SELFIES BIJ DE KIST VAN PAUS
FRANCISCUS: RESPECTLOOS OF HET NIEUWE NORMAAL?
Terwijl duizenden gelovigen en
bewonderaars zich de afgelopen dagen verzamelden in Vaticaanstad om
afscheid te nemen van paus Franciscus, ontstond er tegelijkertijd
een enorme discussie. Niet over zijn nalatenschap, zijn inzet voor
de armen, of zijn vernieuwende blik op het katholicisme — maar over
de manier waarop bezoekers zich gedragen rond zijn lichaam. Selfies
bij de kist van de 0verleden paus? Voor velen ging het veel te
ver.

HET AFSCHEID VAN EEN
BELOVED LEIDER
Na zijn 0verlijden op
paasmaandag, op 88-jarige leeftijd, werd het lichaam van paus
Franciscus overgebracht naar de imposante Sint-Pietersbasiliek.
Daar ligt hij drie dagen opgebaard, zodat gelovigen afscheid kunnen
nemen voordat hij zaterdag wordt begraven. Meer dan 50.000 mensen
zijn al door de basiliek getrokken om een glimp op te vangen van
hun geliefde geestelijk leider.
Franciscus ligt gekleed in
zijn pauselijke rode gewaden, een witte mijter op het hoofd en een
rozenkrans in de handen, opgebaard op een eenvoudige houten kist.
Zijn lichaam is omgeven door een zee van mensen, wier gezichten
worden verlicht door het blauwe schijnsel van talloze
telefoonschermen.

SELFIECULTUUR RAAKT
OOK HET VATICAAN
In de menigte gebeurde iets
dat voor velen schokkend was: mensen maakten foto’s, en sommigen
gingen zelfs zo ver om selfies te nemen met de 0verleden paus op de
achtergrond. Op sociale media circuleren inmiddels beelden van
bezoekers die breed lachend poseren terwijl achter hen het lichaam
van Franciscus zichtbaar is.
Op een virale foto die
inmiddels wereldwijd is gedeeld, is een vrouw te zien die vrolijk
in de camera kijkt, terwijl amper tien meter verder het lichaam van
de paus ligt opgebaard. De simpele houten kist staat centraal, maar
wordt bijna overstemd door de tientallen smartphones die boven
hoofden uitsteken.

Hoewel het Vaticaan officieel
geen fotografie had verboden, probeerden beveiligers wel mensen te
ontmoedigen om hun telefoons tevoorschijn te halen. In de praktijk
bleek dit een moeilijke opgave: de verleiding bleek voor velen
simpelweg te groot.
SCHOK EN
VERONTWAARDIGING
Veel pelgrims en rouwenden
waren ontsteld door het gedrag van sommigen. Janine Venables, een
53-jarige bezoeker uit Zuid-Wales, vertelde geëmotioneerd: “Het was
echt smakeloos. In de Sixtijnse Kapel mag je geen foto’s maken uit
respect, en hier stond iedereen selfies te maken naast het lichaam
van de paus. Ik snapte er niets van.”

Haar partner, Paul Taylor,
voegde eraan toe: “Ik vroeg iemand in de rij wat paus Franciscus
hiervan zou vinden. Diegene zei: ‘Hij zou waarschijnlijk zeggen dat
je je tijd beter kunt besteden aan het helpen van iemand in nood.’
En daar kan ik me helemaal in vinden.”
Een anonieme bron binnen het
Vaticaan liet weten: “We hopen dat mensen beseffen op wat voor
heilige plek ze zich bevinden. Respect is essentieel. Maar we
kunnen niet iedereen persoonlijk tegenhouden.”

Voor velen werd het moment
van afscheid overschaduwd door het constante flitsen van
telefooncamera’s en het geluid van klikkende toestellen. Wat een
moment van bezinning en eerbetoon had moeten zijn, voelde voor
sommigen eerder als een openbaar spektakel.
ZELFS NONNEN
ONTKOMEN NIET AAN DE VERLEIDING
Op officiële Vaticaanse
beelden is te zien dat zelfs religieuzen de verleiding niet konden
weerstaan. Nonnen hielden hun telefoons omhoog om foto’s te maken
van de kist. Selfiesticks werden omhoog gestoken om maar het
perfecte beeld te krijgen.

Hoewel sommigen het gedrag
vergoelijken als onderdeel van de moderne cultuur, vraagt het toch
om bezinning: zijn er nog momenten waarop we de camera kunnen laten
rusten en gewoon in stilte kunnen herdenken?
MASSALE TOESTROOM EN
VEILIGHEIDSMAATREGELEN
Vanwege de enorme toeloop van
bezoekers besloot het Vaticaan de Sint-Pietersbasiliek de hele
nacht open te houden. De wachttijden liepen soms op tot vijf uur.
Onder de bezoekers bevonden zich niet alleen pelgrims, maar ook
prominente politieke leiders.

Zo bracht de Italiaanse
premier Giorgia Meloni een bezoek en prees in het Parlement de moed
en het warme karakter van de paus. Ook bekende wereldleiders zoals
de Prins van Wales, premier Sir Keir Starmer, de Amerikaanse
president Donald Trump, de Franse president Emmanuel Macron en de
Oekraïense president Volodymyr Zelensky zullen aanwezig zijn bij de
uitvaartplechtigheid.
De veiligheidsmaatregelen
zijn flink aangescherpt: tassencontroles, extra politiepatrouilles
en crowd control moeten ervoor zorgen dat alles ordelijk
verloopt.

EEN BIJZONDERE
BEGRAFENIS
Paus Franciscus zal niet,
zoals gebruikelijk, in de Sint-Pietersbasiliek worden begraven. Op
zijn eigen verzoek wordt hij te ruste gelegd in de Basiliek van
Santa Maria Maggiore in Rome. Daarmee wijkt hij opnieuw af van
eeuwenoude Vaticaanse tradities — passend bij zijn sobere en
vernieuwende leiderschap.
Zijn begrafenis markeert het
begin van de novemdiales, de traditionele negen dagen van rouw
die zullen duren tot 4 mei. Ondertussen wordt binnen de muren van
het Vaticaan alvast vooruitgekeken: binnen 15 tot 20 dagen na zijn
0verlijden moet een conclaaf plaatsvinden om een nieuwe paus te
kiezen. 135 kiesgerechtigde kardinalen zullen samenkomen om een
opvolger te bepalen.

EEN PAUS DIE
MENSELIJKHEID BLIJFT INSPIREREN
Zelfs in zijn laatste dagen
toonde paus Franciscus zijn toewijding aan zijn missie. Slechts een
dag voor zijn d00d reed hij nog over het Sint-Pietersplein in zijn
pausmobiel, zegende hij kinderen en kuste baby’s. Tegen het advies
van artsen in, koos hij ervoor zijn aanwezigheid aan het volk te
tonen – een daad die zijn enorme betrokkenheid onderstreepte.
Met het 0verlijden van paus
Franciscus eindigt een bijzonder pausdom van twaalf jaar, waarin
hij opkwam voor de armen, een vernieuwende blik bood op sociale
kwesties en zich bleef inzetten voor dialoog, ook binnen de
conservatieve muren van het Vaticaan.

Zijn laatste boodschap aan de
wereld? Blijf verbonden, blijf menselijk, wees nederig en zorg voor
elkaar. Precies die waarden maken zijn 0verlijden zo pijnlijk, maar
zijn nalatenschap des te krachtiger.