Algemeen
Grote kritiek op prinses Amalia tijdens herdenking op de Dam
Prinses Amalia kiest voor ingetogen aanwezigheid tijdens Herdenking: een stil gebaar vol betekenis
Op zaterdagavond 4 mei 2025 stond Nederland stil bij de Nationale Herdenking. Op de Dam in Amsterdam vond, zoals ieder jaar, de plechtigheid plaats waarbij slacht0ffers van oorl0g en gew*ld worden herdacht. Centraal stond opnieuw het besef dat vrijheid niet vanzelfsprekend is, en dat herdenken waardevol blijft — generatie op generatie.
Zoals gebruikelijk waren koning Willem-Alexander en koningin Máxima zichtbaar aanwezig bij de ceremonie. Zij legden samen een krans bij het Nationaal Monument en stonden tijdens het taptoesignaal en de twee minuten stilte tussen duizenden aanwezigen op het plein. Maar één lid van de koninklijke familie viel op door haar afwezigheid op de voorgrond: prinses Amalia.
De 21-jarige kroonprinses was dit jaar niet op het plein zichtbaar, maar volgde de plechtigheid vanuit het Paleis op de Dam, dat uitkijkt op het monument en het plein. Op enkele discreet genomen beelden is te zien hoe zij voorafgaand aan de herdenking het paleis binnenging, klaar om op haar eigen manier deel te nemen aan dit nationale moment van bezinning.
Een stille vorm van betrokkenheid
Hoewel Amalia tijdens de uitzending niet in beeld werd gebracht, is haar aanwezigheid achter de schermen veelzeggend. Zonder woorden maakte ze duidelijk dat zij onderdeel was van dit belangrijke ritueel, zij het op een rustige, ingetogen manier. Waarom zij ervoor koos de herdenking niet op het plein zelf bij te wonen, is niet officieel toegelicht. Toch kan deze keuze symbool staan voor haar nog altijd terughoudende rol binnen het publieke leven, waarin zij langzaam maar zeker haar plek inneemt als toekomstige koningin.
Veiligheidsredenen, persoonlijke voorkeur of de wens om ruimte te laten aan haar ouders tijdens dit officiële moment — het blijft gissen. Maar de essentie is helder: ook zonder zichtbaar aanwezig te zijn, nam Amalia haar verantwoordelijkheid. In stilte, met respect en in verbinding met het moment.
Herdenken in een veranderende tijd
De jaarlijkse herdenking op 4 mei kent een vast stramien, maar wordt steeds opnieuw ingevuld met actuele thema’s en persoonlijke verhalen. In de Nieuwe Kerk, direct naast de Dam, vond voorafgaand aan de ceremonie de jaarlijkse 4 mei-voordracht plaats. Dit keer was die in handen van journalist en presentator Philip Freriks, die een indrukwekkend en persoonlijk verhaal bracht.
Freriks sprak over zijn broer Jan, die in april 1945 omkwam op slechts negenjarige leeftijd, tijdens een militaire operatie in Groningen. De jonge Jan werd geraakt door zogeheten ‘friendly fire’ van Canadese bevrijders. Freriks vertelde hoe die gebeurtenis het leven van zijn familie voorgoed tekende. Zijn moeder gebruikte het woord ‘gesneuveld’ om betekenis te geven aan het verlies van haar zoon. Daarmee gaf ze hem een plaats binnen het grotere verhaal van vrijheid en bevrijding.
Het verhaal van Freriks raakte zichtbaar veel aanwezigen in de kerk en de mensen die thuis keken. Het liet zien hoe groot het persoonlijke verlies kan zijn binnen het collectieve herdenken. En hoe herinneringen — ook na tachtig jaar — nog springlevend kunnen zijn.
