Algemeen
Boodschappen worden dit jaar nóg duurder: vooral deze producten
Nederlandse consumenten moeten zich schrap zetten voor een nieuwe golf van prijsstijgingen in de supermarkt. ING-econoom Marten van Garderen waarschuwt dat de kosten voor dagelijkse boodschappen dit jaar sneller zullen stijgen dan in 2023. Dit betekent dat huishoudens opnieuw dieper in de buidel moeten tasten om hun winkelkarretje te vullen.
Volgens Van Garderen is deze ontwikkeling grotendeels af te leiden uit de FAO Food Price Index, een internationale graadmeter die prijsontwikkelingen in de voedselmarkt volgt. “Een hogere index betekent niet per se dat de prijzen in de supermarkt direct omhooggaan, maar het geeft wel een duidelijke indicatie van de richting waarin we ons bewegen,” aldus de econoom.
Welke producten worden duurder?
Hoewel prijsstijgingen al enige tijd aan de gang zijn, lijkt het erop dat bepaalde productgroepen extra hard getroffen worden. Met name zuivelproducten zullen fors in prijs toenemen. Dit is slecht nieuws voor consumenten die melk, kaas, boter of yoghurt regelmatig op hun boodschappenlijst hebben staan.
Daarnaast verwacht Van Garderen dat ook cacao en koffie aanzienlijk duurder zullen worden. De liefhebbers van een kopje koffie in de ochtend of een stukje chocolade bij de thee zullen dit direct in hun portemonnee voelen. “Wie in de komende maanden chocolade of koffie wil inslaan, kan maar beter voorbereid zijn op een flinke meerprijs,” waarschuwt de econoom.
Waarom blijven de prijzen stijgen?
De voortdurende prijsstijgingen in de supermarkten zijn niet zomaar toeval. Er zijn meerdere factoren die samen een opwaartse druk op de prijzen veroorzaken. Duurdere grondstoffen spelen een belangrijke rol, maar dat is slechts een deel van het verhaal. Ook de stijgende energiekosten en de hoge lonen in de voedselindustrie worden steeds vaker doorberekend aan de consument.
Daarnaast spelen mondiale factoren een rol. Klimaatverandering, geopolitieke spanningen en verstoringen in de logistieke keten dragen allemaal bij aan de prijsdruk. De cacao-industrie, bijvoorbeeld, heeft te maken met mislukte oogsten in West-Afrika, terwijl de koffieprijzen onder druk staan door tegenvallende productie in landen als Brazilië en Colombia.
Een andere belangrijke factor is de aanhoudende inflatie. Hoewel deze op macro-economisch niveau lijkt af te nemen, blijven de prijzen in de supermarkt opvallend hoog. “Inflatie heeft de neiging om zich te nestelen in de keten, vooral bij basisproducten,” legt Van Garderen uit. “Zelfs als de algemene inflatie daalt, zien we dat supermarkten de prijzen vaak niet laten zakken.”
Wat betekent dit voor consumenten?
Boodschappen doen is voor veel huishoudens al een uitdaging, en de nieuwe prijsverhogingen zullen de situatie alleen maar verslechteren. De verwachting is dat de inflatie hardnekkig zal blijven en dat prijsdalingen voorlopig niet in zicht zijn.
In januari 2024 lag de gemiddelde prijsstijging van supermarktproducten al op 3,3 procent ten opzichte van een jaar eerder. Over heel 2023 was er een vergelijkbare stijging, terwijl in 2022 – het eerste jaar na de coronapandemie – de voedselprijzen maar liefst 10 procent omhooggingen. Hoewel de stijging nu minder fors lijkt dan in voorgaande jaren, blijft de impact op het huishoudbudget aanzienlijk.
Huishoudens met een krap budget zullen extra goed moeten nadenken over hun uitgaven. Specialisten adviseren om slimmer boodschappen te doen, bijvoorbeeld door:
- Seizoensgebonden producten te kopen, die vaak goedkoper zijn dan geïmporteerde alternatieven.
- Meer aanbiedingen in de gaten te houden en groot in te slaan bij kortingen.
- Alternatieve merken of huismerken te proberen, die doorgaans voordeliger zijn dan A-merken.
- Producten langer houdbaar te maken door bijvoorbeeld brood en vlees in te vriezen.
Wat kunnen supermarkten doen?
Supermarkten staan voor een moeilijke keuze. Aan de ene kant willen ze hun klanten niet afschrikken met torenhoge prijzen, maar aan de andere kant moeten ze hun eigen kosten ook dekken. Grote supermarktketens onderhandelen met leveranciers om de prijsstijgingen zo veel mogelijk te beperken, maar dat lukt niet altijd.
