Algemeen
Eerste foto’s van graf paus Franciscus vrijgegeven na privébegrafenis
De laatste rustplaats van paus Franciscus: eenvoudig, betekenisvol en trouw aan zijn levensmissie
Na een pontificaat van meer dan tien jaar is paus Franciscus op 88-jarige leeftijd 0verleden. Zijn 0verlijden markeert het einde van een tijdperk binnen de katholieke kerk – een periode die gekenmerkt werd door eenvoud, betrokkenheid en een open houding naar de wereld. Inmiddels zijn ook de eerste foto’s verschenen van zijn laatste rustplaats, en die beelden vertellen misschien wel meer over zijn nalatenschap dan duizend woorden kunnen.
Een vredig einde in het Sint-Martha-huis
Paus Franciscus stierf op maandag in alle rust in zijn kamer in het Sint-Martha-huis, waar hij sinds het begin van zijn pauschap woonde. In tegenstelling tot eerdere pausen, die het apostolisch paleis bewoonden, koos Franciscus bewust voor eenvoud. Hij verbleef liever in een klein pension, waar hij het personeel dagelijks groette en het leven deelde met anderen.
Het 0verlijden werd bekendgemaakt door kardinaal Kevin Farrell, camerlengo van de Heilige Stoel, die in een emotionele verklaring zei:
“Lieve broeders en zusters, met diepe droefheid moet ik jullie het 0verlijden van onze Heilige Vader Franciscus melden. Om 7.35 uur vanochtend is de bisschop van Rome, Franciscus, teruggekeerd naar het huis van de Vader.”

