ‘veilig en effectief’ zijn goedgekeurd. Pfizer en AstraZeneca zijn beide waardevolle middelen in de strijd tegen COVID-19, maar richten zich mogelijk op verschillende aspecten van het immuunsysteem.
Waar het AstraZeneca-vaccin vooral een sterke respons in het bloed opwekt, lijkt Pfizer ook krachtiger te zijn in het activeren van de lokale slijmvliesimmuniteit. Die kennis kan van belang zijn voor toekomstige keuzes bij boosters of nieuwe vaccinatiestrategieën.
Conclusie: wetenschap blijft evolueren – en dat is goed
De studie van het Universitair Ziekenhuis Gent biedt belangrijke inzichten die helpen bij het verfijnen van onze aanpak tegen het coronavirus. Het roept op tot verdere studie, nuance in communicatie en – waar nodig – bijstelling van strategieën.
Voor mensen die met AstraZeneca zijn gevaccineerd, is er geen reden tot paniek. Het vaccin blijft waardevol. Wel kunnen deze inzichten aanleiding zijn om met de huisarts of GGD te spreken over vervolgstappen, zoals boosters of aanvullende bescherming.
De kernboodschap: niet elk vaccin werkt op dezelfde manier, en daar moeten we ons bewust van blijven. Wetenschap is geen statisch geheel, maar een voortdurend proces van bijstellen, verbeteren en vooruitkijken. En dat is precies wat nodig is om met vertrouwen naar de toekomst te kijken.
Blijf op de hoogte van het laatste gezondheidsnieuws en nieuwe inzichten over vaccins, bescherming en publieke gezondheid – schrijf je in voor onze nieuwsbrief of volg ons op social media.
Suzan & Freek breken stil bij Jinek: een avond vol emotie, liefde en hoop
Tijdens een indrukwekkend optreden bij Eva Jinek konden Suzan & Freek hun emoties niet langer verbergen. Voor het eerst vertelden ze openhartig over de periode waarin hun leven plotseling veranderde — een gesprek dat miljoenen kijkers raakte en de kracht van liefde en muziek liet zien.
Een telefoontje dat alles veranderde
Het was een gewone dag na een
reeks concerten toen Suzan & Freek thuiskwamen en drie gemiste
oproepen zagen van het Antoni van Leeuwenhoek Medisch
Centrum.
“Toen wist ik: dit is belangrijk,” vertelt Suzan
rustig.
De volgende ochtend zaten ze samen tegenover de arts. Nog voordat
er iets werd gezegd, voelden ze dat het gesprek hun leven zou
veranderen.
Freek herinnert zich: “Je zag
het aan zijn ogen. Hij zei: ‘Freek, Suzan, ik heb niet het nieuws
waarop we hoopten.’”
De diagnose — longproblemen met uitzaaiingen — kwam als een klap. Toch besloten ze vanaf dat moment om zich niet te laten leiden door angst, maar door liefde, vertrouwen en dankbaarheid.
Een periode van ongeloof en aanpassing
De dagen na het gesprek
voelden onwerkelijk. “Het was alsof de wereld even stilstond,”
vertelt Suzan. “Alles wat vanzelfsprekend leek, kreeg ineens een
andere betekenis.”
Freek probeerde direct duidelijkheid te krijgen over de
mogelijkheden. De artsen legden uit dat er geen genezende
behandeling was, maar dat therapie de z!ekte kon vertragen en de
kwaliteit van leven behouden.
Die boodschap kwam hard binnen, maar gaf ook richting. Samen besloten ze om te leven met aandacht — met kleine dagelijkse rituelen: koken, wandelen, zingen. “We wilden niet alleen vechten tegen iets, maar ook leven voor iets,” zegt Suzan.
De eerste signalen
Voordat de diagnose kwam, had Freek wekenlang signalen dat er iets niet goed zat. Hij voelde steken in zijn zij, was sneller moe en had een aanhoudend hoestje. “Ik dacht dat het stress was,” zegt Suzan, die toen zes weken zwanger was. “Tot hij kleine knobbeltjes in zijn nek voelde. Toen zijn we naar de dokter gegaan.”
Volgens deskundigen van Longfonds.nl is alertheid bij lichamelijke veranderingen cruciaal. In dit geval leidde dat tot verder onderzoek en een tijdige start van behandeling. “We waren dankbaar dat we er op tijd bij waren,” vertelt Suzan.
Behandeling en vooruitgang
In het Antoni van Leeuwenhoek
startte Freek kort na de diagnose met een gerichte therapie. Die
richt zich op het vertragen van de z!ekte en het versterken van de
weerstand.
Freek vertelt: “Er zijn plekjes gevonden in mijn longen,
lymfeklieren en bij de bijnieren. Gelukkig niet in mijn hoofd — dat
gaf ons een sprankje opluchting.”
Sindsdien voelt hij zich lichamelijk sterker. Hij leeft gezonder, beweegt veel en neemt meer tijd om te rusten. Suzan kookt dagelijks verse maaltijden. “Het klinkt misschien simpel,” lacht Freek, “maar samen koken is een vorm van therapie geworden.”
De artsen spreken voorzichtig positief over de resultaten. Hoewel het traject zwaar blijft, merken ze vooruitgang. “Elke stap vooruit is winst,” aldus Suzan.