Sommige ketens proberen de klap op te vangen door meer te investeren in huismerken, die vaak goedkoper zijn dan de bekende A-merken. Daarnaast worden er vaker promotieacties opgezet om klanten tegemoet te komen.
Echter, consumenten moeten realistisch blijven. De kans dat supermarktprijzen de komende maanden weer dalen, is klein. “Prijsverhogingen werken vaak blijvend door in de keten. Wat duurder wordt, wordt zelden weer goedkoper,” aldus Van Garderen.
Blijvende onzekerheid over voedselprijzen
Een van de grootste uitdagingen op de wereldwijde voedselmarkt is de onzekerheid. De productie van veel voedingsmiddelen is afhankelijk van weersomstandigheden, energieprijzen en politieke ontwikkelingen. Een mislukte graanoogst in Oekraïne of een staking in een grote haven kan grote gevolgen hebben voor de wereldwijde voedselprijzen.
Ook handelsbeperkingen en protectionistische maatregelen spelen een rol. Zo heeft India recent de export van rijst beperkt, wat wereldwijd voor prijsstijgingen heeft gezorgd. In veel landen zijn overheden en beleidsmakers dan ook bezig met strategieën om voedselprijzen onder controle te houden, maar voor de gemiddelde consument blijft het lastig om grip te krijgen op de situatie.
Wat kunnen we verwachten?
De voorspellingen van ING wijzen erop dat consumenten zich moeten voorbereiden op een blijvende stijging van de supermarktprijzen in 2024. Producten zoals zuivel, koffie en chocolade worden flink duurder, en dit zal naar verwachting ook andere productcategorieën beïnvloeden.
Toch zijn er enkele lichtpuntjes. Supermarkten en fabrikanten zoeken naar innovatieve oplossingen om kosten te verlagen, zoals efficiëntere productiemethoden en alternatieve grondstoffen. Daarnaast kan een stabielere wereldeconomie ervoor zorgen dat sommige prijsstijgingen minder heftig uitvallen dan verwacht.
Voor nu is de boodschap echter duidelijk: boodschappen worden opnieuw duurder, en dat zal de consument in de portemonnee voelen. Of het nu gaat om een pak melk, een reep chocolade of een kop koffie in de ochtend, de stijgende prijzen zijn een realiteit waar niemand omheen kan.
Wil jij besparen op je boodschappen? Houd aanbiedingen in de gaten en wees creatief met je aankopen. Deel jouw beste bespaartips in de reacties!
De tweede zittingsdag in de rechtszaak tegen Marco Borsato zorgde voor een duidelijke verschuiving in toon en dynamiek. Waar tijdens de eerste zitting vooral de aanklachten en verklaringen centraal stonden, kwam nu de verdediging uitvoerig aan het woord. En volgens verslaggever Evert Santegoeds, die de hele dag in de rechtbank aanwezig was, gebeurde precies wat een goede verdediging beoogt: twijfel zaaien over de aangereikte feiten, verklaringen en bewijsstukken.
In een gesprek met Shownieuws liet Santegoeds weten dat de presentatie van de advocaten van Borsato hem aan het denken heeft gezet. Niet omdat er plots een eenduidige conclusie mogelijk is, maar omdat de zaak complexer blijkt dan veel mensen vooraf dachten. Zijn woorden geven een inkijkje in hoe de verdediging de zaak benadert en waarom donderdag mogelijk een kantelpunt vormt in het proces dat al jaren de Nederlandse showbizzwereld bezighoudt.
In deze longread wordt uitgebreid stilgestaan bij de argumenten van de verdediging, de punten die Santegoeds opvielen, het omstreden dagboek en de discussie over de geloofwaardigheid van verschillende verklaringen. Ook wordt gekeken naar de bredere impact van deze zittingsdag en wat het kan betekenen voor de verdere verloop van de zaak.
De sfeer in de rechtbank: een nieuwe fase van het proces
Vanaf de eerste minuut van de donderdagzitting was duidelijk dat de verdediging een andere strategie volgde dan het 0penbaar Ministerie twee dagen eerder. Waar justitie een groot deel van haar verhaal baseerde op verklaringen van het vermeende slacht0ffer en een aantal ondersteunende documenten, richtte de verdediging zich vooral op inconsistenties, hiaten en onduidelijke details in datzelfde materiaal.
