Algemeen
Sywert is dakloos en moet bij zijn volgers om een tentje bedelen
Het ziet er somber uit voor Sywert van Lienden, de man die bekend werd door zijn rol in de omstreden mondkapjesdeal tijdens de coronapandemie. Aan het eind van deze maand dreigt hij zonder onderdak te komen zitten. Via social media doet hij een oproep aan zijn volgers voor advies en ondersteuning, waarbij hij zelfs om tips voor het leven als dakloze vraagt. Hij overweegt de aanschaf van een tent als tijdelijke oplossing.
Van Lienden staat op het punt dakloos te worden, iets wat hij toeschrijft aan onder andere de Belastingdienst en het Openbaar Ministerie. In een bericht op social media schrijft hij: “Het is september, waarschijnlijk de maand waarin ik dakloos word. Zucht. Komende weken uitzoeken hoe ik het leven onder die omstandigheden ga inrichten. Met dank aan onder meer de Belastingdienst en het OM voor het laatste (gecoördineerde) duwtje.”
Zijn grootste zorg is de veiligheid van zijn gezin. Daarom heeft hij besloten “zelf maar een stap opzij de wijde wereld in” te zetten, zoals hij het omschrijft. Hij vraagt zijn volgers of ze nog ‘daklozentips’ voor hem hebben en of er iemand een goedkope verblijfplaats voor hem weet, bij voorkeur in de buurt van Hilversum, in verband met zijn kinderen. “Al is het voor een tent of iets dergelijks,” voegt Van Lienden eraan toe.
Recent boekte Van Lienden nog een juridische overwinning in zijn strijd tegen de Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA). Hij won een kort geding om een bedrag van 100.000 euro, dat hij nodig heeft om zijn raadsman te kunnen betalen in de lopende juridische procedures rond de mondkapjesdeal. De rechter oordeelde dat er onterecht beslag was gelegd op dit geld, omdat het specifiek bedoeld was voor zijn juridische bijstand. Dit geldbedrag is voor hem een welkome opluchting in deze moeilijke tijden.
Van Lienden verdiende samen met zijn zakenpartners Bernd Damme en Camille van Gestel miljoenen euro’s met de omstreden deal voor de levering van mondkapjes aan de Nederlandse overheid. Aanvankelijk had Van Lienden aangekondigd dat de mondkapjes ‘om niet’, oftewel zonder winstoogmerk, geleverd zouden worden. De realiteit bleek echter anders, en het drietal kwam onder zware kritiek te staan toen bleek dat ze forse winsten hadden gemaakt. Op hun bankrekeningen is inmiddels beslag gelegd in het kader van lopende juridische procedures.
Vorig jaar werd er per persoon een bedrag van 100.000 euro vrijgegeven voor juridische bijstand. Omdat Van Lienden op dat moment geen advocaat had, bleef het geld op zijn rekening staan, waarna de SHA er beslag op liet leggen. In recente interviews heeft Van Lienden verklaard dat hij zich momenteel geen advocaat kan veroorloven, omdat hij naar eigen zeggen geen financiële middelen meer heeft.
Deze situatie toont aan hoe snel iemand die ooit in een bevoorrechte positie verkeerde, kan afglijden naar een uiterst penibele situatie. Voor Van Lienden is het nu zaak om te overleven en oplossingen te vinden voor zijn toekomstige situatie zonder dak boven zijn hoofd.
En het is september. Wss maand waarin ik dakloos word. Zucht. Komende weken uitzoeken hoe ik ’t leven onder die omstandigheden ga inrichten. Mocht iemand daklozentips hebben of een (goedkoop) plekje in omgeving Hilversum (ivm kinderen), al is het voor een tent o.i.d: let me know pic.twitter.com/TOA23OYboH
— Sywert van Lienden (@Sywert) September 1, 2024
RTL ligt onder vuur na het uitgebreide en emotionele interview met Martijn Krabbé in het programma RTL Tonight. De presentator, die ongeneeslijk z!ek is door uitgezaaide longk*nker, sprak dinsdagavond openhartig over zijn angsten, zijn gezin en het naderende afscheid. Het gesprek, dat plaatsvond aan zijn eigen keukentafel en werd geleid door Humberto Tan, maakte veel los bij het publiek. Waar veel kijkers het interview omschreven als indrukwekkend, eerlijk en ontroerend, klinkt er op sociale media ook stevige kritiek op de manier waarop het werd gebracht.
Een gesprek dat niemand onberoerd liet
Vanaf het eerste moment was duidelijk dat het interview geen standaard televisiegesprek zou worden. Geen studiopubliek, geen luchtige onderwerpen, maar een man die zonder omwegen sprak over de realiteit van leven met een ongeneeslijke z!ekte. Krabbé vertelde hoe zijn dagen eruitzien, hoe de nachten soms zwaarder zijn dan de dagen en hoe zijn grootste angst niet zozeer draait om zichzelf, maar om wat hij achterlaat.
Hij sprak met zachte stem, maar duidelijke woorden over zijn vrouw Deborah en hun kinderen. Over de gedachte dat zij straks zonder hem verder moeten, en hoe hij probeert hen zo goed mogelijk “achter te laten”. Juist die eerlijkheid maakte diepe indruk op veel kijkers. Tegelijkertijd riep het ook ongemak op bij een deel van het publiek, dat zich afvroeg of deze kwetsbaarheid wel thuishoort in een televisieformat.
