Algemeen
Grote ophef om uitspraak Jerry Afriyie na overlijden van Dieuwertje Blok
De NOS en activist Jerry Afriyie liggen onder vuur na een artikel over het 0verlijden van Dieuwertje Blok. De keuze van de NOS om in een 0verlijdensbericht ruimte te geven aan de voorman van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) zorgt voor een storm aan kritiek. Onder anderen Jack van Gelder en diverse politici spreken hun verontwaardiging uit over de berichtgeving.
Dieuwertje Blok: een geliefde presentatrice
Gisteren werd bekend dat Dieuwertje Blok op 66-jarige leeftijd is 0verleden. De presentatrice was jarenlang het gezicht van het Sinterklaasjournaal en werd daarmee een icoon voor zowel jong als oud. Haar warme uitstraling en professionaliteit maakten haar tot een van de meest geliefde tv-persoonlijkheden van Nederland.
Veel media besteedden aandacht aan haar 0verlijden, met eerbetonen en herinneringen aan haar indrukwekkende carrière. Maar het artikel van de NOS sloeg bij veel mensen de plank volledig mis.
Jerry Afriyie en het NOS-artikel
Waar de meeste nieuwsmedia zich beperkten tot een eerbetoon aan Blok, besloot de NOS om ook activist Jerry Afriyie aan het woord te laten. De voorman van KOZP gebruikte de gelegenheid om te benadrukken hoe Blok in 2015 haar standpunt over Zwarte Piet veranderde en in de jaren daarna steeds meer als medestander werd gezien.
Afriyie stelde: “In de strijd tegen de racistische karikatuur Zwarte Piet liet ze in 2015 al haar voortschrijdend inzicht klinken en werd ze de jaren daarna steeds meer een medestander.”
Hoewel Afriyie ook sprak over Blok als een warm en betrokken mens, werd zijn statement door velen als ongepast ervaren. Vooral het feit dat een 0verlijdensbericht werd aangegrepen voor een politiek statement schoot bij veel mensen in het verkeerde keelgat.
Jack van Gelder: “Onzinnig en schandalig”
Een van de felste critici van het NOS-artikel is sportjournalist Jack van Gelder. Hij reageerde verbolgen op de berichtgeving en noemde het “ronduit schandalig en onzinnig.” Van Gelder sloot zich aan bij de groeiende verontwaardiging op sociale media en retweette een bericht van VVD-politicus Etienne Zwinkels, die zich eveneens kritisch uitliet over de NOS.
Zwinkels, fractielid van de Haagse VVD, was niet te spreken over de manier waarop de NOS het 0verlijdensbericht gebruikte om een politiek punt te maken. “Ik vind het echt ronduit schandalig dat de NOS in een 0verlijdensartikel van Dieuwertje Blok de ruimte geeft aan een politiek statement van Kick Out Zwarte Piet. Overbodig, onnodig en onzinnig,” aldus Zwinkels.
Ook Guido den Aantrekker, hoofdredacteur van Story, mengde zich in de discussie. Hij bekritiseerde de NOS en stelde dat dit een vorm van “activisme van belastinggeld” is.
Brede kritiek op de NOS
De kritiek op de NOS blijft zich opstapelen. Op sociale media delen veel mensen hun verontwaardiging over de berichtgeving. De algemene teneur: een 0verlijdensbericht moet een eerbetoon zijn en geen podium bieden voor politieke statements.
Veel Nederlanders herinneren Dieuwertje Blok als een iconische presentatrice die generaties heeft vermaakt met haar rol in het Sinterklaasjournaal. Ze stond bekend om haar professionele en warme houding, los van politieke discussies. Dat haar 0verlijden nu wordt gebruikt in een polariserend debat, stuit veel mensen tegen de borst.
Een gemiste kans voor de NOS?
Waar de NOS normaliter bekendstaat om neutrale en gebalanceerde berichtgeving, lijkt deze keuze veel kijkers en lezers af te schrikken. Critici benadrukken dat er genoeg manieren waren om Dieuwertje Blok te herdenken zonder een politieke lading toe te voegen.
Door de focus te verleggen naar haar bijdrage aan het debat rondom Zwarte Piet, wordt haar nalatenschap volgens velen onnodig gepolitiseerd. Dit roept vragen op over de journalistieke keuzes van de NOS en hoe de omroep omgaat met gevoelige onderwerpen.
Hoe gaat de NOS hiermee om?
Tot nu toe heeft de NOS nog niet gereageerd op de ophef. Het is onduidelijk of de redactie zich bewust was van de gevoeligheid rondom het onderwerp of dat men deze kritiek had voorzien.