Een bescheiden rol, een duidelijke boodschap
Voor prinses Amalia is haar rol binnen de monarchie de afgelopen jaren langzaam maar zeker gegroeid. Toch kiest ze er regelmatig voor om de achtergrond op te zoeken tijdens plechtige momenten. De Nationale herdenking is een van de meest beladen gebeurtenissen op de koninklijke kalender. Dat zij ervoor koos om deze in stilte vanuit het Paleis op de Dam te volgen, toont haar bewustzijn van het moment én van haar eigen rol daarin.
Voor veel jongeren is herdenken iets wat ze meekrijgen van ouders, leraren of via televisie. Amalia vertegenwoordigt die jongere generatie — en laat tegelijk zien dat herdenken tijdloos is. Haar aanwezigheid, al is het niet fysiek tussen de mensen op de Dam, bevestigt haar verbondenheid met het verleden én met de plicht om dat verleden niet te vergeten.
Een land staat stil
Op de Dam stonden duizenden mensen in stilte bijeen. Het plein, gevuld met families, veteranen, scholieren en belangstellenden van alle leeftijden, werd even het hart van het herdenken. Twee minuten lang geen verkeer, geen stemmen, geen beweging — alleen stilte. Daarna volgden de nationale hymnes en muziekstukken, afgewisseld met sobere woorden en kransleggingen.
De kracht van 4 mei zit in de eenvoud. Geen groots spektakel, maar respect, reflectie en stilte. Een stilte die verbindt, troost en aanzet tot denken. Dat ook prinses Amalia dit moment op haar manier meebeleefde, benadrukt dat herdenken niet draait om zichtbaarheid, maar om aanwezigheid in de breedste zin van het woord.
Wat het betekent om stil te staan
Herdenking is geen moment van politieke stellingname of historische analyse. Het is een ritueel van her-innering. Een kans om stil te staan bij de offers die werden gebracht, bij mensen die hun vrijheid gaven voor die van ons. Maar ook een moment van bewustwording: dat vrijheid kwetsbaar blijft en dat waakzaamheid nodig is.
Dat besef is vandaag de dag relevanter dan ooit. Met oorl0gen die nog steeds woeden in verschillende delen van de wereld, is de boodschap van 4 mei er een die blijft weerklinken. ‘Opdat wij niet vergeten’ is geen slogan, maar een opdracht.
Toekomstig leiderschap in stilte zichtbaar
Amalia’s afwezigheid op het plein zal ongetwijfeld door sommigen als opvallend zijn ervaren. Maar wie goed kijkt, ziet juist in haar bescheidenheid een vorm van leiderschap. Niet alles hoeft met flair of grote woorden te gebeuren. Soms is aanwezig zijn, luisteren, en ruimte maken voor anderen krachtiger dan welke publieke toespraak ook.
Haar keuze toont aan dat zij zich bewust is van de gevoeligheid van het moment. En dat zij begrijpt dat verantwoordelijkheid ook betekent weten wanneer je op de voorgrond treedt — en wanneer je kiest voor de achtergrond. Voor een toekomstig staatshoofd is dat besef minstens zo belangrijk als het uitspreken van een officiële toespraak.
Het collectieve geheugen levend houden
Herdenking blijft een moment waarop Nederland terugblikt én vooruitkijkt. Het biedt ruimte voor persoonlijke verhalen, voor nieuwe generaties die vragen stellen en antwoorden zoeken. De aanwezigheid van mensen als Freriks en Amalia — ieder op hun eigen manier — verbindt verleden, heden en toekomst.
De ceremonie op de Dam eindigde zoals altijd met muziek, stilte en bloemen. Maar de impact reikte veel verder. In huiskamers, op dorpspleinen, in scholen en in gedachten werd meegedaan met dat ene moment van samenzijn en stilstand.
Prinses Amalia, de jonge vrouw die ooit koningin zal worden, was daar onderdeel van. Niet in het licht van de camera, maar wel in het hart van het ritueel. En misschien is dat wel precies wat dit moment zo krachtig maakt: dat we met z’n allen — zichtbaar of niet — blijven herdenken.