Kritiek: ‘tranentrekkerij’ en ‘effectbejag’
Op sociale media ontstond al snel een fel debat. Met name op X uitten enkele bekende accounts hun ongenoegen. Influencer MiesBee schreef dat ze zich “onpasselijk” voelde bij wat zij omschreef als tranentrekkerij. Ze vroeg zich hardop af of Krabbé zichzelf hier wel een plezier mee deed door zo ver te gaan in zijn openheid.
Ook Marieke Derksen, dochter van een bekende mediapersoonlijkheid, liet zich kritisch uit. Volgens haar ging RTL een grens over door het gesprek zo uitgebreid en emotioneel in beeld te brengen. Zij sprak zelfs van het “uitbuiten van z!eke mensen voor goede kijkcijfers”. Die woorden vonden weerklank bij een groep kijkers die vond dat het interview te lang duurde en te veel nadruk legde op emotie.
Sommigen wezen daarbij niet zozeer naar Krabbé zelf, maar naar de rol van de zender en de interviewer. De interviewstijl van Humberto Tan werd door critici omschreven als te sturend en te gericht op het losmaken van emoties. Er werd gesproken over “effectbejag” en “smakeloze televisie”.
Net zo veel steun en bewondering
Tegenover die kritische geluiden stond echter een minstens zo grote groep kijkers die het interview juist waardeerde. Voor hen was dit geen uitbuiting, maar een zeldzaam eerlijk gesprek dat herkenning en troost bood. Onder de hashtag van het programma verschenen honderden berichten van mensen die aangaven geraakt te zijn.
Kijkers schreven dat ze onverwacht tranen in de ogen kregen, maar dat die tranen niet voortkwamen uit sensatie, maar uit menselijkheid. Velen prezen Krabbé om zijn moed om zo open te spreken over een onderwerp waar nog altijd veel taboe op rust: angst voor het einde, zorgen om nabestaanden en de rauwe werkelijkheid van ongeneeslijke z!ekte.
Een kijker schreef: “Dit is geen televisie om weg te zappen. Dit is televisie die je dwingt om even stil te staan.” Anderen benadrukten dat ze zich gesteund voelden door het gesprek, omdat ze zelf of in hun omgeving met z!ekte te maken hebben gehad.
Angst, maar ook levenslust
In het interview vertelde Krabbé dat zijn angst vooral ’s nachts toeslaat. Overdag probeert hij te leven, te lachen en geen dag te verspillen. Maar als het stil wordt, komen de gedachten. Dan maakt hij zich zorgen over hoe zijn gezin het straks zal redden. Hij vertelde dat hij zijn vrouw altijd wakker mag maken, ook midden in de nacht. Deborah bevestigde dat die gesprekken zwaar zijn, maar dat ze proberen niet in somberheid te blijven hangen.
Wat veel kijkers raakte, was de balans die het stel liet zien tussen verdriet en levenslust. Ze spraken niet alleen over afscheid, maar ook over het leven dat er nu nog is. Over kleine momenten, humor en het belang van niet vooruitlopen op wat nog komt. Die nuance maakte dat het gesprek voor velen meer was dan alleen een confronterend portret van z!ekte.
Terugblik op zijn carrière
Een ander onderdeel van het interview was de terugblik op Krabbés lange carrière. Fragmenten uit eerdere programma’s kwamen voorbij, waaronder een aflevering waarin hij een ongeneeslijk z!eke vrouw hielp om haar kinderen financieel veilig achter te laten. Dat fragment raakte hem zichtbaar, omdat hij zichzelf daarin herkende.
Hij vertelde dat hij destijds al voelde hoe belangrijk het is om praktische zaken te regelen, juist uit liefde. Dat inzicht heeft hij meegenomen in zijn eigen bevestiging. Niet vanuit angst, maar vanuit zorg en verantwoordelijkheid.
De staande ovatie die bleef hangen
Een van de meest besproken momenten was het terugzien van de staande ovatie die Krabbé kreeg tijdens het Televizierring-gala. Het applaus duurde minutenlang en maakte diepe indruk. Krabbé gaf toe dat hij zich daar ongemakkelijk bij voelde. Hij wilde niet als individu op een voetstuk worden geplaatst.
Voor hem stond die ovatie symbool voor iets groters: voor iedereen die met k*nker te maken krijgt, voor patiënten en hun naasten. Hij benadrukte dat de enorme golf aan liefde en steun die hij nu ontvangt, onlosmakelijk verbonden is met zijn z!ekte. Die gedachte stemt hem dankbaar, maar ook weemoedig.
Waar ligt de grens?
Het interview roept een bredere vraag op die verder gaat dan dit ene gesprek: waar ligt de grens tussen openheid en exploitatie? Mag televisie ruimte bieden aan zulke kwetsbare verhalen, of moet er juist terughoudendheid zijn?
Voorstanders zeggen dat juist deze openheid het onderwerp bespreekbaar maakt en mensen verbindt. Tegenstanders vrezen dat emotie te gemakkelijk wordt ingezet als middel om kijkers te trekken. Het antwoord is niet eenduidig en lijkt sterk afhankelijk van hoe de kijker het gesprek beleeft.
Een gesprek dat blijft nazinderen
Wat vaststaat, is dat het interview met Martijn Krabbé niemand onberoerd liet. Het bracht tranen, boosheid, bewondering en discussie. Voor de één was het te veel, voor de ander precies wat nodig was. Krabbé zelf leek vooral één ding te willen: eerlijk zijn, zonder opsmuk.
Misschien is dat ook de reden dat het gesprek zo’n impact had. Niet omdat het perfect was, maar omdat het menselijk was. En juist dat maakt het debat eromheen zo fel en zo begrijpelijk tegelijk.