Prinses Amalia kiest voor ingetogen aanwezigheid
tijdens Herdenking: een stil gebaar vol betekenis
Op zaterdagavond 4 mei 2025
stond Nederland stil bij de Nationale Herdenking. Op de Dam in
Amsterdam vond, zoals ieder jaar, de plechtigheid plaats waarbij
slacht0ffers van oorl0g en gew*ld worden herdacht. Centraal stond
opnieuw het besef dat vrijheid niet vanzelfsprekend is, en dat
herdenken waardevol blijft — generatie op generatie.
Zoals gebruikelijk waren koning
Willem-Alexander en koningin Máxima zichtbaar aanwezig bij de
ceremonie. Zij legden samen een krans bij het Nationaal Monument en
stonden tijdens het taptoesignaal en de twee minuten stilte tussen
duizenden aanwezigen op het plein. Maar één lid van de koninklijke
familie viel op door haar afwezigheid op de voorgrond: prinses
Amalia.
De 21-jarige kroonprinses was
dit jaar niet op het plein zichtbaar, maar volgde de plechtigheid
vanuit het Paleis op de Dam, dat uitkijkt op het monument en het
plein. Op enkele discreet genomen beelden is te zien hoe zij
voorafgaand aan de herdenking het paleis binnenging, klaar om op
haar eigen manier deel te nemen aan dit nationale moment van
bezinning.
Een stille vorm van betrokkenheid
Hoewel Amalia tijdens de
uitzending niet in beeld werd gebracht, is haar aanwezigheid achter
de schermen veelzeggend. Zonder woorden maakte ze duidelijk dat zij
onderdeel was van dit belangrijke ritueel, zij het op een rustige,
ingetogen manier. Waarom zij ervoor koos de herdenking niet op het
plein zelf bij te wonen, is niet officieel toegelicht. Toch kan
deze keuze symbool staan voor haar nog altijd terughoudende rol
binnen het publieke leven, waarin zij langzaam maar zeker haar plek
inneemt als toekomstige koningin.
Veiligheidsredenen,
persoonlijke voorkeur of de wens om ruimte te laten aan haar ouders
tijdens dit officiële moment — het blijft gissen. Maar de essentie
is helder: ook zonder zichtbaar aanwezig te zijn, nam Amalia haar
verantwoordelijkheid. In stilte, met respect en in verbinding met
het moment.
Herdenken in een veranderende tijd
De jaarlijkse herdenking op 4
mei kent een vast stramien, maar wordt steeds opnieuw ingevuld met
actuele thema’s en persoonlijke verhalen. In de Nieuwe Kerk, direct
naast de Dam, vond voorafgaand aan de ceremonie de jaarlijkse 4
mei-voordracht plaats. Dit keer was die in handen van journalist en
presentator Philip Freriks, die een indrukwekkend en persoonlijk
verhaal bracht.
Freriks sprak over zijn broer
Jan, die in april 1945 omkwam op slechts negenjarige leeftijd,
tijdens een militaire operatie in Groningen. De jonge Jan werd
geraakt door zogeheten ‘friendly fire’ van Canadese bevrijders.
Freriks vertelde hoe die gebeurtenis het leven van zijn familie
voorgoed tekende. Zijn moeder gebruikte het woord ‘gesneuveld’ om
betekenis te geven aan het verlies van haar zoon. Daarmee gaf ze
hem een plaats binnen het grotere verhaal van vrijheid en
bevrijding.
Het verhaal van Freriks
raakte zichtbaar veel aanwezigen in de kerk en de mensen die thuis
keken. Het liet zien hoe groot het persoonlijke verlies kan zijn
binnen het collectieve herdenken. En hoe herinneringen — ook na
tachtig jaar — nog springlevend kunnen zijn.
