Algemeen
Grote ophef om uitspraak Jerry Afriyie na overlijden van Dieuwertje Blok
De NOS en activist Jerry Afriyie liggen onder vuur na een artikel over het 0verlijden van Dieuwertje Blok. De keuze van de NOS om in een 0verlijdensbericht ruimte te geven aan de voorman van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) zorgt voor een storm aan kritiek. Onder anderen Jack van Gelder en diverse politici spreken hun verontwaardiging uit over de berichtgeving.
Dieuwertje Blok: een geliefde presentatrice
Gisteren werd bekend dat Dieuwertje Blok op 66-jarige leeftijd is 0verleden. De presentatrice was jarenlang het gezicht van het Sinterklaasjournaal en werd daarmee een icoon voor zowel jong als oud. Haar warme uitstraling en professionaliteit maakten haar tot een van de meest geliefde tv-persoonlijkheden van Nederland.
Veel media besteedden aandacht aan haar 0verlijden, met eerbetonen en herinneringen aan haar indrukwekkende carrière. Maar het artikel van de NOS sloeg bij veel mensen de plank volledig mis.
Jerry Afriyie en het NOS-artikel
Waar de meeste nieuwsmedia zich beperkten tot een eerbetoon aan Blok, besloot de NOS om ook activist Jerry Afriyie aan het woord te laten. De voorman van KOZP gebruikte de gelegenheid om te benadrukken hoe Blok in 2015 haar standpunt over Zwarte Piet veranderde en in de jaren daarna steeds meer als medestander werd gezien.
Afriyie stelde: “In de strijd tegen de racistische karikatuur Zwarte Piet liet ze in 2015 al haar voortschrijdend inzicht klinken en werd ze de jaren daarna steeds meer een medestander.”
Hoewel Afriyie ook sprak over Blok als een warm en betrokken mens, werd zijn statement door velen als ongepast ervaren. Vooral het feit dat een 0verlijdensbericht werd aangegrepen voor een politiek statement schoot bij veel mensen in het verkeerde keelgat.
Jack van Gelder: “Onzinnig en schandalig”
Een van de felste critici van het NOS-artikel is sportjournalist Jack van Gelder. Hij reageerde verbolgen op de berichtgeving en noemde het “ronduit schandalig en onzinnig.” Van Gelder sloot zich aan bij de groeiende verontwaardiging op sociale media en retweette een bericht van VVD-politicus Etienne Zwinkels, die zich eveneens kritisch uitliet over de NOS.
Zwinkels, fractielid van de Haagse VVD, was niet te spreken over de manier waarop de NOS het 0verlijdensbericht gebruikte om een politiek punt te maken. “Ik vind het echt ronduit schandalig dat de NOS in een 0verlijdensartikel van Dieuwertje Blok de ruimte geeft aan een politiek statement van Kick Out Zwarte Piet. Overbodig, onnodig en onzinnig,” aldus Zwinkels.
Ook Guido den Aantrekker, hoofdredacteur van Story, mengde zich in de discussie. Hij bekritiseerde de NOS en stelde dat dit een vorm van “activisme van belastinggeld” is.
Brede kritiek op de NOS
De kritiek op de NOS blijft zich opstapelen. Op sociale media delen veel mensen hun verontwaardiging over de berichtgeving. De algemene teneur: een 0verlijdensbericht moet een eerbetoon zijn en geen podium bieden voor politieke statements.
Veel Nederlanders herinneren Dieuwertje Blok als een iconische presentatrice die generaties heeft vermaakt met haar rol in het Sinterklaasjournaal. Ze stond bekend om haar professionele en warme houding, los van politieke discussies. Dat haar 0verlijden nu wordt gebruikt in een polariserend debat, stuit veel mensen tegen de borst.
Een gemiste kans voor de NOS?
Waar de NOS normaliter bekendstaat om neutrale en gebalanceerde berichtgeving, lijkt deze keuze veel kijkers en lezers af te schrikken. Critici benadrukken dat er genoeg manieren waren om Dieuwertje Blok te herdenken zonder een politieke lading toe te voegen.