Volgens Santegoeds zat er een opvallende energie in de zaal. Niet omdat het juridisch spektakel was, maar omdat de toon scherp en analytisch werd. Het ging niet langer om algemene beschuldigingen, maar om het apart leggen en onderzoeken van puzzelstukjes die volgens de advocaten helemaal niet passen.
“Het was een gedegen verhaal,” zegt Santegoeds. “Een verhaal dat mij heel erg aan het twijfelen heeft gebracht over wat ik dinsdag hoorde. En dát is natuurlijk precies wat de verdediging wil: laten zien dat er interpretatie, nuance en onzekerheid achter de aangedragen stukken zit.”
Het audiofragment: bekentenis of misverstand?
Een van de grootste punten van discussie in de zaak is het zogenoemde audiofragment, waarin de moeder van het meisje Borsato confronteert met haar beschuldigingen. Justitie stelde dinsdag dat dit gesprek elementen bevatte die op een impliciete bekentenis zouden kunnen wijzen.
Maar volgens de verdediging – en volgens Santegoeds nu ook – is dat beeld te sterk aangezet.
“Wat ik dinsdag hoorde, klonk
alsof er een bekentenis op band stond,” vertelt hij. “Maar vandaag
werd dat vrijwel volledig onderuit gehaald.”
De verdediging wees erop dat:
-
Borsato in het gesprek nooit expliciet toegeeft dat hij grensoverschrijdend heeft gehandeld.
-
Hij vaag reageert, deels geschokt, deels afwerend – maar niet bevestigend.
-
Het gesprek plaatsvond in een gespannen situatie waarin woorden ook anders kunnen worden geïnterpreteerd.
Daarnaast benadrukte de verdediging dat het gesprek is opgenomen onder omstandigheden die op zijn minst vragen oproepen over de context en intentie. Was het een spontane confrontatie of een zorgvuldig geplande actie met een specifiek doel? Die vraag blijft hangen.
Het dagboek: een “verdacht boekje” met één cruciale pagina
Het meest controversiële bewijsstuk in deze zaak is zonder twijfel het dagboek van het meisje. Een schrift van slechts dertig pagina’s, waarin volgens het OM aanwijzingen te vinden zijn voor haar ervaringen met de zanger.
Maar volgens de verdediging – en nu ook volgens Santegoeds – zit dat anders.
Een boekje met één afwijkende pagina
“Het dagboek telt slechts dertig pagina’s,” legt Santegoeds uit. “Maar Marco komt maar op één pagina voor. En die ene pagina lijkt niet geschreven in dezelfde lijn als de rest.”
De verdediging ging nog verder en suggereerde dat:
-
het bewuste deel mogelijk niet door het meisje zelf is geschreven;
-
de toon, stijl en woordkeuze anders zijn dan in de rest van het dagboek;
-
de moeder mogelijk zelf aanpassingen of aanvullingen heeft gedaan.
Dit is een ernstige suggestie en vormt een groot risico voor de geloofwaardigheid van het gehele bewijsstuk.
Waarom noemt Santegoeds het “een verdacht boekje”?
De verslaggever is normaal gesproken voorzichtig met zijn woorden, vooral in zaken waar emoties, reputaties en juridische gevolgen zo zwaar meewegen. Maar in deze zaak zei hij onomwonden:
“Het is geen dagboekje, het is een verdacht boekje.”
Die uitspraak komt niet uit sensatie, maar uit de observatie dat het boekje rommelig, fragmentarisch en opeens zeer specifiek lijkt op het moment dat Borsato erin voorkomt. Dat roept vragen op, en het is precies die twijfel die de verdediging probeert te vergroten.
De kleedkamerkwestie: kon het überhaupt gebeuren?
Een ander punt waarop de verdediging zich richtte, is de beschuldiging dat Marco het meisje zou hebben betast in de kleedkamer van The Voice of Holland. Justitie schetste de situatie alsof hij eenvoudig door de gangen kon wandelen en ongezien ruimtes kon betreden.
Maar volgens Santegoeds klopt dat beeld niet.
Borsato was niet vrij om studio’s in en uit te lopen
“Daar twijfelde ik dinsdag al
aan,” zegt hij.
Hij legt uit:
-
Marco had een eigen kleedkamer.
-
Hij werkte vrijwel altijd samen met visagist Leco van Zadelhoff.
-
Beveiliging en productie lieten niet toe dat coaches ongecontroleerd door backstage-gebieden liepen.
-
Alles achter de schermen bij grote tv-producties is strak georganiseerd.
