Plannen van D66 en CDA zorgen voor felle reactie van Geert Wilders: “Een ramp voor Nederland”

De politieke spanningen in Den Haag liepen vandaag op nadat D66 en het CDA hun gezamenlijke beleidsplannen presenteerden. De twee partijen waren door informateur Wouter Koolmees als eerste gevraagd om samen inhoudelijk te onderhandelen, waarna andere partijen later kunnen aanschuiven.

De publicatie van hun plannen leidde vrijwel direct tot een scherpe reactie van Geert Wilders, die op X sprak van een “ramp voor Nederland”. Volgens de PVV-leider zijn de voorstellen van D66 en CDA onwenselijk, te ruimhartig op migratiegebied en schadelijk voor de Nederlandse samenleving.

Om te begrijpen waar de kritiek vandaan komt, is het belangrijk om de voorstellen stap voor stap langs te lopen.

---

Migratie: nieuwe verblijfsvergunning en strengere aanpak overlastgevers

Een van de meest gevoelige onderwerpen binnen de huidige politieke formatie is migratie. D66 en CDA kiezen in hun voorstellen voor een combinatie van versoepelende én verstrakkende maatregelen.

1. Verblijfsvergunning van drie jaar

De partijen willen een nieuwe verblijfsvergunning introduceren met een looptijd van drie jaar. Deze vergunning zou niet automatisch leiden tot een permanente verblijfsstatus. Hiermee hopen de partijen meer flexibiliteit te creëren om migratiestromen te reguleren.

2. Twee verschillende asielstatussen

Volgens de plannen moeten er twee soorten asielstatussen komen, bedoeld om onderscheid te maken tussen mensen die langdurige bescherming nodig hebben en mensen die tijdelijk moeten worden opgevangen.

3. Gesloten opvang voor overlastgevers

Opvallend is dat beide partijen pleiten voor extra voorzieningen waar overlastgevende asielzoekers onder toezicht kunnen verblijven. In de praktijk betekent dit dat er meer gesloten opvanglocaties — in de volksmond vaak ‘aso-azc’s’ genoemd — zouden worden geopend.

4. Maximale instroom van 70.000 per jaar

Een ander voorstel dat veel aandacht trekt, is het maximum van 70.000 asielzoekers per jaar. De partijen benadrukken dat deze bovengrens noodzakelijk is om de opvangcapaciteit beheersbaar te houden.

5. Spreidingswet in stand houden

Ondanks eerdere discussies binnen de politiek stellen D66 en CDA dat de zogeheten spreidingswet behouden moet blijven. Deze wet verplicht gemeenten om opvangplekken te realiseren wanneer het Rijk daar om vraagt.

Volgens de twee partijen is eerlijke spreiding over het land essentieel om de druk op bepaalde regio’s te verminderen.

---

Stikstof: D66 houdt vast aan strakke doelen

Zoals te verwachten viel, blijft de positie van D66 duidelijk zichtbaar in de stikstofparagraaf. Het stikstofdoel voor 2030 blijft overeind en moet in 2035 volledig worden gerealiseerd.

D66 en CDA stellen dat het halen van deze doelen cruciaal is voor natuurherstel en voor toekomstige bouwprojecten.

Wel betekent dit dat boeren die na 2035 nog steeds te veel uitstoten, een deel van hun productierechten kunnen verliezen. Dat blijft een gevoelig punt in landelijke gebieden, waar het vertrouwen in politiek Den Haag toch al onder druk staat.

---

Dienstplicht: vrijwillig als het kan, selectief verplicht als het moet

Een andere opvallende maatregel gaat over defensie. D66 en CDA willen dat de dienstplicht in een moderne vorm terugkeert.

Het voorstel bestaat uit twee stappen:

1. Vrijwillige deelname: jongeren worden uitgenodigd om zich vrijwillig aan te melden voor militaire of maatschappelijke dienst.

2. Selectieve opkomstplicht: als er niet genoeg vrijwillige aanmeldingen zijn, kan een beperkte groep alsnog verplicht worden opgeroepen.

Doel: het leger uitbreiden tot minimaal 122.000 militairen binnen vijf jaar.

