Algemeen
Precies 23 jaar na aanslag op Pim Fortuyn wordt koelbloedige dader joggend in park gespot!
De aanslag op Pim Fortuyn: een politieke schokgolf die Nederland blijvend veranderde
Op 6 mei 2002 werd Nederland opgeschrikt door een gebeurtenis die diepe sporen naliet in de politieke en maatschappelijke geschiedenis van het land. Pim Fortuyn, de omstreden maar charismatische politicus die met zijn eigen lijst storm liep in de peilingen, werd op het Media Park in Hilversum verm00rd. Negen dagen voor de Tweede Kamerverkiezingen werd hij op brute wijze neergesch0ten op een parkeerterrein bij het Audiocentrum, direct na een radio-interview.
De dader: Volkert van der Graaf, een milieuactivist met een achtergrond in het links-extremistische activisme. Hij werd vrijwel onmiddellijk na de m00rd gearr*steerd. Zijn daad was bedoeld, zo verklaarde hij later, om te voorkomen dat Fortuyn naar zijn inzicht kwetsbare groepen in de samenleving zou “demoniseren”. De m00rd werd daarmee niet alleen een persoonlijke tragedie, maar ook een aantasting van het democratische proces. Het land r0uwde — en discussieerde.
Een golf van nationale en internationale verontwaardiging
De m00rd op Fortuyn veroorzaakte direct een golf van verbijstering, verdriet en woede. Nooit eerder in de recente Nederlandse geschiedenis was een politicus op deze manier het zwijgen opgelegd. De gebeurtenis haalde wereldwijd het nieuws en werd vergeleken met politieke m00rden zoals die op John F. Kennedy. Binnen Nederland barstte een felle discussie los over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting, de rol van activisme, en de veiligheid van politici.
Er ontstonden ook snel complottheorieën. Was Van der Graaf wel alleen? Had de staat gefaald in haar taak om Fortuyn te beschermen? Er verschenen tal van boeken en documentaires die deze vragen onderzochten. Hoewel de officiële lezing nooit is weerlegd, is het wantrouwen bij een deel van de bevolking tot op de dag van vandaag voelbaar.
Fortuyns politieke erfenis en verkiezingssucces
Ondanks zijn overlijden bleef Fortuyn op de kieslijst staan voor de Tweede Kamerverkiezingen van 15 mei 2002. Het resultaat was historisch: zijn partij, de Lijst Pim Fortuyn (LPF), behaalde met 1.358.942 stemmen maar liefst 26 zetels. Nog nooit had een nieuwe partij bij haar debuut zo’n groot aandeel in de Kamer veroverd.
Toch bleek het succes kortstondig. De LPF had moeite zich te organiseren zonder haar leider, en interne conflicten domineerden het nieuws. Bij de verkiezingen van 2006 keerde de partij niet meer terug in de Tweede Kamer. Toch wordt Fortuyns naam nog vaak genoemd in het politieke debat. Veel thema’s die hij aansneed — zoals immigratie, integratie en bestuurlijke openheid — zijn vandaag de dag nog steeds actueel.
De rechtszaak tegen Volkert van der Graaf
Op 15 april 2003 werd Volkert van der Graaf veroordeeld tot 18 jaar gev*ngenisstraf. De rechtbank oordeelde dat de m00rd weliswaar schokkend was en op br*te wijze werd gepleegd, maar vond de inbreuk op het democratisch proces “niet ernstig genoeg” om een levenslange c*lstraf te rechtvaardigen. De kans op herhaling werd volgens een psychiatrisch rapport als klein ingeschat.
Toch woog de rechtbank wel degelijk zwaar mee dat de rechtsorde ernstig was geschokt. Naast moord werd Van der Graaf ook veroordeeld voor verboden w*penbezit en het bedreigen van Hans Smolders, Fortuyns chauffeur en lijfwacht, die de dader direct na de aansl*g achterna zat.
De strafmaat leidde tot publieke discussie. Was 18 jaar genoeg voor zo’n daad? Had levenslang niet meer recht gedaan aan de ernst van het feit en de maatschappelijke gevolgen?
