Algemeen
Sywert is dakloos en moet bij zijn volgers om een tentje bedelen
Het ziet er somber uit voor Sywert van Lienden, de man die bekend werd door zijn rol in de omstreden mondkapjesdeal tijdens de coronapandemie. Aan het eind van deze maand dreigt hij zonder onderdak te komen zitten. Via social media doet hij een oproep aan zijn volgers voor advies en ondersteuning, waarbij hij zelfs om tips voor het leven als dakloze vraagt. Hij overweegt de aanschaf van een tent als tijdelijke oplossing.
Van Lienden staat op het punt dakloos te worden, iets wat hij toeschrijft aan onder andere de Belastingdienst en het Openbaar Ministerie. In een bericht op social media schrijft hij: “Het is september, waarschijnlijk de maand waarin ik dakloos word. Zucht. Komende weken uitzoeken hoe ik het leven onder die omstandigheden ga inrichten. Met dank aan onder meer de Belastingdienst en het OM voor het laatste (gecoördineerde) duwtje.”
Zijn grootste zorg is de veiligheid van zijn gezin. Daarom heeft hij besloten “zelf maar een stap opzij de wijde wereld in” te zetten, zoals hij het omschrijft. Hij vraagt zijn volgers of ze nog ‘daklozentips’ voor hem hebben en of er iemand een goedkope verblijfplaats voor hem weet, bij voorkeur in de buurt van Hilversum, in verband met zijn kinderen. “Al is het voor een tent of iets dergelijks,” voegt Van Lienden eraan toe.
Recent boekte Van Lienden nog een juridische overwinning in zijn strijd tegen de Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA). Hij won een kort geding om een bedrag van 100.000 euro, dat hij nodig heeft om zijn raadsman te kunnen betalen in de lopende juridische procedures rond de mondkapjesdeal. De rechter oordeelde dat er onterecht beslag was gelegd op dit geld, omdat het specifiek bedoeld was voor zijn juridische bijstand. Dit geldbedrag is voor hem een welkome opluchting in deze moeilijke tijden.
Van Lienden verdiende samen met zijn zakenpartners Bernd Damme en Camille van Gestel miljoenen euro’s met de omstreden deal voor de levering van mondkapjes aan de Nederlandse overheid. Aanvankelijk had Van Lienden aangekondigd dat de mondkapjes ‘om niet’, oftewel zonder winstoogmerk, geleverd zouden worden. De realiteit bleek echter anders, en het drietal kwam onder zware kritiek te staan toen bleek dat ze forse winsten hadden gemaakt. Op hun bankrekeningen is inmiddels beslag gelegd in het kader van lopende juridische procedures.
Vorig jaar werd er per persoon een bedrag van 100.000 euro vrijgegeven voor juridische bijstand. Omdat Van Lienden op dat moment geen advocaat had, bleef het geld op zijn rekening staan, waarna de SHA er beslag op liet leggen. In recente interviews heeft Van Lienden verklaard dat hij zich momenteel geen advocaat kan veroorloven, omdat hij naar eigen zeggen geen financiële middelen meer heeft.
Deze situatie toont aan hoe snel iemand die ooit in een bevoorrechte positie verkeerde, kan afglijden naar een uiterst penibele situatie. Voor Van Lienden is het nu zaak om te overleven en oplossingen te vinden voor zijn toekomstige situatie zonder dak boven zijn hoofd.
En het is september. Wss maand waarin ik dakloos word. Zucht. Komende weken uitzoeken hoe ik ’t leven onder die omstandigheden ga inrichten. Mocht iemand daklozentips hebben of een (goedkoop) plekje in omgeving Hilversum (ivm kinderen), al is het voor een tent o.i.d: let me know pic.twitter.com/TOA23OYboH
— Sywert van Lienden (@Sywert) September 1, 2024
De afgelopen dagen kreeg Jutta Leerdam te maken met een storm aan reacties. Niet alleen vanwege haar pijnlijke val op het ijs in Thialf, maar vooral door wat er daarna gebeurde. Waar de focus aanvankelijk lag op het sportieve drama, verschoof die al snel naar een randzaak: vermeend taalgebruik direct na haar crash. En juist dat zorgde voor felle discussies, verontwaardiging en uiteindelijk ook voor een reactie van Leerdam zelf.
Een dramatisch moment op het verkeerde moment
Tweede Kerstdag moest voor Jutta Leerdam een sportief hoogtepunt worden. In Thialf stond ze aan de start van haar favoriete afstand, met alles op alles gezet om zich rechtstreeks te plaatsen voor de Olympische Winterspelen in Milaan. De verwachtingen waren hoog, de druk was voelbaar, en de tribunes zaten vol.
Maar in de tweede bocht ging het mis. Leerdam verloor de controle, gleed weg en kwam hard in de kussens terecht. De klap was zichtbaar en de teleurstelling minstens zo groot. In één klap leek haar directe Olympische kwalificatie uit beeld te verdwijnen.
Na afloop verscheen ze zichtbaar aangeslagen voor de camera. Met tranen in haar ogen probeerde ze onder woorden te brengen wat er was gebeurd. Ze sprak over een gevoel alsof ze ergens op stond, alsof er iets op het ijs lag of alsof haar schaats een botte plek had. “Dit wil je gewoon niet,” zei ze. “Ik baal hier zó van.”
Het waren woorden die pasten bij een topsporter die weet wat er op het spel staat en die voelt dat een cruciaal moment haar door de vingers glipt.
