Algemeen
Boodschappen worden dit jaar nóg duurder: vooral deze producten
Nederlandse consumenten moeten zich schrap zetten voor een nieuwe golf van prijsstijgingen in de supermarkt. ING-econoom Marten van Garderen waarschuwt dat de kosten voor dagelijkse boodschappen dit jaar sneller zullen stijgen dan in 2023. Dit betekent dat huishoudens opnieuw dieper in de buidel moeten tasten om hun winkelkarretje te vullen.
Volgens Van Garderen is deze ontwikkeling grotendeels af te leiden uit de FAO Food Price Index, een internationale graadmeter die prijsontwikkelingen in de voedselmarkt volgt. “Een hogere index betekent niet per se dat de prijzen in de supermarkt direct omhooggaan, maar het geeft wel een duidelijke indicatie van de richting waarin we ons bewegen,” aldus de econoom.
Welke producten worden duurder?
Hoewel prijsstijgingen al enige tijd aan de gang zijn, lijkt het erop dat bepaalde productgroepen extra hard getroffen worden. Met name zuivelproducten zullen fors in prijs toenemen. Dit is slecht nieuws voor consumenten die melk, kaas, boter of yoghurt regelmatig op hun boodschappenlijst hebben staan.
Daarnaast verwacht Van Garderen dat ook cacao en koffie aanzienlijk duurder zullen worden. De liefhebbers van een kopje koffie in de ochtend of een stukje chocolade bij de thee zullen dit direct in hun portemonnee voelen. “Wie in de komende maanden chocolade of koffie wil inslaan, kan maar beter voorbereid zijn op een flinke meerprijs,” waarschuwt de econoom.
Waarom blijven de prijzen stijgen?
De voortdurende prijsstijgingen in de supermarkten zijn niet zomaar toeval. Er zijn meerdere factoren die samen een opwaartse druk op de prijzen veroorzaken. Duurdere grondstoffen spelen een belangrijke rol, maar dat is slechts een deel van het verhaal. Ook de stijgende energiekosten en de hoge lonen in de voedselindustrie worden steeds vaker doorberekend aan de consument.
Daarnaast spelen mondiale factoren een rol. Klimaatverandering, geopolitieke spanningen en verstoringen in de logistieke keten dragen allemaal bij aan de prijsdruk. De cacao-industrie, bijvoorbeeld, heeft te maken met mislukte oogsten in West-Afrika, terwijl de koffieprijzen onder druk staan door tegenvallende productie in landen als Brazilië en Colombia.
Een andere belangrijke factor is de aanhoudende inflatie. Hoewel deze op macro-economisch niveau lijkt af te nemen, blijven de prijzen in de supermarkt opvallend hoog. “Inflatie heeft de neiging om zich te nestelen in de keten, vooral bij basisproducten,” legt Van Garderen uit. “Zelfs als de algemene inflatie daalt, zien we dat supermarkten de prijzen vaak niet laten zakken.”
Wat betekent dit voor consumenten?
Boodschappen doen is voor veel huishoudens al een uitdaging, en de nieuwe prijsverhogingen zullen de situatie alleen maar verslechteren. De verwachting is dat de inflatie hardnekkig zal blijven en dat prijsdalingen voorlopig niet in zicht zijn.
In januari 2024 lag de gemiddelde prijsstijging van supermarktproducten al op 3,3 procent ten opzichte van een jaar eerder. Over heel 2023 was er een vergelijkbare stijging, terwijl in 2022 – het eerste jaar na de coronapandemie – de voedselprijzen maar liefst 10 procent omhooggingen. Hoewel de stijging nu minder fors lijkt dan in voorgaande jaren, blijft de impact op het huishoudbudget aanzienlijk.
Huishoudens met een krap budget zullen extra goed moeten nadenken over hun uitgaven. Specialisten adviseren om slimmer boodschappen te doen, bijvoorbeeld door:
- Seizoensgebonden producten te kopen, die vaak goedkoper zijn dan geïmporteerde alternatieven.
- Meer aanbiedingen in de gaten te houden en groot in te slaan bij kortingen.
- Alternatieve merken of huismerken te proberen, die doorgaans voordeliger zijn dan A-merken.
- Producten langer houdbaar te maken door bijvoorbeeld brood en vlees in te vriezen.
Wat kunnen supermarkten doen?
Supermarkten staan voor een moeilijke keuze. Aan de ene kant willen ze hun klanten niet afschrikken met torenhoge prijzen, maar aan de andere kant moeten ze hun eigen kosten ook dekken. Grote supermarktketens onderhandelen met leveranciers om de prijsstijgingen zo veel mogelijk te beperken, maar dat lukt niet altijd.
