Algemeen
Boodschappen worden dit jaar nóg duurder: vooral deze producten
Nederlandse consumenten moeten zich schrap zetten voor een nieuwe golf van prijsstijgingen in de supermarkt. ING-econoom Marten van Garderen waarschuwt dat de kosten voor dagelijkse boodschappen dit jaar sneller zullen stijgen dan in 2023. Dit betekent dat huishoudens opnieuw dieper in de buidel moeten tasten om hun winkelkarretje te vullen.
Volgens Van Garderen is deze ontwikkeling grotendeels af te leiden uit de FAO Food Price Index, een internationale graadmeter die prijsontwikkelingen in de voedselmarkt volgt. “Een hogere index betekent niet per se dat de prijzen in de supermarkt direct omhooggaan, maar het geeft wel een duidelijke indicatie van de richting waarin we ons bewegen,” aldus de econoom.
Welke producten worden duurder?
Hoewel prijsstijgingen al enige tijd aan de gang zijn, lijkt het erop dat bepaalde productgroepen extra hard getroffen worden. Met name zuivelproducten zullen fors in prijs toenemen. Dit is slecht nieuws voor consumenten die melk, kaas, boter of yoghurt regelmatig op hun boodschappenlijst hebben staan.
Daarnaast verwacht Van Garderen dat ook cacao en koffie aanzienlijk duurder zullen worden. De liefhebbers van een kopje koffie in de ochtend of een stukje chocolade bij de thee zullen dit direct in hun portemonnee voelen. “Wie in de komende maanden chocolade of koffie wil inslaan, kan maar beter voorbereid zijn op een flinke meerprijs,” waarschuwt de econoom.
Waarom blijven de prijzen stijgen?
De voortdurende prijsstijgingen in de supermarkten zijn niet zomaar toeval. Er zijn meerdere factoren die samen een opwaartse druk op de prijzen veroorzaken. Duurdere grondstoffen spelen een belangrijke rol, maar dat is slechts een deel van het verhaal. Ook de stijgende energiekosten en de hoge lonen in de voedselindustrie worden steeds vaker doorberekend aan de consument.
Daarnaast spelen mondiale factoren een rol. Klimaatverandering, geopolitieke spanningen en verstoringen in de logistieke keten dragen allemaal bij aan de prijsdruk. De cacao-industrie, bijvoorbeeld, heeft te maken met mislukte oogsten in West-Afrika, terwijl de koffieprijzen onder druk staan door tegenvallende productie in landen als Brazilië en Colombia.
Een andere belangrijke factor is de aanhoudende inflatie. Hoewel deze op macro-economisch niveau lijkt af te nemen, blijven de prijzen in de supermarkt opvallend hoog. “Inflatie heeft de neiging om zich te nestelen in de keten, vooral bij basisproducten,” legt Van Garderen uit. “Zelfs als de algemene inflatie daalt, zien we dat supermarkten de prijzen vaak niet laten zakken.”
Wat betekent dit voor consumenten?
Boodschappen doen is voor veel huishoudens al een uitdaging, en de nieuwe prijsverhogingen zullen de situatie alleen maar verslechteren. De verwachting is dat de inflatie hardnekkig zal blijven en dat prijsdalingen voorlopig niet in zicht zijn.
In januari 2024 lag de gemiddelde prijsstijging van supermarktproducten al op 3,3 procent ten opzichte van een jaar eerder. Over heel 2023 was er een vergelijkbare stijging, terwijl in 2022 – het eerste jaar na de coronapandemie – de voedselprijzen maar liefst 10 procent omhooggingen. Hoewel de stijging nu minder fors lijkt dan in voorgaande jaren, blijft de impact op het huishoudbudget aanzienlijk.
Huishoudens met een krap budget zullen extra goed moeten nadenken over hun uitgaven. Specialisten adviseren om slimmer boodschappen te doen, bijvoorbeeld door:
- Seizoensgebonden producten te kopen, die vaak goedkoper zijn dan geïmporteerde alternatieven.
- Meer aanbiedingen in de gaten te houden en groot in te slaan bij kortingen.
- Alternatieve merken of huismerken te proberen, die doorgaans voordeliger zijn dan A-merken.
- Producten langer houdbaar te maken door bijvoorbeeld brood en vlees in te vriezen.
Wat kunnen supermarkten doen?
Supermarkten staan voor een moeilijke keuze. Aan de ene kant willen ze hun klanten niet afschrikken met torenhoge prijzen, maar aan de andere kant moeten ze hun eigen kosten ook dekken. Grote supermarktketens onderhandelen met leveranciers om de prijsstijgingen zo veel mogelijk te beperken, maar dat lukt niet altijd.
Sommige ketens proberen de klap op te vangen door meer te investeren in huismerken, die vaak goedkoper zijn dan de bekende A-merken. Daarnaast worden er vaker promotieacties opgezet om klanten tegemoet te komen.