In zijn toespraak roemde Farrell het leven van Franciscus als een voorbeeld van trouw, moed en universele liefde – vooral voor hen die vaak vergeten worden: de armen, de zieken, de vluchtelingen, de eenzamen. Zijn woorden raakten wereldwijd miljoenen mensen die zich de eenvoud en warmte van deze paus zullen blijven herinneren.
Een massaal afscheid op het Sint-Pietersplein
Drie dagen na zijn 0verlijden werd in Rome een indrukwekkende openbare begrafenismis gehouden. Meer dan 250.000 mensen verzamelden zich op het Sint-Pietersplein – gelovigen, wereldleiders, geestelijken en gewone mensen die zich geraakt voelden door zijn woorden en daden. Het plein vulde zich met gebeden, kaarsen en stilte, afgewisseld door momenten van gezang en herinnering.
De dienst werd geleid door kardinalen en bisschoppen van over de hele wereld. De sfeer was ingetogen, maar doordrenkt van dankbaarheid. Kinderen droegen bloemen, er werd voorgelezen uit Franciscus’ encycliek Laudato Si’, en in talloze talen werd zijn naam met respect uitgesproken.
Een andere rustplaats dan verwacht
In tegenstelling tot wat gebruikelijk is voor pausen, werd Franciscus niet bijgezet onder de Sint-Pietersbasiliek, waar onder anderen Johannes Paulus II en Benedictus XVI rusten. In plaats daarvan koos hij voor een bescheiden plek in de Basiliek van Santa Maria Maggiore, een kerk die hij vaak bezocht tijdens zijn pontificaat.
De keuze voor deze locatie was geen toeval. Franciscus had een diepe devotie voor Maria, de moeder van Jezus, en beschouwde deze basiliek als een plek van troost en gebed. Bij belangrijke reizen bad hij er, bij moeilijke momenten zocht hij er stilte, en op feestdagen kwam hij er graag in de vroege ochtend zonder veel omhaal.
Een graf vol symboliek
Zijn laatste rustplaats weerspiegelt de waarden waarvoor paus Franciscus zijn hele leven stond. Op de eenvoudige grafsteen prijkt enkel het woord “Franciscus” in Latijnse letters. Er ligt één witte roos op het graf – geen bloemenzee, geen goud, geen groots monument.
Boven het graf hangt een kopie van het borstkruis dat hij dagelijks droeg, symbool van zijn verbondenheid met de armen en de eenvoud van het evangelie. Er schijnt een warm licht op de plek, wat zorgt voor een serene sfeer waarin bezoekers stil kunnen reflecteren.
Sinds de begrafenis komen dagelijks rouwenden langs om in stilte hun respect te betuigen. Geen fanfare, geen toespraken – alleen stilte, gebed en herinnering.
Eenvoud als bewuste keuze
Volgens het Amerikaanse PBS News was de keuze voor deze bescheiden grafplek een directe wens van Franciscus zelf. Hij wilde dat zijn graf niet het middelpunt van de aandacht zou zijn, maar dat de aandacht gericht moest blijven op Maria en op de boodschap van het geloof.
“Zijn hele leven stond in het teken van anderen, niet van zichzelf,” zei aartsbisschop Rolandas Makrickas eerder. “Hij wilde niet herdacht worden als leider, maar als dienaar. Als broer onder broeders.”
Het past bij de man die liever in een pension woonde dan in een paleis, die zijn schoenen zelf poetste, en die altijd zei dat de kerk een veldhospitaal moest zijn voor wie gewond is.
Een geestelijke erfenis die blijft
Met het 0verlijden van paus Franciscus verliest de wereld niet alleen een kerkleider, maar ook een moreel kompas. Hij sprak zich uit tegen ongelijkheid, milieuschade, uitbuiting en uitsluiting. Hij vroeg aandacht voor vluchtelingen, voor de klimaatcrisis, en voor mensen aan de rand van de samenleving.
Zijn woorden, maar vooral zijn daden, hebben talloze mensen geïnspireerd. Hij bezocht vluchtelingenkampen in Griekenland, omhelsde zieken in achterbuurten van Brazilië, en riep herhaaldelijk op tot compassie in plaats van oordeel. Hij brak met tradities als dat nodig was, maar altijd met het oog op liefde en rechtvaardigheid.
Een paus die de wereld dichterbij bracht
Wat paus Franciscus zo bijzonder maakte, was zijn vermogen om verbinding te leggen tussen kerk en samenleving. Hij sprak op een manier die mensen raakte – eenvoudig, oprecht, en zonder omwegen. Zijn taal was niet die van dogma’s, maar van het hart.
Zijn beroemde uitspraak “Wie ben ik om te oordelen?” werd wereldwijd gezien als een teken van openheid, zeker binnen een instituut dat lange tijd als afstandelijk werd ervaren. Daarmee gaf hij velen het gevoel dat er weer ruimte was voor dialoog, voor menselijkheid, voor een geloof dat niet sluit, maar opent.
Een afscheid dat spreekt
De foto’s van het graf van paus Franciscus gaan inmiddels de wereld over. Mensen delen ze op sociale media, niet om te sensationaliseren, maar om te laten zien hoe soberheid en betekenis samen kunnen gaan. Geen praalgraf, geen marmeren beelden, geen pompeuze teksten – alleen een naam, een bloem, en een kruis.
En juist dat raakt mensen. Het is het ultieme bewijs dat Franciscus tot het einde trouw is gebleven aan zijn boodschap: bescheidenheid is geen zwakte, maar kracht. In een wereld die vaak draait om macht en uiterlijk vertoon, koos hij voor eenvoud en oprechte aandacht.
Pope Francis' tomb in a niche in the Basilica of St. Mary Major can now be visited by the faithful, as the Church commemorates the late Pope with the second day of the Novemdiales, or 'nine days' of mourning. pic.twitter.com/AyhukxUtmV
— Vatican News (@VaticanNews) April 27, 2025
Conclusie: een levensverhaal dat blijft inspireren
Het graf van paus Franciscus is geen toeristische trekpleister, maar een plaats van bezinning, stilte en inspiratie. Zijn leven was een voorbeeld van hoe leiderschap ook dienstbaar kan zijn, hoe grootsheid kan schuilen in kleinheid, en hoe liefde voor de ander de essentie is van het geloof.
Zijn laatste rustplaats is daarmee niet alleen een graf, maar een levend symbool van alles waarvoor hij stond. En zolang zijn woorden en daden voortleven in mensen die compassie, eenvoud en rechtvaardigheid nastreven, is zijn nalatenschap springlevend.
Algemeen
Jutta Leerdam reageert op ‘scheldpartij’ na val: DIT zei ze echt