Vroegtijdige vrijlating en een ongemakkelijk beeld
Na het uitzitten van twee derde van zijn straf — 12 jaar — kwam Van der Graaf in 2014 voorwaardelijk vrij. Hij kreeg te maken met diverse beperkingen, waaronder een meldplicht, contactverbod met media en een locatieverbod voor het Media Park en politieke bijeenkomsten. In 2020 kwamen deze beperkingen te vervallen. Sindsdien leeft Van der Graaf als vrij man, zonder toezicht van justitie.
Op 6 mei 2025, exact 23 jaar na de m00rd, werd Van der Graaf gesignaleerd tijdens een wandeling door een park in Apeldoorn. Op sociale media leidde dit tot veel beroering. Sommigen uitten hun afkeer over het feit dat de m00rdenaar van Fortuyn ogenschijnlijk ongestoord van zijn vrijheid geniet op de herdenkingsdag van zijn daad. Anderen riepen juist op tot kalmte en verwezen naar de rechtsstaat, die hem volgens de wet een tweede kans heeft gegeven.
De impact op nabestaanden en de samenleving
Voor de familie van Pim Fortuyn, zijn vrienden en zijn trouwe aanhang is de pijn nog altijd voelbaar. Elk jaar wordt er rond 6 mei een moment van herdenking gehouden bij het standbeeld van Fortuyn in Rotterdam. De herinnering aan zijn bijdrage aan het politieke debat blijft levend, net als de schok die zijn d00d teweegbracht.
Voor velen blijft het confronterend dat Van der Graaf inmiddels in volledige vrijheid leeft. De vraag hoe een samenleving omgaat met veroordeelden van zware misdr!jven — zeker met een duidelijke politieke lading — is geen makkelijke. Het raakt aan diepere vragen over straf, vergiffenis, veiligheid en rechtvaardigheid.
De herdenking en zijn laatste rustplaats
Fortuyn werd op 10 mei 2002 begraven op begraafplaats Westerveld in zijn geboortedorp Driehuis, na een indrukwekkende requiemmis in de Kathedraal van Rotterdam. Op 20 juli 2002 werden zijn st0ffelijke resten overgebracht naar een praalgraf in het Italiaanse Provesano, waar Fortuyn een vakantiewoning bezat. De herbegrafenis gebeurde op verzoek van zijn familie, in alle rust, ver weg van de hectiek van de Nederlandse politiek.
Conclusie: een open wond in de Nederlandse geschiedenis
De m00rd op Pim Fortuyn markeert een kantelpunt in de moderne Nederlandse geschiedenis. Het was niet alleen een persoonlijke tragedie, maar ook een aanv*l op het vrije politieke debat. De discussie over de balans tussen vrijheid van meningsuiting, veiligheid en activisme leeft tot op de dag van vandaag voort.
Dat Volkert van der Graaf inmiddels zonder beperkingen door het leven gaat, roept bij velen emotie en onbegrip op — zeker rond de herdenkingsdatum van de m00rd. Maar het herinnert ons er ook aan hoe complex de werking van een rechtsstaat is. Want zelfs voor wie onherstelbaar leed veroorzaakte, geldt uiteindelijk het principe van straf, herstel en — hoe moeilijk ook — wederopname in de samenleving.
Wierd Duk verlaat live-uitzending Dit is de Week: wat er écht gebeurde en waarom het debat escaleerde
De uitzending van Dit is de Week bij de Evangelische Omroep zorgde gisteravond voor veel opschudding. Waar kijkers een inhoudelijk gesprek verwachtten over cultuur, maatschappij en identiteit, liep het debat plots hoog op. Journalist en commentator Wierd Duk stond midden in het gesprek op en verliet zichtbaar geïrriteerd de studio. De beelden gingen razendsnel rond op sociale media, waar direct vragen ontstonden: waarom stapte hij op? Wat was er in de studio gebeurd, en hoe reageerde de rest van de tafel?
Inmiddels heeft Duk zelf helderheid gegeven over zijn beslissing. Zijn verklaring geeft een nieuw licht op het incident én op de dynamiek aan tafel.
De opzet van de uitzending: gesprek over cultuur en identiteit
Wierd Duk was door de EO uitgenodigd om samen met schrijver en oud-politicus Gert-Jan Segers te praten over cultuur en achtergrond in Nederland. Van oudsher wordt de Nederlandse samenleving vaak omschreven als joods-christelijk, een term die volgens sommigen niet meer volledig past in de moderne tijd van 2025. Het gesprek zou vooral gaan over de historische wortels van die cultuur, hoe die zich ontwikkeld heeft en welke rol ze vandaag nog speelt.