Als die omstandigheden kloppen, wordt de beschuldiging minder waarschijnlijk.
Waarom Leco nooit is verhoord, blijft een mysterie
Het meest opvallende is dat Leco van Zadelhoff, die bijna constant bij Marco was in zijn kleedkamer, nooit door het OM is verhoord.
Santegoeds verbaasde zich daar zichtbaar over:
“Waarom heeft justitie dat niet gedaan? Als iemand kon bevestigen wat er in die kleedkamer gebeurde, was het Leco.”
Volgens hem kan dit maar twee dingen betekenen:
-
Het OM heeft bewust afgezien van het verhoor, omdat het mogelijk ontlastend zou zijn.
-
Het verhoor had geen meerwaarde voor hun scenario, wat vragen oproept over de kracht van dat scenario.
Voor Santegoeds is dit een van de grootste hiaten in de zaak tot nu toe.
Veranderende verklaringen: onduidelijkheid of onbetrouwbaarheid?
Tijdens de zitting van donderdag stelde de verdediging ook vragen over de consistentie van de verklaringen van het meisje. Volgens hen veranderen bepaalde details van haar verhaal door de tijd heen.
Santegoeds vatte het samen als een cruciale vraag:
“Waarom veranderen de verhalen van het meisje steeds?”
De verdediging gaf twee mogelijke verklaringen:
-
Ze kan zich niet alles goed herinneren – een bekend fenomeen in traumagerelateerde zaken.
-
Het is niet gebeurd zoals wordt beweerd, en de inconsistentie komt voort uit het creëren van nieuwe details wanneer eerdere versies onder druk komen te staan.
In elk scenario is er onduidelijkheid – en onduidelijkheid leidt tot twijfel. En twijfel leidt juridisch gezien al snel tot de conclusie dat er onvoldoende hard bewijs is.
Een kantelpunt? De impact van de verdediging
Voor Santegoeds voelde donderdag als een mogelijke omslag in het proces. Niet omdat er ineens een definitieve conclusie in zicht komt, maar omdat de verdediging overtuigend heeft laten zien dat verschillende cruciale onderdelen van de zaak kunnen worden betwist.
Hij zei:
“Ik hoop dat heel duidelijk wordt of hij er nou echt is ingeluisd door de twee of niet.”
Dat laatste – het idee dat Borsato mogelijk doelbewust in een fuik is gelokt – is een theorie die in sommige kringen al langer rondgaat. De verdediging gebruikt die gedachte niet expliciet, maar suggereert wel dat bepaalde elementen in het dossier zijn gemanipuleerd of bewust anders gepresenteerd.
Wat de waarheid is, blijft vooralsnog onbekend.
De bredere vraag: kan deze zaak nog één kant op vallen?
Na deze dag rijst de vraag of de zaak juridisch nog helder genoeg is om tot één duidelijke uitspraak te komen. De advocaten van Borsato hebben laten zien:
-
dat fysiek bewijs ontbreekt;
-
dat verklaringen variëren;
-
dat het dagboek vraagtekens oproept;
-
dat getuigen ontbreken of niet zijn gehoord;
-
dat cruciale situaties logistiek onwaarschijnlijk zijn.
Justitie heeft tegelijkertijd laten zien:
-
dat het meisje haar verhaal meerdere malen consequent heeft verteld;
-
dat er ondersteunende aanwijzingen zijn;
-
dat het audiofragment volgens hun interpretatie significant is;
-
dat er gedragingen van Borsato zijn die volgens hen wijzen op grensoverschrijdend gedrag.
Het blijft daarmee een zaak waarin interpretatie, overtuiging en nuance centraal komen te staan.
Conclusie: een zaak die alle kanten op kan, maar donderdag veranderde het speelveld
De tweede zittingsdag heeft één ding duidelijk gemaakt: deze zaak is niet zwart-wit. Er zijn geen keiharde bewijzen in de vorm van opnames, foto’s of DNA. Wat resteert zijn menselijke verhalen, emoties, herinneringen, twijfels en interpretaties.
Voor de rechtbank betekent dit dat de lat hoog ligt. Voor het publiek betekent het dat de verdeeldheid groot blijft. Voor de betrokkenen betekent het dat de spanning richting de uitspraak – op 4 december – alleen maar groter zal worden.
Wat donderdag heeft laten zien, is dat de verdediging zeer krachtig is in het neerzetten van twijfel. En twijfel is in het strafrecht een machtig juridisch wapen.
De komende weken zullen uitwijzen of die twijfel voldoende weegt.