Algemeen
Nederlandse dame moet niezen en dat is best interessant om te zien
Niezen is een alledaags en veelvoorkomend verschijnsel dat we allemaal wel eens ervaren. Meestal gebeurt het onverwachts, soms meerdere keren achter elkaar, en we besteden er vaak niet veel aandacht aan. Maar achter dit simpele proces schuilt een belangrijke en complexe functie voor onze gezondheid. Het klinkt misschien vreemd, maar niezen is eigenlijk een belangrijk verdedigingsmechanisme van ons lichaam. In dit artikel gaan we dieper in op wat niezen precies is, waarom we niezen en hoe het ons helpt gezond te blijven.
Wat gebeurt er als we niezen?
Niezen is een reflex die optreedt wanneer ons lichaam iets wil uitdrijven dat de luchtwegen irriteert. Dit kan veroorzaakt worden door een breed scala aan factoren, zoals stofdeeltjes, pollen, rook, bacteriën, virussen, en andere kleine deeltjes die in onze neus terechtkomen. Wanneer deze deeltjes de slijmvliezen in onze neus irriteren, wordt er een signaal gestuurd naar de hersenen dat een kettingreactie veroorzaakt. Het eindresultaat? Een krachtige uitademing van lucht door zowel de neus als de mond: een nies.
Hoewel het lijkt alsof niezen simpelweg een manier is om iets uit je neus te krijgen, is het eigenlijk een geavanceerd proces dat ons lichaam helpt zichzelf te beschermen. De krachtige uitademing van lucht die tijdens een nies optreedt, kan deeltjes tot wel 160 kilometer per uur uit het lichaam verwijderen. Dit is voldoende om veel van de irriterende stoffen waar we last van hebben uit onze neus en luchtwegen te verdrijven.
Waarom niezen we?
Er zijn verschillende redenen waarom we niezen, maar de kern van het proces blijft hetzelfde: het lichaam probeert zich te ontdoen van iets dat de luchtwegen irriteert. Hier zijn enkele veelvoorkomende oorzaken van niezen:
- Allergieën: Bij mensen die allergisch zijn voor bijvoorbeeld pollen, huisstofmijt of dierenhaar, kan niezen een veelvoorkomende reactie zijn. Wanneer het lichaam in contact komt met een allergeen, reageert het immuunsysteem door histamine vrij te geven. Histamine zorgt ervoor dat de slijmvliezen in de neus geïrriteerd raken, wat kan leiden tot niezen.
- Verkoudheid en griep: Wanneer je verkouden bent of griep hebt, is niezen een van de symptomen. Dit komt doordat het lichaam probeert virussen en bacteriën die de infectie veroorzaken, uit de luchtwegen te verdrijven.
- Irriterende stoffen: Rook, parfums en chemische dampen kunnen de slijmvliezen in de neus irriteren, wat resulteert in niezen. Dit is het natuurlijke verdedigingsmechanisme van het lichaam om de ingeademde schadelijke stoffen zo snel mogelijk uit de luchtwegen te verwijderen.
- Plotselinge temperatuurveranderingen: Soms kan een plotselinge overgang van een warme naar een koude omgeving ook niezen veroorzaken. Dit is te wijten aan de verandering in temperatuur, die de zenuwen in de neus kan irriteren.
- Fel licht: Ongeveer één op de vier mensen ervaart ‘fotische niezen’, wat betekent dat ze moeten niezen wanneer ze plotseling fel licht, zoals zonlicht, zien. Hoewel de exacte oorzaak van dit verschijnsel niet helemaal bekend is, denken wetenschappers dat het te maken heeft met een verkeerde koppeling van de zenuwen die reageren op licht en de zenuwen die niezen reguleren.
- Na het eten: Sommige mensen niezen na het eten, vooral na het eten van grote maaltijden. Dit fenomeen staat bekend als het ‘gustatoire niezen’ en wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een prikkeling van de nervus trigeminus, een zenuw in het gezicht die een rol speelt bij het niezen.
Is niezen gezond?
Hoewel niezen vaak als vervelend wordt ervaren – vooral als het meerdere keren achter elkaar gebeurt – speelt het een belangrijke rol in het gezond houden van ons lichaam. Het helpt ons te beschermen tegen schadelijke deeltjes, virussen en bacteriën die we inademen. Door te niezen, wordt ons lichaam geholpen om deze potentiële bedreigingen uit de luchtwegen te verwijderen voordat ze zich kunnen nestelen en een infectie veroorzaken.
Daarnaast is niezen ook een manier voor het lichaam om de luchtwegen schoon te houden. Stofdeeltjes en andere verontreinigingen die we dagelijks inademen, kunnen zich ophopen in onze neus en longen. Door te niezen, worden deze deeltjes effectief verwijderd, wat bijdraagt aan gezonde longen en een gezonde ademhaling.
Moet je niezen inhouden?
Veel mensen proberen hun nies in te houden, vooral op ongemakkelijke momenten zoals tijdens vergaderingen, lezingen of in de bioscoop. Hoewel dit soms onschuldig lijkt, kan het inhouden van een nies schadelijk zijn. Wanneer je de niesreflex onderdrukt, blijft de druk die normaal gesproken vrijkomt tijdens het niezen, achter in je neus en keel. Dit kan leiden tot beschadiging van de bloedvaten in de neus of zelfs trommelvliesschade.