Volgens de partijen is een sterke krijgsmacht noodzakelijk in de veranderende internationale veiligheidscontext.

---

Wonen: meer gedeelde woonvormen voor jongeren

De wooncrisis blijft een heet hangijzer in de Nederlandse politiek. D66 en CDA willen dat jongeren en studenten vaker woningen delen in plaats van allemaal een eigen studio te krijgen.

Dit heeft volgens de partijen twee grote voordelen:

• het levert meer betaalbare woonruimte op;

• het helpt bij het verminderen van eenzaamheid onder jongeren.

Het plan kan ertoe leiden dat gemeenten minder vergunningen afgeven voor kleine zelfstandige studio’s, en juist meer nadruk leggen op gedeelde woonruimtes.

---

Stroomnet: nieuwe wet om overbelasting te voorkomen

Het Nederlandse elektriciteitsnet zit op veel plekken aan zijn maximale capaciteit. Netbeheerder Enexis waarschuwde eerder al dat delen van Brabant in de winter kunnen uitvallen door netcongestie.

Daarom willen D66 en CDA een Crisiswet Netcongestie invoeren.

De kern van de Crisiswet:

• sneller ingrijpen wanneer het net dreigt te overbelasten;

• meer flexibiliteit voor bedrijven én particulieren;

• beter gebruikmaken van bestaande capaciteit, bijvoorbeeld met flexcontracten of variabele tarieven.

De partijen benadrukken dat de energietransitie anders onhaalbaar wordt.

---

De reactie van Geert Wilders: fel en ongefilterd

PVV-leider Geert Wilders reageerde vrijwel direct nadat de plannen openbaar werden. Zijn kritiek was fel en gericht op verschillende onderdelen van het voorstel.

Op X schreef hij onder meer:

“Wat een flutstuk van Jetten en Bontenbal. Het lijkt wel of Kaag en Timmermans dit hebben geschreven.”

Met Rob Jetten, Henri Bontenbal, Sigrid Kaag en Frans Timmermans richt hij zijn pijlen op de leiders van progressieve partijen, die hij verantwoordelijk houdt voor het beleid dat hij als “te ruimhartig en te dwingend” beschouwt.

Wilders vervolgt:

• “De dwangwet blijft.”

• “De grenzen blijven wagenwijd openstaan.”

• “70.000 opvangplekken voor asielzoekers.”

• “Een meedoenbalie voor profiteurs.”

• “Een grotere rol voor Vluchtelingenwerk.”

• “De hypotheekrenteaftrek verdwijnt.”

• “Er gaat meer geld naar Afrika.”

• “Het eigen risico wordt niet verlaagd.”

• “Rekeningrijden wordt ingevoerd.”

Zijn slotzin liet aan duidelijkheid niets te wensen over:

“DIT PLAN IS EEN RAMP VOOR NEDERLAND!”

De boodschap sloeg onmiddellijk aan bij zijn achterban. Binnen enkele minuten verschenen duizenden reacties, variërend van instemming tot zorg, maar ook van kritiek op het politieke debat zelf.

---

Wat betekenen deze plannen voor de formatie?

De voorstellen van D66 en CDA leggen de basis voor verdere onderhandelingen met andere partijen. Maar de scherpe reactie van Wilders laat zien dat een samenwerking met de PVV op dit moment zeer ingewikkeld lijkt.

Mogelijke gevolgen:

• Het formatieproces kan vertragen.

• Andere partijen zullen druk voelen om duidelijk positie te kiezen.

• De kans op een breed middenkabinet groeit, maar is verre van zeker.

• Het politieke debat over migratie en stikstof zal verder verharden.

---

Een turbulente politieke week in het vooruitzicht

Met de presentatie van deze plannen, de felle reacties en de komende gesprekken aan de formatietafel, staat Nederland opnieuw een politieke week vol spanning te wachten. Of de plannen van D66 en CDA standhouden, hangt af van het verdere onderhandelingsproces — en van de vraag welke partijen bereid zijn aan te schuiven.

Één ding is zeker: dit document heeft het vuur in Den Haag verder opgestookt.