-

Algemeen

Precies 23 jaar na aanslag op Pim Fortuyn wordt koelbloedige dader joggend in park gespot!

Avatar foto

Gepubliceerd

op

De aanslag op Pim Fortuyn: een politieke schokgolf die Nederland blijvend veranderde

Op 6 mei 2002 werd Nederland opgeschrikt door een gebeurtenis die diepe sporen naliet in de politieke en maatschappelijke geschiedenis van het land. Pim Fortuyn, de omstreden maar charismatische politicus die met zijn eigen lijst storm liep in de peilingen, werd op het Media Park in Hilversum verm00rd. Negen dagen voor de Tweede Kamerverkiezingen werd hij op brute wijze neergesch0ten op een parkeerterrein bij het Audiocentrum, direct na een radio-interview.

De dader: Volkert van der Graaf, een milieuactivist met een achtergrond in het links-extremistische activisme. Hij werd vrijwel onmiddellijk na de m00rd gearr*steerd. Zijn daad was bedoeld, zo verklaarde hij later, om te voorkomen dat Fortuyn naar zijn inzicht kwetsbare groepen in de samenleving zou “demoniseren”. De m00rd werd daarmee niet alleen een persoonlijke tragedie, maar ook een aantasting van het democratische proces. Het land r0uwde — en discussieerde.


Een golf van nationale en internationale verontwaardiging

De m00rd op Fortuyn veroorzaakte direct een golf van verbijstering, verdriet en woede. Nooit eerder in de recente Nederlandse geschiedenis was een politicus op deze manier het zwijgen opgelegd. De gebeurtenis haalde wereldwijd het nieuws en werd vergeleken met politieke m00rden zoals die op John F. Kennedy. Binnen Nederland barstte een felle discussie los over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting, de rol van activisme, en de veiligheid van politici.

Er ontstonden ook snel complottheorieën. Was Van der Graaf wel alleen? Had de staat gefaald in haar taak om Fortuyn te beschermen? Er verschenen tal van boeken en documentaires die deze vragen onderzochten. Hoewel de officiële lezing nooit is weerlegd, is het wantrouwen bij een deel van de bevolking tot op de dag van vandaag voelbaar.


Fortuyns politieke erfenis en verkiezingssucces

Ondanks zijn overlijden bleef Fortuyn op de kieslijst staan voor de Tweede Kamerverkiezingen van 15 mei 2002. Het resultaat was historisch: zijn partij, de Lijst Pim Fortuyn (LPF), behaalde met 1.358.942 stemmen maar liefst 26 zetels. Nog nooit had een nieuwe partij bij haar debuut zo’n groot aandeel in de Kamer veroverd.

Toch bleek het succes kortstondig. De LPF had moeite zich te organiseren zonder haar leider, en interne conflicten domineerden het nieuws. Bij de verkiezingen van 2006 keerde de partij niet meer terug in de Tweede Kamer. Toch wordt Fortuyns naam nog vaak genoemd in het politieke debat. Veel thema’s die hij aansneed — zoals immigratie, integratie en bestuurlijke openheid — zijn vandaag de dag nog steeds actueel.


De rechtszaak tegen Volkert van der Graaf

Op 15 april 2003 werd Volkert van der Graaf veroordeeld tot 18 jaar gev*ngenisstraf. De rechtbank oordeelde dat de m00rd weliswaar schokkend was en op br*te wijze werd gepleegd, maar vond de inbreuk op het democratisch proces “niet ernstig genoeg” om een levenslange c*lstraf te rechtvaardigen. De kans op herhaling werd volgens een psychiatrisch rapport als klein ingeschat.

Toch woog de rechtbank wel degelijk zwaar mee dat de rechtsorde ernstig was geschokt. Naast moord werd Van der Graaf ook veroordeeld voor verboden w*penbezit en het bedreigen van Hans Smolders, Fortuyns chauffeur en lijfwacht, die de dader direct na de aansl*g achterna zat.

De strafmaat leidde tot publieke discussie. Was 18 jaar genoeg voor zo’n daad? Had levenslang niet meer recht gedaan aan de ernst van het feit en de maatschappelijke gevolgen?


Vroegtijdige vrijlating en een ongemakkelijk beeld

Na het uitzitten van twee derde van zijn straf — 12 jaar — kwam Van der Graaf in 2014 voorwaardelijk vrij. Hij kreeg te maken met diverse beperkingen, waaronder een meldplicht, contactverbod met media en een locatieverbod voor het Media Park en politieke bijeenkomsten. In 2020 kwamen deze beperkingen te vervallen. Sindsdien leeft Van der Graaf als vrij man, zonder toezicht van justitie.