Ook aan tafel zat schrijver en opiniemaker Ronit Palache, die regelmatig aanschuift wanneer het gaat over maatschappelijke discussies en culturele interpretaties. De setting leek dus ideaal voor een inhoudelijke dialoog.
Maar na slechts enkele minuten nam de uitzending een onverwachte wending.
De confrontatie tussen Duk en Palache
Tijdens het gesprek besloot Ronit Palache een eerdere uitspraak van Wierd Duk aan te kaarten. Het ging om opmerkingen die hij had gedaan over het dorp Moerdijk, waarvan hij had gezegd dat het op korte termijn zou kunnen verdwijnen. Palache stelde dat Duk op dat gebied “apocriefe verhalen” verspreidde — een term die in de media betekent dat het om onbevestigde of moeilijk te verifiëren informatie gaat.
Dat viel bij Duk niet in goede aarde. Volgens hem haalde Palache zijn woorden uit hun context en suggereerde ze iets dat hij niet gezegd had. De toon werd scherper, en van een rustige dialoog was geen sprake meer.
Duk reageerde kort maar
krachtig:
“Hier ben ik niet voor
gekomen.”
Hij schoof zijn stoel naar achteren en stond op.
Presentatrice probeert de situatie te redden
Presentatrice Margje Fikse probeerde daarna de gemoederen te bedaren. Ze vroeg Duk om toch te blijven zitten en benadrukte dat verschillende meningen juist een goed gesprek kunnen opleveren.
“Ik denk dat het goed is als je blijft. We kunnen toch in gesprek zijn?”
Maar Duk voelde zich niet gehoord en wilde niet blijven. Terwijl hij richting de uitgang liep, zei hij dat hij vond dat Palache hem verkeerd had geciteerd.
Volgens hem klopte de manier
waarop zijn eerdere woorden werden weergegeven niet:
“Ze liegt.”
Het was een harde uitspraak,
die voor ongemakkelijke stilte aan tafel zorgde. Palache reageerde
rustig en bleef bij haar uitleg:
“Voor de duidelijkheid:
ik lieg niet. Ik citeer uit zijn podcast.”
Volgens haar was ze niet bezig met verdraaien van feiten, maar met het benoemen van iets dat Duk zelf in audio had besproken.
Duk reageert later op X
Na afloop liet Duk het er niet bij zitten. Hij plaatste meerdere berichten op X (voorheen Twitter), waarin hij zijn vertrek toelichtte. Hij schreef dat hij naar het programma was gekomen om te praten over cultureel erfgoed en christelijke waarden, maar dat de dynamiek aan tafel volgens hem niet respectvol was.
In een van zijn berichten zegt hij:
“Vanavond ben ik weggelopen uit een tv-uitzending van Dit is de Week. Ik was uitgenodigd om te debatteren met Gert-Jan Segers over onze joods-christelijke cultuur en mee te praten over christenvervolging. In plaats daarvan begon sidekick Ronit Palache een onsamenhangende aanval.”
In een tweede bericht schrijft hij dat zijn eerdere opmerkingen over verdwenen Groningse dorpen wel degelijk klopten. Volgens hem was Ronit onvoldoende voorbereid en baseerde zij haar kritiek op een verkeerde interpretatie.
Het incident laat duidelijk zien dat de frustratie niet slechts tijdens de uitzending ontstond — ook achteraf zat de irritatie nog diep.
