Algemeen
Groot schandaal over André Rieu op komst: ‘Het is echt wachten’
Dirigent Jaap van Zweden onder vuur: beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag roepen vragen op
De wereld van klassieke muziek wordt opgeschud door serieuze aantijgingen richting topdirigent Jaap van Zweden. Meerdere musici die met hem samenwerkten, hebben verklaard dat Van Zweden zich schuldig zou hebben gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag. De beschuldigingen betreffen onder andere verbaal intimiderend gedrag en een gespannen werksfeer.
Volgens een aantal musici zou Van Zweden zich jarenlang hebben laten gelden op een manier die door sommigen als intimiderend werd ervaren. “Hij schreeuwt naar je alsof je een kind van vier bent,” zegt een betrokkene. “Veel mensen zijn bang om iets verkeerd te doen.”
Grote carrière, grote druk
Jaap van Zweden geldt internationaal als een van de meest succesvolle Nederlandse dirigenten ooit. Hij leidde toporkesten als het New York Philharmonic en was recentelijk nog chef-dirigent bij The Metropolitan Opera in New York. Zijn uitzonderlijke staat van dienst en internationale reputatie maken de situatie des te gevoeliger.
Entertainmentjournalist Jordi Versteegden en Privé-hoofdredacteur Evert Santegoeds spraken in de podcast Strikt Privé over de kwestie. “Als je zo’n hoge boom bent, vang je veel wind,” zegt Santegoeds. “Het is onvoorstelbaar wat hij bereikt heeft, en ook opvallend hoe weinig aandacht dat in Nederland soms krijgt.”
Toch merkt hij op dat groot succes ook zijn keerzijde heeft. “Dan is er altijd wel iemand die zich niet gehoord voelt of zich gekwetst voelt door de manier van werken. Zeker als de lat hoog ligt en de druk intens is.”
Documentaire als katalysator
De beschuldigingen zijn naar buiten gekomen in het kader van een documentaire van het programma Pointer, waarin enkele musici hun ervaringen delen. Hoewel Van Zweden vooralsnog niet publiekelijk heeft gereageerd op de aantijgingen, wordt verwacht dat hij zijn kant van het verhaal binnenkort zal toelichten.
Volgens de makers van de documentaire gaat het om een structureel patroon, waarin harde werkcultuur en persoonlijke omgangsstijl door elkaar lopen. In hoeverre de gedragingen van Van Zweden als grensoverschrijdend kunnen worden gekwalificeerd, is onderwerp van discussie.
De balans tussen prestatie en gedrag
De discussie raakt een bredere maatschappelijke ontwikkeling: hoe gaan we om met hoge druk en machtsverhoudingen binnen prestatiegerichte omgevingen zoals de kunstwereld, media of sport?
“Het is niet de padvinderij,” zegt Santegoeds daarover. “Waar intensieve prestaties worden gevraagd, worden ook scherpe woorden gewisseld. Vroeger werd dat als normaal beschouwd, nu wordt er anders naar gekeken. Tijden veranderen.”
Hij voegt toe: “Als je daarna met elkaar een glas wijn kunt drinken en het achter je laat, zou het goed moeten zijn. Maar als mensen structureel schade ervaren, moet dat uiteraard serieus genomen worden.”
Wordt André Rieu ook genoemd?
Tijdens het gesprek komt ook de naam van violist en orkestleider André Rieu kort voorbij. Tot op heden zijn er geen beschuldigingen richting hem geuit, en zijn naam werd slechts hypothetisch genoemd. “Zou het kunnen? Je weet het gewoon niet meer tegenwoordig,” zegt Versteegden. De opmerking dient vooral als voorbeeld van hoe breed het maatschappelijke debat inmiddels reikt.
De opmerking is niet bedoeld als aantijging, maar toont aan dat in de huidige tijd steeds vaker gekeken wordt naar machtsstructuren in publieke functies, ook als er geen concrete aanleiding is.
Zelfreflectie
Aan het einde van het gesprek wordt ook kort stilgestaan bij het eigen werkklimaat binnen de media. “Ben je zelf bang dat er ooit verhalen naar buiten komen?” vraagt Jordi aan Evert.
“Niet echt,” antwoordt hij. “Maar het is ook bij ons geen wereld van thee en koekjes. We werken onder hoge druk en er wordt veel gevraagd. Vroeger hoorde daar soms een scherpe toon bij. Nu liggen de gevoeligheden anders.”
Santegoeds sluit af met een veelzeggend citaat: “If you can’t stand the heat, stay out of the kitchen.” Toch benadrukt hij ook dat we alert moeten blijven op situaties waarin grenzen overschreden worden. “Grootheid of niet, iedereen verdient een veilige werkomgeving.”
Hoe nu verder?
Het is nog onduidelijk wat de gevolgen zullen zijn voor Jaap van Zweden. De betrokken omroepen hebben nog geen officiële reactie gegeven op de documentaire of de verklaringen van de musici. Van Zweden zelf heeft nog niet publiekelijk gereageerd. Of dat snel verandert, zal afhangen van de verdere berichtgeving en de maatschappelijke druk.