Of de publieke omroep een statement zal geven of het artikel zal aanpassen, blijft afwachten. In het verleden heeft de NOS vaker kritiek gekregen op de manier waarop zij maatschappelijke discussies in het nieuws verwerken, maar ingrijpen in een publicatie gebeurt zelden.
Een polariserende discussie
Het debat over Zwarte Piet is al jarenlang een gevoelig onderwerp in Nederland. Voor- en tegenstanders staan vaak lijnrecht tegenover elkaar. Dat dit thema nu opduikt in een 0verlijdensbericht van een geliefde presentatrice, maakt de discussie alleen maar complexer.
Jerry Afriyie en KOZP worden vaak bekritiseerd vanwege hun activistische aanpak, terwijl anderen hun strijd juist steunen. Het feit dat Afriyie’s woorden nu zoveel losmaken, laat zien hoe diepgeworteld dit maatschappelijke debat nog altijd is.
Ik vind het echt ronduit schandalig dat de NOS in een overlijdensartikel van Dieuwertje Blok ruimte geeft aan een politiek statement van Kick Out Zwarte Piet. Overbodig, onnodig en onzinnig. https://t.co/Xa1l3tigOJ
— Etiènne Zwinkels (@EtienneZwinkels) March 3, 2025
Conclusie
Het 0verlijden van Dieuwertje Blok had een moment moeten zijn van herinnering en eerbetoon. In plaats daarvan is het uitgegroeid tot een verhitte discussie over journalistieke keuzes, activisme en politiek in 0verlijdensberichten.
Voor veel mensen voelt de keuze van de NOS als een gemiste kans om op een respectvolle manier stil te staan bij het leven en de nalatenschap van een geliefde tv-persoonlijkheid. De vraag blijft of de NOS nog zal reageren op de kritiek en of deze controverse gevolgen zal hebben voor de manier waarop 0verlijdensberichten in de toekomst worden gebracht.
Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) heeft een indringend rapport gepubliceerd waarin wordt gewaarschuwd dat klimaatverandering ervoor zorgt dat scenario’s die lange tijd als “onvoorstelbaar” golden, ook in Nederland realistisch worden. In het zogenoemde extreem rapport schetst het weerinstituut negen mogelijke weersituaties en gevolgscenario’s die in de nabije toekomst zouden kunnen voorkomen. Het doel van het rapport is nadrukkelijk niet om paniek te zaaien, maar om bewustwording te creëren en bestuurders, organisaties en burgers aan te zetten tot betere voorbereiding.
Bewustwording, geen paniek
Volgens KNMI-directeur Maarten van Aalst is het rapport bedoeld als een wake-upcall. “We zien dat de grenzen van wat we kennen verschuiven,” stelt hij. “Situaties die vroeger extreem zeldzaam waren, komen dichterbij. En als we ons daar niet op voorbereiden, kunnen de gevolgen groot zijn.” Van Aalst benadrukt dat het KNMI liever vooruitkijkt dan achteraf moet constateren dat schade en maatschappelijke ontwrichting voorkomen hadden kunnen worden.
De timing van het rapport is niet toevallig. Precies tien jaar geleden werd het Akkoord van Parijs gesloten, waarin werd afgesproken de wereldwijde opwarming te beperken tot maximaal 1,5 graad. Inmiddels wordt steeds duidelijker dat dit doel moeilijk haalbaar is. Daardoor neemt de kans toe op weerextremen die buiten onze historische ervaring vallen.
Stormen met ongekende kracht
Een van de scenario’s in het rapport gaat over zware stormen die hun oorsprong vinden boven warmer zeewater. Door stijgende zeetemperaturen kunnen stormsystemen meer energie opnemen. Dat vergroot de kans dat zeer krachtige stormen ook West-Europa bereiken.
Als voorbeeld wordt verwezen naar een zware storm die vorig jaar over Frankrijk trok, nadat deze onverwacht richting Europa was afgebogen. Onderzoek laat zien dat zo’n systeem ook Nederland had kunnen treffen, met zeer zware windstoten en aanzienlijke schade aan natuur, infrastructuur en gebouwen. Niet alleen materiële schade speelt hierbij een rol, maar ook de mentale impact op bewoners en hulpdiensten.
Kwetsbaarheid van het energiesysteem
Een ander belangrijk aandachtspunt in het rapport is de kwetsbaarheid van het elektriciteitsnet. Niet zozeer door één extreem weertype, maar door een combinatie van factoren. Denk aan een langdurig hogedrukgebied in de winter, met weinig wind en zon, terwijl de energievraag juist hoog is.