@cestmocro Telegraaf-journalist Wierd Duk (65) is zaterdagavond boos weggelopen uit het EO-programma Dit is de week, nadat hij door journalist en schrijver Ronit Palache (41) stevig werd aangesproken op uitspraken uit zijn eigen podcast. De twee kennen elkaar van hun eerdere samenwerking bij Elsevier. Halverwege de uitzending werd Palache gevraagd hoe zij naar Duks recente uitlatingen keek. Ze noemde het “journalistiek volkomen onbenullig” om weken na een X-bericht van Duk “de boel nog eens te herkauwen” en stelde dat hij “een vreemde, radicaal-rechtse afslag” had genomen. Ter voorbereiding had ze naar zijn podcast geluisterd. Tijdens de uitzending haalde Palache haar telefoon met aantekeningen tevoorschijn en confronteerde ze Duk met zijn polariserende toon, islamkritische uitspraken en het verspreiden van “apocriefe verhalen” (verhalen die niet bevestigd zijn). Daarbij citeerde ze letterlijk uit Duks podcast, waarin hij zelf zegt: “Het is mogelijk een apocrief verhaal, maar ik deel het toch maar even, want ik heb het gehoord.” Voor Duk was dat het breekpunt. Hij stond op, beschuldigde Palache van liegen en verliet de studio. Palache benadrukte dat ze uitsluitend zijn eigen woorden had geciteerd. Na afloop liet Palache weten het tegenstrijdig te vinden dat Duk wegliep, “aangezien hij zelf altijd afgeeft op mensen die het gesprek niet willen of durven te voeren”. Ook noemde ze het “onoprecht en onterecht” dat hij zich achteraf als slachtoffer presenteerde: “maar wel geheel in lijn met zijn verdienmodel”. Palache reageerde dat haar kritiek volledig gebaseerd was op “letterlijke citaten uit zijn podcast”. “Hij had mijn inhoudelijke kritiek ook kunnen weerleggen, al was dat lastig geweest, omdat het zijn eigen woorden waren.”
Ronit Palache: “Ik citeerde zijn eigen woorden”
Hoewel Palache na afloop geen uitgebreide verklaring gaf, bleef ze tijdens de uitzending helder: volgens haar baseerde ze haar opmerkingen op Duk’s eigen podcast. Ze keek zichtbaar verbaasd toen Duk opstond, omdat ze het gesprek zelf niet als vijandig had ervaren.
Aan tafel ontstond een ongemakkelijke sfeer, maar Palache bleef rustig en benadrukte dat ze geen intentie had om iemand verkeerd neer te zetten. Ze bleef bij haar eerdere standpunt dat ze hem niet verkeerd geciteerd had.
Sociale media ontploffen: verdeeldheid in de reacties
Op X, Facebook en Instagram barstte de discussie meteen los. Mensen reageerden massaal op de fragmenten van Duk die opstond en wegliep. De reacties liepen sterk uiteen:
Steun voor Duk
Veel mensen vonden dat hij bewust in een corner werd gezet en vonden het begrijpelijk dat hij wegliep. Volgens hen kreeg hij geen eerlijk podium om zijn verhaal te doen.
Steun voor Palache
Anderen vonden juist dat Palache kalm bleef en op een correcte manier zijn eerdere woorden benoemde. Zij zagen zijn vertrek als een teken van irritatie of gekwetst ego, niet als inhoudelijk verzet.
Zorgen om het debatklimaat
Veel reacties draaiden om de bredere discussie: lukt het nog in Nederland om inhoudelijk te praten over cultuur en identiteit zonder dat gesprekken escaleren? Voor sommige kijkers was het incident symbolisch voor hoe verhitte discussies tegenwoordig snel ontsporen.
Wat betekent dit voor het programma?
De EO zal zich nu moeten buigen over de vraag of dit soort confrontaties bijdragen aan hun format of juist afleiden van de inhoud. Presentatrice Margje Fikse werd geprezen om haar poging de rust terug te brengen, maar het moment toonde ook hoe moeilijk het soms is om complexe thema’s veilig te begeleiden.
Het incident zet het programma extra in de schijnwerpers, en de kans is groot dat de volgende uitzending veel wordt bekeken door mensen die benieuwd zijn hoe de EO hierop zal reageren.
Conclusie: een debat vol spanning en misverstanden
Het vertrek van Wierd Duk uit de studio maakt duidelijk hoe snel een gesprek over cultuur kan veranderen in een persoonlijk conflict. De combinatie van gevoelige thema’s, vooraf gevormde meningen en scherp taalgebruik zorgde ervoor dat de spanning opliep.
Wat begon als een inhoudelijk gesprek eindigde als een fragment dat binnen enkele minuten viral ging.
Of dit incident wordt gezien als een misverstand, als een botsing van karakters of als een signaal over de staat van het publieke debat, zal de komende dagen blijken. Maar duidelijk is dat deze uitzending veel stof heeft doen opwaaien — en dat de reacties nog wel even zullen aanhouden.