In zeldzame gevallen kan het forceren van een niesstop zelfs gevaarlijk zijn en leiden tot complicaties zoals een scheur in de luchtpijp, een breuk in de bloedvaten van de hersenen of een infectie in het middenoor. Daarom is het belangrijk om, als je moet niezen, dit gewoon te laten gebeuren. Wel is het verstandig om in je elleboog of een papieren zakdoek te niezen om de verspreiding van ziektekiemen te voorkomen.
Wat kun je doen als je vaak moet niezen?
Sommige mensen niezen af en toe, terwijl anderen regelmatig last hebben van niesbuien. Als je merkt dat je vaak moet niezen, kan dit komen door allergieën, een verkoudheid, of irritatie door omgevingsfactoren. Hier zijn enkele tips om niezen onder controle te houden:
- Allergiebeheer: Als allergieën de oorzaak zijn van je niezen, kan het helpen om je blootstelling aan allergenen te verminderen. Dit kan inhouden dat je je huis vaker schoonmaakt, huisdieren uit de slaapkamer houdt of overweegt om allergiemedicatie te nemen.
- Hydratatie: Het drinken van voldoende water helpt om de slijmvliezen vochtig te houden, wat kan helpen om irritatie te verminderen.
- Luchtfilters: Als stof of andere verontreinigingen in de lucht je neus irriteren, kan het gebruik van een luchtfilter in huis helpen om de lucht schoon te houden.
- Vermijd irriterende stoffen: Probeer rook, parfum en andere irriterende stoffen te vermijden die je neusholtes kunnen prikkelen.
Conclusie
Niezen is een natuurlijk en noodzakelijk verdedigingsmechanisme van het lichaam dat ons helpt beschermen tegen irriterende stoffen, virussen, en bacteriën. Hoewel het soms als hinderlijk kan worden ervaren, speelt het een cruciale rol in het gezond houden van onze luchtwegen. Het is belangrijk om niezen niet in te houden, omdat dit tot complicaties kan leiden. Als je merkt dat je vaak moet niezen, kan het nuttig zijn om te kijken naar de oorzaak, zoals allergieën of irriterende stoffen in je omgeving, en daar actie op te ondernemen.
Kortom, de volgende keer dat je een nies voelt opkomen, bedenk dan dat je lichaam simpelweg bezig is met zichzelf te beschermen – en laat die nies er gerust uit!
Contant geld in huis bewaren is de afgelopen jaren weer onderwerp van gesprek geworden. Waar digitaal betalen lange tijd vanzelfsprekend was, zorgen recente pinstoringen, cyberincidenten en zorgen over digitale kwetsbaarheid ervoor dat steeds meer mensen nadenken over een financiële back-up in contanten. Tegelijkertijd blijft het grootste deel van ons betalingsverkeer digitaal verlopen en lijkt cash voor velen iets van vroeger. Juist dat spanningsveld roept vragen op: hoeveel contant geld mag je eigenlijk thuis bewaren, wat zijn de risico’s en waar moet je rekening mee houden?
Waarom contant geld weer aandacht krijgt
De aanleiding is helder. In de afgelopen jaren hebben meerdere landelijke pinstoringen laten zien hoe afhankelijk we zijn geworden van digitale systemen. Supermarkten waar niet afgerekend kan worden, tankstations die tijdelijk sluiten en betaalautomaten die uitvallen: het zijn situaties die veel mensen aan het denken zetten. Contant geld wordt daardoor weer gezien als een vangnet, iets wat zekerheid biedt als digitale betalingen even niet werken.
Daarnaast speelt ook een breder gevoel van onzekerheid mee. Cyberdreiging, geopolitieke spanningen en zorgen over de stabiliteit van systemen maken dat mensen zich willen voorbereiden op uitzonderlijke situaties. Cash voelt tastbaar en betrouwbaar, omdat het niet afhankelijk is van elektriciteit, netwerken of software.
Is er een wettelijk maximum voor cash thuis?
Een van de meest gestelde vragen is of er een maximum bestaat voor hoeveel contant geld je thuis mag bewaren. Het korte antwoord: nee. In Nederland is er geen wet die bepaalt dat je maar een bepaald bedrag in huis mag hebben. Juridisch gezien mag je elk bedrag aan contanten thuis bewaren, zolang het geld op legale wijze is verkregen.
De verwarring ontstaat vaak door fiscale regels. Die gaan niet over wat je mág bezitten, maar over hoe vermogen wordt belast. Contant geld valt namelijk onder je vermogen en moet worden opgegeven bij de belastingaangifte als je boven bepaalde vrijstellingen uitkomt.
Hoe zit het fiscaal precies?
De Belastingdienst beschouwt contant geld als onderdeel van box 3, samen met spaargeld en beleggingen. Er geldt een aparte vrijstelling voor contanten. Voor 2025 ligt die vrijstelling op 661 euro voor alleenstaanden en 1322 euro voor fiscale partners samen. Bedragen boven deze grens tellen mee als vermogen.