Algemeen
Veel kritiek op online gedeelde video van Jetten: ‘Hij is meer met zichzelf bezig, dan met de politiek..’
De premier is in Nederland traditioneel meer dan alleen een bestuurder. Hij of zij is het gezicht van het kabinet, de voorzitter van de ministerraad en in veel opzichten het morele en symbolische kompas van het land. Juist daarom ligt elke publieke uiting van een regeringsleider onder een vergrootglas. Wat wordt gezegd, hoe het wordt gezegd en zelfs wat iemand online deelt, kan gevolgen hebben voor hoe het gezag van het ambt wordt ervaren. In dat licht zorgen de recente online uitingen van Rob Jetten bij een deel van het publiek voor gefronste wenkbrauwen.
De veranderende rol van een regeringsleider
De afgelopen decennia is de rol van politieke leiders sterk veranderd. Waar premiers vroeger vooral zichtbaar waren via journaals, kranteninterviews en officiële toespraken, speelt sociale media nu een centrale rol. Politici zijn niet langer alleen bestuurders, maar ook persoonlijke merken. Ze laten zich zien op Instagram, reageren op X en posten video’s op platforms waar een jonger publiek actief is.
Die ontwikkeling heeft voordelen. Politiek wordt toegankelijker, menselijker en minder afstandelijk. Burgers zien niet alleen het ambt, maar ook de persoon erachter. Dat kan betrokkenheid vergroten en drempels verlagen, vooral voor jongeren die zich anders misschien nauwelijks aangesproken voelen door politiek.
Tegelijkertijd roept die verschuiving ook vragen op. Waar ligt de grens tussen toegankelijkheid en vrijblijvendheid? En wanneer slaat het om van modern communiceren naar het ondermijnen van het gezag dat bij een ambt hoort?
Rob Jetten en zijn online uitstraling
In het geval van Rob Jetten draait de discussie vooral om filmpjes die hij deelt op sociale media. Korte video’s met een luchtige toon, soms humoristisch, soms speels. Voor zijn aanhangers laten die beelden zien dat hij een eigentijdse leider is, iemand die niet verstijfd raakt door protocollen en die durft te laten zien dat hij ook gewoon mens is.
Critici kijken daar echter heel anders naar. Zij vinden dat sommige filmpjes meer lijken op TikTok-humor dan op communicatie van een regeringsleider. In een tijd waarin Nederland geconfronteerd wordt met internationale spanningen, economische onzekerheid, maatschappelijke verdeeldheid en complexe dossiers, vragen zij zich af of zulke uitingen wel passen bij de zwaarte van het ambt.
Het gaat daarbij niet zozeer om één filmpje, maar om het totaalbeeld dat ontstaat. De vraag is: straalt een premier hiermee rust, betrouwbaarheid en gezag uit, of juist lichtheid en vrijblijvendheid?
Symboliek en timing
Politiek draait niet alleen om inhoud, maar ook om symboliek. Beelden blijven hangen. Zeker in tijden van crisis kijken mensen naar hun leiders voor richting en zekerheid. Dat betekent niet dat een premier nooit mag lachen of luchtig mag zijn, maar wel dat timing en context cruciaal zijn.
Een humoristische video kan onschuldig zijn op een rustige dag, maar heel anders worden ervaren wanneer er tegelijkertijd ernstige dossiers spelen. Denk aan internationale conflicten, spanningen binnen de samenleving of grote economische vraagstukken. In zulke momenten verwachten veel mensen een bepaalde ernst en soberheid van hun leiders.
Critici van Jetten wijzen erop dat juist die context soms lijkt te ontbreken. Ze vragen zich af of de balans wel goed wordt bewaakt tussen moderne communicatie en het besef van verantwoordelijkheid dat bij het premierschap hoort.