Samen sterk door de zwangerschap
Toen het nieuws kwam, was Suzan zwanger van hun eerste kindje. Dat maakte alles nog emotioneler. “Het was dubbel: vreugde en angst tegelijk,” zegt ze. “Maar dat nieuwe leven gaf ons ook hoop.”
De voorbereidingen op het ouderschap hielpen hen om vooruit te blijven kijken. Freek werkte aan zijn conditie, terwijl Suzan de babykamer inrichtte. “We wilden dat ons kind in een huis vol liefde zou komen, niet vol angst,” vertelt Freek.
Volgens psychologen helpt een positieve verwachting bij het versterken van mentale veerkracht. Voor Suzan & Freek werd die verwachting letterlijk tastbaar: elke echo, elke schop herinnerde hen aan het leven dat verder ging.
Nachtelijke gesprekken en nabijheid
De eerste weken na de diagnose waren zwaar. De nachten waren lang en stil, gevuld met gesprekken over het leven, de toekomst en alles daartussen. “Soms zaten we uren wakker,” zegt Suzan. “Dan luisterden we naar elkaars ademhaling en hielden elkaars hand vast.”
Freek probeerde optimistisch te blijven. Hij verdiepte zich in verhalen van mensen die ondanks hun z!ekte bleven genieten. “Dat gaf me perspectief. Ik dacht: als zij het kunnen, dan wij ook.”
Ze vonden rust in muziek, wandelen en stilte. Volgens MindfulnessFonds.nl helpt ontspanning bij het omgaan met stress — iets wat Suzan & Freek in de praktijk brachten. “We leerden dat geluk niet in grote plannen zit, maar in kleine momenten samen,” zegt Suzan.
De kracht van muziek
Hun nieuwe single
‘Niemand’ werd
geschreven in de weken na de diagnose. Het nummer beschrijft hoe ze
elkaar vasthouden als alles even wankelt.
“Het lied was onze manier om alles te verwerken,” zegt Freek. “We
zongen wat we niet konden zeggen.”
Toen ze het nummer live speelden bij Jinek, werd het muisstil in de studio. Binnen een paar uur stond ‘Niemand’ bovenaan de hitlijsten. De videoclip, eenvoudig gefilmd in zwart-wit, werd miljoenen keren bekeken.
Volgens AD.nl werd het optreden één van de meest bekeken muziekfragmenten van het jaar. Kijkers noemden het “oprecht”, “rauw” en “moedig”. Voor Suzan & Freek voelde het als een nieuw begin.
Landelijke steun en verbondenheid
Sinds hun verhaal openbaar
werd, ontvangen ze dagelijks honderden berichten. Fans schrijven
dat hun openheid helpt om zelf met moeilijke situaties om te
gaan.
Ook collega-artiesten reageerden massaal. Ilse DeLange, Snelle en Maan stuurden persoonlijke berichten van
steun. Radiostations draaiden hun muziek als eerbetoon, en
televisieprogramma’s besteedden aandacht aan hun veerkracht.
“Die warmte uit het hele land
doet iets met je,” zegt Suzan. “Mensen die je niet kent, sturen
kaarten met woorden die recht uit het hart komen.”
Freek vult aan: “Het voelt alsof iedereen met ons meeleeft. Dat
geeft kracht, juist op dagen dat het moeilijker is.”
Een hoopvolle toekomst
Ondanks alles kijken ze met vertrouwen vooruit. Freek voelt zich sterker en werkt aan nieuwe liedjes. “Ik wil laten zien dat er altijd licht is, hoe donker het ook wordt,” zegt hij.
Suzan straalt terwijl ze vertelt over hun baby. “We leven bewuster dan ooit. Elke dag samen is een zegen.” Hun wens is om anderen te blijven inspireren met muziek — niet door perfectie, maar door echtheid.
Hun verhaal is inmiddels meer dan een nieuwsfeit; het is een symbool van veerkracht, liefde en menselijkheid geworden. Ze tonen dat zelfs in de moeilijkste tijden verbinding mogelijk is — tussen geliefden, vrienden en een heel land dat meeleeft.
Een avond die bijblijft
Het optreden bij Jinek eindigde met stilte, gevolgd door een minutenlang applaus. Eva Jinek sloot af met de woorden: “Jullie laten zien wat echte liefde is.”
Terwijl de camera’s uitgingen, omhelsden Suzan & Freek elkaar. Geen woorden, alleen een blik die alles zei.
Hun verhaal raakt, omdat het zo menselijk is. Het vertelt over vallen en opstaan, over de kracht van samen verdergaan, en over muziek als balsem voor het hart.
En misschien is dat wel de mooiste boodschap van allemaal: dat liefde, in welke vorm dan ook, altijd de sterkste melodie blijft.
Kernpunten:
-
Freek kreeg in mei 2024 een ernstige longdiagnose.
-
De behandeling in het Antoni van Leeuwenhoek verloopt positief.
-
Hun nieuwe single ‘Niemand’ werd live gepresenteerd bij Jinek.
-
Hun aanstaande ouderschap geeft hoop en kracht.
-
Fans en collega’s tonen massale steun en waardering.