Sommige ketens proberen de klap op te vangen door meer te investeren in huismerken, die vaak goedkoper zijn dan de bekende A-merken. Daarnaast worden er vaker promotieacties opgezet om klanten tegemoet te komen.
Echter, consumenten moeten realistisch blijven. De kans dat supermarktprijzen de komende maanden weer dalen, is klein. “Prijsverhogingen werken vaak blijvend door in de keten. Wat duurder wordt, wordt zelden weer goedkoper,” aldus Van Garderen.
Blijvende onzekerheid over voedselprijzen
Een van de grootste uitdagingen op de wereldwijde voedselmarkt is de onzekerheid. De productie van veel voedingsmiddelen is afhankelijk van weersomstandigheden, energieprijzen en politieke ontwikkelingen. Een mislukte graanoogst in Oekraïne of een staking in een grote haven kan grote gevolgen hebben voor de wereldwijde voedselprijzen.
Ook handelsbeperkingen en protectionistische maatregelen spelen een rol. Zo heeft India recent de export van rijst beperkt, wat wereldwijd voor prijsstijgingen heeft gezorgd. In veel landen zijn overheden en beleidsmakers dan ook bezig met strategieën om voedselprijzen onder controle te houden, maar voor de gemiddelde consument blijft het lastig om grip te krijgen op de situatie.
Wat kunnen we verwachten?
De voorspellingen van ING wijzen erop dat consumenten zich moeten voorbereiden op een blijvende stijging van de supermarktprijzen in 2024. Producten zoals zuivel, koffie en chocolade worden flink duurder, en dit zal naar verwachting ook andere productcategorieën beïnvloeden.
Toch zijn er enkele lichtpuntjes. Supermarkten en fabrikanten zoeken naar innovatieve oplossingen om kosten te verlagen, zoals efficiëntere productiemethoden en alternatieve grondstoffen. Daarnaast kan een stabielere wereldeconomie ervoor zorgen dat sommige prijsstijgingen minder heftig uitvallen dan verwacht.
Voor nu is de boodschap echter duidelijk: boodschappen worden opnieuw duurder, en dat zal de consument in de portemonnee voelen. Of het nu gaat om een pak melk, een reep chocolade of een kop koffie in de ochtend, de stijgende prijzen zijn een realiteit waar niemand omheen kan.
Wil jij besparen op je boodschappen? Houd aanbiedingen in de gaten en wees creatief met je aankopen. Deel jouw beste bespaartips in de reacties!
Wilfred Genee ontbrak deze week opvallend bij Vandaag Inside. Voor vaste kijkers is dat direct nieuws, want de presentator staat bekend als iemand die vrijwel nooit een uitzending overslaat. Toch was zijn stoel zowel gisteren als vanavond leeg. Niet vanwege onenigheid, ziekte of een conflict achter de schermen, maar om een veel menselijkere reden: Genee heeft bewust besloten om eerder dan gepland met vakantie te gaan.
Een zeldzame afwezigheid
Wie Vandaag Inside regelmatig volgt, weet dat Wilfred Genee normaal gesproken het anker van de tafel is. Hij leidt de gesprekken, houdt de dynamiek tussen Johan Derksen en René van der Gijp in balans en stuurt het programma inhoudelijk bij. Dat hij afwezig is, gebeurt zelden en valt daardoor extra op.
Afgelopen vrijdag kondigde Genee zelf al aan dat hij de laatste twee afleveringen voor de kerstperiode niet zou presenteren. Hij gaf daarbij aan dat hij toe was aan rust en besloot het seizoen iets eerder af te ronden dan zijn tafelgenoten.
Na een intens televisiejaar, met dagelijkse uitzendingen, mediaverplichtingen en nevenprojecten, kiest Genee bewust voor herstel en ontspanning. Het besluit is vooraf afgestemd met de redactie en de zender.
Thomas van Groningen neemt het over
De presentatie wordt tijdelijk waargenomen door Thomas van Groningen. Hij is voor kijkers geen onbekende en heeft eerder laten zien het programma in goede banen te kunnen leiden. Zijn stijl verschilt van die van Genee, maar sluit voldoende aan bij de opzet van Vandaag Inside om de continuïteit te bewaren.