Generatiekloof in verwachtingen
De discussie rond Jettens filmpjes legt ook een bredere kloof bloot tussen generaties. Jongere kiezers zijn opgegroeid met sociale media, snelle beelden en informele communicatie. Voor hen voelt een premier die af en toe een luchtige video deelt misschien juist herkenbaar en toegankelijk.
Oudere generaties, of mensen die meer waarde hechten aan traditionele vormen van gezag, ervaren datzelfde gedrag eerder als ongepast. Voor hen hoort een regeringsleider afstand te bewaren en boven de dagelijkse lichtheid te staan. Niet omdat hij onmenselijk moet zijn, maar omdat het ambt nu eenmaal een zekere zwaarte met zich meebrengt.
Beide perspectieven zijn begrijpelijk. De vraag is alleen of een premier iedereen tegelijk kan bedienen zonder het risico te lopen een deel van zijn gezag te verliezen.
Leiderschap in tijden van onzekerheid
Leiderschap wordt vaak pas echt zichtbaar in moeilijke tijden. Dan gaat het niet alleen om beleid, maar ook om uitstraling. Mensen willen het gevoel hebben dat er iemand aan het roer staat die overzicht heeft, kalm blijft en verantwoordelijkheid neemt.
In dat licht wordt elke publieke uiting van een premier onderdeel van een groter verhaal. Zelfs een kort filmpje kan bijdragen aan het beeld dat mensen hebben van hoe serieus iemand zijn rol neemt. Dat betekent niet dat humor verboden is, maar wel dat de afweging zorgvuldig moet zijn.
Critici vrezen dat een te speelse online aanwezigheid afbreuk kan doen aan dat beeld van stabiliteit. Ze vragen zich af of likes en bereik op sociale media opwegen tegen het risico dat het ambt minder serieus wordt genomen.
De andere kant van het verhaal
Aan de andere kant wijzen voorstanders erop dat tijden veranderen. Politiek hoeft niet altijd zwaar en afstandelijk te zijn om effectief te zijn. Juist door zichzelf te laten zien als mens kan een leider vertrouwen winnen. Bovendien bereikt Jetten met zijn online aanpak groepen die anders misschien nooit naar een politiek debat zouden kijken.
Zij benadrukken dat leiderschap niet alleen zit in toon, maar vooral in daden en besluiten. Zolang beleid doordacht is en besluiten standhouden, zou een speelse video geen probleem mogen zijn. Volgens hen is het zelfs gevaarlijk om vast te houden aan een ouderwets beeld van gezag dat niet meer aansluit bij de samenleving van nu.
Een kwestie van balans
Uiteindelijk draait de discussie niet om één video of één politicus, maar om een bredere vraag: hoe ziet modern leiderschap eruit? Hoe combineer je toegankelijkheid met autoriteit? En hoe zorg je ervoor dat communicatie vernieuwend is zonder het gewicht van het ambt te ondergraven?
Voor Rob Jetten ligt daar een duidelijke uitdaging. Zijn online aanwezigheid levert hem zichtbaarheid en bereik op, maar roept ook vragen op over de uitstraling van zijn rol. Het is een dunne lijn tussen verfrissend en onhandig, tussen menselijk en te licht.
Het oordeel ligt bij de kijker
Of de filmpjes van Jetten passen bij zijn rol als premier, blijft uiteindelijk een kwestie van persoonlijke beoordeling. Sommigen zien een moderne leider die meegaat met zijn tijd, anderen zien een politicus die te veel flirt met oppervlakkigheid.
Wat vaststaat, is dat leiderschap vraagt om meer dan alleen goede bedoelingen. Het vraagt om bewustzijn van context, timing en symboliek. In een wereld waarin alles wordt vastgelegd en gedeeld, weegt elke uiting mee.
Kijk dus vooral zelf, vorm je eigen oordeel en praat mee. Want een democratie leeft niet van likes alleen, maar van debat, kritische vragen en een voortdurende dialoog over wat we van onze leiders verwachten.