Algemeen
Precies 23 jaar na aanslag op Pim Fortuyn wordt koelbloedige dader joggend in park gespot!
De aanslag op Pim Fortuyn: een politieke schokgolf die Nederland blijvend veranderde
Op 6 mei 2002 werd Nederland opgeschrikt door een gebeurtenis die diepe sporen naliet in de politieke en maatschappelijke geschiedenis van het land. Pim Fortuyn, de omstreden maar charismatische politicus die met zijn eigen lijst storm liep in de peilingen, werd op het Media Park in Hilversum verm00rd. Negen dagen voor de Tweede Kamerverkiezingen werd hij op brute wijze neergesch0ten op een parkeerterrein bij het Audiocentrum, direct na een radio-interview.
De dader: Volkert van der Graaf, een milieuactivist met een achtergrond in het links-extremistische activisme. Hij werd vrijwel onmiddellijk na de m00rd gearr*steerd. Zijn daad was bedoeld, zo verklaarde hij later, om te voorkomen dat Fortuyn naar zijn inzicht kwetsbare groepen in de samenleving zou “demoniseren”. De m00rd werd daarmee niet alleen een persoonlijke tragedie, maar ook een aantasting van het democratische proces. Het land r0uwde — en discussieerde.
Een golf van nationale en internationale verontwaardiging
De m00rd op Fortuyn veroorzaakte direct een golf van verbijstering, verdriet en woede. Nooit eerder in de recente Nederlandse geschiedenis was een politicus op deze manier het zwijgen opgelegd. De gebeurtenis haalde wereldwijd het nieuws en werd vergeleken met politieke m00rden zoals die op John F. Kennedy. Binnen Nederland barstte een felle discussie los over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting, de rol van activisme, en de veiligheid van politici.
Er ontstonden ook snel complottheorieën. Was Van der Graaf wel alleen? Had de staat gefaald in haar taak om Fortuyn te beschermen? Er verschenen tal van boeken en documentaires die deze vragen onderzochten. Hoewel de officiële lezing nooit is weerlegd, is het wantrouwen bij een deel van de bevolking tot op de dag van vandaag voelbaar.
Fortuyns politieke erfenis en verkiezingssucces
Ondanks zijn overlijden bleef Fortuyn op de kieslijst staan voor de Tweede Kamerverkiezingen van 15 mei 2002. Het resultaat was historisch: zijn partij, de Lijst Pim Fortuyn (LPF), behaalde met 1.358.942 stemmen maar liefst 26 zetels. Nog nooit had een nieuwe partij bij haar debuut zo’n groot aandeel in de Kamer veroverd.
Toch bleek het succes kortstondig. De LPF had moeite zich te organiseren zonder haar leider, en interne conflicten domineerden het nieuws. Bij de verkiezingen van 2006 keerde de partij niet meer terug in de Tweede Kamer. Toch wordt Fortuyns naam nog vaak genoemd in het politieke debat. Veel thema’s die hij aansneed — zoals immigratie, integratie en bestuurlijke openheid — zijn vandaag de dag nog steeds actueel.
De rechtszaak tegen Volkert van der Graaf
Op 15 april 2003 werd Volkert van der Graaf veroordeeld tot 18 jaar gev*ngenisstraf. De rechtbank oordeelde dat de m00rd weliswaar schokkend was en op br*te wijze werd gepleegd, maar vond de inbreuk op het democratisch proces “niet ernstig genoeg” om een levenslange c*lstraf te rechtvaardigen. De kans op herhaling werd volgens een psychiatrisch rapport als klein ingeschat.
Toch woog de rechtbank wel degelijk zwaar mee dat de rechtsorde ernstig was geschokt. Naast moord werd Van der Graaf ook veroordeeld voor verboden w*penbezit en het bedreigen van Hans Smolders, Fortuyns chauffeur en lijfwacht, die de dader direct na de aansl*g achterna zat.
De strafmaat leidde tot publieke discussie. Was 18 jaar genoeg voor zo’n daad? Had levenslang niet meer recht gedaan aan de ernst van het feit en de maatschappelijke gevolgen?
Vroegtijdige vrijlating en een ongemakkelijk beeld
Na het uitzitten van twee derde van zijn straf — 12 jaar — kwam Van der Graaf in 2014 voorwaardelijk vrij. Hij kreeg te maken met diverse beperkingen, waaronder een meldplicht, contactverbod met media en een locatieverbod voor het Media Park en politieke bijeenkomsten. In 2020 kwamen deze beperkingen te vervallen. Sindsdien leeft Van der Graaf als vrij man, zonder toezicht van justitie.