Opvallend is dat Hélène Hendriks deze rol niet op zich neemt. Dat is geen inhoudelijke keuze, maar een praktische. Hendriks is momenteel volop bezig met de voorbereidingen voor De Oranjewinter, het programma dat volgende week start en op hetzelfde tijdstip wordt uitgezonden als Vandaag Inside. Haar agenda laat daarom geen ruimte voor extra presentatiewerk.
Rust na een intens seizoen
Voor Genee was het afgelopen jaar allesbehalve rustig. Naast Vandaag Inside presenteerde hij andere programma’s, was hij actief als interviewer en betrokken bij meerdere mediaformats. De dagelijkse druk van live televisie vraagt veel, zowel mentaal als fysiek.
Door twee afleveringen eerder te stoppen, creëert hij ruimte om op te laden. Dat is geen overbodige luxe in een medialandschap waarin de werkdruk hoog ligt en presentatoren voortdurend zichtbaar moeten zijn.
De keuze past in een bredere trend waarin bekende tv-gezichten vaker open zijn over de noodzaak van balans en herstel.
Afwezigheid is eerder uitzondering dan regel
Dat Wilfred Genee nu ontbreekt, is extra opvallend omdat hij normaal gesproken vrijwel altijd aanwezig is. De laatste keer dat hij een uitzending miste, was begin dit jaar, toen er bij hem thuis brand was uitgebroken.
Destijds ontstond er een opmerkelijk moment: Genee werd aanvankelijk vervangen, maar verscheen later alsnog in de studio. Hij meldde toen dat de situatie thuis onder controle was en dat hij niets meer kon doen.
Achteraf bleek dat die beslissing thuis niet onomstreden was.
Kritiek vanuit huis
In een uitzending van Shownieuws liet Genees echtgenote Lily weten dat zij zich op dat moment alleen had gevoeld. Terwijl zij bezig was met het afhandelen van de nasleep van de brand, vertrok Wilfred naar de studio.
Volgens haar was het juist een moment geweest waarop steun belangrijk was. Die uitspraak maakte indruk, omdat het liet zien hoe dun de scheidslijn kan zijn tussen professionele verplichtingen en privéverantwoordelijkheid.
Die ervaring lijkt bij Genee te hebben meegespeeld in zijn huidige keuze. Dit keer kiest hij duidelijk voor rust en afstand, zonder halve maatregelen.
Begrip bij collega’s en kijkers
Binnen de redactie en onder collega’s is er begrip voor het besluit. Genee heeft het programma jarenlang gedragen en laat zien dat hij verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen welzijn.
Ook onder kijkers klinken vooral begripvolle reacties. Velen vinden het logisch dat iemand na een intens jaar even pas op de plaats maakt. Zeker in een programma dat dagelijks wordt uitgezonden, is continu presteren geen vanzelfsprekendheid.
Dat Vandaag Inside ondanks zijn afwezigheid gewoon doorgaat, laat bovendien zien hoe stevig het format staat.
Wat betekent dit voor de toekomst?
De afwezigheid van Genee is tijdelijk. Na de feestdagen wordt hij weer verwacht aan tafel, wanneer het programma het nieuwe jaar aftrapt. Er is geen sprake van structurele veranderingen of een vertrek.
Zijn korte vakantie onderstreept vooral dat zelfs de meest zichtbare televisiepersoonlijkheden soms afstand nodig hebben. Het is een signaal dat rust geen zwakte is, maar een noodzakelijke voorwaarde om scherp te blijven.
Een bewuste keuze
Waar Genee eerder nog koos om zelfs tijdens een privésituatie in de studio te verschijnen, maakt hij nu een andere afweging. Die ontwikkeling zegt veel over hoe hij zijn rol tegenwoordig ziet: professioneel, betrokken, maar met meer oog voor grenzen.
In een medialandschap waarin alles altijd doorgaat, is het soms juist opvallend als iemand even níét verschijnt. Dat maakt deze afwezigheid niet spectaculair, maar wel betekenisvol.
Tot slot
Wilfred Genee ontbreekt deze week bij Vandaag Inside omdat hij bewust eerder met vakantie is gegaan. Geen drama, geen conflict, maar een weloverwogen besluit na een druk seizoen. De presentatie ligt tijdelijk in handen van Thomas van Groningen, terwijl Hélène Hendriks zich voorbereidt op haar eigen programma.
Na de feestdagen keert Genee terug, uitgerust en klaar voor een nieuw hoofdstuk. Voor nu laat zijn afwezigheid vooral zien dat zelfs vaste gezichten soms even mogen verdwijnen — om daarna sterker terug te komen.