Op 6 mei 2025, exact 23 jaar na de m00rd, werd Van der Graaf gesignaleerd tijdens een wandeling door een park in Apeldoorn. Op sociale media leidde dit tot veel beroering. Sommigen uitten hun afkeer over het feit dat de m00rdenaar van Fortuyn ogenschijnlijk ongestoord van zijn vrijheid geniet op de herdenkingsdag van zijn daad. Anderen riepen juist op tot kalmte en verwezen naar de rechtsstaat, die hem volgens de wet een tweede kans heeft gegeven.


De impact op nabestaanden en de samenleving

Voor de familie van Pim Fortuyn, zijn vrienden en zijn trouwe aanhang is de pijn nog altijd voelbaar. Elk jaar wordt er rond 6 mei een moment van herdenking gehouden bij het standbeeld van Fortuyn in Rotterdam. De herinnering aan zijn bijdrage aan het politieke debat blijft levend, net als de schok die zijn d00d teweegbracht.

Voor velen blijft het confronterend dat Van der Graaf inmiddels in volledige vrijheid leeft. De vraag hoe een samenleving omgaat met veroordeelden van zware misdr!jven — zeker met een duidelijke politieke lading — is geen makkelijke. Het raakt aan diepere vragen over straf, vergiffenis, veiligheid en rechtvaardigheid.


De herdenking en zijn laatste rustplaats

Fortuyn werd op 10 mei 2002 begraven op begraafplaats Westerveld in zijn geboortedorp Driehuis, na een indrukwekkende requiemmis in de Kathedraal van Rotterdam. Op 20 juli 2002 werden zijn st0ffelijke resten overgebracht naar een praalgraf in het Italiaanse Provesano, waar Fortuyn een vakantiewoning bezat. De herbegrafenis gebeurde op verzoek van zijn familie, in alle rust, ver weg van de hectiek van de Nederlandse politiek.


Conclusie: een open wond in de Nederlandse geschiedenis

De m00rd op Pim Fortuyn markeert een kantelpunt in de moderne Nederlandse geschiedenis. Het was niet alleen een persoonlijke tragedie, maar ook een aanv*l op het vrije politieke debat. De discussie over de balans tussen vrijheid van meningsuiting, veiligheid en activisme leeft tot op de dag van vandaag voort.

Dat Volkert van der Graaf inmiddels zonder beperkingen door het leven gaat, roept bij velen emotie en onbegrip op — zeker rond de herdenkingsdatum van de m00rd. Maar het herinnert ons er ook aan hoe complex de werking van een rechtsstaat is. Want zelfs voor wie onherstelbaar leed veroorzaakte, geldt uiteindelijk het principe van straf, herstel en — hoe moeilijk ook — wederopname in de samenleving.

Algemeen

Complete twist in zaak Marco Borsato: ‘Dat dagboekje is een verdacht boekje!’

Avatar foto

Gepubliceerd

op

De tweede zittingsdag in de rechtszaak tegen Marco Borsato zorgde voor een duidelijke verschuiving in toon en dynamiek. Waar tijdens de eerste zitting vooral de aanklachten en verklaringen centraal stonden, kwam nu de verdediging uitvoerig aan het woord. En volgens verslaggever Evert Santegoeds, die de hele dag in de rechtbank aanwezig was, gebeurde precies wat een goede verdediging beoogt: twijfel zaaien over de aangereikte feiten, verklaringen en bewijsstukken.

In een gesprek met Shownieuws liet Santegoeds weten dat de presentatie van de advocaten van Borsato hem aan het denken heeft gezet. Niet omdat er plots een eenduidige conclusie mogelijk is, maar omdat de zaak complexer blijkt dan veel mensen vooraf dachten. Zijn woorden geven een inkijkje in hoe de verdediging de zaak benadert en waarom donderdag mogelijk een kantelpunt vormt in het proces dat al jaren de Nederlandse showbizzwereld bezighoudt.

In deze longread wordt uitgebreid stilgestaan bij de argumenten van de verdediging, de punten die Santegoeds opvielen, het omstreden dagboek en de discussie over de geloofwaardigheid van verschillende verklaringen. Ook wordt gekeken naar de bredere impact van deze zittingsdag en wat het kan betekenen voor de verdere verloop van de zaak.


De sfeer in de rechtbank: een nieuwe fase van het proces

Vanaf de eerste minuut van de donderdagzitting was duidelijk dat de verdediging een andere strategie volgde dan het 0penbaar Ministerie twee dagen eerder. Waar justitie een groot deel van haar verhaal baseerde op verklaringen van het vermeende slacht0ffer en een aantal ondersteunende documenten, richtte de verdediging zich vooral op inconsistenties, hiaten en onduidelijke details in datzelfde materiaal.