Onderzoekers hebben doorgerekend wat er gebeurt als windmolens nauwelijks draaien en zonnepanelen weinig opleveren, terwijl huishoudens en bedrijven veel stroom gebruiken. In zo’n situatie zou tijdelijk niet aan de volledige vraag kunnen worden voldaan. Hoewel de kans hierop klein is, onderstreept het rapport dat dit soort scenario’s serieus genomen moeten worden bij de inrichting van het energiesysteem.
Extreme hitte in steden
Steden zijn extra kwetsbaar voor hitte. Het KNMI kijkt daarom ook naar het scenario van een zeer zware en langdurige hitteperiode, vooral in dichtbebouwde gebieden zoals Amsterdam. In eerdere zomers is al gebleken dat infrastructuur zoals spoorlijnen, bruggen en openbaar vervoer gevoelig is voor langdurige hoge temperaturen.
Volgens het rapport had een eerdere hittegolf al ernstiger gevolgen kunnen hebben als verkoelende weersystemen iets later waren gearriveerd. In een toekomstscenario met langdurige extreme hitte kan de druk op zorg, hulpdiensten en energievoorziening sterk toenemen. Dat vraagt om gerichte maatregelen, zoals vergroening van steden, schaduwplekken en hitteplannen voor kwetsbare groepen.
Gezondheid en nieuwe risico’s
Klimaatverandering heeft niet alleen invloed op het weer, maar ook op de volksgezondheid. In het rapport wordt aandacht besteed aan het mogelijke vaker voorkomen van bepaalde ziekteverwekkers die profiteren van warmere omstandigheden. Zo wordt gekeken naar virussen die via insecten worden overgedragen.
Onderzoekers geven aan dat langere, warmere zomers het leefgebied van bepaalde insecten kunnen vergroten. Daardoor kunnen ziekteverwekkers zich gemakkelijker verspreiden. Dit betekent niet dat er direct reden is tot ongerustheid, maar wel dat monitoring, onderzoek en preventie belangrijker worden.
Wateroverlast en overstromingen
Nederland is van oudsher gewend om met water te leven, maar klimaatverandering stelt dat vermogen op de proef. Het rapport beschrijft scenario’s met extreme neerslag in korte tijd, wat kan leiden tot wateroverlast in stedelijke gebieden en druk op dijken en waterkeringen.
Hoewel Nederland goed beschermd is, benadrukt het KNMI dat systemen ontworpen zijn op basis van historische gegevens. Als die omstandigheden veranderen, moeten ook de veiligheidsnormen en plannen mee-evolueren.
Samenhang van gevolgen
Wat het rapport vooral duidelijk maakt, is dat extremen zelden op zichzelf staan. Een hittegolf kan leiden tot stroomproblemen, druk op zorg en verminderde mobiliteit. Een zware storm kan infrastructuur beschadigen en economische schade veroorzaken. Die samenhang maakt voorbereiding complex, maar ook noodzakelijk.
Van Aalst noemt dit “meervoudige risico’s”: “Het gaat niet om één gebeurtenis, maar om de keten van gevolgen die daarop volgt. Juist daar moeten we beter op anticiperen.”
Vooruitdenken als sleutel
Het KNMI benadrukt dat veel schade voorkomen kan worden door tijdig beleid en aanpassingen. Dat betekent investeren in klimaatbestendige infrastructuur, het aanpassen van steden, het versterken van energie- en watersystemen en goede communicatie richting burgers.
Het rapport roept bestuurders op om scenario’s niet weg te zetten als onwaarschijnlijk, maar ze te gebruiken als oefenmateriaal. “Als je weet wat er kan gebeuren, kun je betere keuzes maken,” aldus Van Aalst.
Wat betekent dit voor inwoners?
Voor inwoners betekent het rapport vooral dat het verstandig is om bewust te zijn van veranderende omstandigheden. Dat kan variëren van voorbereid zijn op hitte, tot het volgen van adviezen bij extreem weer. Tegelijk blijft Nederland een veilig en goed georganiseerd land, waar veel kennis en middelen beschikbaar zijn om risico’s te beperken.
Een realistische blik vooruit
Het extreem rapport van het KNMI schetst geen doembeeld, maar een realistische blik op een veranderend klimaat. Door mogelijke scenario’s nu al te benoemen, ontstaat ruimte om te handelen voordat situaties zich voordoen. De boodschap is helder: wat ooit ondenkbaar leek, vraagt nu om aandacht, planning en samenwerking.
Niet uit angst, maar uit verantwoordelijkheid voor de toekomst.