De afgelopen dagen kreeg Jutta Leerdam te maken met een storm aan reacties. Niet alleen vanwege haar pijnlijke val op het ijs in Thialf, maar vooral door wat er daarna gebeurde. Waar de focus aanvankelijk lag op het sportieve drama, verschoof die al snel naar een randzaak: vermeend taalgebruik direct na haar crash. En juist dat zorgde voor felle discussies, verontwaardiging en uiteindelijk ook voor een reactie van Leerdam zelf.

Een dramatisch moment op het verkeerde moment
Tweede Kerstdag moest voor Jutta Leerdam een sportief hoogtepunt worden. In Thialf stond ze aan de start van haar favoriete afstand, met alles op alles gezet om zich rechtstreeks te plaatsen voor de Olympische Winterspelen in Milaan. De verwachtingen waren hoog, de druk was voelbaar, en de tribunes zaten vol.
Maar in de tweede bocht ging het mis. Leerdam verloor de controle, gleed weg en kwam hard in de kussens terecht. De klap was zichtbaar en de teleurstelling minstens zo groot. In één klap leek haar directe Olympische kwalificatie uit beeld te verdwijnen.
Na afloop verscheen ze zichtbaar aangeslagen voor de camera. Met tranen in haar ogen probeerde ze onder woorden te brengen wat er was gebeurd. Ze sprak over een gevoel alsof ze ergens op stond, alsof er iets op het ijs lag of alsof haar schaats een botte plek had. “Dit wil je gewoon niet,” zei ze. “Ik baal hier zó van.”
Het waren woorden die pasten bij een topsporter die weet wat er op het spel staat en die voelt dat een cruciaal moment haar door de vingers glipt.

Sportieve teleurstelling raakt op de achtergrond
Opvallend genoeg ging het publieke debat al snel nauwelijks meer over de sportieve gevolgen van de val. Terwijl het voor Leerdam zelf draait om training, kwalificatie en de hoop op een aanwijsplek voor de Spelen, verlegde een deel van het publiek de aandacht naar iets heel anders.
Onder videofragmenten van de NOS ontstonden discussies over wat Leerdam direct na haar val zou hebben geroepen. Meerdere kijkers meenden een woord te herkennen dat als kwetsend wordt ervaren. Dat leidde tot beschuldigingen en stevige reacties, waarbij sommigen vonden dat haar taalgebruik “niet kon”, zeker gezien haar voorbeeldfunctie.
Binnen korte tijd ging het niet meer over ijs, schaatsen of Olympische dromen, maar over interpretaties van lipbewegingen en flarden audio in een emotioneel moment.

Sociale media als vergrootglas
De situatie illustreert opnieuw hoe sportmomenten in het huidige medialandschap worden uitvergroot. Een valpartij duurt enkele seconden, maar de nasleep kan dagenlang voortduren. Op sociale media wordt elk beeld vertraagd, elk frame geanalyseerd en elke emotionele reactie onder een vergrootglas gelegd.
In het geval van Leerdam gebeurde dat op een moment van pure frustratie. Topsporters weten dat ze in beeld zijn, maar niemand kan garanderen dat elk woord in zo’n moment zorgvuldig wordt afgewogen. Juist die spanning tussen emotie en publieke beoordeling zorgt regelmatig voor discussie.
Toch vonden veel mensen het nodig dat Leerdam zich zou verantwoorden. En opmerkelijk genoeg deed ze dat ook.