Volgens Santegoeds zat er een opvallende energie in de zaal. Niet omdat het juridisch spektakel was, maar omdat de toon scherp en analytisch werd. Het ging niet langer om algemene beschuldigingen, maar om het apart leggen en onderzoeken van puzzelstukjes die volgens de advocaten helemaal niet passen.

“Het was een gedegen verhaal,” zegt Santegoeds. “Een verhaal dat mij heel erg aan het twijfelen heeft gebracht over wat ik dinsdag hoorde. En dát is natuurlijk precies wat de verdediging wil: laten zien dat er interpretatie, nuance en onzekerheid achter de aangedragen stukken zit.”


Het audiofragment: bekentenis of misverstand?

Een van de grootste punten van discussie in de zaak is het zogenoemde audiofragment, waarin de moeder van het meisje Borsato confronteert met haar beschuldigingen. Justitie stelde dinsdag dat dit gesprek elementen bevatte die op een impliciete bekentenis zouden kunnen wijzen.

Maar volgens de verdediging – en volgens Santegoeds nu ook – is dat beeld te sterk aangezet.

“Wat ik dinsdag hoorde, klonk alsof er een bekentenis op band stond,” vertelt hij. “Maar vandaag werd dat vrijwel volledig onderuit gehaald.”
De verdediging wees erop dat:

  • Borsato in het gesprek nooit expliciet toegeeft dat hij grensoverschrijdend heeft gehandeld.

  • Hij vaag reageert, deels geschokt, deels afwerend – maar niet bevestigend.

  • Het gesprek plaatsvond in een gespannen situatie waarin woorden ook anders kunnen worden geïnterpreteerd.

Daarnaast benadrukte de verdediging dat het gesprek is opgenomen onder omstandigheden die op zijn minst vragen oproepen over de context en intentie. Was het een spontane confrontatie of een zorgvuldig geplande actie met een specifiek doel? Die vraag blijft hangen.


Het dagboek: een “verdacht boekje” met één cruciale pagina

Het meest controversiële bewijsstuk in deze zaak is zonder twijfel het dagboek van het meisje. Een schrift van slechts dertig pagina’s, waarin volgens het OM aanwijzingen te vinden zijn voor haar ervaringen met de zanger.

Maar volgens de verdediging – en nu ook volgens Santegoeds – zit dat anders.

Een boekje met één afwijkende pagina

“Het dagboek telt slechts dertig pagina’s,” legt Santegoeds uit. “Maar Marco komt maar op één pagina voor. En die ene pagina lijkt niet geschreven in dezelfde lijn als de rest.”

De verdediging ging nog verder en suggereerde dat:

  • het bewuste deel mogelijk niet door het meisje zelf is geschreven;

  • de toon, stijl en woordkeuze anders zijn dan in de rest van het dagboek;

  • de moeder mogelijk zelf aanpassingen of aanvullingen heeft gedaan.

Dit is een ernstige suggestie en vormt een groot risico voor de geloofwaardigheid van het gehele bewijsstuk.

Waarom noemt Santegoeds het “een verdacht boekje”?

De verslaggever is normaal gesproken voorzichtig met zijn woorden, vooral in zaken waar emoties, reputaties en juridische gevolgen zo zwaar meewegen. Maar in deze zaak zei hij onomwonden:

“Het is geen dagboekje, het is een verdacht boekje.”

Die uitspraak komt niet uit sensatie, maar uit de observatie dat het boekje rommelig, fragmentarisch en opeens zeer specifiek lijkt op het moment dat Borsato erin voorkomt. Dat roept vragen op, en het is precies die twijfel die de verdediging probeert te vergroten.


De kleedkamerkwestie: kon het überhaupt gebeuren?

Een ander punt waarop de verdediging zich richtte, is de beschuldiging dat Marco het meisje zou hebben betast in de kleedkamer van The Voice of Holland. Justitie schetste de situatie alsof hij eenvoudig door de gangen kon wandelen en ongezien ruimtes kon betreden.

Maar volgens Santegoeds klopt dat beeld niet.

Borsato was niet vrij om studio’s in en uit te lopen

“Daar twijfelde ik dinsdag al aan,” zegt hij.
Hij legt uit:

  • Marco had een eigen kleedkamer.

  • Hij werkte vrijwel altijd samen met visagist Leco van Zadelhoff.

  • Beveiliging en productie lieten niet toe dat coaches ongecontroleerd door backstage-gebieden liepen.