Door de focus te verleggen naar haar bijdrage aan het debat rondom Zwarte Piet, wordt haar nalatenschap volgens velen onnodig gepolitiseerd. Dit roept vragen op over de journalistieke keuzes van de NOS en hoe de omroep omgaat met gevoelige onderwerpen.
Hoe gaat de NOS hiermee om?
Tot nu toe heeft de NOS nog niet gereageerd op de ophef. Het is onduidelijk of de redactie zich bewust was van de gevoeligheid rondom het onderwerp of dat men deze kritiek had voorzien.
Of de publieke omroep een statement zal geven of het artikel zal aanpassen, blijft afwachten. In het verleden heeft de NOS vaker kritiek gekregen op de manier waarop zij maatschappelijke discussies in het nieuws verwerken, maar ingrijpen in een publicatie gebeurt zelden.
Een polariserende discussie
Het debat over Zwarte Piet is al jarenlang een gevoelig onderwerp in Nederland. Voor- en tegenstanders staan vaak lijnrecht tegenover elkaar. Dat dit thema nu opduikt in een 0verlijdensbericht van een geliefde presentatrice, maakt de discussie alleen maar complexer.
Jerry Afriyie en KOZP worden vaak bekritiseerd vanwege hun activistische aanpak, terwijl anderen hun strijd juist steunen. Het feit dat Afriyie’s woorden nu zoveel losmaken, laat zien hoe diepgeworteld dit maatschappelijke debat nog altijd is.
Ik vind het echt ronduit schandalig dat de NOS in een overlijdensartikel van Dieuwertje Blok ruimte geeft aan een politiek statement van Kick Out Zwarte Piet. Overbodig, onnodig en onzinnig. https://t.co/Xa1l3tigOJ
— Etiènne Zwinkels (@EtienneZwinkels) March 3, 2025
Conclusie
Het 0verlijden van Dieuwertje Blok had een moment moeten zijn van herinnering en eerbetoon. In plaats daarvan is het uitgegroeid tot een verhitte discussie over journalistieke keuzes, activisme en politiek in 0verlijdensberichten.
Voor veel mensen voelt de keuze van de NOS als een gemiste kans om op een respectvolle manier stil te staan bij het leven en de nalatenschap van een geliefde tv-persoonlijkheid. De vraag blijft of de NOS nog zal reageren op de kritiek en of deze controverse gevolgen zal hebben voor de manier waarop 0verlijdensberichten in de toekomst worden gebracht.
De eerste aflevering van De Oranjewinter heeft meteen laten zien hoe onvoorspelbaar live televisie kan zijn. Nog voordat de gesprekken aan tafel echt op gang kwamen, was er al een ander onderwerp dat de avond domineerde. Niet de actualiteit, niet de gasten en zelfs niet de inhoud van het programma, maar de outfit van presentatrice Hélène Hendriks werd het gesprek van de dag.
Hoewel aan tafel bekende namen zaten als Thomas van Groningen, Ronald Molendijk en Nicky van der Gijp, verschoof de aandacht al snel naar iets heel anders. Op sociale media barstte vrijwel direct een discussie los over de kledingkeuze van Hendriks. Haar topje, dat volgens sommige kijkers “net iets te veel” liet zien, werd binnen enkele minuten trending onderwerp op X, het platform dat voorheen bekendstond als Twitter.
Van talkshow naar kledingdebat
Het is niet de eerste keer dat een presentator of presentatrice onderwerp van gesprek wordt vanwege een opvallende outfit, maar de snelheid waarmee dit nu gebeurde was opmerkelijk. Al tijdens de eerste minuten van de uitzending verschenen er tientallen berichten online. Kijkers deelden hun verbazing, maakten grappen of spraken juist hun bewondering uit. Voor sommigen leidde het de aandacht af van de gesprekken aan tafel, terwijl anderen het zagen als een verfrissende breuk met de vaak veilige, voorspelbare stijl die talkshows kenmerkt.