Op 6 mei 2025, exact 23 jaar na de m00rd, werd Van der Graaf gesignaleerd tijdens een wandeling door een park in Apeldoorn. Op sociale media leidde dit tot veel beroering. Sommigen uitten hun afkeer over het feit dat de m00rdenaar van Fortuyn ogenschijnlijk ongestoord van zijn vrijheid geniet op de herdenkingsdag van zijn daad. Anderen riepen juist op tot kalmte en verwezen naar de rechtsstaat, die hem volgens de wet een tweede kans heeft gegeven.
De impact op nabestaanden en de samenleving
Voor de familie van Pim Fortuyn, zijn vrienden en zijn trouwe aanhang is de pijn nog altijd voelbaar. Elk jaar wordt er rond 6 mei een moment van herdenking gehouden bij het standbeeld van Fortuyn in Rotterdam. De herinnering aan zijn bijdrage aan het politieke debat blijft levend, net als de schok die zijn d00d teweegbracht.
Voor velen blijft het confronterend dat Van der Graaf inmiddels in volledige vrijheid leeft. De vraag hoe een samenleving omgaat met veroordeelden van zware misdr!jven — zeker met een duidelijke politieke lading — is geen makkelijke. Het raakt aan diepere vragen over straf, vergiffenis, veiligheid en rechtvaardigheid.
De herdenking en zijn laatste rustplaats
Fortuyn werd op 10 mei 2002 begraven op begraafplaats Westerveld in zijn geboortedorp Driehuis, na een indrukwekkende requiemmis in de Kathedraal van Rotterdam. Op 20 juli 2002 werden zijn st0ffelijke resten overgebracht naar een praalgraf in het Italiaanse Provesano, waar Fortuyn een vakantiewoning bezat. De herbegrafenis gebeurde op verzoek van zijn familie, in alle rust, ver weg van de hectiek van de Nederlandse politiek.
Conclusie: een open wond in de Nederlandse geschiedenis
De m00rd op Pim Fortuyn markeert een kantelpunt in de moderne Nederlandse geschiedenis. Het was niet alleen een persoonlijke tragedie, maar ook een aanv*l op het vrije politieke debat. De discussie over de balans tussen vrijheid van meningsuiting, veiligheid en activisme leeft tot op de dag van vandaag voort.
Dat Volkert van der Graaf inmiddels zonder beperkingen door het leven gaat, roept bij velen emotie en onbegrip op — zeker rond de herdenkingsdatum van de m00rd. Maar het herinnert ons er ook aan hoe complex de werking van een rechtsstaat is. Want zelfs voor wie onherstelbaar leed veroorzaakte, geldt uiteindelijk het principe van straf, herstel en — hoe moeilijk ook — wederopname in de samenleving.
Familie Borsato komt op adem na vrijspraak: Patty Brard deelt emotioneel gesprek met moeder Mary
De dag na de vrijspraak van Marco Borsato is de rust nog lang niet teruggekeerd binnen de familie. Hoewel de rechtbank in Utrecht donderdag concludeerde dat er onvoldoende bewijs was om de zanger te veroordelen, voelt de nasleep van zes jaar spanning en onzekerheid nog steeds zwaar.
Patty Brard, die al decennialang bevriend is met de familie Borsato, vertelt in Shownieuws over een emotioneel gesprek met Mary Borsato. Volgens Patty was de vrijdag vooral een dag waarin opluchting, vermoeidheid en verwerking elkaar afwisselden.
Patty: “Mary is een soort tweede moeder voor mij”
Patty vertelt dat zij Mary onmiddellijk een bericht stuurde na het bekend worden van de uitspraak. Niet alleen uit medeleven, maar ook uit persoonlijke verbondenheid.
“Ze is een soort tweede moeder voor mij, vooral in een periode waarin ik het heel moeilijk had,” legt Patty uit. “Ik heb haar meteen een paar hartjes gestuurd. En Leontine ook.”
Het gebaar lijkt klein, maar voor Patty voelde het als vanzelfsprekend. De families zijn al jaren nauw met elkaar verbonden, waardoor het juridische traject ook in haar eigen hart heeft meegespeeld.
Waar ging Marco als eerste heen?
Na de uitspraak vroeg Patty zich af waar de zanger na zo’n ingrijpend moment naartoe zou gaan.
“Je denkt dan: waar zoekt iemand steun na zes jaar spanning? Ik dacht eerst dat hij naar Mary zou gaan, maar dat bleek anders.”
Volgens Mary zocht Marco direct zijn gezin op: Leontine en de kinderen. Later voegden vrienden zich bij hen om samen stil te staan bij alles wat er gebeurd was.