Echter, consumenten moeten realistisch blijven. De kans dat supermarktprijzen de komende maanden weer dalen, is klein. “Prijsverhogingen werken vaak blijvend door in de keten. Wat duurder wordt, wordt zelden weer goedkoper,” aldus Van Garderen.
Blijvende onzekerheid over voedselprijzen
Een van de grootste uitdagingen op de wereldwijde voedselmarkt is de onzekerheid. De productie van veel voedingsmiddelen is afhankelijk van weersomstandigheden, energieprijzen en politieke ontwikkelingen. Een mislukte graanoogst in Oekraïne of een staking in een grote haven kan grote gevolgen hebben voor de wereldwijde voedselprijzen.
Ook handelsbeperkingen en protectionistische maatregelen spelen een rol. Zo heeft India recent de export van rijst beperkt, wat wereldwijd voor prijsstijgingen heeft gezorgd. In veel landen zijn overheden en beleidsmakers dan ook bezig met strategieën om voedselprijzen onder controle te houden, maar voor de gemiddelde consument blijft het lastig om grip te krijgen op de situatie.
Wat kunnen we verwachten?
De voorspellingen van ING wijzen erop dat consumenten zich moeten voorbereiden op een blijvende stijging van de supermarktprijzen in 2024. Producten zoals zuivel, koffie en chocolade worden flink duurder, en dit zal naar verwachting ook andere productcategorieën beïnvloeden.
Toch zijn er enkele lichtpuntjes. Supermarkten en fabrikanten zoeken naar innovatieve oplossingen om kosten te verlagen, zoals efficiëntere productiemethoden en alternatieve grondstoffen. Daarnaast kan een stabielere wereldeconomie ervoor zorgen dat sommige prijsstijgingen minder heftig uitvallen dan verwacht.
Voor nu is de boodschap echter duidelijk: boodschappen worden opnieuw duurder, en dat zal de consument in de portemonnee voelen. Of het nu gaat om een pak melk, een reep chocolade of een kop koffie in de ochtend, de stijgende prijzen zijn een realiteit waar niemand omheen kan.
Wil jij besparen op je boodschappen? Houd aanbiedingen in de gaten en wees creatief met je aankopen. Deel jouw beste bespaartips in de reacties!
Nieuwe coronavariant ‘Stratus’ in opmars: experts waarschuwen voor één opvallend symptoom
Hoewel de grote coronagolven inmiddels achter ons liggen en het dagelijks leven weer volledig is opgepakt, is het virus zelf nooit helemaal verdwenen. Het blijft veranderen, rondgaan en nieuwe varianten vormen. De nieuwste variant die inmiddels in Nederland de kop opsteekt, draagt de naam Stratus – en experts merken dat deze versie van het virus zich net iets anders gedraagt dan eerdere varianten.
Volgens wetenschappers en huisartsen is vooral één symptoom opvallend dominant aanwezig. En dat kan ervoor zorgen dat mensen het nog sneller verwarren met een gewone verkoudheid.
Steeds meer telefoontjes naar huisartsen
Veel huisartsen merken dat de telefoon de afgelopen weken vaker rinkelt. Mensen melden zich met klachten die sterk lijken op een verkoudheid: een wattenhoofd, hoesten, een verstopte neus. Toch valt op dat het iets te vroeg is voor de echte wintergriep.
Volgens deskundigen is er een duidelijke oorzaak voor deze nieuwe opstoot aan klachten: de opmars van Stratus, een Omikron-achtige variant die zich momenteel snel verspreidt in Nederland.
Chantal Rovers, hoogleraar Uitbraken van Infectiez!ekten aan het Radboudumc, benadrukt dat het patroon anders is dan bij een klassieke seizoensgriep:
“We zien klachten die typisch zijn voor corona, maar net een tikje anders. Vooral keelpijn en heesheid worden opvallend vaak genoemd.”
Deze symptomen springen eruit en worden zo vaak gemeld dat onderzoekers vermoeden dat Stratus met name invloed heeft op de bovenste luchtwegen.
Het belangrijkste signaal volgens artsen
Waar eerdere varianten vooral gekenmerkt werden door koorts, spierpijn en reukverlies, is dat bij Stratus anders. Het symptoom dat nu het vaakst genoemd wordt en door meerdere experts naar voren wordt geschoven als waarschuwingssignaal, is:
– Een kriebelende, pijnlijke of extreem droge keel
Dr. Kaywaan Khan, arts en oprichter van de Hannah London Clinic, ziet dezelfde trend in Groot-Brittannië en vertelt:
“Een geïrriteerde keel die zomaar ontstaat en aanhoudt, is het belangrijkste signaal dat je mogelijk met meer te maken hebt dan een normale verkoudheid. De kans dat het om corona gaat, is dan groot.”
Bij veel patiënten is de keelpijn het eerste symptoom, nog voordat andere klachten ontstaan. Sommigen blijven zelfs dagenlang alleen met die keelpijn rondlopen, zonder andere signalen.
Hoe wijdverbreid is Stratus inmiddels?