“Gaat het nog over de inhoud, of kijken we allemaal naar hetzelfde topje?” schreef een kijker. Een ander merkte cynisch op dat de stylist van Hendriks “waarschijnlijk een avondje vrij had genomen”. Tegelijkertijd klonken er ook positieve reacties. Sommige kijkers prezen haar lef en vonden dat ze zich niets moest aantrekken van de kritiek. “Eindelijk eens iets anders dan het standaardpakje,” was een veelgehoorde reactie.
Verdeelde meningen, één gesprek
Wat vooral opviel, was hoe verdeeld de meningen waren. Waar de ene helft van de kijkers vond dat de outfit niet paste bij een talkshow over sport, politiek en actualiteit, zag de andere helft het juist als een persoonlijke keuze die geen invloed zou moeten hebben op de inhoud. Dat spanningsveld is kenmerkend voor discussies over uiterlijk in de media. Vrouwelijke presentatoren worden nog altijd vaker beoordeeld op hun kleding dan hun mannelijke collega’s, en deze aflevering van De Oranjewinter maakte dat opnieuw pijnlijk zichtbaar.
Toch was de discussie niet uitsluitend kritisch. Er waren ook kijkers die benadrukten dat Hendriks al jaren bekendstaat om haar zelfverzekerde uitstraling en dat haar kleding daar een verlengde van is. “Ze zit daar niet om een modepolitie tevreden te houden,” schreef iemand. “Ze presenteert en dat doet ze goed.”
De impact op het programma
Los van de inhoudelijke discussie over stijl en uitstraling, had het kledingdebat één onmiskenbaar effect: De Oranjewinter stond meteen volop in de schijnwerpers. Op sociale media werd het programma massaal genoemd, gedeeld en besproken. Voor een eerste aflevering is dat goud waard. In televisieland geldt immers vaak: zolang er over je gepraat wordt, besta je.
De buzz rondom Hendriks’ outfit zorgde ervoor dat ook mensen die normaal misschien niet zouden kijken, nieuwsgierig werden. Fragmenten circuleerden online, screenshots werden gedeeld en de naam van het programma dook op in uiteenlopende discussies. Of die aandacht uiteindelijk structureel leidt tot hogere kijkcijfers, zal de komende weken moeten blijken, maar de start was in elk geval allesbehalve geruisloos.
Afleiding of slimme marketing?
De vraag die na afloop bleef hangen, was of deze aandacht de inhoud van het programma overschaduwde of juist versterkte. Critici vonden dat het jammer was dat de gesprekken aan tafel ondergesneeuwd raakten door een kledingdiscussie. Zij vrezen dat de show daardoor minder serieus wordt genomen. Anderen zagen het juist als een slimme, zij het onbedoelde, vorm van marketing. In een tijd waarin programma’s vechten om aandacht, kan een onverwacht moment het verschil maken.
Hendriks zelf liet zich tijdens de uitzending niet uit over de reacties en presenteerde zoals altijd professioneel en ontspannen. Dat werd door sommige kijkers juist gewaardeerd. “Ze liet zich niet afleiden en deed gewoon haar werk,” klonk het. Dat onderstreepte voor velen dat de ophef vooral buiten de studio plaatsvond.
Meer dan alleen een outfit
Uiteindelijk zegt de discussie misschien meer over het publiek en de tijdgeest dan over Hendriks zelf. In een mediatijdperk waarin alles direct wordt becommentarieerd, kan één detail uitgroeien tot het hoofdonderwerp van de avond. De Oranjewinter kreeg daardoor een start die niemand had voorspeld: niet door een spraakmakend debat of een felle discussie aan tafel, maar door een kledingkeuze die emoties losmaakte.
Of de outfit van Hélène Hendriks nu als geslaagd of misplaatst wordt gezien, één ding staat vast: de eerste aflevering van De Oranjewinter werd niet genegeerd. En in televisieland is aandacht vaak de belangrijkste valuta. De komende afleveringen zullen moeten uitwijzen of het programma die aandacht weet vast te houden met inhoud, of dat deze avond vooral herinnerd zal worden als het moment waarop een topje de show stal.