Jutta Leerdam reageert zelf
Onder de bewuste video liet Leerdam zelf een reactie achter. Kort, duidelijk en zonder omhaal. Ze schreef dat ze niet het woord had gebruikt waarover werd gespeculeerd, maar iets anders had gezegd: “kak zooi”.
Met die uitleg wilde ze duidelijkheid scheppen en het misverstand uit de wereld helpen. Of die uitleg voor iedereen voldoende was, is een andere vraag. Maar feit is dat Leerdam zich genoodzaakt voelde om zich publiekelijk te verantwoorden voor iets wat zich afspeelde in een fractie van een seconde, vlak na een harde val.
Voor sommigen was dat al te veel aandacht voor een detail. Anderen vonden het juist goed dat ze reageerde en helderheid gaf. De meningen bleven verdeeld.
De menselijke kant van topsport
Wat in de discussie soms onderbelicht bleef, is de menselijke kant van het verhaal. Topsport draait om milliseconden, om perfectie, om jarenlange voorbereiding. Een fout, een glijder of een onzichtbaar detail op het ijs kan alles veranderen.
Leerdam wist op dat moment dat haar directe Olympische route op losse schroeven stond. De frustratie, het verdriet en de boosheid die daarbij komen kijken, zijn menselijk. Dat die emoties zich soms uiten in woorden die niet vooraf zijn gefilterd, is niet uitzonderlijk.
Toch lijkt de tolerantie daarvoor kleiner te worden, zeker bij sporters met een groot bereik en een bekend privéleven.

Extra aandacht door privécontext
Dat Leerdam extra onder een vergrootglas ligt, heeft ook te maken met haar bekendheid buiten de sport. Haar relatie met Jake Paul zorgt ervoor dat internationale ogen op haar gericht zijn. Tijdens de wedstrijd was Paul aanwezig op de tribune, zichtbaar betrokken en meeleven.
Die combinatie van topsport, media-aandacht en een bekend privéleven maakt dat elk moment – sportief of emotioneel – sneller viraal gaat. Voor Leerdam betekent dat dat fouten, teleurstellingen en emoties zelden alleen van haarzelf blijven.
Sportieve toekomst blijft leidend
Ondanks alle ophef blijft voor Leerdam één ding centraal staan: haar sportieve toekomst. De valpartij betekent niet automatisch het einde van haar Olympische droom. Ze kan nog hopen op een aanwijsplek, afhankelijk van prestaties, vorm en beslissingen van de bond.
Dat perspectief vraagt focus, rust en herstel – fysiek én mentaal. De dagen na de wedstrijd zullen in het teken staan van evaluatie, training en vooruitkijken, niet van sociale media.
Een bredere discussie
Het incident roept ook een bredere vraag op: hoeveel ruimte geven we topsporters om mens te zijn? Verwachten we altijd voorbeeldgedrag, zelfs in momenten van pijn en teleurstelling? En hoe eerlijk is het om iemand te beoordelen op een vermeend woord, terwijl de sportieve prestatie en context ondergesneeuwd raken?
Steeds vaker lijken sporters zich niet alleen te moeten verantwoorden voor wat ze doen, maar ook voor hoe hun emoties eruitzien, klinken of geïnterpreteerd worden.
Tot slot
Voor Jutta Leerdam was Tweede Kerstdag vooral een sportief drama. Een val, tranen en een onzeker vervolg richting Milaan. Dat dat moment werd overschaduwd door discussie over taalgebruik, zegt misschien meer over het huidige medialandschap dan over haarzelf.
Met haar korte reactie heeft ze geprobeerd de rust te herstellen. Of dat lukt, zal de komende dagen blijken. Eén ding is duidelijk: de focus mag dan even verschoven zijn, voor Leerdam zelf draait het nog altijd om het ijs, de stopwatch en de volgende kans.