Dat betekent overigens niet automatisch dat je belasting betaalt. Of je daadwerkelijk box 3-belasting verschuldigd bent, hangt af van je totale vermogen en de algemene vrijstelling. Pas als je boven die algemene drempel uitkomt, wordt er belasting geheven over een fictief rendement.
Vanaf 2025 rekent de Belastingdienst voor banktegoeden en contant geld met een fictief rendement van 1,44 procent. Over dat veronderstelde rendement betaal je 36 procent belasting. Het gaat dus niet om belasting over het volledige cashbedrag, maar over een theoretische opbrengst.
Hoeveel kun je eigenlijk pinnen?
Wie contant geld wil aanhouden, moet het natuurlijk eerst opnemen. Ook daar gelden regels. Banken hanteren opname- en daglimieten die per bank en per klant kunnen verschillen. Die limieten zijn bedoeld om fraude, diefstal en witwaspraktijken tegen te gaan.
Standaardlimieten liggen vaak rond enkele honderden euro’s per dag, maar kunnen tijdelijk worden verhoogd als je dat aanvraagt. Bij grotere bedragen is het verstandig om vooraf contact op te nemen met de bank. Zo voorkom je dat opnames worden geweigerd of dat er later vragen ontstaan.
Waarom grote cashopnames aandacht trekken
Grote of frequente contante transacties vallen op. Banken zijn verplicht om ongebruikelijke transacties te monitoren in het kader van anti-witwaswetgeving. Dat betekent niet dat je iets fout doet, maar wel dat je mogelijk vragen krijgt over de herkomst of het doel van het geld.
Wie contant geld opneemt voor een duidelijk doel en dit kan uitleggen, heeft doorgaans niets te vrezen. Bonnetjes bewaren en overzicht houden helpt. Onverklaarbare patronen of chaotisch cashverkeer kan juist extra aandacht opleveren.
De risico’s van geld in huis
Contant geld thuis bewaren klinkt veilig, maar brengt duidelijke risico’s met zich mee. Inbraak is de meest voor de hand liggende. Contant geld is niet traceerbaar en bij diefstal vrijwel altijd definitief verdwenen. Ook brand of waterschade kan ervoor zorgen dat het geld verloren gaat.
Daar komt bij dat inboedelverzekeringen contant geld vaak maar beperkt vergoeden. Veel polissen keren maximaal 250 tot 500 euro uit bij verlies of diefstal van cash. Grotere bedragen zijn meestal niet verzekerd, tenzij daar expliciete afspraken over zijn gemaakt.
Een kluis kan het risico verminderen, maar biedt geen volledige garantie. Verzekeraars stellen vaak eisen aan het type kluis, de verankering en de locatie. Bovendien verandert een kluis niets aan fiscale verplichtingen.
Waarom mensen toch een noodbuffer willen
Ondanks de risico’s kiezen veel mensen toch voor een beperkte hoeveelheid contant geld in huis. De belangrijkste reden is praktische zekerheid. Bij storingen of calamiteiten kun je met cash nog steeds essentiële aankopen doen, zoals boodschappen of brandstof.
Adviesorganen benadrukken al langer dat een bescheiden noodvoorraad verstandig kan zijn. Het gaat daarbij niet om grote bedragen, maar om genoeg geld om enkele dagen te overbruggen. Hoeveel dat is, verschilt per huishouden en leefstijl.
Veelgemaakte misverstanden
Een veelgehoorde gedachte is dat “meer beter is”. In de praktijk geldt vaak het tegenovergestelde. Hoe meer contant geld je bewaart, hoe groter het risico en hoe minder het bijdraagt aan extra veiligheid. Een paar dagen aan basisuitgaven is meestal voldoende.
Ook vergeten mensen soms dat contant geld geen rendement oplevert en bij inflatie zelfs aan waarde verliest. Het is dus geen spaarvorm, maar een noodvoorziening.
Praktische tips voor wie cash bewaart
Wie besluit contant geld in huis te houden, doet er goed aan dit zorgvuldig te doen. Bewaar het op een discrete plek, deel de informatie met zo min mogelijk mensen en leg het niet samen met belangrijke documenten zoals paspoorten. Houd daarnaast administratief bij wanneer en waarom het geld is opgenomen.
Fiscaal gezien is transparantie belangrijk. Geef het bedrag op als het boven de vrijstelling uitkomt. Verzwijgen levert meer risico dan voordeel op.
De nuchtere middenweg
Contant geld is geen wondermiddel en ook geen overblijfsel uit een ver verleden. Het is een hulpmiddel voor uitzonderlijke situaties. Juridisch mag het, fiscaal zijn er duidelijke spelregels en praktisch zijn er risico’s die niet genegeerd mogen worden.
Wie kiest voor een bescheiden, goed opgeborgen noodbuffer en zich houdt aan de regels, combineert rust met realisme. Uiteindelijk draait het niet om de vraag of contant geld goed of slecht is, maar om wat past bij jouw situatie en gevoel van zekerheid.