Volgens nieuwe cijfers van het RIVM is Stratus op dit moment al de meest voorkomende variant in Nederland. Ook in landen om ons heen, zoals Duitsland, Frankrijk en België, duikt de variant steeds vaker op. Aan de overkant van de oceaan zien de Verenigde Staten hetzelfde patroon.
De Europese gezondheidsdienst ECPC volgt Stratus nauwlettend. Vooralsnog lijkt de variant niet ernstiger te zijn dan eerdere Omikronvarianten, maar experts waarschuwen dat het virus altijd blijft muteren – en dat waakzaamheid daarom nodig blijft.
Vaccinatie: werkt de prik nog tegen Stratus?
In Nederland kunnen mensen vanaf 60 jaar en volwassenen met een kwetsbare gezondheid sinds enkele weken opnieuw een coronavaccinatie halen. De vraag die veel mensen bezighoudt: werkt de prik nog wel tegen deze nieuwe variant?
Volgens viroloog Rovers is het antwoord voorzichtig positief:
“Omdat Stratus een Omikronvariant is, is de verwachting dat de beschikbare vaccins bescherming bieden.”
Ze benadrukt dat het vooral gaat om bescherming tegen ernstige z!ekte en z!ekenhuisopnames – precies waarvoor de vaccinaties bedoeld zijn. Ondanks dat corona voor veel mensen milder verloopt dan in de beginjaren, worden er nog steeds patiënten opgenomen in z!ekenhuizen.
Waarom een prik nog steeds zinvol kan zijn
Veel mensen voelen minder urgentie om zich te laten vaccineren, maar volgens Rovers is dat niet verstandig voor risicogroepen.
Het virus blijft evolueren, net zoals het griepvirus dat elk jaar doet. Door die voortdurende veranderingen kan een nieuwe prik extra bescherming bieden:
“We hebben wel immuniteit opgebouwd, maar dat betekent niet dat we volledig beschermd zijn. Bij ouderen en kwetsbare mensen neemt de weerstand sneller af. Een nieuwe vaccinatie kan de afweer juist versterken.”
Elk jaar wordt opnieuw bekeken of een nieuwe vaccinatiecampagne nodig is. Wereldwijd volgt men daarbij dezelfde lijn: mensen die kwetsbaar zijn, worden aangeraden om de bescherming op peil te houden.
Waarom nu zoveel keelpijn door Stratus?
Dat vooral de keel wordt getroffen, heeft volgens experts te maken met de manier waarop Omikronvarianten zich hechten aan cellen in de bovenste luchtwegen. De virusdeeltjes blijven vaker hangen in de keel, neus en mond, in plaats van dieper in de longen.
Dit verklaart:
-
De veelgehoorde heesheid
-
De droge hoest
-
De branderige of kriebelende keel
-
Het gevoel van een rasp of schuurpapier in de keel
Sommige patiënten zeggen zelfs dat dit de ergste keelvariant is die ze sinds het begin van de pandemie hebben ervaren.
Hoe onderscheid je Stratus van een gewone verkoudheid?
Het blijft lastig, want de klachten lijken enorm op elkaar. Toch zijn er signalen waarbij je extra alert kunt zijn:
1. Plotse, scherpe keelpijn zonder waarschuwing
Veel mensen krijgen binnen enkele uren een rauwe, pijnlijke keel.
2. Heesheid die niet past bij een normale verkoudheid
De stem valt soms weg of klinkt dagenlang schor.
3. Weinig tot geen koorts
Opvallend genoeg lijkt koorts minder vaak voor te komen bij Stratus.
4. Snelle en extreme vermoeidheid
Zonder duidelijke reden compleet uitgeput zijn, blijft een bekend coronaverschijnsel.
5. Hoestbuien of kriebelhoest die aanhouden
Ook zonder slijm of snotneus.
Wanneer je deze combinatie van klachten hebt, is de kans aanwezig dat het corona betreft – al is testen niet meer de standaard zoals vroeger.
Wat kun je zelf doen om besmetting te voorkomen?
De bekende maatregelen blijven effectief, ook bij Stratus:
-
Regelmatig handen wassen
-
Ruimtes goed ventileren
-
Thuisblijven bij ernstige klachten
-
Afstand houden als je kwetsbare mensen bezoekt
Daarnaast worden ouderen en mensen met een verzwakte gezondheid geadviseerd om de vaccinatie te halen wanneer dat mogelijk is.
Corona blijft onder ons – maar in mildere vormen
Hoewel het virus nooit helemaal zal verdwijnen, heeft de wereld inmiddels meer immuniteit, betere behandelingen en minder ernstige varianten. Dat betekent gelukkig dat de grote golven van vroeger niet zomaar terugkeren.
Toch benadrukken experts dat het virus wel degelijk nog rondgaat en dat vooral kwetsbare groepen rekening moeten houden met gezondheidsrisico’s.
Stratus is daar opnieuw een reminder van: het virus verandert, maar is niet weg. Door alert te blijven op symptomen – vooral die opvallende keelpijn – kunnen mensen sneller herkennen wat er speelt en zichzelf én anderen beschermen.