Het overlijden van Dieuwertje Blok heeft veel mensen diep geraakt. Als icoon van de Nederlandse televisie was ze een vertrouwd gezicht voor vele generaties. Toch komt er een schokkende waarheid naar boven: sommige omroepen lijken haar overlijden vooral als een kans te zien om de kas te spekken. In plaats van haar nalatenschap te eren met gratis toegankelijke beelden, worden er gewoon facturen uitgeschreven voor oude fragmenten. En dat tegen het volledige tarief.

Tv-analist Tina Nijkamp bracht deze pijnlijke waarheid aan het licht op haar kanaal. Ze werd geïnformeerd door een omroepspion die aangaf dat zowel NTR als KRO-NCRV geen uitzondering maken bij het rekenen voor aanvragen van beelden met betrekking tot Dieuwertje Blok. “Vandaag bizar genoeg weer zo NTR en KRO-NCRV rekenen volledige tarief voor alle aanvragen met betrekking tot Dieuwertje Blok,” aldus de bron. Dit is opvallend, vooral voor een icoon van haar formaat. Er lijkt weinig ruimte voor coulance, zelfs niet voor een geliefd en gerespecteerd gezicht zoals Dieuwertje Blok.

De reactie van Tina Nijkamp
Tina Nijkamp kan haar verbazing dan ook niet onderdrukken: “Oh wat raar blijft dat toch inderdaad. Blijft raar dat producenten omroepen/zenders kunnen verdienen aan de verkoop van fragmenten van overleden iconen.” Het is een situatie die helaas niet nieuw is, want eerder gebeurde hetzelfde al bij de overleden presentator Ron Brandsteder.

Ron Brandsteder: zelfde verhaal, andere naam
Bij Ron Brandsteder ontstond er een soortgelijke discussie. RTL 4 kreeg kritiek omdat ze oude programma’s van hem niet herhaalden, maar volgens Tina was de situatie bij RTL 4 veel ingewikkelder dan gedacht. “Probleem bij RTL 4 is dat ze geen rechten hebben van de Ron-shows. NUL. Ze konden dus niks ZOMAAR uitzenden.”

Het verdienmodel van de omroepen
Hoe zit het dan precies? Het blijkt een weldoordacht verdienmodel te zijn, waarbij de rechten op de oude programma’s vaak verkocht zijn aan externe partijen. Tina legt uit: “Joop van den Ende en John de Mol waren destijds zo gehaaid om ALLE programmarechten voor vaak slechts vijf jaar te verkopen (en dan mocht een zender het bijvoorbeeld maximaal drie keer uitzenden in die periode). Mede daardoor zijn zij miljardair geworden.”

Geld verdienen aan televisiefragmenten
Het verkopen van oude televisiefragmenten blijkt dus een flinke goudmijn te zijn. Omroepen en productiemaatschappijen vragen bizarre bedragen voor het gebruik van dergelijke beelden. Tina vertelt: “De rechten van bijna alle Endemol-shows liggen dus bij inmiddels EndemolShine en Banijay. Ook van Wie Ben Ik en bijvoorbeeld All You Need, Peter R. de Vries en Hart in Aktie. EndemolShine vraagt nu zo’n 750 tot 2.000 euro per minuut voor elk fragment en verkopen niet zomaar hele afleveringen.”

Een eerbetoon of een verdienmodel?
Recent maakte Omroep MAX een eerbetoon aan Ron Brandsteder, maar de vraag blijft of ze daar grof geld voor moesten betalen. Tina heeft navraag gedaan bij EndemolShine, maar kreeg geen antwoord. “Dus waarschijnlijk wel,” voegt ze toe.

Conclusie
Het verlies van een iconisch gezicht zoals Dieuwertje Blok is tragisch voor het publiek, maar voor sommige mediabedrijven lijkt het vooral een kans om geld te verdienen. Hoewel het respect voor deze iconen in de woorden van de omroepen misschien aanwezig is, lijkt het voor sommige bedrijven vooral te draaien om de zakelijke kant van zaken. Of dit nu een eerbetoon of gewoon een verdienmodel is, blijft een vraag die nog niet beantwoord is.