“Dat vond ik mooi om te horen,” zegt Patty. “Het feit dat zijn gezin voor, achter en naast hem heeft gestaan, is zó bijzonder. Dat er na de uitspraak ruimte kwam voor een enorme ontlading, dat is heel menselijk.”
Een gevoelig moment: “Hij voelde zich weer even mens”
Mary vertelde Patty dat haar zoon voor het eerst in lange tijd weer ruimte had om over íets anders te praten dan de rechtszaak, die jarenlang zijn hele bestaan beheerste.
“Hij kon eindelijk vragen: ‘Hoe is het eigenlijk met jou?’ En dát zegt veel,” vertelt Patty zichtbaar geraakt. “Ineens voelde hij zich weer even mens.”
Dat klinkt eenvoudig, maar voor iemand die zes jaar lang onder een vergrootglas heeft gestaan, lijkt het bijna een bevrijding.
Patty begrijpt hoe diep de
sporen zijn die deze periode heeft achtergelaten:
“Als maanden overgaan in jaren, en het steeds om hetzelfde draait,
dan slijt dat in je ziel. Het gaat nog lang duren voordat deze
periode verwerkt is.”
Wat betekent de vrijspraak voor Marco’s toekomst?
Hoewel de uitspraak pas net achter de rug is, wordt er al volop gespeculeerd over een mogelijke terugkeer van de zanger op het podium. Toch lijkt Marco daar zelf nog niet klaar voor.
Na afloop zei
hij:
“Voor mij is weer gaan
optreden even te vroeg. Het was moeilijk. Ik ga nu naar mijn gezin.
Mijn carrière is onherstelbaar beschadigd.”
Het is duidelijk dat Marco eerst rust en overzicht nodig heeft. Een comeback is een optie, maar niet op korte termijn.
Muziekdeskundige Ronald Molendijk: “Er moet een groot gebaar komen”
Waar Marco voorzichtig blijft, ziet Ronald Molendijk – muziekdeskundige en producer – het anders. Volgens hem moet de zanger ooit een grote stap zetten om het hoofdstuk publiekelijk af te sluiten.
Hij zegt in Shownieuws:
“Marco is groot. Die pleister moet er een keer af. Je kunt wel klein beginnen, maar dan trek je elke avond een pleistertje los.”
Zijn advies is
duidelijk:
“Ga weer schrijven, muziek maken, in de studio zitten, huilen,
verwerken. En op een dag kondig je gewoon iets groots aan:
de Johan Cruijff Arena of De
Kuip.
En dan: boem. Klaar. ‘Ik ben terug.’”
Het is ambitieus, maar in de ogen van Molendijk is dat de manier waarop artiesten van dit formaat opnieuw hun plek kunnen claimen.
Nog geen tegenreactie richting aangeefster
Ondanks de opluchting na de vrijspraak is Marco op dit moment niet bezig met juridische stappen richting de aangeefster, Asmara.
Hij reageerde op de vraag of
hij een tegenaangifte overweegt:
“Ik ben daar absoluut
niet mee bezig. De ‘wat als’-vragen zijn voor mij nu niet aan de
orde.”
Het past bij de toon die hij de afgelopen dagen laat horen: voorzichtig, ingetogen en gericht op rust.
Voor Marco lijkt het nu belangrijker om te herstellen van de emotionele impact en zich te richten op zijn gezin, dat jarenlang in dezelfde storm stond.
Dankbaarheid naar fans en collega’s
Tot slot sprak Marco zijn dankbaarheid uit aan iedereen die hem door de moeilijke jaren heen heeft gesteund.
“Mijn collega’s die contact met mij hebben gehouden, en de fans die mij zijn blijven steunen: dankjewel.”
Die dankbaarheid komt uit een diepere laag, want ondanks de stilte in de media waren er achter de schermen mensen die hem bleven bellen, berichten stuurden en zich om hem bekommerden. Dat lijkt hem zichtbaar te hebben geraakt.
Een nieuwe fase breekt aan – maar niet zonder blijvende sporen
De uitspraak markeert een keerpunt, maar geen eindpunt. De juridische fase is voorlopig afgesloten, maar de persoonlijke verwerking staat nog maar net aan het begin. Patty, die dicht bij de familie staat, voelt dat als geen ander.
“Hij heeft zes jaar lang een zware last gedragen. Dat leg je niet in één dag naast je neer.”
Volgens haar zal er langzaam ruimte komen voor licht, lucht en nieuwe stappen – maar alles op zijn tijd.
Voorlopig concentreert Marco zich op zijn gezin, zijn rust en het voorzichtig opbouwen van een leven dat jarenlang heeft stilgestaan. De toekomst blijft onzeker, maar de steun van zijn naasten lijkt een stevige eerste stap in een lange herstelperiode.