Wat wel duidelijk is: dit verhaal past in een bredere trend waarin ongewenst gedrag, ook binnen prestigieuze werkomgevingen, steeds minder onbesproken blijft.
0penbaar Ministerie eist celstraf tegen Marco Borsato – verdediging wijst op verstoorde gezinssituatie
De strafzaak tegen zanger Marco Borsato heeft dinsdag een nieuw hoofdstuk bereikt. Het 0penbaar Ministerie (OM) heeft een onvoorwaardelijke gev*ngenisstraf van vijf maanden geëist wegens vermeend grensoverschrijdend gedrag jegens een destijds vijftienjarig meisje. Volgens het OM heeft Borsato misbruik gemaakt van een vertrouwensband die hij met het meisje had opgebouwd, waarbij sprake zou zijn geweest van “ernstig grensoverschrijdend gedrag”.
De zanger, die alle aantijgingen ontkent, ziet de zaak met spanning tegemoet. Zijn advocaten stellen dat het onderzoek onvolledig is en dat de context waarin alles plaatsvond door het OM grotendeels is genegeerd.
Het verwijt: misbruik van vertrouwen
Volgens het 0penbaar Ministerie ontwikkelde Marco Borsato in de loop der jaren een hechte band met de familie van het meisje, die jarenlang actief was binnen zijn fanclub. De band groeide uit tot een vertrouwensrelatie, waarin het meisje hem als een soort mentor beschouwde.
Het OM stelt dat Borsato die vertrouwenspositie misbruikte. In de woorden van de officier van justitie:
“Er was sprake van een ongelijkwaardige verhouding waarin een volwassen man de grenzen van een kwetsbare minderjarige heeft overschreden.”
Het vermeende slacht0ffer en haar moeder deden later gezamenlijk aangifte. De moeder speelde volgens het OM een sleutelrol: zij deed de eerste melding, verzamelde berichten en foto’s en droeg deze aan bij het onderzoek. De aanklager benadrukte dat de verklaringen van moeder en dochter “gedetailleerd, consistent en geloofwaardig” zijn.
Borsato zelf ontkent elke vorm van ontucht. Hij zegt dat hij altijd op een respectvolle manier met het gezin is omgegaan en nooit grenzen heeft overschreden.
De rol van de moeder: sleutelgetuige of bron van twijfel?
De moeder van het vermeende slacht0ffer, Nathalie T., blijft een centrale en controversiële figuur in de zaak. Haar betrokkenheid, zowel als fan als ouder, roept bij velen vragen op.
Volgens haar verklaring ontdekte ze het grensoverschrijdende gedrag nadat haar dochter zich tot haar had gewend. Ze besloot daarop zelf bewijsmateriaal te verzamelen — iets wat volgens het OM cruciaal was om de zaak te onderbouwen.
Maar de verdediging schetst een heel ander beeld. Advocaat Carry Knoops noemt de moeder “een onbetrouwbare en manipulerende factor” die bewust een verstoorde situatie in stand hield. Volgens haar was er sprake van een “ongezonde dynamiek” in het gezin waarin Borsato, soms tegen zijn zin, steeds verder werd meegesleurd.
Een ontwrichte gezinssituatie
Tijdens de rechtszitting werd uitvoerig gesproken over de omstandigheden binnen het gezin. Verschillende mediacommentatoren noemden de thuissituatie “verontrustend” en “moreel verstoord”.
Schrijver Özcan Akyol vertelde in een talkshow dat de moeder op enig moment Borsato zou hebben aangespoord om bij haar dochter langs te gaan, terwijl zij in een kwetsbare positie verkeerde.
“Dat is een rode vlag,” zei Akyol. “Zoiets had nooit mogen gebeuren, en Borsato had daar meteen afstand van moeten nemen.”
Volgens mediakenners tekent dat voor een situatie waarin de grenzen tussen nabijheid en verantwoordelijkheid volledig vervaagden.
Media duiden de zaak: “Een verwarrend en pijnlijk beeld”
In programma’s als Shownieuws en Vandaag Inside werd met verbazing gesproken over de nieuwe details die tijdens de zitting naar voren kwamen. Presentatrice Tooske Ragas zei dat ze heen en weer werd geslingerd tussen begrip en afkeer.
“Aan de ene kant hoor je ernstige beschuldigingen, aan de andere kant zie je een gezin waarin normen en waarden zoek leken.”
Showbizzkenner Bart Ettekoven wees op de “ongebruikelijke omgangsvormen” in het huis, waarbij niet alleen het meisje, maar ook de moeder zich soms op een manier gedroegen die volgens hem “vragen oproept over verantwoordelijk gedrag van een ouder”.
Johan Derksen en René van der Gijp spraken in hun programma van “een chaotische situatie” waarin Borsato terechtkwam. Volgens hen had de zanger, gezien zijn bekendheid, beter afstand moeten nemen.
“Als je ziet in wat voor omgeving hij terechtkwam, had hij weg moeten lopen,” zei Derksen.