Sportieve teleurstelling raakt op de achtergrond
Opvallend genoeg ging het publieke debat al snel nauwelijks meer over de sportieve gevolgen van de val. Terwijl het voor Leerdam zelf draait om training, kwalificatie en de hoop op een aanwijsplek voor de Spelen, verlegde een deel van het publiek de aandacht naar iets heel anders.
Onder videofragmenten van de NOS ontstonden discussies over wat Leerdam direct na haar val zou hebben geroepen. Meerdere kijkers meenden een woord te herkennen dat als kwetsend wordt ervaren. Dat leidde tot beschuldigingen en stevige reacties, waarbij sommigen vonden dat haar taalgebruik “niet kon”, zeker gezien haar voorbeeldfunctie.
Binnen korte tijd ging het niet meer over ijs, schaatsen of Olympische dromen, maar over interpretaties van lipbewegingen en flarden audio in een emotioneel moment.
Sociale media als vergrootglas
De situatie illustreert opnieuw hoe sportmomenten in het huidige medialandschap worden uitvergroot. Een valpartij duurt enkele seconden, maar de nasleep kan dagenlang voortduren. Op sociale media wordt elk beeld vertraagd, elk frame geanalyseerd en elke emotionele reactie onder een vergrootglas gelegd.
In het geval van Leerdam gebeurde dat op een moment van pure frustratie. Topsporters weten dat ze in beeld zijn, maar niemand kan garanderen dat elk woord in zo’n moment zorgvuldig wordt afgewogen. Juist die spanning tussen emotie en publieke beoordeling zorgt regelmatig voor discussie.
Toch vonden veel mensen het nodig dat Leerdam zich zou verantwoorden. En opmerkelijk genoeg deed ze dat ook.
Jutta Leerdam reageert zelf
Onder de bewuste video liet Leerdam zelf een reactie achter. Kort, duidelijk en zonder omhaal. Ze schreef dat ze niet het woord had gebruikt waarover werd gespeculeerd, maar iets anders had gezegd: “kak zooi”.
Met die uitleg wilde ze duidelijkheid scheppen en het misverstand uit de wereld helpen. Of die uitleg voor iedereen voldoende was, is een andere vraag. Maar feit is dat Leerdam zich genoodzaakt voelde om zich publiekelijk te verantwoorden voor iets wat zich afspeelde in een fractie van een seconde, vlak na een harde val.
Voor sommigen was dat al te veel aandacht voor een detail. Anderen vonden het juist goed dat ze reageerde en helderheid gaf. De meningen bleven verdeeld.
De menselijke kant van topsport
Wat in de discussie soms onderbelicht bleef, is de menselijke kant van het verhaal. Topsport draait om milliseconden, om perfectie, om jarenlange voorbereiding. Een fout, een glijder of een onzichtbaar detail op het ijs kan alles veranderen.
Leerdam wist op dat moment dat haar directe Olympische route op losse schroeven stond. De frustratie, het verdriet en de boosheid die daarbij komen kijken, zijn menselijk. Dat die emoties zich soms uiten in woorden die niet vooraf zijn gefilterd, is niet uitzonderlijk.
Toch lijkt de tolerantie daarvoor kleiner te worden, zeker bij sporters met een groot bereik en een bekend privéleven.
Extra aandacht door privécontext
Dat Leerdam extra onder een vergrootglas ligt, heeft ook te maken met haar bekendheid buiten de sport. Haar relatie met Jake Paul zorgt ervoor dat internationale ogen op haar gericht zijn. Tijdens de wedstrijd was Paul aanwezig op de tribune, zichtbaar betrokken en meeleven.
Die combinatie van topsport, media-aandacht en een bekend privéleven maakt dat elk moment – sportief of emotioneel – sneller viraal gaat. Voor Leerdam betekent dat dat fouten, teleurstellingen en emoties zelden alleen van haarzelf blijven.
Sportieve toekomst blijft leidend
Ondanks alle ophef blijft voor Leerdam één ding centraal staan: haar sportieve toekomst. De valpartij betekent niet automatisch het einde van haar Olympische droom. Ze kan nog hopen op een aanwijsplek, afhankelijk van prestaties, vorm en beslissingen van de bond.
Dat perspectief vraagt focus, rust en herstel – fysiek én mentaal. De dagen na de wedstrijd zullen in het teken staan van evaluatie, training en vooruitkijken, niet van sociale media.
Een bredere discussie
Het incident roept ook een bredere vraag op: hoeveel ruimte geven we topsporters om mens te zijn? Verwachten we altijd voorbeeldgedrag, zelfs in momenten van pijn en teleurstelling? En hoe eerlijk is het om iemand te beoordelen op een vermeend woord, terwijl de sportieve prestatie en context ondergesneeuwd raken?
Steeds vaker lijken sporters zich niet alleen te moeten verantwoorden voor wat ze doen, maar ook voor hoe hun emoties eruitzien, klinken of geïnterpreteerd worden.
Tot slot
Voor Jutta Leerdam was Tweede Kerstdag vooral een sportief drama. Een val, tranen en een onzeker vervolg richting Milaan. Dat dat moment werd overschaduwd door discussie over taalgebruik, zegt misschien meer over het huidige medialandschap dan over haarzelf.
Met haar korte reactie heeft ze geprobeerd de rust te herstellen. Of dat lukt, zal de komende dagen blijken. Eén ding is duidelijk: de focus mag dan even verschoven zijn, voor Leerdam zelf draait het nog altijd om het ijs, de stopwatch en de volgende kans.