  • Alles achter de schermen bij grote tv-producties is strak georganiseerd.

Als die omstandigheden kloppen, wordt de beschuldiging minder waarschijnlijk.

Waarom Leco nooit is verhoord, blijft een mysterie

Het meest opvallende is dat Leco van Zadelhoff, die bijna constant bij Marco was in zijn kleedkamer, nooit door het OM is verhoord.

Santegoeds verbaasde zich daar zichtbaar over:

“Waarom heeft justitie dat niet gedaan? Als iemand kon bevestigen wat er in die kleedkamer gebeurde, was het Leco.”

Volgens hem kan dit maar twee dingen betekenen:

  1. Het OM heeft bewust afgezien van het verhoor, omdat het mogelijk ontlastend zou zijn.

  2. Het verhoor had geen meerwaarde voor hun scenario, wat vragen oproept over de kracht van dat scenario.

Voor Santegoeds is dit een van de grootste hiaten in de zaak tot nu toe.


Veranderende verklaringen: onduidelijkheid of onbetrouwbaarheid?

Tijdens de zitting van donderdag stelde de verdediging ook vragen over de consistentie van de verklaringen van het meisje. Volgens hen veranderen bepaalde details van haar verhaal door de tijd heen.

Santegoeds vatte het samen als een cruciale vraag:

“Waarom veranderen de verhalen van het meisje steeds?”

De verdediging gaf twee mogelijke verklaringen:

  1. Ze kan zich niet alles goed herinneren – een bekend fenomeen in traumagerelateerde zaken.

  2. Het is niet gebeurd zoals wordt beweerd, en de inconsistentie komt voort uit het creëren van nieuwe details wanneer eerdere versies onder druk komen te staan.

In elk scenario is er onduidelijkheid – en onduidelijkheid leidt tot twijfel. En twijfel leidt juridisch gezien al snel tot de conclusie dat er onvoldoende hard bewijs is.


Een kantelpunt? De impact van de verdediging

Voor Santegoeds voelde donderdag als een mogelijke omslag in het proces. Niet omdat er ineens een definitieve conclusie in zicht komt, maar omdat de verdediging overtuigend heeft laten zien dat verschillende cruciale onderdelen van de zaak kunnen worden betwist.

Hij zei:

“Ik hoop dat heel duidelijk wordt of hij er nou echt is ingeluisd door de twee of niet.”

Dat laatste – het idee dat Borsato mogelijk doelbewust in een fuik is gelokt – is een theorie die in sommige kringen al langer rondgaat. De verdediging gebruikt die gedachte niet expliciet, maar suggereert wel dat bepaalde elementen in het dossier zijn gemanipuleerd of bewust anders gepresenteerd.

Wat de waarheid is, blijft vooralsnog onbekend.


De bredere vraag: kan deze zaak nog één kant op vallen?

Na deze dag rijst de vraag of de zaak juridisch nog helder genoeg is om tot één duidelijke uitspraak te komen. De advocaten van Borsato hebben laten zien:

  • dat fysiek bewijs ontbreekt;

  • dat verklaringen variëren;

  • dat het dagboek vraagtekens oproept;

  • dat getuigen ontbreken of niet zijn gehoord;

  • dat cruciale situaties logistiek onwaarschijnlijk zijn.

Justitie heeft tegelijkertijd laten zien:

  • dat het meisje haar verhaal meerdere malen consequent heeft verteld;

  • dat er ondersteunende aanwijzingen zijn;

  • dat het audiofragment volgens hun interpretatie significant is;

  • dat er gedragingen van Borsato zijn die volgens hen wijzen op grensoverschrijdend gedrag.

Het blijft daarmee een zaak waarin interpretatie, overtuiging en nuance centraal komen te staan.


Conclusie: een zaak die alle kanten op kan, maar donderdag veranderde het speelveld

De tweede zittingsdag heeft één ding duidelijk gemaakt: deze zaak is niet zwart-wit. Er zijn geen keiharde bewijzen in de vorm van opnames, foto’s of DNA. Wat resteert zijn menselijke verhalen, emoties, herinneringen, twijfels en interpretaties.

Voor de rechtbank betekent dit dat de lat hoog ligt. Voor het publiek betekent het dat de verdeeldheid groot blijft. Voor de betrokkenen betekent het dat de spanning richting de uitspraak – op 4 december – alleen maar groter zal worden.

Wat donderdag heeft laten zien, is dat de verdediging zeer krachtig is in het neerzetten van twijfel. En twijfel is in het strafrecht een machtig juridisch wapen.

De komende weken zullen uitwijzen of die twijfel voldoende weegt.

Lees verder