Beelden van fanclubdag duiken op
De publieke discussie kreeg een nieuwe wending toen oude beelden opdoken van een fanclubdag waarop Nathalie T., de moeder van het vermeende slacht0ffer, op opvallend openhartige wijze over Borsato sprak. In de fragmenten, die inmiddels op sociale media circuleren, is te zien hoe zij met een speelse toon verwijst naar haar vriendschap met de zanger.
Voor veel kijkers bevestigen die beelden het idee dat de grenzen binnen de relatie tussen fanclubleden en artiest soms diffuus waren. Anderen vinden juist dat het ongepast is om zulke oude opnames in de context van een strafzaak te gebruiken.
“Wat je ziet, is een mengeling van bewondering, vriendschap en ongemak,” aldus media-analist Esther van Rijswijk. “En dat maakt de zaak extra complex. Het gaat hier niet alleen om feiten, maar ook om perceptie.”
De verdediging reageert: “Een omgeving zonder grenzen”
Op de tweede dag van de zitting was het woord aan advocaat Carry Knoops, die namens Marco Borsato een uitgebreide verdediging voerde. Zij noemde de situatie binnen het gezin van Nathalie T. “ontwricht” en “zorgwekkend”.
Knoops vertelde dat er volgens haar aanwijzingen zijn dat de moeder zelf foto’s van haar dochter maakte, in kwetsbare situaties, en die beelden vervolgens deelde binnen haar kennissenkring. In sommige gevallen zouden die zelfs bij Marco Borsato terecht zijn gekomen.
“Het laat zien hoe onduidelijk de grenzen waren,” aldus Knoops. “Er was sprake van een moeder die zelf het morele kompas verloor. Dat moet worden meegewogen in deze zaak.”
De advocate benadrukte dat haar cliënt meerdere keren geprobeerd had om gesprekken te voeren over wat er in het gezin gebeurde, maar dat hij telkens werd gerustgesteld of zelfs aangemoedigd om te blijven komen.
“Dat is niet het gedrag van iemand met kwade bedoelingen,” zei ze. “Dat is het gedrag van iemand die verstrikt is geraakt in een omgeving zonder helderheid.”
Twijfels over onderzoek en bewijs
Knoops uitte daarnaast forse kritiek op het strafrechtelijk onderzoek. Zo wees ze erop dat er volgens de verdediging ontlastend materiaal ontbreekt of onvoldoende is uitgewerkt. Ook zouden bepaalde dagboeken van het meisje niet zijn onderzocht, terwijl die volgens de verdediging relevant kunnen zijn.
“Als je waarheidsvinding nastreeft, moet je alles onderzoeken – niet alleen wat in je verhaal past,” aldus Knoops.
Ze stelde verder dat het OM te snel aannam dat de verklaringen van moeder en dochter geloofwaardig zijn, terwijl andere verklaringen of contexten buiten beschouwing zijn gelaten.
Eerlijk proces en publieke druk
Volgens de advocaten is de mediabelangstelling voor de zaak zo groot dat het moeilijk is om een eerlijk proces te voeren. Geert-Jan Knoops, die zijn vrouw bijstaat in de verdediging, sprak over de invloed van mediafragmenten en online publicaties op de publieke opinie.
“We zien dat meningen worden gevormd op basis van talkshows en sociale media, niet op basis van bewijs,” zei hij. “Dat is zorgwekkend in een rechtsstaat.”
Hij benadrukte dat Borsato altijd heeft meegewerkt aan het onderzoek en herhaaldelijk consistent dezelfde verklaring heeft afgelegd.
“Iedereen verdient een eerlijk proces,” besloot hij. “Ook iemand die jarenlang symbool stond voor liefde en muziek in dit land.”
Een zaak die Nederland bezighoudt
De zaak tegen Marco Borsato is uitgegroeid tot een van de meest besproken rechtszaken van de afgelopen jaren. Niet alleen omdat het gaat om een bekende Nederlander, maar vooral vanwege de morele en emotionele vragen die het oproept: hoe ver reikt vertrouwen? Wat gebeurt er als nabijheid zijn grenzen verliest?
Psychologen wijzen erop dat dit soort zaken zelden eenvoudig zijn. Er spelen emoties, macht, loyaliteit en sociale druk een rol.
De rechtbank zal de komende weken alle pleidooien en bewijsmiddelen bestuderen. De uitspraak wordt naar verwachting in december gedaan.
Wat de uitkomst ook wordt, duidelijk is dat de zaak diepe sporen heeft getrokken — bij de betrokkenen, bij de fans, en in de publieke discussie over verantwoordelijkheid, vertrouwen en machtsverhoudingen.
Samenvatting:
-
Het OM eist vijf maanden onvoorwaardelijke celstraf tegen Marco Borsato.
-
De zanger ontkent alle aantijgingen en zegt onterecht beschuldigd te zijn.
-
De moeder van het vermeende slacht0ffer speelde een centrale rol in de aangifte.
-
De verdediging stelt dat er sprake was van een verstoorde gezinssituatie en een oneerlijk proces.
-
De uitspraak volgt naar verwachting in december 2025.