Een bescheiden rol, een duidelijke
boodschap
Voor prinses Amalia is haar
rol binnen de monarchie de afgelopen jaren langzaam maar zeker
gegroeid. Toch kiest ze er regelmatig voor om de achtergrond op te
zoeken tijdens plechtige momenten. De Nationale herdenking is een
van de meest beladen gebeurtenissen op de koninklijke kalender. Dat
zij ervoor koos om deze in stilte vanuit het Paleis op de Dam te
volgen, toont haar bewustzijn van het moment én van haar eigen rol
daarin.
Voor veel jongeren is
herdenken iets wat ze meekrijgen van ouders, leraren of via
televisie. Amalia vertegenwoordigt die jongere generatie — en laat
tegelijk zien dat herdenken tijdloos is. Haar aanwezigheid, al is
het niet fysiek tussen de mensen op de Dam, bevestigt haar
verbondenheid met het verleden én met de plicht om dat verleden
niet te vergeten.
Een land staat stil
Op de Dam stonden duizenden
mensen in stilte bijeen. Het plein, gevuld met families, veteranen,
scholieren en belangstellenden van alle leeftijden, werd even het
hart van het herdenken. Twee minuten lang geen verkeer, geen
stemmen, geen beweging — alleen stilte. Daarna volgden de nationale
hymnes en muziekstukken, afgewisseld met sobere woorden en
kransleggingen.
De kracht van 4 mei zit in de
eenvoud. Geen groots spektakel, maar respect, reflectie en stilte.
Een stilte die verbindt, troost en aanzet tot denken. Dat ook
prinses Amalia dit moment op haar manier meebeleefde, benadrukt dat
herdenken niet draait om zichtbaarheid, maar om aanwezigheid in de
breedste zin van het woord.
Wat het betekent om stil te staan
Herdenking is geen moment van
politieke stellingname of historische analyse. Het is een ritueel
van her-innering. Een kans om stil te staan bij de offers die
werden gebracht, bij mensen die hun vrijheid gaven voor die van
ons. Maar ook een moment van bewustwording: dat vrijheid kwetsbaar
blijft en dat waakzaamheid nodig is.
Dat besef is vandaag de dag
relevanter dan ooit. Met oorl0gen die nog steeds woeden in
verschillende delen van de wereld, is de boodschap van 4 mei er een
die blijft weerklinken. ‘Opdat wij niet vergeten’ is geen slogan,
maar een opdracht.
Toekomstig leiderschap in stilte
zichtbaar
Amalia’s afwezigheid op het
plein zal ongetwijfeld door sommigen als opvallend zijn ervaren.
Maar wie goed kijkt, ziet juist in haar bescheidenheid een vorm van
leiderschap. Niet alles hoeft met flair of grote woorden te
gebeuren. Soms is aanwezig zijn, luisteren, en ruimte maken voor
anderen krachtiger dan welke publieke toespraak ook.
Haar keuze toont aan dat zij
zich bewust is van de gevoeligheid van het moment. En dat zij
begrijpt dat verantwoordelijkheid ook betekent weten wanneer je op
de voorgrond treedt — en wanneer je kiest voor de achtergrond. Voor
een toekomstig staatshoofd is dat besef minstens zo belangrijk als
het uitspreken van een officiële toespraak.
Het collectieve geheugen levend
houden
Herdenking blijft een moment
waarop Nederland terugblikt én vooruitkijkt. Het biedt ruimte voor
persoonlijke verhalen, voor nieuwe generaties die vragen stellen en
antwoorden zoeken. De aanwezigheid van mensen als Freriks en Amalia
— ieder op hun eigen manier — verbindt verleden, heden en
toekomst.
De ceremonie op de Dam
eindigde zoals altijd met muziek, stilte en bloemen. Maar de impact
reikte veel verder. In huiskamers, op dorpspleinen, in scholen en
in gedachten werd meegedaan met dat ene moment van samenzijn en
stilstand.
Prinses Amalia, de jonge
vrouw die ooit koningin zal worden, was daar onderdeel van. Niet in
het licht van de camera, maar wel in het hart van het ritueel. En
misschien is dat wel precies wat dit moment zo krachtig maakt: dat
we met z’n allen — zichtbaar of niet — blijven herdenken.
